Kaartje van het oorlogstheater:
Eerst effe een kort overzicht van hoe de oorlog daar verliep:
Op 13 september 1940 valt Mussolini vanuit Cyrenaica Egypte binnen. Na een paar dagen zijn de Italianen een dikke 100 kilometer opgeschoten en graven ze zich in bij Sidi Baranni. De Britten gaan vervolgens in de tegenaanval en maken al snel vorderingen. Ze veroveren Tobruk in januari. Na de val van Tobruk trekken de Italianen zich terug langs de kust. De Britten onder leiding van O'Connor trekken door de woestijn en weten de Italiaanse terugtocht af te snijden bij Beda Fomm. Dit wordt het eerste grote succes van de Britten in de oorlog. Ze maken circa 130.000 krijgsgevangen en maken ook veel materieel buit.
Hun aanval stokt echter door de lange aanvoerlijnen en doordat de Churchill de aandacht verlegt naar Griekenland (waar de Britten weer flinke nederlagen leiden).
Hitler besluit vervolgens de Italianen in Noord-Afrika te hulp te komen. Hij stuurt Rommel. Hoewel deze maar beperkte middelen heeft meegekregen en orders om niet in de tegenaanval te gaan, neemt deze meteen het initiatief. In het offensief wordt generaal O'Connor gevangen genomen en de Britten moeten terugtrekken. Rommel lanceert zijn tegenaanval in april 1940, en in juni staan zijn troepen alweer in Sollum, waardoor het door de Italianen verloren terrein weer is teruggewonnen. Tobruk valt echter niet, en wordt belegerd.
Vervolgens ontstaat een situatie die niet echt heel veel veranderd gedurende een paar maanden, hoewel er wel veel aanvallen en tegenaanvallen zijn. In december moet Rommel uiteindelijk toch terugtrekken. De Britten ontzetten Tobruk en rukken op tot El Agheila.
Nu zijn de Britse aanvoerlijnen weer lang, en krijgt Rommel bovendien weer versterkingen. Hij gaat weer in de tegenaanval. Hij rukt weer op tot Gazala en Bir Hacheim. Vervolgens ontstaat er weer een patstelling. Deze wordt in mei 1942 doorbroken door een nieuwe aanval van Rommel. Na een paar weken vechten kan hij flinke vorderingen maken. Tobruk valt op 21 juni.
Vervolgens moeten de Britten terugtrekken tot El Alamein, waar een nieuwe patstelling ontstaat. In juli doet Rommel nog wel een poging om door te breken richting Cairo, maar met nog maar 12 tanks kom je dan niet ver meer.
De duitse aanvoerlijnen zijn nu extreem lang, want ondanks dat Tobruk gevallen is, is de haven zo verwoest dat 'ie nauwelijks gebruikt kan worden. Dit betekent dat de voorraden moeten komen uit Tripoli, 1300 mijl (2000 kilometer) ver weg. En dat alles per truck, over de kustweg.
De Britten konden nu een flinke troepenmacht opbouwen en in october lanceert Montgomery de tegenaanval bij El Alamein. Begin november breken de Britten door, en moeten de duitsers snel terugtrekken. Ze houden in November eerst nog stand in El Agheila, maar moeten vervolgens in december verder terugtrekken. In januarie veroveren de Britten Tripoli.
Intussen zijn de Amerikanen geland in Algerije (8 november), wat wel bij de Duitsers de reactie oproept om Tunesië te bezetten. Hier zijn wel een aantal havens, waardoor de Duitsers hier toch snel troepen kunnen opbouwen. Uiteindelijk vergeefse moeite, want de Duitsers komen klem te zitten tussen de Amerikanen en de Britten en geven zich op 13 mei 1943 over.
Rommel wordt altijd erg gewaardeerd vanwege de overwinningen in Afrika (The desert fox wordt 'ie in Engeland genoemd). Tactisch gezien waren het inderdaad flinke overwinningen. Strategisch gezien, groef hij er zijn eigen graf mee. Logistiek gezien was Noord-Afrika niet echt een tof theater. De gevechtshandeling vonden plaats langs de kust. Hier loopt een kustweg, en op sommige stukken (met name in Egypte) ook een spoorweg.
Alle aanvoer van voorraden moet daar langs plaatsvinden. Het logistieke probleem wordt vergroot doordat letterlijk alles aangevoerd moet worden. Water is ook niet voorhanden.
Het aantal havens was beperkt: Tripoli, Benghazi en Tobruk. Van deze drie had Benghazi vrij weinig capaciteit. Dit betekende voor de duitsers dat vrijwel alle aanvoer via Torbuk moest plaatsvinden. De havencapaciteit daarvan was circa 60.000 ton per maand. De aanvoerlijnen zijn dan ook nog eens extreem lang.
Rommel hield hiermee weinig rekening, waardoor hij verschillende keren verder oprukte dan zijn aanvoer aan kon, waardoor hij in de problemen kwam. Ergo: hij wist wel mooie overwinningen te halen, maar deed dat op zo'n manier dat hij er niets mee kon.
Zijn volgende project : De vedeligingsmuur (Atlantic Wall) was minder succesvol (maar daarvoor was de tijdsspanne eigenlijk te kort).
Je mag hem wel of niet, Rommel was wel een Veldmaarschalk die redelijk netjes zijn oorlogje voerde zonder al te veel burger slachtoffers. Hij was bij vriend en vijand geliefd behalve bij de havikken = nazi's.
Albert Kesselring was ook een briljant strateeg, en heeft het eerste front op het Europees continent (Italie) voor de westerse mogendheden bijzonder lastig gemaakt. Qua historie is hij juist onderbelicht gebleven. Maar die heeft de oorlog in Italie zodanig in een verdeligende patstelling geworpen dat de westerse mogendheden in 1945 nog steeds niet de grens van Duitsland hadden bereikt. Het was een slopende loopgraven oorlog geworden waar geen doorkomen aan was.
Met alleen Tripoli als bevoorradingshaven was het eigenlijk niet mogelijk voor de Duitsers om in Noord-Afrika meer dan 4 gemotoriseerde divisies te onderhouden. Dit was ook hetgeen Rommel tot zijn beschikking kreeg.
In een oorlog gaat het om meer dan alleen versterkingen: je hebt ook voorraden (munitie, benzine, voedsel en water) nodig. In Afrika moest alles aangevoerd worden, voor de Duitsers dus via Tripoli.
Zoals ik al gezegd heb, kon Tripoli maximaal circa 60.000 ton verwerken. Daarnaast had je nog de kleinere haven in Benghazi, maar die lag wel binnen bereik van de RAF.
Rommel kreeg in de periode ferbruari-mei 1941 325.000 ton aan voorraden. In de periode juli-oktober 1941 gemiddeld 72.000 ton per maand. Dus wat dat betreft heeft hij niet te klagen gehad. Meer was niet echt mogelijk.
Door de lange aanvoerlijnen had hij al 10% van de brandstof nodig om het naar het front te krijgen. Met kortere aanvoerlijnen had hij dat probleem niet (of minder) gehad.
Daar komt dan nog bij dat het intensieve gebruik van de voertuigen om de voorraden tussen Tripoli en het front te transporteren extra slijtage betekende.
Rommel onderkende dat ook wel, en vroeg in januari 1942 om 8.000 extra trucks. Nogal een bizarre aanvraag als je weet dat op dat zelfde moment de pantserdivisies in Rusland in totaal 14.000 trucks bezaten.
Ook in de periode januari-mei 1942 krijgt Rommel 60.000 ton aan voorraden per maand. Hij wil er dan echter 100.000 ton per maand hebben, om zijn offensief te kunnen maken.
Weliswaar ging de zeeslag in de Middelandse zee niet volledig in het voordeel van de Duitsers en Italianen (verre van zelfs), maar dat neemt niet weg dat ze wel degelijk hun uiterste best gedaan hebben om de voorraden aan te laten komen, en uit bovenstaande cijfers blijkt ook wel met succes.
Als Rommel 5 of 6 pantserdivisies had gehad, dan had dat verschil uit kunnen maken. Probleem was alleen dat die niet te bevoorraden waren in N-A.
Rommel, Rommel, Hoort daar die Rommel, Rommel maakt zo'n Rommel in die Libische Woestijn
quote:Deels waar, het geheel ontlatste de Zuid-Europese oorlogsgebieden.Op zondag 6 november 2005 10:09 schreef LodewijkNapoleon het volgende:
Was het dan ook niet voornamelijk Hitler's doel om Romel de Engelsen daar bezig te laten houden i.p.v. dat er strategische voortgang moest worden geboekt?
Kreta, Malta, Griekenland (waar veel engelse soldaten zaten).
quote:Vooral Kreta en Griekenland, want door daar troepen naar toe te sturen maakte Churchill een verdere opmars onmogelijk. Als hij dat neit gedaan had, hadden de Britten best een kans gehad om de Italianen uit Afrika te mikken voordat de Duitsers erbij hadden gekomen (maar het is niet zeker dat het gelukt was, want dezelfde logistieke problemen die voor de Duitsers golden, golden ook voor de Britten natuurlijk. De Britten hadden wel in december 1940 Tobruk veroverd, waardoor ze wel een haven dichterbij bij hun front hadden.)Op zondag 6 november 2005 10:15 schreef Drugshond het volgende:
[..]
Deels waar, het geheel ontlatste de Zuid-Europese oorlogsgebieden.
Kreta, Malta, Griekenland (waar veel engelse soldaten zaten).
Ik vermoed dat dit plan onuitvoerbaar was, omdat het logistiek vrijwel niet te behapstukken was.
quote:Niet alleen vrijwel niet, gewoon niet.Op zondag 6 november 2005 10:29 schreef Drugshond het volgende:
Ik heb vaak met de gedachte zitten spelen wat zou er gebeurd zijn als Duitsland Rusland niet binnen was gevallen en Rommel 35+ divisies had gekregen om via Egypte-Israel noordwaarts de Russische oliegebieden in handen hadden gekregen. Ze hadden dan relatief veel vrijspel gehad omdat er nauwelijks tegenstand te verwachten viel. En vrijwel geheel ongeschonden bij de olievelden aan waren gekomen.
Ik vermoed dat dit plan onuitvoerbaar was, omdat het logistiek vrijwel niet te behapstukken was.
Er is op de smalle kuststrook al simpelweg geen ruimte voor al die divisies. En logistiek was het voor de Duitsers volledig onmogelijk om zo'n troepenmacht in N-A te bevoorraden. Niet alleen vanwege de havencapaciteit dieer was, maar ook omdat de Duitsers daar simpelweg véél te weinig vrachtwagens voor hadden.
En in N-A moest alles met vrachtwagens vervoerd worden, omdat er geen spoorlijjn was (wel in Egypte langs de kust, en de Britten hebben die ook een stuk doorgetrokken in het door hen veroverede gebied).
In tegenstelling tot het beeld van het gemechaniseerde Duitse leger dat er heerst, was het Duitse leger in WO2 erg afhankelijk van paardenkracht. Alleen de pantserdivisies waren gemotoriseerd en er was een gemotoriseerd Grosstransportraum, wat voor een (klein) deel voor de bevoorrading kon zorgen. Voor de rest was men afhankelijk van spoorlijnen en paardentrekwagens.
Het is trouwens nog wel een heel eind naar de olievelden iin Ruland via Egypte-Israel, dus dat is logistiek nog veel lastiger dan de veldtocht in Rusland, en dat konden de Duitsers logistiek al niet aan.
Het Russisch spoor kwam niet overeen met het Duitse spoor, waardoor elke keer wagons moesten worden aangepast.
Zag pas laatst een leuke Amerikaanse documentaire over WO-II strategie..
En het kwam er op neer dat je een oorlog pas kunt winnen als je logistiek alle touwtjes in handen hebt. Want met goed materieel alleen win je geen oorlog.
Vandaar dat de Jeep, Bulldozer, en Truck als belangrijkste wapens werden gezien op het slagveld.
Tegenwoordig maken afstanden niet zoveel meer uit, het is eerder een informatie-oorlog geworden.