De Oekraïne?

quote:

Oekraïne uitgelicht - (De / Het) Oekraïne

Is het nu de Oekraïne, het Oekraïne of gewoon Oekraïne? We bekijken de theorieën en de reactie van deskundigen over deze vraag.

Van oorsprong is 'Oekraïne' een streek. Niet als streek van de voormalige Sovjet Unie, maar het gebied dat sinds het midden van de 17-de eeuw in handen van de Kozakken was en Rusland van het westen van Europa scheidde. Dit is ook te herkennen in de naam Oekraïne. Deze heeft namelijk twee Slavische stammen: "u" dat in of bij betekent en "kraj" dat grens of afbakening betekent. Ukrajina betekent dus letterlijk land op de grens.

Over streken zegt de 'Algemene Nederlandse Spraakkunst' (de ANS, 1997): "Namen van natuurlijke streken komen op een niet-systematische wijze met en zonder lidwoord voor.". Daarbij worden een aantal verschillende voorbeelden gegeven:

* de Veluwe
* de Provence
* Haspengouw
* Lapland

In 1991 werd Oekraïne een onafhankelijk land en bleek de bovenstaande vuistregel over streken niet meer van toepassing. Over landen zegt de ANS, 1997 het volgende: "Enkelvoudige namen van werelddelen, naties, deelstaten, eilanden, provincies, steden en dorpen worden altijd zonder lidwoord gebruikt." ANS, 1997 noemt als uitzondering op de regel de meervoudige eigennaam en wanneer de staatsvorm van het land in de naam voorkomt:

* De Bahama's
* De Verenigde Staten
* De Bondsrepubliek
* Het Verenigd Koninkrjk

Ook de Schrijfwijzer, 4e druk 1998 gaat in op de kwestie 'Oekraïne': "Sinds de landstreek 'de Oekraïne' een staat is geworden, spreken steeds meer mensen over 'Oekraïne'."

Het Nieuwe Stijlboek van de Volkskrant vermeldt voor Oekraïne: "We schrijven 'Oekraïne' en niet 'de Oekraïne'. Oekraïne is de naam van het land, de Oekraïne is de naam van de streek."

Beide varianten bestaan naast elkaar. Wanneer gesproken wordt over de Oekraïne van voor de onafhankelijkheid, dan wordt het lidwoord gebruikt. Spreken we echter over Oekraïne vanaf de onafhankelijkheid in 1991 dan moet het lidwoord worden weggelaten. Het kan daardoor voorkomen dat beide varianten in hetzelfde stuk gebruikt worden, bijvoorbeeld in de zin "In Oekraïne heeft men nog dagelijks last van misstanden uit het Sovjet tijdperk van de Oekraïne".

Langzamerhand begint in de dagelijkse praktijk het de overhand te krijgen om Oekraïne zonder lidwoord te schrijven. Geregeld wordt het lidwoord uit gewoonte nog voor de naam gezet. Hetzelfde heeft ook plaatsgevonden rond de onafhankelijkheid van Libanon, Congo en Sudan. Deze landen waren voor hun onafhankelijkheid als kolonie een 'streek' van hun 'moederland'. Na de onafhankelijkheid van de deze landen was het enige tijd de gewoonte om het lidwoord nog voor de naam te zetten. Inmiddels beschouwt iedereen het vermelden van het lidwoord voor de namen van deze landen als verouderd.

Het gebruik van een lidwoord is in bepaalde zinsconstructies ook bij het tegenwoordige Oekraïne mogelijk. Net als bij alle andere enkelvoudige namen van landen, steden etc. die bij 'los' gebruik geen lidwoord kennen, krijgt Oekraïne geheel volgens de normale regels bij een nadere aanduiding het lidwoord 'het' er voor. Voorbeelden: "Het Oekraïne van tegenwoordig", "Het warme Spanje", "Het uitgestrekte Rusland", "Het in potentie rijke Oekraïne". Bij Oekraïne voor de onafhankelijkheid blijft gewoon 'de' er voor staan, bijvoorbeeld in deze zin "Stalin was in de Oekraïne van voor de Tweede Wereldoorlog niet erg populair".

quote:

Op vrijdag 17 juni 2005 12:09 schreef Pool het volgende:
Ook maar even gegoogled: http://www.oekraine.org/fr_index.pl?p=oekraine/uitgelicht&c=lidwoord.html

Het is blijkbaar van oorsprong een streek, zoals de Veluwe en de Provence. Pas sinds kort is het tevens een zelfstandige staat.

quote:

Op vrijdag 17 juni 2005 12:10 schreef du_ke het volgende:
En ach de gemiddelde rus is nog altijd van mening dat die oekrainers niet zo mal moeten doen en zich weer gewoon bij moedertje rusland moeten voegen .

quote:

Op vrijdag 17 juni 2005 12:16 schreef Falco het volgende:

[..]

Een serieuze reply van jou !
Maar het klopt wel ja. Vroeger sprak men ook over "de Congo" enzo. Het klopt ook idd dat Oekraïners (zeker diegene die in het oosten wonen) meer feeling met de Russen hebben dan bijvoorbeeld de Letten enzo.

quote:

Op vrijdag 17 juni 2005 11:58 schreef Falco het volgende:
Ik moet eerlijk bekennen dat "de" Oekraïne op zich niet heel lelijk klinkt (het bekt wel lekker), maar dat zal waarschijnlijk wel gewenning zijn.

quote:

Op vrijdag 17 juni 2005 16:37 schreef Falco het volgende:
Mag er voor "de Oekraïne" geen uitzondering gemaakt worden eigenlijk? Nu ik er zo over nadenk vind ik alleen De mensen uit "Oekraïne" zo kaal klinken, net alsof er iets mist!