Constant, 21 juli 1920 - 1 augustus 2005

quote:

CONSTANT

Biografie
Constant Anton Nieuwenhuys, geboren in 1920 in Amsterdam, is zowel schilder als beeldhouwer. Van 1939 tot 1942 gaat hij naar de Kunstnijverheidsschool en de Rijksacademie in Amsterdam. Appel en Corneille zitten dan nog niet op de Rijksacademie, zodat Constant geen contact met hen heeft. Wel ontmoet hij Asger Jorn al in 1946 in Parijs. In hem vindt hij een gelijkgestemde. Zij schilderen allebei en houden zich bezig met theorieën over kunst en de maatschappij. Als Constant kennis maakt met Appel en Corneille richten zij samen met een aantal andere kunstenaars de `Nederlandse Experimentele Groep' op, die niet lang daarna overgaat in de Cobra groep. In 1950 vestigt Constant zich in Parijs, maar keert al snel terug naar Amsterdam.

Constant en de Cobra beweging
Constant is een van de mede-oprichters van Cobra. Hij is voor de Nederlandse Cobra kunstenaars de voornaamste contactpersoon met het buitenland. Hij schrijft veel manifesten en artikelen, waarbij hij de maatschappelijke rol van de kunstenaar bekijkt en oproept tot de bevrijding van creativiteit en fantasie. Hij wil een nieuwe maatschappij met een nieuwe kunst. In zijn voor de `Nederlandse Experimentele Groep' opgestelde manifest, dat tijdens de Cobra periode nog steeds van groot belang is, schrijft hij: "Het kind kent geen andere wet dan zijn spontaan levensgevoel en heeft geen andere behoefte dan dit te uiten. Hetzelfde geldt voor de primitieve culturen, en het is deze eigenschap ook, die deze culturen een zo grote bekoring verleent voor de mens van heden die in een morbide sfeer van onechtheid, leugen en onvruchtbaarheid moet leven". In dit manifest staat ook zijn inmiddels bekend geworden uitspraak: "Een schilderij is niet een bouwsel van kleuren en lijnen, maar een dier, een nacht, een schreeuw, een mens, of dat alles samen".

Het werk in relatie tot Cobra
Al voor de oprichting van Cobra ontmoet Constant de Deen Asger Jorn. Dit contact is van groot belang voor hem. Onder invloed van Jorn maakt Constant fantasierijke dieren en figuren in zijn schilderijen. Ook in zijn tekeningen komen deze wezens voor. Hij raakt bovendien steeds meer geboeid door de kindertekening. In grove lijnen en vormen zet hij zijn kinderlijk uitziende afbeeldingen op doek neer. In samenwerkingsverband komt het kind in hem ondermeer tot uiting in `Goede morgen Haan' gemaakt met de dichter Gerrit Kouwenaar en in `Some of these days' (Een dezer dagen). Ook in zijn huis schildert Constant samen met Appel reusachtige dieren en figuren op de muren die aan kindertekeningen doen denken. In de boerderij van Erik Nyholm brengt hij levendige schilderingen aan. Zijn zoontje Victor laat hij meewerken aan een cementen muurreliëf in de tuin van Jorns broer.

Een thema nader toegelicht: de oorlog
In de loop van 1950, als Constant in Parijs verblijft, verwerkt hij steeds meer de verschrikkingen van de oorlog. Elementen uit de realiteit zoals een brandend huis, een gevallen fietser, hulpeloze gewonden en doden worden door hem geschilderd. Wielen en ladders, vaak kapot of verwrongen, gebruikt hij als symbool voor destructie. Zelfs de wanden van zijn kamer worden beheerst door deze wereld van verschrikkingen. Ook vlak na de Cobra tijd werkt dit thema door. Zijn composities zijn echter eenvoudiger: slechts een vuist, een vlam of een andere krachtige vorm geven nu het idee van opstand en agressie weer.