quote:Een heel goed plan om dubbelfuncties aan te pakken van Eerdmans. Rechters moeten onafhankelijk zijn, en alle schijn van belangenverstrengeling moet worden gemeden.Achtergrond
Eerdmans: rechter moet dubbelfunctie opgeven
Van onze verslaggever Sanne ten Hoove
DEN HAAG - Rechters die actief zijn als advocaat, als aanklager of als Eerste-Kamerlid: Montesquieu zou zich omdraaien in zijn graf. Kamerlid Eerdmans wil een verbod op dubbelfuncties.
De Nederlandse rechtspraak mag dan een onkreukbaar imago hebben, in werkelijkheid ligt het gevaar van belangenverstrengeling ‘levensgroot op de loer’. Dat zegt LPF-Kamerlid Joost Eerdmans. Hij hekelt de dubbele petten van honderden Nederlandse rechters. Ze spreken recht, maar zijn daarnaast actief als advocaat, Eerste-Kamerlid of officier van justitie. ‘Zeer ongezond’, aldus Eerdmans.
De LPF’er ziet het al gebeuren: rechters die advocaat zijn en hun kantoorgenoten voortrekken. Of senatoren die politieke wetten maken en die vervolgens in de rechtszaal uitbuiten. Minstens zo erg: officieren van justitie die op het ene moment een straf eisen, en even later iemand anders veroordelen.
‘Dat heeft iets weg van een onderling spel’, aldus Eerdmans. Charles Montesquieu, bedenker van de scheiding der machten, zou zich omdraaien in zijn graf.
Het gedachtegoed van de Franse filosoof, de trias politica, staat vandaag centraal op een conferentie in Den Haag. Wetenschappers en politici, onder wie minister Donner van Justitie, zullen er hun opwachting maken. Ook de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak, Bert van Delden, is erbij. Hij wijst erop dat rechters met dubbelfuncties wettelijk niets fout doen. Volgens hem zitten er zelfs voordelen aan. ‘Onder advocaten kun je op die manier nieuwe rechters rekruteren. Je kunt zien wie er geschikt is en zij kunnen bekijken of ze rechtspreken leuk vinden. Zo snijdt het mes aan twee kanten.’
Er is nog een voordeel: als invalkracht kunnen advocaten de overbelaste rechterlijke macht ontlasten.
Bovendien weten rechters hun functies in de praktijk goed te scheiden. Er wordt althans nauwelijks over geklaagd, zegt Van Delden. In de meeste gevallen leggen rechters zelf hun hamer neer zodra ze een belangenconflict zien opdoemen.
Toch vindt bijna de helft van de rechters (47procent) een politieke functie onverenigbaar met het ambt, blijkt uit onderzoek van het wetenschappelijk bureau van het ministerie van Justitie (WODC). Ruim 60procent vindt het gelijktijdig werken bij het Openbaar Ministerie (OM) onaanvaardbaar.
Van Delden is minder stellig, maar kan zich de kritiek van de LPF wel voorstellen. De schijn van belangenverstrengeling is immers zo gewekt. ‘Ik denk dat dubbelfuncties steeds minder wenselijk worden gevonden. Maar de wetgever zal toch echt het laatste stootje moeten geven.’
LPF’er Eerdmans heeft al een wetswijziging aangekondigd. Maar eerst zal hij vandaag het recht verdedigen om zich als volksvertegenwoordiger te mengen in lopende strafzaken. De meeste juristen vinden dat juist in strijd met de trias politica. Onzin, zegt Eerdmans. ‘Als het hele land zich druk maakt over een rechtszaak is het vreemd dat ik mijn mond moet houden. Als volksvertegenwoordiger heb ik de taak aan de bel te trekken.’
Dus zei hij hardop tijdens de zaak-Savanna dat het OM een ‘wanprestatie’ had geleverd door geen doodslag te eisen tegen de moeder van het overleden meisje. Het kwam hem op een reprimande van de rechter te staan.
Volgens de Vlaamse rechtsgeleerde René Foqué ging Eerdmans inderdaad te ver. ‘Volksvertegenwoordigers moeten geen invloed uitoefenen op individuele zaken. Ze dienen het algemeen belang, niet het particuliere belang.’
Eerdmans laat zich de mond niet snoeren. ‘Ik mag alles zeggen.’ Voor ministers geldt dat niet, stelt hij. ‘De regering betaalt de rechters namelijk. Een rechter kan dan denken: oh jee, laat ik maar zwaarder straffen, anders krijg ik geen salaris meer.’
Bron: De Volkskrant
Maar voor iemand die zich sterk maakt voor de scheiding der machten is het zeer hypocriet dat hij het wél met beide voeten overtreedt. Dat hij vindt dat alleen ministers de scheiding kunnen overtreden is een wel erg domme misvatting; (het doen en laten van) een minister is immers afhankelijk van (de meerderheid van) het parlement. Wanneer parlementsleden zich dus gaan uitspreken, beinvloeden ze daarmee indirect de individuele strafzaak, hetgeen de reden is van dit 'verbod' voor politici.
Compleet ongeloofwaardig, die Eerdmans dus...
quote:Deze actie van Eerdmans lijkt vooral door drang naar publiciteit ingegeven. Rechters capittelen op hun nevenfuncties maar jezelf als onaantastbaar beschouwen bij het schenden van de scheiding der machten maakt je weinig geloofwaardig. Daarnaast kan Eerdmans wel degelijk invloed uitoefenen op het Openbaar Ministerie. Hij zou zelfs een motie in de Kamer kunnen indienen waarin de Minister van Justitie wordt opgeroepen een specifieke bijzondere aanwijzing aan het Openbaar Ministerie te geven. Hiermee zou hij particuliere strafzaken kunnen beïnvloeden. Ik kan me echter niet herinneren dat de Kamer ooit een motie met dergelijke strekking heeft aangenomen; en met dergelijke verregaande beinvloeding van het OM zou je ook voorzichtig moeten zijn. Alhoewel de Kamer formeel er wel toe gerechtigd isOp vrijdag 27 januari 2006 10:20 schreef Sidekick het volgende:
[..]
Een heel goed plan om dubbelfuncties aan te pakken van Eerdmans. Rechters moeten onafhankelijk zijn, en alle schijn van belangenverstrengeling moet worden gemeden.
Maar voor iemand die zich sterk maakt voor de scheiding der machten is het zeer hypocriet dat hij het wél met beide voeten overtreedt. Dat hij vindt dat alleen ministers de scheiding kunnen overtreden is een wel erg domme misvatting; (het doen en laten van) een minister is immers afhankelijk van (de meerderheid van) het parlement. Wanneer parlementsleden zich dus gaan uitspreken, beinvloeden ze daarmee indirect de individuele strafzaak, hetgeen de reden is van dit 'verbod' voor politici.
Ten eerste is het niet zo dat de wetgever (of het recht in zijn algemeenheid) machteloos staan tegenover de schijn van belangenverstrengeling door de functie van rechterplaatsvervangers e.d. Zo zijn de nevenfuncties van rechters veelal openbaar (voorzover dat inmiddels al niet verplicht is), bestaan er gedragcodes zodat rechters niet optreden in zaken waarin door kantoorgenoten wordt geprocedeerd, en stelt ondermeer het EVRM de eis van onpartijdigheid. Dat laatste brengt met zich mee dat een partij bevoegd is om de rechter te wraken, indien hij redenen heeft om aan te nemen dat deze rechter de onpartijdigheid onvoldoende waarborgt. De gevaren die Eerdmans noemt zie ik niet zo en de praktijk leert ook dat het zelden voorkomt dat rechters gewraakt worden. Al was het maar omdat rechters zelf de schijn van partijdigheid voorkomen, door zaken waarin dat voor kan komen, niet te doen.
Vervolgens beroept Eerdmans zich in de vraag of en in hoeverre een volksvertegenwoordiger zich gedurende de procedure over de voorliggende zaak mag uitlaten, erop dat het publiek zich erover uitspreekt en dat hij dat als volksvertegenwoordiger dus ook moet kunnen doen. Eerdmans vergeet daarbij dat niemand het hem kwalijk zal nemen als hij zich in zijn privehoedanigheid over de zaak uit laat. Dat doet hij echter niet. Hij zegt zelfs expliciet dat hij zich als volksvertegenwoordiger over de zaak, tijdens de zitting moet kunnen uitlaten.
Iemand moet Eerdmans er kennelijk op wijzen dat de zitting een beperkt aantal partijen kent: De officier van Justitie, de verdachte (+ advocaat) en de rechters. Zij hebben de gelegenheid zich tijdens de zitting over de zaak uit te laten, een en ander behoudens de nodige getuigen. Het is zelfs pas sinds kort dat het eventuele slachtoffer in die hoedanigheid (dus niet slechts in de hoedanigheid van getuige) ter zitting spreektijd heeft.
In dat rijtje komt de willekeurige particulier niet voor. Ook Kamerleden niet.
Als Eerdmans als volksvertegenwoordiger zijn stem zou willen laten gelden in de rechtspleging, dan rest hem weinig anders dan, zoals al opgemerkt, via druk op de minister enige invloed op het openbaar ministerie uit te oefenen. Van de rechterlijke macht heeft hij af te blijven, want een rechterlijke macht die oordeelt naar de politieke kleur van een volksvertegenwoordiging van een bepaalde samenstelling, is oneindig veel zwakker dan een rechterlijke macht die bestaat uit rechters die nevenfuncties vervullen.
quote:Echter, het onderscheid tussen parlementariër en prive-persoon valt niet zo scherp te stellen. Parlementariër ben je 24 uur per dag, en zeker in publieke optredens. En mijn insziens moet je dan ook je verantwoordelijkheid kennen als parlementariër, en je hoe dan ook onthouden van uitspraken betreft zaken waarover de rechter nog moet oordelen of heeft geoordeeldOp zaterdag 28 januari 2006 13:17 schreef Argento het volgende:
Vervolgens beroept Eerdmans zich in de vraag of en in hoeverre een volksvertegenwoordiger zich gedurende de procedure over de voorliggende zaak mag uitlaten, erop dat het publiek zich erover uitspreekt en dat hij dat als volksvertegenwoordiger dus ook moet kunnen doen. Eerdmans vergeet daarbij dat niemand het hem kwalijk zal nemen als hij zich in zijn privehoedanigheid over de zaak uit laat. Dat doet hij echter niet. Hij zegt zelfs expliciet dat hij zich als volksvertegenwoordiger over de zaak, tijdens de zitting moet kunnen uitlaten.
Ik vond hem echt heel slecht. Hij praatte er steeds doorheen. Keek een beetje arrogant om zich heen. ''zie mij de vertolker van het volk zijn''.
Ik vind hem af en toe leuke ideeen hebben gehad, maar die man kan je zo langzamerhand niet meer serieus nemen. 1 ding pleitte voor hem gisteren. De regie van Polak en Mingelen was ver te zoeken.
quote:Goeie post Argento! Ik zal geen smilies gebruiken, maar ik wil je graag om nog wat extra's vragen, als je het niet vervelend vindt.Op zaterdag 28 januari 2006 13:17 schreef Argento het volgende:
Eerdmans' standpunt verdient op een paar punten kritiek.
quote:Maar die nevenfuncties openbaren is niet verplicht, klopt dat?Zo zijn de nevenfuncties van rechters veelal openbaar (voorzover dat inmiddels al niet verplicht is)
quote:Dat ze niet gewraakt worden, komt dat omdat er, bestaan er gedragcodes zodat rechters niet optreden in zaken waarin door kantoorgenoten wordt geprocedeerd, en stelt ondermeer het EVRM de eis van onpartijdigheid. Dat laatste brengt met zich mee dat een partij bevoegd is om de rechter te wraken, indien hij redenen heeft om aan te nemen dat deze rechter de onpartijdigheid onvoldoende waarborgt. De gevaren die Eerdmans noemt zie ik niet zo en de praktijk leert ook dat het zelden voorkomt dat rechters gewraakt worden. Al was het maar omdat rechters zelf de schijn van partijdigheid voorkomen, door zaken waarin dat voor kan komen, niet te doen.
Stel dát er iets stinkt in onze rechterlijke macht, zou de afhandeling van wrakingverzoeken dan niet ook stinken?
quote:Waarom zou een rechter zich - tijdens behandeling van een zaak- laten beinvloeden door een volksvertegenwoordiger? De wet, een aanwijzinging, kunnen niet met terugwerkende kracht de wetten geldig voor de zaak beinvloeden, toch? En de rechter is gevrijwaard van consequenties voor zijn privépersoon bij 'ongewenste' uitspraak. En aanwijzingen gelden het OM , niet de rechter, meen ik?Vervolgens beroept Eerdmans zich in de vraag of en in hoeverre een volksvertegenwoordiger zich gedurende de procedure over de voorliggende zaak mag uitlaten, erop dat het publiek zich erover uitspreekt en dat hij dat als volksvertegenwoordiger dus ook moet kunnen doen. Eerdmans vergeet daarbij dat niemand het hem kwalijk zal nemen als hij zich in zijn privehoedanigheid over de zaak uit laat. Dat doet hij echter niet. Hij zegt zelfs expliciet dat hij zich als volksvertegenwoordiger over de zaak, tijdens de zitting moet kunnen uitlaten.
quote:Dus om welke reden moet iemand -geen partij in de rechtzaak- zijn mond houden over die rechtzaak?Iemand moet Eerdmans er kennelijk op wijzen dat de zitting een beperkt aantal partijen kent: De officier van Justitie, de verdachte (+ advocaat) en de rechters. Zij hebben de gelegenheid zich tijdens de zitting over de zaak uit te laten, een en ander behoudens de nodige getuigen. Het is zelfs pas sinds kort dat het eventuele slachtoffer in die hoedanigheid (dus niet slechts in de hoedanigheid van getuige) ter zitting spreektijd heeft.
In dat rijtje komt de willekeurige particulier niet voor. Ook Kamerleden niet.
De rechtzaak is openbaar, bij wet meen ik, ik neem aan dat die openbaarheid er niet voor niets is.
quote:Of het voorstellen van nieuwe wetten, dat mag de tweede kamer ook, nietwaar? Het initiatief hoeft toch niet van de minister te komen voor een nieuwe wet?Als Eerdmans als volksvertegenwoordiger zijn stem zou willen laten gelden in de rechtspleging, dan rest hem weinig anders dan, zoals al opgemerkt, via druk op de minister enige invloed op het openbaar ministerie uit te oefenen.
Ik hoop dat je me wat antwoorden wil en kan verschaffen. Bij voorbaat grote dank.