De vroegste tijd 1094-1594
De provincie Groningen deelt niet alleen haar naam met de provinciehoofdstad, maar is er ook door de jaren heen nauw mee verbonden geweest. De oorspronkelijke naam ‘villa Cruoninga’ wordt in 1040 voor de eerste keer genoemd voor een buurschap, waar de huidige stad uit is ontstaan. In de dertiende eeuw was Groningen uitgegroeid tot een sterke handelsstad, die een bestuur had met eigen vastgelegde rechtsregels en rechtspraak. De stad beschermde zich door een muur.
Deze stad begon verdragen te sluiten met de omliggende gebieden, zoals Hunsingo en Fivelingo, om haar centrumpositie voor de handel veilig te stellen. Deze omliggende gebieden werden vaak ‘’De Ommelanden’’ genoemd. Ook wist zij de hogere rechtspraak voor stad en Ommelanden binnen haar stadsmuur te krijgen. Dit gebeurde ter wille van de eenheid in rechtspraak en grotere rechtszekerheid. Uit deze centrale hogere rechtspraak ontwikkelde zich de Hoofdmannenkamer, de voorloper van het provinciale gerechtshof. De lagere rechtspraak werd in de verschillende Ommelander gebieden zelf gehouden.
De groei van de invloed van de stad op de Ommelanden gaf steeds conflicten. Deze gingen niet alleen over de rechtspraak, maar vooral over de handel. De stad had zich namelijk het stapelrecht voorbehouden. Dat wil zeggen dat alle goederen die in Stad en Ommelanden waren geproduceerd, zoals graan en bier, eerst in de stad moesten worden verhandeld.
In de vijftiende eeuw groeide er daarom een geregeld overleg tussen de machthebbers in Stad en Ommelanden, dat werd bijeengeroepen door een vertegenwoordiger van het centrale bestuur in Brussel en waar ook de Hoofdmannenkamer aan deelnam.
doet dingen zoals geen ander dat kan!