LIT Literatuur, Taal en Kunst
Boekbesprekingen, vragen over schrijvers, je favoriete theaterstuk, de mooiste schilderijen of de beste musea. Een must voor alle liefhebbers van kunst, boeken, theater en taal.
Het leuke van het lezen van een comtemporaire schrijver is dat je kunt uitkijken naar zijn nieuwste boek. Nu heb ik alles van M. Houellebeck gelezen, en zat vol ongeduld te wachten tot zijn nieuwste boek, Mogelijkheid van een eiland, vertaald en uitgegeven werd.
Afgelopen maandag heb ik het boek opgehaald bij de boekwinkel en nu gelezen. Voor de mensen die ook graag Houellebecq lezen hier een korte samenvatting:
Er spelen zich 2 verhalen synchroon af, het verhaal van de rijk geworden entertainer Daniël en zijn (23-ste) kloon Daniël 23 heel erg veel later. Het boek lijkt in veel opzichten op elementaire deeltjes: kritiek op de moderne maatschappij, de mogelijkheden van de biotechnologie en behoorlijk wat sex. Persoonlijk vind ik dat H. wat in herhaling gevallen is. Er staan overigens wel wat interessante gedachten in mbt de ontwikkeling in het denken over nageslacht etc.
Ook wordt er erg veel tijd besteed aan allerlei technische details rond biotechnologie. Iets wat ik juist in Elementaire deeltjes het minst interessante deel vond.
Kortom: min of meer een herhaling van Elementaire deeltjes, maar dan minder.
Geen echte aanrader helaas.
Voor de échte Houellebecq-fans misschien toch nog de moeite waard om te lezen.
Afgelopen maandag heb ik het boek opgehaald bij de boekwinkel en nu gelezen. Voor de mensen die ook graag Houellebecq lezen hier een korte samenvatting:
Er spelen zich 2 verhalen synchroon af, het verhaal van de rijk geworden entertainer Daniël en zijn (23-ste) kloon Daniël 23 heel erg veel later. Het boek lijkt in veel opzichten op elementaire deeltjes: kritiek op de moderne maatschappij, de mogelijkheden van de biotechnologie en behoorlijk wat sex. Persoonlijk vind ik dat H. wat in herhaling gevallen is. Er staan overigens wel wat interessante gedachten in mbt de ontwikkeling in het denken over nageslacht etc.
Ook wordt er erg veel tijd besteed aan allerlei technische details rond biotechnologie. Iets wat ik juist in Elementaire deeltjes het minst interessante deel vond.
Kortom: min of meer een herhaling van Elementaire deeltjes, maar dan minder.
Geen echte aanrader helaas.
Voor de échte Houellebecq-fans misschien toch nog de moeite waard om te lezen.
The End Times are wild
Leuk en aardig die maatschappelijk kritische blik, maar in 'Elementaire deeltjes' gaf hij geen alternatieven, iets wat ik wel jammer vind.
Is dat in dit boek ook het geval?
Is dat in dit boek ook het geval?
Het idee van Houellebecq is volgens mij dat de mens een gebrekkig wezen is en dus er is geen alternatief zo lang de huidige mens bestaat. Alleen door de mens in z'n structuur te veranderen kun je wellicht komen tot een betere wereld. Dat is het idee achter elementaire deeltjes uiteindelijk.quote:Op woensdag 30 november 2005 19:40 schreef VelvetAcidChrist het volgende:
Leuk en aardig die maatschappelijk kritische blik, maar in 'Elementaire deeltjes' gaf hij geen alternatieven, iets wat ik wel jammer vind
xenofoob, misantroop, antiloop, limonadesiroop.
@ VelvetAcidChrist Het alternatief is, volgens H., precies hetgeen wat Weepeel2 aangeeft. Een nieuwe mens die van zijn gebreken gezuiverd is. Ook in Mogelijkheid van een eiland is dat het thema. (Hoewel ook de nieuwe mens er niet in slaagt om gelukkig te zijn, hij is eerder afgestompt). Het heeft ook wel een beetje weg van Brave New World.
The End Times are wild
Overigens, de manier waarop H. de moderne maatschappij beschrijft, de uitzichtloosheid door het wegvallen van sociale structuren, religie en gevaar. Het bezeten zijn van jeugd en status, het zoeken van steeds meer sensatie om toch maar ergens door geprikkeld te raken etc. vond ik toen ik het las zeer goed. Jammer alleen dat H. niet écht iets nieuws heeft kunnen bedenken..
The End Times are wild
Zoals ieder boek van Houellebecq wist ook dit boek me weer erg te boeien, waardoor ik heb in een paar dagen uitgelezen heb, maar ik ben ondertussen voor een paper ook Elementaire Deeltjes aan het herlezen, en dan steekt Mogelijkheid van een Eiland er toch wat schril bij af. Het is net zo zwartgallig als z'n vorige werken, maar op een veel minder humoristische manier. Daarnaast is het inderdaad gedeeltelijk een herhaling van Elementaire Deeltjes, en dat hele maninmidlifecrisisdieeigenlijkalleennogmaargeeftomseksverhaal was bovendien ook al terug te vinden in Platform (en beklemmender). Maar goed, nog steeds lees ik Houellebecq met veel plezier, al hoop ik dat hij voor z'n volgende boek toch een iets andere richting zal inslaan.
Het gaat slecht, verder gaat het goed.
quote:Op woensdag 22 februari 2006 19:19 schreef I.R.Baboon het volgende:
Zoals ieder boek van Houellebecq wist ook dit boek me weer erg te boeien, waardoor ik heb in een paar dagen uitgelezen heb, maar ik ben ondertussen voor een paper ook Elementaire Deeltjes aan het herlezen, en dan steekt Mogelijkheid van een Eiland er toch wat schril bij af. Het is net zo zwartgallig als z'n vorige werken, maar op een veel minder humoristische manier. Daarnaast is het inderdaad gedeeltelijk een herhaling van Elementaire Deeltjes, en dat hele maninmidlifecrisisdieeigenlijkalleennogmaargeeftomseksverhaal was bovendien ook al terug te vinden in Platform (en beklemmender). Maar goed, nog steeds lees ik Houellebecq met veel plezier, al hoop ik dat hij voor z'n volgende boek toch een iets andere richting zal inslaan.
Ik had niet verwacht dat dit topic nog ooit boven zou komen drijven! (Hoewel ik me nog vaag wist te herinneren dat je inderdaad van plan was om er nog ooit iets over te schrijven)
Maar ben het helemaal met je eens. Alhoewel ik juist "Elementaire deeltjes" beklemmender in zijn maninmidlifecrisisdieeigenlijkalleennogmaargeeftomseksverhaalconcept vond.
Maar leuk dat je nog de moeite hebt genomen om een reply te geven.
The End Times are wild
Ik geloof dat ik niet zo houd van een maninmidlifecrisisdieeigenlijkalleennogmaargeeftomseksverhaal.
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
Nou ja, dat is eigenlijk het hele oeuvre van Houellebecq toch wel (op De Wereld als Markt en Strijd na misschien, al komt dat redelijk op hetzelfde neer), en ik kan me herinneren dat je toch niet alles slecht vond?quote:Op woensdag 22 februari 2006 19:59 schreef Claudia_x het volgende:
Ik geloof dat ik niet zo houd van een maninmidlifecrisisdieeigenlijkalleennogmaargeeftomseksverhaal.
Het gaat slecht, verder gaat het goed.
Ik heb dit boek met moeite uitgelezen. De tussenstukken met de kloon haalden heel erg de vaart uit het verhaal en tegen de tijd dat het kloonverhaal interessanter begon te worden, was ik eigenlijk al afgehaakt. Het einde vond ik ook niet bijzonder, hoewel er vast een belangrijke boodschap in zit die gemist heb. Maar ik was zo murw geslagen door de saaiheid van grote delen van het boek dat het tegen het einde vooral een race werd om het boek maar uit te hebben zodat ik aan iets anders kon beginnen.
Ik ben dus behoorlijk teleurgesteld.
[ Bericht 0% gewijzigd door Wepeel2 op 23-02-2006 22:03:47 ]
Ik ben dus behoorlijk teleurgesteld.
[ Bericht 0% gewijzigd door Wepeel2 op 23-02-2006 22:03:47 ]
xenofoob, misantroop, antiloop, limonadesiroop.
Ik ben al sinds kerst bezig en ben pas op pagina 199. Het boek kan me niet boeien, voornamelijk vanwege het feit dat ik sterk het idee heb dat Houllebecq onderhand een trucje uithaalt als hij schrijft en dat trucje ken ik nu wel. "Elementaire deeltjes" en "Platform" wisten mij vele malen meer te boeien omdat deze boeken voor mij redelijk vernieuwend waren. "Mogelijkheid van een eiland" heeft hetzelfde uitgangspunt als "Elementaire deeltjes", het is alleen in een ander jasje gestoken. Erg jammer en een gemiste kans, ik had meer verwacht van dit boek.
"Hij besefte terdege dat dit op papier zetten riekte naar zelfingebeelde miskenning van een geraniumgeleerde die nooit echt gedurfd had zijn mond open te trekken." ©
Integendeel. Ik heb het gehele oeuvre van Houellebecq met veel plezier gelezen. Alleen MVeE vond ik wat tegenvallen. Misschien had ik er teveel naar uitgezien.quote:Op woensdag 22 februari 2006 20:13 schreef I.R.Baboon het volgende:
[..]
Nou ja, dat is eigenlijk het hele oeuvre van Houellebecq toch wel (op De Wereld als Markt en Strijd na misschien, al komt dat redelijk op hetzelfde neer), en ik kan me herinneren dat je toch niet alles slecht vond?
Wachten we gewoon op het volgende boek.
Trouwens, als je Houellebeck met plezier gelezen hebt is Kellendonk misschien ook wel iets voor je. Hoewel een compleet ander soort schrijver vind ik hem in ieder geval erg goed. Vooral Mystiek lichaam is erg goed geschreven.
The End Times are wild
Verder heb ik ook het idee dat Mogelijkheid van een Eiland een beetje een samenraapsel was van dingen die de schrijver boeien. Een hond, omdat ie zelf een hond heeft, Lanzarote omdat dat z'n favoriete bestemming is, Spanje omdat hij daar woont, en een hoofdpersoon die net als hij 47 is. Dat soort aspecten doen voor mij ook wel afbreuk aan de 'verhevenheid' die hij toch wel probeert mee te geven aan het boek.
Het gaat slecht, verder gaat het goed.
Ach, iedere roman is in zekere zin natuurlijk autobiografisch.quote:Op woensdag 22 februari 2006 21:04 schreef I.R.Baboon het volgende:
Verder heb ik ook het idee dat Mogelijkheid van een Eiland een beetje een samenraapsel was van dingen die de schrijver boeien. Een hond, omdat ie zelf een hond heeft, Lanzarote omdat dat z'n favoriete bestemming is, Spanje omdat hij daar woont, en een hoofdpersoon die net als hij 47 is. Dat soort aspecten doen voor mij ook wel afbreuk aan de 'verhevenheid' die hij toch wel probeert mee te geven aan het boek.
The End Times are wild
Ja, dat is natuurlijk zo. Misschien heb ik in korte tijd te veel Houellebecq gelezen (of moet je gewoon geen papers schrijven over boeken die je bevallen).quote:Op woensdag 22 februari 2006 23:45 schreef LXIV het volgende:
[..]
Ach, iedere roman is in zekere zin natuurlijk autobiografisch.
Het gaat slecht, verder gaat het goed.
Ik vind 'Mogelijkheid van een Eiland' juist erg goed gelukt; Houellebecq gaat steeds gemakkelijker en scherper schrijven, hij breng het allemaal zo natuurlijk en vanzelfsprekend, elke zin is raak, elke alinea klopt, het lijkt wel alsof het hem geen enkele moeite kost.
Inhoudelijk vind ik MVeE ook weer ijzersterk. Houellebecq heeft zijn thema gevonden, ik denk niet dat hij er nog snel vanaf zal stappen en dat hoeft ook niet. De uitzichtsloosheid van het menselijke bestaan, de obsessie met seks, het zinloze consumeren, de leegte - dat zijn onderwerpen waarover heel veel boeken worden geschreven, maar nooit zo goed en aangrijpend als door Houellebecq. Op de een of andere manier gaat hij echt onder je huid zitten - deze roman doet wat een echt goede roman moet doen: verontrusten en ontwrichten. Ik krijg zin om voor de trein te springen van dit boek.
De manier waarop hij schrijft over onze obsessie met uiterlijk schoon & jeugd, daar lopen de rillingen van over mijn rug. Zoals hij schrijft over de 'aftakeling' van de ooit zo mooie en aanbiddelijke Isabelle, die krap veertig is, en hoe hij vervolgens volstrekt aannemelijk maakt dat zij zelfmoord pleegt - dat je denkt: 'Ja, Isabelle... dit is inderdaad de enige oplossing voor jou', dat vind ik echt subliem. En zo tragisch. Want hij schrijft met zoveel gevoel over haar; er spreekt geen afkeer of minachting uit zijn woorden, alleen maar machteloosheid. De machteloosheid van de liefde, of zo. Echt prachtig, vind ik.
Inhoudelijk vind ik MVeE ook weer ijzersterk. Houellebecq heeft zijn thema gevonden, ik denk niet dat hij er nog snel vanaf zal stappen en dat hoeft ook niet. De uitzichtsloosheid van het menselijke bestaan, de obsessie met seks, het zinloze consumeren, de leegte - dat zijn onderwerpen waarover heel veel boeken worden geschreven, maar nooit zo goed en aangrijpend als door Houellebecq. Op de een of andere manier gaat hij echt onder je huid zitten - deze roman doet wat een echt goede roman moet doen: verontrusten en ontwrichten. Ik krijg zin om voor de trein te springen van dit boek.
De manier waarop hij schrijft over onze obsessie met uiterlijk schoon & jeugd, daar lopen de rillingen van over mijn rug. Zoals hij schrijft over de 'aftakeling' van de ooit zo mooie en aanbiddelijke Isabelle, die krap veertig is, en hoe hij vervolgens volstrekt aannemelijk maakt dat zij zelfmoord pleegt - dat je denkt: 'Ja, Isabelle... dit is inderdaad de enige oplossing voor jou', dat vind ik echt subliem. En zo tragisch. Want hij schrijft met zoveel gevoel over haar; er spreekt geen afkeer of minachting uit zijn woorden, alleen maar machteloosheid. De machteloosheid van de liefde, of zo. Echt prachtig, vind ik.
De thema's dood, verval & de uitzichtloosheid van het bestaan zijn natuurlijk niet nieuw in de literatuur. Houellebecq projecteert dit alleen op de huidige maatschappij, en dat doet hij inderdaad met verve. Wat ik zelf dan minder vind is dat hij op slinkse, biotechnologische wijze, een uitweg hiervan probeert te vinden. Zowel in "Elementaire deeltjes" als in "Mogelijkheid van een eiland" is de uitweg van het verval en de zinloosheid het scheppen van een nieuwe mens met behulp van de biotechnologie. In E.D. slaagt men hierin, in MVeE niet echt. Dat hele ontsnappen, en zeker op zo een technische manier, vind ik minder, hoewel ik met volle teugen geniet van de eerste hoofdstukken waarin hij die zinloosheid zo subliem beschrijft. Voor mij een reden me juist niét voor de trein te gooien.quote:Op donderdag 23 februari 2006 12:34 schreef Nadine26 het volgende:
Ik vind 'Mogelijkheid van een Eiland' juist erg goed gelukt; Houellebecq gaat steeds gemakkelijker en scherper schrijven, hij breng het allemaal zo natuurlijk en vanzelfsprekend, elke zin is raak, elke alinea klopt, het lijkt wel alsof het hem geen enkele moeite kost.
Inhoudelijk vind ik MVeE ook weer ijzersterk. Houellebecq heeft zijn thema gevonden, ik denk niet dat hij er nog snel vanaf zal stappen en dat hoeft ook niet. De uitzichtsloosheid van het menselijke bestaan, de obsessie met seks, het zinloze consumeren, de leegte - dat zijn onderwerpen waarover heel veel boeken worden geschreven, maar nooit zo goed en aangrijpend als door Houellebecq. Op de een of andere manier gaat hij echt onder je huid zitten - deze roman doet wat een echt goede roman moet doen: verontrusten en ontwrichten. Ik krijg zin om voor de trein te springen van dit boek.
De manier waarop hij schrijft over onze obsessie met uiterlijk schoon & jeugd, daar lopen de rillingen van over mijn rug. Zoals hij schrijft over de 'aftakeling' van de ooit zo mooie en aanbiddelijke Isabelle, die krap veertig is, en hoe hij vervolgens volstrekt aannemelijk maakt dat zij zelfmoord pleegt - dat je denkt: 'Ja, Isabelle... dit is inderdaad de enige oplossing voor jou', dat vind ik echt subliem. En zo tragisch. Want hij schrijft met zoveel gevoel over haar; er spreekt geen afkeer of minachting uit zijn woorden, alleen maar machteloosheid. De machteloosheid van de liefde, of zo. Echt prachtig, vind ik.
Voor wat betreft zijn schrijfstijl, die vind ik minder briljant. Hoewel ik niet wars ben van lange theoretische beschouwingen gaat Houellebecq wel erg ver daarin. En met veel minder humor als bijvoorbeeld Umberto Eco.
Neem bijvoorbeeld nu de volgende zin:
"Simpel van geest als ze zijn, menen Chinese zakenlieden dat hun S-klasse Mercedessen, hun badkamers met hydromassage en hun geld in het algemeen deel uitmaken van henzelf, van hun ware persoonlijkheid, en ze hebben er dezelfde onmiddellijke, directe relatie mee als een westerling zou kunnen hebben met de schoonheid van zijn gezicht - en in wezen met nog meer reden, want terwijl het regelmatig voorkomt dat een man door ziekte van zijn fysieke schoonheid wordt beroofd, en terwijl hij daar sowieso onvermijdelijk van wordt beroofd door de ouderdom, gebeurt het veel minder vaak dat hij wordt van zijn villa's aan de Cote d'Azur of zijn s-klasse Mercedessen."
Wel heel erg lang. En niet geweldig van stijl. (Vind ik tenminste). Ook is er weinig interactie tussen de hoofdfiguren. Als je erop let valt je meteen op dat er ontzettend weinig dialoog is, en heel erg veel beschrijvingen.
Toch lees ik hem erg graag. Vooral Platform vond ik erg goed. Ook weer dezelfde thematiek, maar dit keer in een beter verhaal gezet.
The End Times are wild
P.S.: Houellebecq is boven alles interessant vanwege zijn gedachten.
Wat dat betreft beschouw ik hem eerder als een filosoof dan als een schrijver.
Wat dat betreft beschouw ik hem eerder als een filosoof dan als een schrijver.
The End Times are wild
Elke zin is raak, elke alinea klopt? Ik heb een ander boek gelezen. Er zaten rake zinnen in, en ook interessante gedachten, maar dan vooral de kleine gedachten. Sommige stukken waren ontroerend, vooral over de liefde voor Isabelle. Toch kreeg ik de indruk dat hij met meer gevoel over het sletje aan het einde schreef. Ontluisterend. Misschien moet het ontluisterend zijn, maar ik lees liever een pleidooi voor de liefde, zoals me in de flaptekst beloofd was.
Het merendeel van het boek: saai, langdradig en bij vlagen zelfs ergerniswekkend. Ik herken me in wat Wepeel2 schrijft; ook ik heb door het einde heen gebladerd om zo snel mogelijk aan iets anders te kunnen beginnen. Een verhandeling over Montague Grammar, de handleiding van mijn wasmachine, wat dan ook!
Het merendeel van het boek: saai, langdradig en bij vlagen zelfs ergerniswekkend. Ik herken me in wat Wepeel2 schrijft; ook ik heb door het einde heen gebladerd om zo snel mogelijk aan iets anders te kunnen beginnen. Een verhandeling over Montague Grammar, de handleiding van mijn wasmachine, wat dan ook!
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
Ook ik vind Mogelijkheid van een Eiland eigenlijk meer een variatie op zijn bestaande riedel dan iets vernieuwends. Tóch, afgezien van natuurlijk weer de bezetenheid wat seks betreft, is er wat mij betreft wel een andere invalshoek te ontwaren dan in zijn voorgaande romans.
Wat Platform, Elementaire deeltjes en de wereld als markt en strijd betreft, ging het om de banaliteit en de oppervlakkigheid van het bestaan van de hoofdrolspelers. Maar telkens, zeker bij Platform & Elementaire deeltjes was er wel de ontsnapping in de vorm van de liefde. Dit volgens mij met name belichaamd door Valérie en Annabelle. Houellebecq laat deze vlagen echter altijd ras voorbijgaan. Maar “Боже мой! Целая минута блаженства! Да разве этого мало хоть бы и на всю жизнь человеческую?..” – “Mijn God! Een hele minuut van zaligheid! Is dat dan soms weinig, al was het ook zelfs voor een heel mensenleven..” (Dostojevski).
Deze liefde is echter nog wel het alternatief dat hij biedt, en in die zin vind ik die boeken hoopvoller dan zijn laatste boek. Daarin klinkt een Nietzscheaans idee, bij die sekte althans, door van ‘de mens is iets wat overwonnen moet worden’. Zij doen het op hún manier, door lichaamlijke aanpassingen (die de onvolkomenheden daarvan weghalen), en er is dan ook een duidelijke scheiding tussen de nieuwe en oude mensen. Waar Nietzsche echter hoopte of doelde op een ethisch-moreel zelfstandige mens, die kon leven met de idee van de grondeloosheid, en níét in nihilisme vervalt, is Houellebecqs een cynische uitwerking van eeuwige wederkeer. De Daniels volgen elkaar op, ze moeten telkens hun leven opnieuw leven, maar elke keer is het zo vruchteloos als voorgaande keer. Zij zijn in feite het fotonegatief van het leven dat Nietzsche zich zou voorstellen voor een eeuwige wederkeer en belichamen meer een nogal plastische versie van het samsara-idee. Voor de hoofdfiguur is het beste wat overblijft uiteindelijk ook uitdoving, zij het op weinig oosters-spirituele wijze.
Uitdoving is dus uiteindelijk Houellebecqs aangedragen oplossing, en dat is minder hoopvol. Ergens zou je kunnen zeggen dat de mens in dit laatste boek een fout begaat als ze het lichaamlijke als bron van problemen zien, de lichaamlijke aftakeling en pijn. Het is juist ons zelfbewustzijn, ons intellect dat de aanwezigheid van deze problemen tot een hel maakt en het dierlijke dat ons instinctief in leven houdt. Zijn hond, die lichaamlijk niet aangepast is, overleeft zonder moeite in de wereld. Hijzelf heeft wel zijn volledige verstand, maar dát is uiteindelijk de echte kwelling.
En iedereen die weleens carnaval heeft gevierd weet inderdaad dat om het echt leuk te hebben je het verstand zo snel mogelijk moet benevelen met grote hoeveelheden bier omdat het anders geestelijk gezien ondraaglijk is, terwijl er fysiek wel lol aan te beleven is.
Wat Platform, Elementaire deeltjes en de wereld als markt en strijd betreft, ging het om de banaliteit en de oppervlakkigheid van het bestaan van de hoofdrolspelers. Maar telkens, zeker bij Platform & Elementaire deeltjes was er wel de ontsnapping in de vorm van de liefde. Dit volgens mij met name belichaamd door Valérie en Annabelle. Houellebecq laat deze vlagen echter altijd ras voorbijgaan. Maar “Боже мой! Целая минута блаженства! Да разве этого мало хоть бы и на всю жизнь человеческую?..” – “Mijn God! Een hele minuut van zaligheid! Is dat dan soms weinig, al was het ook zelfs voor een heel mensenleven..” (Dostojevski).
Deze liefde is echter nog wel het alternatief dat hij biedt, en in die zin vind ik die boeken hoopvoller dan zijn laatste boek. Daarin klinkt een Nietzscheaans idee, bij die sekte althans, door van ‘de mens is iets wat overwonnen moet worden’. Zij doen het op hún manier, door lichaamlijke aanpassingen (die de onvolkomenheden daarvan weghalen), en er is dan ook een duidelijke scheiding tussen de nieuwe en oude mensen. Waar Nietzsche echter hoopte of doelde op een ethisch-moreel zelfstandige mens, die kon leven met de idee van de grondeloosheid, en níét in nihilisme vervalt, is Houellebecqs een cynische uitwerking van eeuwige wederkeer. De Daniels volgen elkaar op, ze moeten telkens hun leven opnieuw leven, maar elke keer is het zo vruchteloos als voorgaande keer. Zij zijn in feite het fotonegatief van het leven dat Nietzsche zich zou voorstellen voor een eeuwige wederkeer en belichamen meer een nogal plastische versie van het samsara-idee. Voor de hoofdfiguur is het beste wat overblijft uiteindelijk ook uitdoving, zij het op weinig oosters-spirituele wijze.
Uitdoving is dus uiteindelijk Houellebecqs aangedragen oplossing, en dat is minder hoopvol. Ergens zou je kunnen zeggen dat de mens in dit laatste boek een fout begaat als ze het lichaamlijke als bron van problemen zien, de lichaamlijke aftakeling en pijn. Het is juist ons zelfbewustzijn, ons intellect dat de aanwezigheid van deze problemen tot een hel maakt en het dierlijke dat ons instinctief in leven houdt. Zijn hond, die lichaamlijk niet aangepast is, overleeft zonder moeite in de wereld. Hijzelf heeft wel zijn volledige verstand, maar dát is uiteindelijk de echte kwelling.
En iedereen die weleens carnaval heeft gevierd weet inderdaad dat om het echt leuk te hebben je het verstand zo snel mogelijk moet benevelen met grote hoeveelheden bier omdat het anders geestelijk gezien ondraaglijk is, terwijl er fysiek wel lol aan te beleven is.
Mooie posting.
Waar Houellebecq volgens mij in faalt, is om Daniël1 en de overige personages representatief te maken voor de mens. Een deel van het boek is gereserveerd voor vernieuwing die gedoemd is te mislukken, en het andere deel voor berusting die eveneens gedoemd is te mislukken. Maakt het boek hiermee aannemelijk dat de mens gedoemd is te mislukken in het overwinnen van zichzelf? Geenszins. Daniël1 en Isabelle zijn bijzonder passieve exemplaren, en ook heel contemplatief, wat hun passiviteit zo pijnlijk maakt. Daniël1 geeft zich al gauw over aan wanhoop en uitzichtloosheid, terwijl hem nog zoveel gelukzaligheid te wachten staat. En Isabelle probeert niet eens iets van haar leven met en na Daniël1 te maken; ze wacht de dood van haar moeder af.
De nieuwe mensen gooien het over de andere boeg en proberen de dood voor te zijn. Maar in essentie maken ze dezelfde fout: ze verwachten niets van wat het leven ze te bieden heeft. Of om in heideggeriaanse termen te spreken: ze verwachten niets van wat de dood ze te bieden heeft. Zou Houellebecq Sein und Zeit hebben gelezen? Dan zou het motto van zijn boek zijn: word die je bent!
Waar Houellebecq volgens mij in faalt, is om Daniël1 en de overige personages representatief te maken voor de mens. Een deel van het boek is gereserveerd voor vernieuwing die gedoemd is te mislukken, en het andere deel voor berusting die eveneens gedoemd is te mislukken. Maakt het boek hiermee aannemelijk dat de mens gedoemd is te mislukken in het overwinnen van zichzelf? Geenszins. Daniël1 en Isabelle zijn bijzonder passieve exemplaren, en ook heel contemplatief, wat hun passiviteit zo pijnlijk maakt. Daniël1 geeft zich al gauw over aan wanhoop en uitzichtloosheid, terwijl hem nog zoveel gelukzaligheid te wachten staat. En Isabelle probeert niet eens iets van haar leven met en na Daniël1 te maken; ze wacht de dood van haar moeder af.
De nieuwe mensen gooien het over de andere boeg en proberen de dood voor te zijn. Maar in essentie maken ze dezelfde fout: ze verwachten niets van wat het leven ze te bieden heeft. Of om in heideggeriaanse termen te spreken: ze verwachten niets van wat de dood ze te bieden heeft. Zou Houellebecq Sein und Zeit hebben gelezen? Dan zou het motto van zijn boek zijn: word die je bent!
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
Ik denk dat het laatste wat je zegt altijd wel Houllebecqs impliciete motto is. Hij wil de westerse maatschappij een spiegel voorhouden, de maatschappij die een beetje leeft voor de lol, maar uiteindelijk altijd leert: Lekker is maar een vinger lang. Oppervlakkige genoegens leveren oppervlakkige tevredenheid.
Wellicht dat dit voor sommigen, velen, voldoende is. Maar dan komt inderdaad de conclusie dat voor een man het leven ophoudt zodra de erectiele functies ermee ophouden, het moment van bezinnig komt ‘te laat’, als men zijn leven al achter zich gelaten heeft. In zoverre weet ik niet hoe dit persoonlijk is voor Houellebecq (hij maakt nogal een typetje van zichzelf) – maar het is wel een oproep aan de maatschappij die maar uit arren moede naar bed gaat ‘want er is toch niets op tv’, en zodra dat tijdstip bereikt is, dan weet je dat je dag afgelopen is.
In die zin zit er een hele sterke existentialistische boodschap in, maar, wat Houellebecq signaleert en beschrijft zijn juist de verhalen van hen die dit niet bereiken. Die zien dat hun schoonheid hun ontvliedt, die zich snel laten volspuiten met botox, viagrapillen inslaan, de aftakeling willen tegengaan en uiteindelijk, denk ik, wel gedesillusioneerd móéten eindigen. En het extreemst hierin zijn de Raëlian die het clonen en snel opgroeien promoten, om jezelf te doden zodra je vervalt. Dit is, m.i. geheel tegengesteld aan een amor fati.
Waar Nietzsche dus (ik zit minder in Heidegger) juist die levenswil, het ‘ja’ zeggen tegen het leven belijdt, is Houellebecq meer het cynische antwoord dat zegt: Zie deze laatste mensen, ze hebben niets geleerd, ze rennen voorwaarts en voorwaarts en uiteindelijk zullen deze laatste mensen de overhand hebben waardoor het enige vermaak het oppervlakkige zal zijn. (Dat doet enigszins denken aan Huxleys Brave new World met de soma-pilletjes).
En ergens, als je ziet hoeveel subsidie ‘hogere cultuur’ en musea nodig hebben, en wat het doorsnee TV-aanbod is, en welke boeken uit literaire fondsen geschreven moeten worden, dan moet ik hem deels gelijk geven.
Wellicht dat dit voor sommigen, velen, voldoende is. Maar dan komt inderdaad de conclusie dat voor een man het leven ophoudt zodra de erectiele functies ermee ophouden, het moment van bezinnig komt ‘te laat’, als men zijn leven al achter zich gelaten heeft. In zoverre weet ik niet hoe dit persoonlijk is voor Houellebecq (hij maakt nogal een typetje van zichzelf) – maar het is wel een oproep aan de maatschappij die maar uit arren moede naar bed gaat ‘want er is toch niets op tv’, en zodra dat tijdstip bereikt is, dan weet je dat je dag afgelopen is.
In die zin zit er een hele sterke existentialistische boodschap in, maar, wat Houellebecq signaleert en beschrijft zijn juist de verhalen van hen die dit niet bereiken. Die zien dat hun schoonheid hun ontvliedt, die zich snel laten volspuiten met botox, viagrapillen inslaan, de aftakeling willen tegengaan en uiteindelijk, denk ik, wel gedesillusioneerd móéten eindigen. En het extreemst hierin zijn de Raëlian die het clonen en snel opgroeien promoten, om jezelf te doden zodra je vervalt. Dit is, m.i. geheel tegengesteld aan een amor fati.
Waar Nietzsche dus (ik zit minder in Heidegger) juist die levenswil, het ‘ja’ zeggen tegen het leven belijdt, is Houellebecq meer het cynische antwoord dat zegt: Zie deze laatste mensen, ze hebben niets geleerd, ze rennen voorwaarts en voorwaarts en uiteindelijk zullen deze laatste mensen de overhand hebben waardoor het enige vermaak het oppervlakkige zal zijn. (Dat doet enigszins denken aan Huxleys Brave new World met de soma-pilletjes).
En ergens, als je ziet hoeveel subsidie ‘hogere cultuur’ en musea nodig hebben, en wat het doorsnee TV-aanbod is, en welke boeken uit literaire fondsen geschreven moeten worden, dan moet ik hem deels gelijk geven.
Heideggers existentialisme gaat over eigenlijkheid, en hoe de mens in het alledaagse leven hiervoor op de vlucht slaat. We genieten en vermaken onszelf zoals men zich vermaakt, hangen de mening aan die men heeft, en zelfs als we ons uit de massaliteit terug willen trekken doen we dat zoals men dat doet. Iedereen is de ander en niemand zichzelf. Of zoals Sartre het zei: L’enfer, c’est les Autres. Net zoals jij moest denken aan Huxley, zag ik een verband met Orwell, die het gedachte-experiment van Heidegger in 1984 tot leven brengt en daarna in bitter cynisme sterft.quote:Op maandag 27 februari 2006 20:24 schreef Nekto het volgende:
Waar Nietzsche dus (ik zit minder in Heidegger) juist die levenswil, het ‘ja’ zeggen tegen het leven belijdt, is Houellebecq meer het cynische antwoord dat zegt: Zie deze laatste mensen, ze hebben niets geleerd, ze rennen voorwaarts en voorwaarts en uiteindelijk zullen deze laatste mensen de overhand hebben waardoor het enige vermaak het oppervlakkige zal zijn. (Dat doet enigszins denken aan Huxleys Brave new World met de soma-pilletjes).
Wat doet Houellebecq met zijn romans? Zijn ze een 'oproep aan de maatschappij' en zit er een 'sterk existentialistische boodschap' in? Wat mij betreft is Mogelijkheid van een eiland niet meer dan een klaagzang waarin weinig gezegd wordt over hoe je 'ja' zou kunnen zeggen tegen het leven. Zelfs Orwell biedt hoop:
In this game that we’re playing, we can’t win. Some kinds of failure are better than other kinds, that’s all. (…) She would not accept it as a law of nature that the individual is always defeated
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
|
|
