quote:MENSEN in een uitzichtloze financiële situatie, ondernemers die iets anders willen, vrijgezellen op zoek naar liefde en rijkdom en doorsnee huisvaders die dit als hun kans zien hun gezin in één klap naar een hoger plan te tillen. De gouden kooi, het nieuwe tv-concept van John de Mol, zal veel stof doen opwaaien. Wie wil er een paar jaar psychologisch oorlogvoeren uit hebzucht?
’GOUDEN KOOI’ deelt grootste prijs in tv-geschiedenis uit
Gaat JOHN DE MOL nu te ver?
Psychologisch oorlogsvoeren uit geldzucht
De villa waar de tien bewoners van De gouden kooi hun intrek nemen, zal er niet om liegen. Volgens het programmaconcept moet het een droomhuis zijn. Er moet een lap grond omheen liggen, een state of the art-keuken bezitten, een sauna, een inpandig zwembad en twee badkamers. Binnenhuisarchitecten zullen zich over een sfeervolle inrichting buigen.
Dit alles natuurlijk terwijl programmatechnici maar liefst 93 camera’s in de villa hangen. Bij de nieuwe tv-productiemaatschappij van John de Mol loopt een team van honderd mensen warm. De gouden kooi zal tenslotte een paar jaar duren. De tien kandidaten zijn op tv, internet en mobiele telefoon te volgen. Het programma duurt net zo lang tot er nog maar één laatste bewoner over is.
Paar jaar afzien om nooit meer te hoeven werken
Het concept is simpel. Niemand wordt weggestemd of genomineerd. Er is ook geen Big Brother die beïnvloedt. Iedereen blijft zolang hij of zij wil in de villa en krijgt daar alles wat zijn hartje begeert. Van kaviaar tot prostituees. Maar wie wegloopt is meteen af. Of dat nou is door heimwee, doordat situaties thuis fout lopen, of uit een medische noodzaak zoals blindedarmontsteking. Weg is weg. Zo zijn de regels.
Degene die het het langste volhoudt in de luxe omgeving gaat er met de buit vandoor: de villa én zoveel geld dat hij of zij nooit meer hoeft te werken. De kandidaten moeten het wel minimaal één jaar volhouden. Anders moet er 10.000 euro boete worden betaald. Dit alles volgens het programmascript, waarop ik de hand heb weten te leggen.
Psycholoog Jeffrey Wijnberg, verbonden aan onze krant en net klaar met het boek De kunst van het kwetsen dat helemaal over pesten gaat, krabt zich op zijn hoofd als hij het script doorleest: „Het is smakeloos, ethisch onverantwoord, pervers en voyeuristisch! Maar ik zeg tegelijkertijd dat vele gedragswetenschappers en psychiaters ervan dromen om zo’n experiment te mogen doen. Niemand krijgt dit alleen langs de ethische commissies. Daar heeft John de Mol geen last van. Dit programma zal het slechtste in de mens naar boven brengen. Het voor veel mensen zeer interessante doel van ’nooit meer werken’ zorgt ervoor dat oerdriften, die wij hebben wegbeschaafd, naar boven komen. Daar ben ik van overtuigd. Juist omdat de mensen met elkaar zijn opgesloten. Ik heb het in het klein wel eens in huwelijken gezien. Dat mensen niet durven breken en elkaar dan zo gaan beschadigen dat een van hen na een jarenlange terreur in een psychiatrische inrichting terecht komt. De winnaar van dit programma zal een volleerd geestelijke terrorist zijn.” Voegt toe: „Of juist een einzelgänger die waanzinnig kan incasseren.”
Wijnberg verwacht dat het in eerste instantie heel gezellig wordt in het huis. „Elk mens heeft steun en bevestiging nodig. Iedereen zoekt dus iemand die hij of zij kan vertrouwen. Er zullen bondgenootschappen en vriendschappen ontstaan. Daarna krijg je samenspanningen om één bepaald iemand zo te tarten dat hij vertrekt. En het doel heiligt dan de middelen. De echte pesters zullen vervolgens mensen met wie ze eerder een vriendschap hadden, als een baksteen laten vallen. Dat komt psychologisch namelijk het hardst aan. Vooral als pogingen van de ander om het weer goed te maken steeds op het laatste moment worden afgeketst. Aaien en afwijzen.”
Er is maar één belang: de ánder moet opgeven
Hij aarzelt: „Het wordt verderfelijk, maar ontzettend interessant. Ik denk niet dat er een wet is waardoor je zo’n programma kunt verbieden. Mensen die hier aan mee doen geven zelf hun sociale leven op. Ze worden ongetwijfeld goed voorgelicht, dus ze weten wat ze doen. Als ik het moet vergelijken heeft het ook iets van wonen in een psychotherapeutische gemeenschap. Je komt er echt niet hetzelfde uit als je er bent ingegaan.”
Zijn collega Monique Schouten, expert in menselijke relaties — zij keek onder andere naar de psychologische processen tussen de kandidaten van Idols — is even stil nadat ze heeft gehoord waar De Mol nu weer mee komt. „We gaan in dit programma alle psychologische vechttechnieken zien. Er zullen mensen zijn die meteen op de voorgrond gaan strijden, er zullen stokers zijn, mensen die enorm zielig gaan doen in de hoop dat anderen hen dan de prijs zullen gunnen. En er zullen hele stille kandidaten zijn, die niet in de groep willen opvallen. Het verraderlijke in het spel is dat het minimaal één jaar duurt. Na die periode zullen weinig mensen zomaar opgeven omdat ze al zoveel tijd hebben geïnvesteerd.”
Monique verwacht dat De gouden kooi een kijkcijferhit wordt. „Het geeft de mensen in de huiskamer de kans zich nobeler te voelen dan de kandidaten. Er zal heel veel bespiegeld worden: ’zoiets zou ik nooit doen’. ’Wat is die slecht of gemeen’. En het brengt discussies op gang.”
Hoe zal het aflopen voor de kandidaten?
„Deelnemers zijn vrij, ze weten waar ze aan beginnen en de mensen in het huis zijn niet slechter dan de mensen op straat. In ieder van ons schuilt een monster en de vraag hierbij wordt hoe ver mensen zullen gaan om hun doel te bereiken. Ik denk heel ver.”
„Dit programma brengt het slechtste in de mens naar boven”
John de Mol zegt, geconfronteerd met de kritiek: „In Amerika worden wel eens wedstrijden gedaan: wie het langst zijn hand op een Chevrolet kan houden wint de auto. Dan zie je ook hoe mensen elkaar proberen te beïnvloeden. Zulke wedstrijden duren soms dagen, omdat niemand wil opgeven. Ik vind dat boeiende processen. Ook dit wordt keihard werken, je gezinssituatie verlaten en alles opgeven, zonder te weten of het iets oplevert. Ik vind dat niet immoreel, want dat gebeurt in het echte leven ook. Op mijn 24e richtte ik John de Mol producties op. Heb ik vijf jaar lang dag en nacht, zeven dagen per week gewerkt, twee keer mijn hypotheek verhoogd tot 150 procent en mijn huwelijk op de klippen zien lopen. Ik wist toen ook niet of het ergens toe zou leiden. Het leven is een gok.”
,,Pychiaters dromen van zo’n experiment”