FOK!forum / Culinesse à gogo / De geschiedenis van consumptie-ijs
Martijn_77dinsdag 5 juli 2005 @ 22:26
quote:
De geschiedenis van consumptie-ijs

Al lang voor het consumptie-ijs bekend werd, maakte de mens al gebruik van ijs om spijzen en dranken te koelen. Kapitaalkrachtige Romeinen en Grieken lieten al voor het jaar nul sneeuw en ijs van de bergtoppen afhalen om hun gerechten en dranken te laten koelen. Dit had natuurlijk nog niet veel te maken met consumptie-ijs. De Griekse en Romeinse spijzen werden met behulp van sneeuw en ijs gekoeld, ‘ijskoud’ gemaakt dus. Niet bevroren.
Omstreeks 1280 na Christus bracht Marco Polo de eerste recepten voor melk- en waterijs uit China naar Europa.



De recepten werden niet direct gebruikt. Dit gebeurde pas nadat men, omstreeks 1500 na Christus, ontdekte dat uit ijs en zout koudemakende mengsels gemaakt konden worden. Omstreeks deze tijd verbreidde de kunst van het maken van een sorbet zich over Arabië (sorbet is een letterlijke vertaling van het Arabische woord ‘sherbet’), via Constantinopel naar het Westen uit. Zeker is in ieder geval dat de Italiaanse prinses Catharina de Medici tijdens haar reis van Italië naar Frankrijk in 1550 een recept voor het bereiden van consumptie-ijs bij zich had. Het recept was haar huwelijkscadeau voor haar gemaal, Koning Hendrik II.

Op een banket, gegeven door Koning Karel I van Engeland (omstreeks 1635) werd voor het eerst ‘cream-ice’ opgedist, gemaakt door een Franse kok die zijn ijs exclusief voor de koning zou bereiden. Hij beloofde de koning, in ruil voor een opslag van 500 pond per jaar, het recept voor iedereen geheim te houden. Na enige tijd viel Karel I in ongenade bij het volk hij onthoofd. De bereidingswijze van het ijs was inmiddels al lang hier en daar bekend. De kok, genaamd DeMirco had zich en werd niet aan zijn belofte gehouden.

Rondom 1660 werd in het Café Procope te Parijs ijs geserveerd gemaakt door de Italiaan Procopio Cutelli en in diezelfde tijd genoot met aan het hof van Lodewijk XIV van ijs in zeer verschillende vormen, vermoedelijk ook vol Italiaanse receptuur. Het zijn steeds de vooral Italiaanse ijsbereiders, afkomstig uit Napels, Sicilië en Venetië, geweest die meesters waren in de ijsbereidingskunst.

Langzamerhand verbreidde het ijsverbruik zich van de hoven van de Europese koningen, naar de woningen van rijke en machtige lieden. Rondom 1780 bevatten vele toonaangevende Franse kookboeken enige recepten voor consumptie-ijs. Toch bleef het ijs heel lang een soort luxe, gereserveerd voor feestelijke gelegenheden en alleen bereikbaar voor welgestelde mensen. Het duurde nog lang voor het ijs in bredere kring bekend en geliefd werd.
Bron
quote:
Geschiedenis van Italiaans ijs

Een van de Oosterse ontdekkingen waarmee de Italiaanse ontdekkingsreiziger Marco Polo het Europese continent zegende, waren recepten voor de bereiding van consumptie-ijs. Omstreeks 1280 bracht hij deze mee van zijn tocht door China. Voor Italië betekende deze recepten een eerste kennismaking met ijs. Het ijsje kwam pas echt in opkomst rond het jaar 1500 toen bekend werd dat uit ruw ijs en zout een koudmakend mengsel gemaakt kon worden waarmee je iets kon bevriezen. In dezelfde periode waaide uit de Arabische hofkeukens via Constantinopel het begrip ijssorbet naar Italië over. Het woord Sorbet komt van het Arabische woord 'sherba'. In Sicilië, waar de Arabieren grote invloed hadden, is ijs ook een belangrijke gastronomische specialiteit.Daar veroverde de ijssorbet zich een vaste plaats in de keuken van Caterina De Medici. Zij trouwde met Hendrik II en verhuisde daardoor naar het Franse hof. Met haar verhuisde een groot gedeelte van de hofhouding, waaronder een groot aantal koks die uiteraard ook ijs konden maken. De opmars van het ijsje kwam nu pas goed op gang: van Florence volgde het de weg naar de Koninklijke hoven van Versailles en Londen om uiteindelijk onder het bereik van iedereen te komen. Tot op de dag van vandaag worden in geheel Europa de oudste ijsrecepten aan Italië en met name aan de provincie Belluno, ten noorden van Venetië, toegeschreven.

In de jaren twintig vestigden Italiaanse ijsbereiders zich voor het eerst in Nederland. In 1972 heeft men zich verenigd in "ITAL", een organisatie die samenwerking beoogt tussen de leden en kwaliteitsbewaking nastreeft. ITAL heeft als doelstelling de consument een hoogstaand ambachtelijk product te leveren dat dagelijks vers bereid wordt uit de beste ingrediënten en volgens traditionele familierecepten.
Bron

Heeft er iemand nog meer wetenswaardigheden over de geschiedenis van consumptie-ijs?
thabitdinsdag 5 juli 2005 @ 22:30
Ik gooi mijn vraag er nog maar een keer in.

Wanneer is het perenijs uitgevonden?
zoalshetisdinsdag 5 juli 2005 @ 22:32
quote:
Op dinsdag 5 juli 2005 22:30 schreef thabit het volgende:
Ik gooi mijn vraag er nog maar een keer in.

Wanneer is het perenijs uitgevonden?
festini...
zoalshetisdinsdag 5 juli 2005 @ 22:33
overigens heb ik me altijd verbaasd over de "koelheuvels" in bossen en landerijen die grote blokken natuurijs tot augustus bevroren hielden.
Martijn_77dinsdag 5 juli 2005 @ 22:50
quote:
Op dinsdag 5 juli 2005 22:33 schreef zoalshetis het volgende:
overigens heb ik me altijd verbaasd over de "koelheuvels" in bossen en landerijen die grote blokken natuurijs tot augustus bevroren hielden.
Heb je hier over meer gegevens? Ken ze niet.
zoalshetisdinsdag 5 juli 2005 @ 23:01
quote:
Op dinsdag 5 juli 2005 22:50 schreef Martijn_77 het volgende:

[..]

Heb je hier over meer gegevens? Ken ze niet.
het zijn de voorlopers van de ijs/koelkast. ze zijn te vinden bij elk kasteel, burcht of groot landhuis. op de veluwe is er zelfs nog een operatief geloof ik. het zijn kelders gegraven in de grond en zijn ultrakoel.
Quispidinsdag 5 juli 2005 @ 23:28
Er is in NL een ijsmuseum: http://www.hellendoorn.com/asp/editor/archief_view.asp?ds=&doc_id=17945 en een paar maanden geleden is er een programma over consumptieijs uitgezonden bij de avro: IJSkoude passie: de geschiedenis van het consumptieijs (avro close-up 24 april http://www.avrokunsttribune.nl/closeup/ banden zijn na te bestellen)