Naar ik meen is zowel Goed als Kwaad eigenlijk één, een soort van ying-en-yang, waarbij het slechte de afwezigheid van Goed is en andersom... het is een twee-eenheid waarbij de een niet zonder de ander kan...quote:Op dinsdag 15 maart 2005 10:36 schreef Monidique het volgende:
Het gaat, even uit m'n hoofd, uit van twee soortement godheden of krachten: Goed en Slecht, hoewel het ook kan zijn dat Slecht een creatie van Goed is.
naar ik meen is dat opstomen tot staatsreligie direkt te koppelen aan het ontstaan vaan een eenduidige perzische staat, en werd gekoppeld aan een nauw samengaan tussen relgie en de staat ..quote:Het was op een gegeven moment de Perzische staatsreligie.
Bedankt, Ik heb deze bewuste uitzending nog niet gezien.quote:Op dinsdag 27 maart 2007 19:33 schreef ImmovableMind het volgende:
Er was laatste nog een documentaire over deze levenswijze. Vooral omdat Zoroastisten momenteel door Moslims vervolgd worden in Iran. Zoek eens bij uitzending gemist: Het verhaal van God.
quote:Zoroastrianism from Margiana?
posted by Dienekes on Monday, March 21, 2005
Also of interest Indo-Iranian Origins and Bactria-Margiana Archaeological Complex.
Archeologist says Central Asia was cradle of ancient Persian religion
ATHENS (AFP) - The mysterious Margianan civilisation which flowered in the desert of what is now Turkmenistan some 4,000 years ago was the cradle of the ancient Persian religion of Zoroastrianism, Greco-Russian archeologist Victor Sarigiannidis claimed here.
He said the theory would provoke controversy amongst his fellow archeologists, but said his excavations around the site of Gonur Tepe have uncovered temples and evidence of sacrifices that would consistent with a Zoroastrian cult.
The religion was founded by Zarathustra, a Persian prophet who was one of the world's first monotheists, and is still practiced today in Iran and India. A team of archeologists in the eastern Turkmenistan region have discovered the foundations of a huge palace, seven temples and a vast mausoleum.
Sarigiannidis believes the civilisation emerged with the arrival in the region of people seeking an escape from drought in Mesopotamia (now Syria).
"Ninety-five percent of the ruins of the mausoleum look similar to those of Mesopatamia," Sarigiannidis, a member of the Russian Science Academy said.
He also pointed out the similarity in the palace gate with the Minoan Palace of Knossos on the Greek Island Crete.
The latest finds from excavations in 2004 are on exhibit in the Turkmen capital and suggest a highly refined civilisation. They feature superb mosaics depicting griffins, wolves and lions, as well a marble statue of a ram and finely highlighted vases in gold and silver.
Sarigiannidis has called on the Greek government to continue to fund his excavations at the site and said the 17,000 euros per year grant he had been accorded until 2007 by the former socialist government had been cut by the current minister of culture.
nogal een gat tussen 4000 BC en de vermoedelijke periode waarin Zoroaster leefde, ergens tussen 1000 en 1700 BC...quote:Op dinsdag 16 oktober 2007 02:09 schreef barthol het volgende:
Misschien een aanvulling?
een al wat ouder artikel op Dienekes Anthropology Blog
(een van mijn persoonlijke favoriete wetenschappelijke blogs )
ATHENS (AFP) - The mysterious Margianan civilisation which flowered in the desert of what is now Turkmenistan some 4,000 years ago was the cradle of the ancient Persian religion of Zoroastrianism, Greco-Russian archeologist Victor Sarigiannidis claimed here
Heerlijk dit, hier lees ik nog eens op terug, heb nu niet veel tijd voor uitgebreide stof.quote:Op vrijdag 29 april 2005 13:47 schreef ChildOfBodom het volgende:
Vond deze:
Zoroastrisme en Zarathushtra:
Nog voordat het Oude Testament werd gecanoniseerd met de terugkeer van de Joden uit Babylon, was een man geboren, welke de komende religies, van de Islam tot het Christendom naar de Grieken heeft beïnvloed. Deze originele religie/ filosofie is bijna uitgeroeid, en heeft op dit moment over de gehele wereld nog maar 200.000 volgers. Toch is deze filosofie meer praktisch, en meer van toepassing dan welk geschrift dan ook, met name als je ziet dat het zijn basis ontleent aan drie wetten:
• Good Thoughts
• Good Words
• Good Deeds
Achtergrond
Om deze filosofie, want dat is het meer dan een religie, te begrijpen is het nodig om in de geschiedenis van het oude Iran te duiken, de plek waar het allemaal begon. Zarathushtra werd daar geboren maar niemand weet precies meer waar en wanneer. Sommigen leggen zijn geboorte duizenden jaren voor Christus, sommigen zeggen dat het 628 voor Christus was. Op dat moment was er in het oude Iraneze polytheïsme. Deze kwam voort uit de oude Indo-Europeze geloven van de Ariërs. Rond deze tijd werd het Perzische rijk beheerst door de Achaemenid Dynasty dat zich uitbreidde ten koste van Babylonië en Egypte. Cyrus the Great, die de Joden in ballingschap in Babylonie liet terugkeren naar hun land en de tweede tempel liet herbouwen, was een volger van het Zoroastranisme. Zijn naam; The Great, verkreeg hij door zijn visie op bestuur. Hij veroverde landen maar liet deze in hun waarde. Mensen hadden vrijheid van geloof, en een grote mate van zelfbestuur.
Zoals gezegd bracht Zarathushtra een nieuwe religie, filosofie. Niet volledig nieuw, want zijn wortels liggen in de oude Arische volksgeloven, en antieke geschriften hebben veel overeenkomsten met de Veda’s van de Hindoes. (de Arische bewoners van rond de Zwarte Zee waren al in 1800 BC richting India getrokken, en waren een multi-etnische groep, dus niet te verwisselen met de ariërs van Hitler). De Persians (en ook Cyrus the Great noemde zich Ariërs, en de trek van 1800 heeft verbazend veel overeenkomsten in de gebieden van het Midden-Oosten en India achtergelaten. De Vedische geloven en het Zorastranisme stammen dan ook vanuit dezelfde oorsprong, ook te zien aan een aantal zelfde benamingen voor godheden. Deze oude Arische geloven bestonden uit het aanbidden van populaire goden, alsmede het aanbidden van natuurelementen zoals vuur. Daarnaast geloofden ze in morele krachten en de eeuwige wetten van de natuur.
Aan de basis van dit alles stonden twee soorten goden; zogezegd de goeden en de slechten. Zarathushtra gaf de goede god alle krachten in één en de slechte goden werden door hem duivels genoemd. Hij veranderde in deze het gehele scheppingsbeeld en maakte van polytheïsme monotheïsme. Al het goede kwam van Ahura Mazda, degene die altijd was, de vader zelf. Al het slechte kwam van Angra Mainy. Dit lijkt meer dualistisch, maar uiteindelijk zal de overwinning zijn aan Ahura Mazda. Bovendien, maar dat zal later blijken is de status van Ahura iets veranderd in de tijd, eerst kwam hij namelijk meer overeen met het Godsbeeld van de Christenen.
Ondanks dat Zarathushtra de mensheid oproept om mee te doen aan het gevecht tussen de twee, zal de mensheid de uiteindelijke uitkomst niet beslissen, maar zal een messias, genaamd de Saoshyant, dit na zesduizend jaar bewerkstelligen (drieduizend jaar waren al geweest). Volgens de verhalen was er eerst een schepper, die de goede en slechte geest had voortgebracht, maar later is de schepper (Ahura) gelijkgesteld aan de goede geest, een degradatie van een supervisor, tot iemand die meedoet. Onder Zoroastrisme worden ook de oude goede goden uit het Arische rijk verlaagd tot slechte verleiders, hun priesters en volgelingen tot de waarlijk vijanden van het mensdom.
Het Arische geloof werd ook wel Mithra geloof genoemd, deze godheid werd door Zarathustra gedegradeerd tot de link tussen Ahura Mazda en de aarde. Een leider van de goede godheden die allemaal voortkwamen uit Ahura Mazda. Daarvoor had hij een belangrijkere rol als op zichzelf staande Godheid, maar in de nieuw gevormde religie was hij de leider van de goede krachten, en de beschermer van zielen op weg naar het paradijs (een Persisch woord overigens). Dit werd overigens niet origineel geleerd door Zarathusthra maar hij bleef bestaan in de volksmond.
Schepping en strijd tussen goed en kwaad
De aarde is een slagveld. Sinds het begin van de tijd bestaan er een goede en een slechte geest, Ahura Mazda (of Ormazd) en Ahriman. Deze zijn in constante strijd en de ziel van de mens is de inzet. Ormazd schepte de mens vrij, zodat wanneer zij kozen voor het kwaad, zij verantwoordelijk gehouden konden worden voor deze keuze. Na de dood worden de goede en slechte daden van de persoon afgewogen en daar waar de meter blijft staan, dat zal de uiteindelijke straf of beloning zijn. Hierin zie je al het Jodendom, en het Christendom naar voren komen, met het duale goed en slecht systeem. Overigens is het vagevuur ook nog van toepassing. Mensen die in balans waren in hun goede en slechte daden, worden in een soort tussenfase gezet, afwachtend op de dag des oordeels.
De strijd van de mens
Alhoewel het anders lijkt, ziet Zarathushtra niet echt een duivel in de wereld, die is er later bijgekomen, in de ontwikkeling van zijn religie. Gezien bovenstaande is het namelijk slechts onze eigen schuld als we voor de ‘Dark Side’ kiezen (onze vrije wil), en is er niet het soort verleiding zoals de Christenen dat prediken. Dit is te verduidelijken met het originele scheppingverhaal. De twee tegengestelde geesten komen elkaar tegen in hun ‘creatieve’ activiteiten en tegelijk begint het altijd durende conflict. De geschiedenis van de wereld is de geschiedenis van het conflict. Een grote streep wordt getrokken en al het gecreëerde wordt gescheiden in twee wegen, die van Ahura en die van Ahrirnan. Echter, deze geesten vechten niet zelf in persoon, maar laten het gevecht voeren door de creaties die ze in het ‘slagveld’ sturen.
In het midden van dit slagveld staat de mens, zijn ziel is het uiteindelijke doel van de oorlog. De mens is een creatie van Ahura, deze creëerde ons met vrije wil. Hierdoor zijn wij toegankelijk voor de invloeden van ‘slechte’ krachten. Goede daden geven kracht aan het goede, slechte daden aan het slechte. Door onze keuzes kunnen we dus ook de beloning krijgen die Ahura voor ons heeft.
Het leven van de mens kent dan ook twee delen. Voor en na de dood. Het leven na de dood is de consequentie van de acties op aarde. Hier komt het boek des levens al naar voren, waarin alles wordt opgeschreven. Slechte daden kunnen niet worden teruggedraaid, maar enkel opgelost met goede daden (karma?). De goeden gaan direct naar het Paradijs, de slechten direct naar de hel. De gebalanceerde blijven in een soort vagevuur, maar geen offer kan hen helpen, uiteindelijk is de wet, de wet, waar zelfs God niets aan kan doen.
De mens is getroffen door blindheid en onwetendheid. Hij weet niet meer van de eeuwige wetten of wat hem te wachten staat na de dood. Hij laat zich makkelijk voor het karretje van het slechte spannen die zijn toekomst kunnen ruineren. Hij eerst valse goden, en kan waarheid en leugen niet onderscheiden. Ormazd, in zijn genade heeft dan ook besloten om een profeet te sturen die de ogen van de mensheid zou openen, en ze de juiste weg zou wijzen. In dat geval was hij dat.
Dit lijkt dualistisch, echter dit komt door latere reformaties. Origineel was er 1 vader (Ahura Mazda) die twee geesten de keuzen van leven of niet leven gaf. Het begin van goed en kwaad. Later is Mazda dus zelf het goede geworden en gelijkgesteld aan zijn tegenstander. Toch overwint hij, dus monotheïstisch blijft van toepassing.
Zijn prediking is profetisch, er zijn maar weinig rituelen in de Gathas (de bijbel van Z) te vinden. Openbaringen en vertrouwen in de overwinning van het goede, geschreven in tal van variaties. Zarathushtra geloofde dat het eind in zicht was, en de laatste slag tussen goed en kwaad nabij, en het koninkrijk van het goede, op hemel en aarde, bijna gerealiseerd. Het slechte, tezamen met zijn volgers zal in de put van de hel worden gegooid, waar hij geen macht meer zal hebben.
Religie op een hoger vlak
Volgens Zarathushtra kreeg hij opdracht van God zelf om de religie te zuiveren. Dit resulteerde in een moreel hogere religie, dan die op dat moment gewoon was. Dierenoffers en aanbidding van godheden was er niet meer bij, althans in de verschrikkelijke vorm zoals die op dat moment heerste. In plaats daarvan werd de religie gecentreerd rondom de acties van de mens zelf. Centraal in Zoristranism staan dan ook de drie waarden: Goede gedachten, Goede woorden, Goede daden.
Keuze
De mens heeft een keuze, maar vanwege de wet van oorzaak en effect is daar ook verantwoordelijkheid aan gebonden. Aangezien wij allen goddelijke aspecten bezitten zijn wij van onszelf niet slecht, maar enkel de keuzes die wij maken, maken ons slecht.
Dualisme
Volgens Zarathushtra laat Ahura Mazda aan ons de keuze voor het goede of het slechte. Dit is meer een moreel dualisme. Doen we goed, dan krijgen we goed, doen we slecht dan zal het ons slecht bekomen. Zo werkt het morele universum, waarin complete vrije wil is.
Levensdoel
Om onder degenen te zijn die de wereld vernieuwen, om de wereld richting perfectie te sturen.
Geluk
Geluk is een bijproduct van een manier van leven. En geluk is bestemd voor degenen die leven om anderen gelukkig te maken.
De zes aspecten
Later werden deze aspecten voorgesteld als een soort engelen hiërarchie, maar volgens Zarathushtra is de wereld geschapen op de volgende principes, die onderdeel uitmaken van de Schepper en van elke creatie in de schepping.
Vohu Mano – De geest van de goed verstand
Asha – De geest van waarheid en recht
Khshatra – De geest van heilige soevereiniteit
Spenta Armaiti – De geest van onderdanige toewijding en liefde
Haurvatat – De geest van perfectie en bereidheid tot het goede
Ameretat – De geest van onsterfelijkheid
Ahura creëerde eerst Vohu Mano, waardoor hij een blauwdruk maakte voor het universum. Deel van dit plan was de software waarop de wereld zou opereren, in dit geval Asha. De daadwerkelijke fysieke scheppingactie en manifestatie is bedacht door Khshatra en uitgevoerd door Spenta Armaiti. Het universum is geschapen in perfectie (Haurvatat) en het universum is tijdloos (Ameretat)
Hoe te handelen
Allemaal hebben wij het Goddelijke in ons en het is onze taak om dit te herkennen en daarna te handelen. Dit doen we door te handelen als Ahura Mazda. Denk na bij elke keuze, en maak deze in de geest van de goede gedachte. Respecteer natuurlijke en morele wetten als de drijvende kracht van het universum. Gedraag je met waardigheid, liefde en geloof (vertrouwen). Op deze manier maken we perfecte keuzes en vervullen we ons doel.
Hemel en Hel
Volgens Zarathushtra zijn de hemel en hel geen fysieke plaatsen maar soorten bewustzijn. Fysieke plaatsen zijn er in latere Zorastranistische stromingen bijgekomen.
Basis gedachten
• Humata, Hukhta, Huvarshta, Goede gedachten, goede woorden, goede daden
• Er is maar één weg, en dat is de weg van de Waarheid.
• Doe juist, omdat het het juiste is om te doen. Alle beloningen komen dan vanzelf naar je toe.
Morele Humane Overleveringen
Een deel van zijn doctrine zou later in het Westen weer populair worden, niet vanwege het magische dat hem in tussentijd was aangeschreven, maar vanwege de logica en de humaniteit van de leringen. Bijvoorbeeld de goede gedachte doctrine. In Zoroastranisme is dat de bron van het menselijke gedrag maar tegelijk onderdanig aan cultuur. Als een doctrine tegen de huidige kennis van de mensen is, kan hij genegeerd worden, waardoor een humaan stelsel van godsdienstvrijheid ontstaat. De principes van Zarathustra’s vonden dan ook gretig aftrek onder de 18e eeuwse filosofen die buiten de Christelijke kerk een verlichte en humane geest vonden. Voorbeelden zijn de volgende leringen:
* Gelijkheid van man en vrouw
* Het nut van een schoon milieu (water en landzuiverheid)
* Geen slavernij
* De verafschuwing van luiheid. Voordeel nemen van iemand andersmans goederen of grond wordt beschouwd als een teken van oppressie. Iedereen zou moeten plukken van zijn eigen arbeid.
* Geen verafgoding; Gods huis kan niet gemaakt worden door stenen en modder, het zit in de harten van de mensen.
* Geen onmenselijke dier offeringen meer, dit is een misdaad tegen de dieren
Kant zag hem als voorbeeld, Voltaire schreef een toneelstuk over hem. Mozart en Strauss waren geïnspireerd.
Zarathushtra
Zoals gezegd is zijn geboortedatum een mysterie. Eerdere Griekse bronnen zeiden 6000 BC maar dat wordt als nonsens gezien. Rond 600 BC leek een goede optie aangezien een bron hem plaatste als geboren 300 jaar voor Alexander de Grote. Dit leverde een probleem met de gevonden teksten, die geschreven waren in een taal die op dat moment al dood was. Tenzij deze gebruikt werd zoals Latijn voor heel lang is gebruikt (als dode taal van de wetenschap) zou hij dus niet toen geboren kunnen zijn. Dit lijkt echter onwaarschijnlijk door de gepoëtiseerde verzen, en de onderzoekers plaatsen hem dus meestal tussen 1700 en 1000 BC.
Er zijn veel verhalen over zijn geboorte, wat een wonder leek. Mensen waren bang van zijn krachten en probeerden hem te doden, wat uiteraard niet lukte. Deze verhalen zijn waarschijnlijk later verzonnen. Waarheid is dat hij rond zijn dertigste de oproep kreeg die hem tot profeet maakte (zien wij de overeenkomsten met Jezus en Herodus).
Hij krijgt volgelingen en weet de koning te overtuigen hem tot hofprofeet te maken. (koningVishtaspa, niet de vader van Darius de Grote, gezien de tijdlijn die wij aanhouden, maar een eerdere koning met dezelfde naam). Hij stierf op een leeftijd van 77. Bekend was dat hij in ieder geval 1 dochter had, maar geschreven staat ook drie zonen en drie dochters. (gezien de zes aspecten, kan dit symbolisch zijn geweest)
Geschriften
Literatuur wordt gevonden in de Avesta, welke is samengesteld van oudere materialen in de periode tussen 224 – 640 AC. De eerste sectie, de Gathas, is één van de weinig overgebleven stukken die waarschijnlijk van hemzelf komen. Een van de redenen dat er zo weinig over hem bekend is zijn de oorlogen die eerder plaatsvonden. Xerxes had namelijk de Atheense tempels in brand gestoken, en Alexander van Macedonië deed hetzelfde met de bibliotheken en tempels van Perspolis, de thuisbasis van de Perzen. Dit gebeurde allemaal tegen het einde van het Achaemenidische rijk. Ook de latere vervolgingen door Molsims en de genocide ten aanzien van de Zoroastristen heeft veel origineel materiaal vernietigd. Mondelinge overleveringen heeft veel laten verdwijnen cq toegevoegd.
Latere ontwikkelingen
Zarathushtra was dus pertinent tegen aanbidding alsmede veel ceremoniële rituelen, die op dat moment de religie bepaalden, en de priesters macht gaven. Hij ontnam de priesters deze macht door de mensheid de handvaten te geven die ze nodig hadden om tot God te komen. Hiermee kwamen de priesters buitenspel te staan. Na zijn dood probeerden zij oude gebruiken en geloven weer terug te brengen zodat Godheden als Mithra weer aanbeden werden, en er rituelen werden ondergaan ter verering van zijn naam.
Dat verering weer terug kwam, kwam ten dele omdat de doctrines van Zarathushtra zeer abstract en spiritueel waren. Het volk had godheden nodig, met visuele representaties, en zo kwamen deze weer terug in de latere Avesta, tesamen met nog meer Goden. Ook komen er beschermengelen bij kijken die niet in de Gathas staan vermeldt.
Deze nieuwe doctrine zorgde weer voor een groot priesterdom en kerkelijke macht die wetten maakte, systematiek bracht in doctrine en talloze andere bijverschijnselen. Uiteindelijk was het enkel de priesters gerechtigd om de rituelen te verrichten.
Ook in uiteindelijke overleveringen kwamen veranderingen, een nieuwe verlosser zou komen, geboren uit het zaad van een profeet, de doden zoude weder opstaan en een nieuwe wereld zou beginnen. Dit alles is niet toe te schrijven aan de originele leringen, maar dat valt uiteraard niet te bewijzen.
Het verval van het Achaemenidische rijk en de latere vervolgingen door Moslims zou zorgen voor het uiteindelijke verval van Zorastranisme.
Ik heb als eerste filosofische werkje ooit eens het prachtige "also sprach Zarathustra" gelezen , later veel Perzische en Indische ("Parsis") Zoroaster-aanhangers leren kennen, ben erg onder de indruk geraakt van deze leer, hoewel het voor mij enigszins onduidelijk is wat het nou precies inhoud.quote:Op dinsdag 15 maart 2005 21:32 schreef Akkersloot het volgende:
Er is er nog een kleine minderheid van in Iran.
Alexander "de grote" heeft een groot deel van hun heilige geschriften laten vernietigen tijdens zijn plundertocht in Perzië.
]http://www.vegetarisme.be/php/Leesbat_temp/magazine.html?shown=EM18_zoroastrisme&menu=&s=1&ss=2&sss=1[/quote][/url]quote:Het zoroastrisme
Wie op het Internet al eens gezocht heeft naar bekende veggies komt vaak verwijzingen tegen naar Zoroaster, een religieus hervormer van mythische proporties. Dat deze man zich echt onthield van vlees kan niet met zekerheid beweerd worden. Wél staat vast dat hij een radicale ecologist avant la lettre was, die ook hedendaagse zinzoekers nog kan inspireren.
Over vuur, Ahura Mazda en Cyrus
Het zoroastrisme is een kleine religie met ongeveer 140.000 aanhangers. Het behoort tot de oudste nog bestaande godsdiensten (samen met het hindoeïsme en het boeddhisme), en gaat terug tot minstens 600 v. C. De zoroastriërs geloven in één enkele god, de enige die het waard is om te worden vereerd. Omdat ze in vele van hun ceremonies vuur gebruiken, worden ze soms als vuuraanbidders beschouwd. De zoroastriërs aanbidden het vuur echter niet, maar beschouwen het als een heilige kracht die de bron is van alle energie en, vanwege zijn zuiverende functie, symbool staat voor waarheid en rechtschapenheid. Vuur heeft in het zoroastrisme een even grote waarde als het kruis in het christendom.
De stichter van het zoroastrisme was Zoroaster of, zoals hij in het oude Perzië heette, Zarathustra. Over de jaren waarin Zoroaster leefde en optrad, bestaat nog discussie. Westerse geleerden hebben over het algemeen aangenomen dat hij predikte in Oost-Iran rond 550 v. C., hoewel de voorbije twee decennia het jaartal 1200 v. C. als meer aannemelijk naar voren wordt geschoven. Mocht 1200 v. C. juist zijn, dan is er over de eerste zes eeuwen van het zoroastrisme echter zo goed als niets geweten. Als 550 v. C. dichter bij de waarheid is, dan valt Zoroasters optreden in de tijd dat de Achaemeniden onder Cyrus de Grote (559-530) begonnen aan de eenmaking van hun rijk, van aan de Kaspische Zee tot de Indische Oceaan. De Achaemeniden waren aanhangers van de cultus van Ahura Mazda (‘Ahura’ betekent wezen, ‘Mazda’ wijs) en dus van het mazdeïsme, de traditionele Iraanse religie. Ahura Mazda stond aan het hoofd van een pantheon van goden, dat terugging op een resem natuurgoden of natuurkrachten uit vroegere cultussen. Het optreden van Zoroaster bestond erin om deze in wezen polytheïstische natuurgodsdienst op zo’n radicale manier te hervormen dat men hem geen mazdeïst meer kon noemen, maar hem moest beschouwen als de stichter van een nieuwe religie.
Goed overwint Kwaad
De landbouwbevolking van oostelijk Iran werd in het eerste millennium v.C. voortdurend blootgesteld aan de aanvallen van nomaden die zich ophielden aan de noordelijke en oostelijke grenzen van het Achaemenidische rijk. Het was een epische strijd, zoals die wel vaker voorkwam bij de vestiging van de eerste landbouwculturen. Misschien is dat de reden waarom Zoroaster dacht dat de wereld geregeerd wordt door twee principes, het Goede en het Kwade, waarbij grof gezegd het Goede geassocieerd werd met de sedentaire landbouwers en het kwade met de nomadische wilden. Het Goede vloeit voort uit de reeds bekende Ahura Mazda, het slechte uit Angra Mainya of Ahriman, een kwade geest. Ahura Mazda is omringd door zes Amesha Spentas, goddelijke assistenten of engelen, die geen volwaardige goden meer zijn zoals in het mazdeïsme maar spirituele aspecten van Ahura Mazda vertegenwoordigen. Elk van deze abstracte spirituele principes zit een onderdeel van de materiële schepping voor. In orde van belangrijkheid gaat het om Vohu Manah (Goede Geest; de dieren), Asha Vahishta (Goddelijke Wet; vuur), Kshathra Vairya (Goddelijk Koninkrijk; metaal), Spenta Armaiti (Heilige Geest; aarde), Hauvatat (Perfectie, Heelheid; water), Amardad (Onsterfelijkheid; planten). Zoroaster nam ook stelling tegen de daeva’s, de goden van de Indo- Iraniërs zoals Indra, die ook in het mazdeïsme nog voortleefden, wegens hun gewelddadige en amorele karakter. De daeva’s werden bij Zoroaster dan ook de assistenten van Angra Mainya. De strijd tussen het Goede en het Kwade zal aan het einde der tijden uitmonden in een overwinning van het Goede. Zodoende is het zoroastrisch dualisme slechts schijn: de religie is in feite een onvolmaakt monotheïsme. In dit monotheïsme (en in zijn ecologische boodschap, waarover later meer) ligt Zoroasters grootste verdienste. Indien 1200 v. C. de periode van Zoroaster aangeeft, dan was hij waarschijnlijk zelfs de vroegste monotheïstische profeet.
Volgens Zoroaster kunnen mensen niet vermijden deel te nemen aan het gevecht tussen Goed en Kwaad: de mensheid is onderverdeeld in enerzijds de vromen, de volgelingen van Ahura Mazda, en anderzijds de atheïsten. De vromen moeten vechten tegen ketterij en afgoderij. Zoroaster geloofde hierbij sterk in de vrijheid van de wil: elk individu heeft de mogelijkheid om te bepalen of hij het Goede of het Kwade zal volgen. Elk individu zal ook worden beoordeeld na zijn dood: de goeden zullen naar het paradijs gaan, de slechten zullen lange straffen ondergaan. Aangezien de paradijselijke staat na de dood geen einde heeft, worden goede mensen na hun dood onsterfelijk. Afgezien van het oordeel over de individuele ziel volgt er aan het einde der tijden, na de verrijzenis van alle afgestorvenen, nog een universeel oordeel over lichaam en ziel van alle mensen door middel van een vuurproef.
Verspreiding en neerslag
De nieuwe leer moet grote indruk hebben gemaakt, want vanuit het Oosten verspreidde hij zich geleidelijk over de rest van het Achaemenidische rijk. De politieke en religieuze hiërarchie zag zich genoodzaakt om bepaalde elementen ervan over te nemen omdat hij zo populair werd. Toch zouden de Achaemeniden (700-330 v. C.) nooit pure zoroastriërs worden - daarvoor bleven sommige elementen van het traditionele mazdeïsme te sterk in trek en was de nieuwe leer te radicaal. Gedurende de eeuwen na zijn dood drongen sommige van Zoroasters opvattingen via het latere manicheïsme (gesticht door Mani, die elementen uit verschillende oosterse godsdiensten samenbracht) ook binnen in andere godsdiensten. De idee van onsterfelijkheid, en ook de opvattingen met betrekking tot het oordeel, de hel, de hemel, de verrijzenis van het lichaam, en de engelen die Ahura Mazda bijstonden, beïnvloedden de ideeën over de eindtijd van het jodendom in Babylonië en Palestina en op die manier ook van het christendom. De latere Achaemeniden, die onder invloed van Zoroaster geneigd waren tot monotheïsme, hadden trouwens sympathie voor andere monotheïstische volkeren. Dat de joodse religie, gemeenschap, en zelfs staat (Israel, Judea) in de Oudheid konden voortbestaan was in grote mate te danken aan de welwillende politiek van het machtige Achaemenidische Perzië. De ontwikkeling van het jodendom en van daaruit ook het christendom is zo waarschijnlijk een onrechtstreeks gevolg van Zoroasters werk geweest.
De leer van Zoroaster vindt zijn neerslag in de 17 Gatha’s (Gezangen), die een onderdeel vormen van de Avesta, de heilige geschriften van de Iraniërs (te vergelijken met de Veda’s van de Indiërs). De Gatha’s werden volgens de traditie door Zoroaster zelf gecreëerd. Hoewel die Avesta pas na de derde eeuw op schrift werd gesteld, vinden we er nog vele oorspronkelijke elementen van het zoroastrisme in terug, die honderden jaren lang zorgvuldig werden doorgegeven in een mondelinge traditie. Ook de Pahlavi-geschriften, die commentaren op de Avesta vormen, vertellen over Zoroaster en zijn opvattingen. Het einde van de wereld zal volgens Zoroaster ingeleid worden door de komst van drie redders. Bij de komst van de tweede redder, Aushedar-mah, zullen de mensen stoppen met vlees eten, vegetariër worden en enkel nog water drinken.
Respect voor plant en dier
‘Juiste gedachten, juiste woorden, juiste daden’, dit voorschrift maakt de drie-eenheid uit van de Zoroastrische ethiek. De gelovigen moeten in woord, gedachten en daden respect hebben voor planten en vriendelijk zijn tegenover dieren. En tegenover mensen natuurlijk: het voeden van de armen en de zorg voor de zwakken zijn bijvoorbeeld twee taken die de goede heerser ter harte dient te nemen. Zowel mensen, dieren als planten behoren tot de schepping van Ahura Mazda, en daarom moeten zijn volgelingen zich respectvol gedragen tegenover alle leven. Een legende uit de Pahlavi-literatuur verhaalt dat Zoroasters boodschap eerst werd verworpen, maar hij hield vol en bekeerde koning Vishtaspa door op wonderbaarlijke manier zijn zieke paard te genezen nadat alle andere pogingen tot genezing hadden gefaald. De koning was zo onder de indruk dat Zoroasters leer de officiële godsdienst werd in zijn rijk. Deze legende toont de zorg voor dieren als een zeer belangrijk onderdeel van de boodschap van Zoroaster. Dierenoffers zijn verboden, omdat de dieren die de mensen voeden en voor hen werken, moeten worden vereerd. De Meden en na hen de Achaemeniden brachten grootschalige dierenoffers op altaren in de open ruimte. Door zich te kanten tegen deze dierenoffers, kantte Zoroaster zich ook tegen de Magi, de priesterklasse van de Achaemeniden die het monopolie had op offers en andere riten. Het einde van de wereld zal volgens Zoroaster ingeleid worden door de komst van drie redders. Bij de komst van de tweede redder, Aushedar-mah, zullen de mensen stoppen met vlees eten, vegetariër worden en enkel nog water drinken. Omdat de drie redders de oorspronkelijke goede staat van de wereld zullen herstellen, kunnen we hieruit afleiden dat Zoroaster vlees eten beschouwde als een soort zondeval, een uit de gratie van het Goede vallen door de mensheid. En deze opvatting roept natuurlijk onmiddellijk associaties op met bepaalde passages in Genesis.
Geestkracht en woede
Vohu Manah (Goede Geest) is zoals we hierboven zagen een hoger principe dan Asha Vahishta (Goddelijke Wet), wat inhoudt dat de kracht van de geest (het goddelijk vernuft, maar ook het menselijk verstand en daarmee tevens de menselijke verantwoordelijkheid) hoger wordt ingeschat dan de naleving van godsdienstige voorschriften. De Geest is het hoogste geschenk van Ahura Mazda, het beste in de hele schepping. Tegelijk betekent deze rangorde vanuit het oogpunt van de materie echter ook dat de dieren, het onderdeel van de schepping dat Vohu Manah voorzit, hoger worden geschat dan het zo belangrijke vuur. En verder dat, wie dieren doodt, zijn eigen geestkracht te niet doet. Omdat Vohu Manah ook de zielen in de hemel verwelkomt na het individuele oordeel, krijgt wie wreed is geweest tegenover dieren geen toegang tot de hemel. Wreedheid tegenover dieren schaadt volgens Zoroaster dus de spirituele evolutie van het individu. De Parsis, de Indiase zoroastriërs, houden zelfs vandaag nog Vohu Manah in ere. Vele Parsis eten bijvoorbeeld geen vlees tijdens de eerste paar dagen van de maand, die in de zoroastrische kalender de namen hebben van de spirituele principes. Anderen eten gedurende de hele elfde maand van de kalender enkel vegetarisch voedsel. De elfde maand draagt de naam... ‘Vohu Manah’.
Bijzonder interessant is ook dat de spirituele tegenhanger van Vohu Manah en de belangrijkste assistent van Angra Mainya de demon Aeshman (Woede) is. Het is door woede te weren dat we de juiste relatie met dieren kunnen aangaan én onze geestkracht kunnen ontwikkelen. Woede is dé demonische kwaliteit bij uitstek; wie zwakkeren en dieren doodt in plaats van ervoor te zorgen, heeft grote woede in zich.
De eerbied voor de natuur komt tot uiting in het voorschrift dat dode lichamen, waarin Angra Mainyu krachtig aanwezig is, noch begraven, noch verbrand, noch te water mogen worden gelaten, want de drie elementen aarde, vuur en water mogen niet vervuild worden. Afgestorvenen worden daarom blootgesteld aan de roofvogels op bergtoppen of op torens die speciaal voor dit doel worden gebouwd (Torens van Stilte). De afgekloven beenderen worden verzameld en opgeborgen in kistjes, die in graven worden bewaard, vaak uitgehouwen in de rotsen.
Zoroaster en de boeddha
De eerbied voor het leven, inclusief dat van de zwakkeren, heeft het zoroastrisme gemeen met het boeddhisme, maar door zijn voorschriften met betrekking tot de drie oerelementen is het zoroastrisme een nog meer expliciet ecologische godsdienst. Indien 550 v. C. de juiste datum is, zouden beide godsdiensten overigens quasi gelijktijdig zijn ontstaan - de boeddha (de verlichte), prins Siddharta Gautama, werd omstreeks 550 geboren. Zowel de boeddha als Zoroaster predikten tegen de wrede praktijken en bloedige riten van de oude Arische religies, die ontstaan waren uit de cultussen van natuurgoden onder nomadische volkeren. Beide religies, die veel opgang maakten in hun tijd, kenden wel een totaal andere evolutie: vandaag heeft het boeddhisme in tegenstelling tot het zoroastrisme tientallen miljoenen aanhangers. Het mazdeïsme en zoroastrisme moesten wijken voor de islam. Vele tienduizenden zoroastrische Parsis (letterlijk ‘Perziërs’) ontvluchtten in de 10de eeuw n. C. de onderdrukking door de islamitische Arabieren en verhuisden naar de Indiase westkust, vooral Bombay, waar ze nu nog met 70.000 zijn, in een vrij gesloten gemeenschap die fanatiek haar geloof verdedigt. Ongeveer 30.000 zoroastriërs leven nog in Iran, nabij de woestijnsteden Yazd en Kerman, meestal in grote armoede. Enkele tienduizenden andere gelovigen leven verspreid over de westerse wereld.
[url=http://www.vegetarisme.be/php/Leesbat_temp/magazine.html?shown=EM18_zoroastrisme&menu=&s=1&ss=2&sss=1
quote:Op dinsdag 15 maart 2005 03:06 schreef ChildOfBodom het volgende:
Iemand bekend met de leer van deze Perzische profeet/filosoof? Ik heb er wel eens wat van gelezen dat het de voorloper zou zijn van de moderne religie maar ben er maar onbekend mee.
Ik heb hem besteld.quote:Op woensdag 16 april 2008 15:37 schreef Watuntrik het volgende:
Aus gegebenem Anlass: Die immer noch aktuelle politische Flugschrift von Hermann Hesse, 1919 im Schweizer Verlag Stämpfli anonym erschienen.
Zarathustras Wiederkehr: Ein Wort an die deutsche Jugend gegen den Herdengeist von rechts und links
von Hermann Hesse (1877-1962), Literaturnobelpreisträger
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes
http://hiram7.wordpress.c(...)on-rechts-und-links/
http://www.literatuurplein.nl/boekdetail.jsp?boekId=341327
Goede boeken over het zoroastrisme zijn geschreven door onder andere James R. Russell en Mary Boyce.quote:Op maandag 14 april 2008 10:13 schreef Scaurus het volgende:
Goede literatuur is hier moeilijk over te vinden. Iemand nog aanraders?
P.D. Mehta - Het transcendente zienquote:Op maandag 24 november 2008 19:31 schreef Boswachtertje het volgende:
Heb nu een introductieboekje omtrent het Zoroastrisme thuisliggen. Ga ik toch maar weer eens in neuzen, moet binnenkort weer terug naar de bieb nml. Zal de titel ed nog even opzoeken.
Zeer interessant en kort boek wat prima wegleest en een prima introductie in de leer van Zarathoestra vormt.quote:Ongeveer 3000 jaar geleden trad in Perzië de godsdienststichter Zarathoestra op. Door zijn inzicht en ervaringen met de hoogste God (Ahura Mazda) ontstond er een unieke en hoogstaande religie. Deze werd in later eeuwen door de islam verdreven. Een kleine minderheid bleef over en trok naar India. Tot op vandaag leven ze daar, bekend als 'Parsen'. De auteur komt uit deze religieuze groep. Hij geeft hier als Pars zijn visie op Zarathoestra en diens godservaring, waarbij voor hem de eenheid met het goddelijke (unio mystica) centraal staat. Hij spreekt over de leer van Zarathoestra, waarin eenheid en onsterfelijkheid wezenlijk zijn, en over de deugden. Zijn visie op Zarathoestra en zijn religie wijkt af van wat in godsdienstwetenschappelijke boeken daarover wordt gezegd (bijv. t.a.v. duivels, goden, de hel, etc.). Maar hij schrijft als een gelovige, daarbij sterk bë het eenheidsdenken van hindoeïsme en boeddhisme. Het is een interessant boek. Goed, en nuttig ook omdat over deze religie zeer weinig in het Nederlands is verschenen. Het laat zien hoe deze religie toch anders is dan andere oosterse.
Lijkt me sterk. Rond de tijd van Alexander de Grote waren er nog maar zeer weinig teksten opgeschreven. In het Zoroastrisme werden heilige teksten vooral mondeling doorgegeven.quote:Op dinsdag 15 maart 2005 21:32 schreef Akkersloot het volgende:
Er is er nog een kleine minderheid van in Iran.
Alexander "de grote" heeft een groot deel van hun heilige geschriften laten vernietigen tijdens zijn plundertocht in Perzië.
"We zijn niet op aarde om als voedsel voor de goden te dienen of om verlichting te zoeken, maar als deelnemer in de strijd tussen goed en kwaad." Dat zou het uitgangspunt zijn van de mono(?)theïstische godsdiensten.quote:Op zaterdag 11 juli 2009 16:45 schreef AryaMehr het volgende:
Binnenkort even wat literatuur aanschaffen over het Zoroastrisme.
Ga eens naar de bibliotheek zou ik zeggen!quote:Op maandag 14 april 2008 10:13 schreef Scaurus het volgende:
Goede literatuur is hier moeilijk over te vinden. Iemand nog aanraders?
Nietzsche gebruikt Zarathoestra vooral als literair hulpmiddel. Zarathoestra is met zijn Perzische afkomst een tegenpool van het Semitisch-Griekse waar Nietzsche zich tegen afzet, en dat is dan ook de hoofdreden voor zijn keus. De leer van Zarathoestra in Nietzsches boek is simpelweg Nietzsches leer.quote:Op woensdag 28 maart 2007 16:27 schreef Boswachtertje het volgende:
Ga weer eens kijken wat de visie van Nietzsche omtrent Zarathustra is...
en verder lezen over dit onderwerp
Dank voor de infoquote:Op dinsdag 14 juli 2009 13:05 schreef Iblis het volgende:
Nietzsche gebruikt Zarathoestra vooral als literair hulpmiddel. Zarathoestra is met zijn Perzische afkomst een tegenpool van het Semitisch-Griekse waar Nietzsche zich tegen afzet, en dat is dan ook de hoofdreden voor zijn keus. De leer van Zarathoestra in Nietzsches boek is simpelweg Nietzsches leer.
"Also sprach Zarathustra" is inderdaad een (soort) roman van Nietzsche, een uitwerking van ideeën die hij in "Die fröhliche Wissenschaft" naar voren bracht, en de opmaat voor "Zur Genealogie der Moral" en "Der Antichrist".quote:Op dinsdag 14 juli 2009 18:33 schreef Boswachtertje het volgende:
[..]
Dank voor de info![]()
Die opmerking heb ik toendertijd gemaakt omdat ik wel weer eens in Nietzsche's werk wilde verdiepen. En ik ben me er van bewust dat er weinig overeenkomsten zijn tussen Zarathoestra en Nietzsche's profeet-met-dezelfde-naam
Daarnaast heb ik me enigzins ingelezen in (Parsische variant van) het Zoroastrisme.. het spreekt me op een bepaalde manier wel aan. En daar wees mijn laatste opmerking op..
Desondanks ga ik nu wel even op zoek naar wat meer info over wat je schrijft, klinkt namelijk zeer interessant
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |