Leuk stukkie uit Parool:
Koeman en Gullit komen elkaar al dertig jaar tegen
Ze waren Europese voetbalvedetten. De een heette in Barcelona liefkozend Sneeuwvlokje, de ander in Milaan Zwarte Tulp. Ze delen een geschiedenis van dertig jaar. Zondag volgt een nieuwe hoofdstuk.
Ze speelden een jaar samen, bij PSV, ze werden samen met Oranje Europees kampioen. Zondag, in Amsterdam, staan ze na hun imposante spelerscarrières als trainers tegenover elkaar, in de klassieker der klassiekers: Ronald Koeman als coach van Ajax, Ruud Gullit van Feyenoord.
Koeman en Gullit waren nog aan het puberen, toen ze elkaar in 1975 op het KNVB Sportcentrum in Zeist ontmoetten. Ze speelden selectiewedstrijden voor het nationale jeugdelftal. Gullit (Amsterdam 1 september 1962) werd gekozen, Koeman (Zaandam, 21 maart 1963) werd afgewezen, moest toezien hoe broer Erwin wèl de selectie haalde.
In de jeugd van DWS was Gullit (overgekomen van Meerboys) al een fenomeen. Clubmensen van toen herinneren zich die donkere knaap die geweldig kon voetballen, maar niet tegen de kou kon. Een wollen muts, handschoenen en een trainingspak (ònder het blauw-zwarte clubtenue), wapenden het talent dat later als krachtmens wereldfaam kreeg.
Koeman genoot in Groningen al voor zijn tiende jaar bekendheid. Op de eretribune van GVAV en het latere FC Groningen hadden toeschouwers niet alleen zicht op het veld, maar ook op de twee zonen van verdediger Martin, die verkozen een balletje te trappen in plaats van de verrichtingen van hun vader gade te slaan. Op de noordelijke amateurvelden vreesden de keepertjes het suizen van de pupillenbal maatje 3. Het projectiel liet, afkomstig van de schoenen van zowel Erwin als de één jaar jongere Ronald, nogal eens rode afdrukken op de benen achter.
In Amsterdam werd Gullit af en toe door zijn vader naar het voetballen gebracht. Maar thuis in de Jordaan, later in de Mercatorbuurt, moest de kleine (toen nog) Ruud Dil het hebben van zijn moeder.
Hoe anders was dat voor Ronald Koeman. Vader Martin was er bij als het kon, een heer langs de lijn, die zich niet uitte tijdens de wedstrijd. De nabespreking in huize Koeman daarentegen mocht er zijn. Met Erwin oefende Ronald zijn trap tegen de muren van een nabijgelegen school. Legendarisch is de uitspraak van hun moeder, dat ze de jongens overdag slechts zag als ze hen de zakjes boterhammen over het balkon toegooide.
Het was in die dagen, in Zeist, waar 's lands talentjes 's avonds in spijkerbroeken met wijde pijpen tafeltennisten en cola dronken, dat de wegen van Koeman en Gullit voor het eerst kruisten. Gullit was al een 'grote' onder zijns gelijken. Je wist wie Ruud was, toen al. En dat wist ook Ronald Koeman, die de naam eveneens tegenkwam in de opstellingen van het jonge Oranje waarin broer Erwin speelde.
Het zou tot 1980 duren voordat Ronald wèl werd geselecteerd voor een jeugdelftal en hij zich bij Gullit voegde. In de Ardennen speelde de selectie tot 18 jaar, onder leiding van Ger Blok, een interland. Luxemburg werd met 6-0 verslagen. Koeman speelde al bij FC Groningen, Gullit was een jaar eerder door coach Barry Hughes naar Haarlem gehaald. Waar de een bij Groningen binnen de kortste keren laatste man stond en indruk maakte, was de ander bij Haarlem al een publiekslieveling omdat er op het veld zo veel gebeurde met hem erbij. Al voor die tijd veranderde Ruud Dil zijn achternaam in die van zijn vader, omdat die beter klonk tijdens een voetballoopbaan.
Het is het begin van grote carrières. Ronald gaat in 1983 naar Ajax, de club die hij na drie seizoenen verruilt voor PSV als hem, in zijn ogen, door het Ajax van trainer Johan Cruijff een te lage contractverbetering wordt gedaan.
Gullit gaat een jaar eerder, na drie jaar Haarlem, naar Feyenoord. Daar vertrekt hij drie seizoenen later weer naar PSV. In het seizoen 1986/1987 spelen ze samen in Eindhoven, als Gullit een aanvaring krijgt met de trainer, de man die hem in 1982 naar Feyenoord haalde, Hans Kraay. Volgens Gullit wisselt Kraay te veel. Hij kaart het in een interview aan, waarna Kraay vind dat hij niet meer voor PSV mag uitkomen. Het bestuur wil Gullit minder zwaar straffen, Kraay wordt ontslagen omdat hij weigert nog met Gullit te werken. Ronald doet in de biografie Koeman & Koeman (1988) uit de doeken dat hij het, net als het merendeel van de spelers, met Gullit eens was, maar de harde handelwijze van de speler niet apprecieerde.
Gullit vertrekt na dat seizoen naar Milaan, waar hij zijn hoogtij-dagen als voetballer doormaakt met Frank Rijkaard en Marco van Basten. Hij wordt er zowel Europees als wereldspeler van het jaar.
Koeman blijft bij PSV en wint de Europa Cup 1 na een strafschoppenserie tegen Benfica. Dat hij mag spelen is een meevaller. In een interview heeft hij gezegd een 'doodschop' van Hans Gillhaus, eerder in het toernooi tegen Jean Tigana van Bordeaux, te kunnen waarderen als blijk van een goede instelling. Een aanvankelijke schorsing door de Uefa voor twee wedstrijden, de halve finales en de finale, wordt teruggedraaid tot één wedstrijd. Achteraf zegt Koeman de uitspraak nooit zo te hebben gedaan.
In 1988 beleven de twee hun gezamenlijk 'finest moment'. Ze worden Europees kampioen met Oranje. Koeman roemt nadien het spel en de winnaarsmentaliteit van Gullit. Als de spelersgroep de bobo-festijnen ontduikt en in een club gaat feesten, overhandigt aanvoerder Gullit de rekening van 7000 D-mark aan KNVB-begeleider Jan Huybregts. De spelers moesten een paarhonderd gulden aan de KNVB terugbetalen.
Tijdens het toernooi trekt de bravoureuze Ronald na de gewonnen wedstrijd tegen Duitsland een Duits shirt langs de bilnaad ten aanschouwe van tienduizenden, ook Duitse toeschouwers. Het komt hem op openlijke reprimandes te staan, maar thuis wachtte de belangrijkste schrobbering. Vader Koeman (''En dat heb ik hem laten weten ook'') had zich er aan geërgerd. De speler betuigt spijt.
De twee volgende jaren in de Europa Cup 1 (1989 en 1990) zijn aan Gullit die met het roemruchte AC Milan wint. In 1992 schiet Koeman het Barcelona van Cruijff naar de Europa Cup 1, met een verwoestende vrije trap tegen Sampdoria (1-0). Gullit en Koeman pakken samen aldus vier Europa Cups in vijf jaar.
Na de titel met Oranje in 1988 stemmen Gullit en Koeman met de spelersgroep Thijs Libregts weg als coach. Gullit heeft nog een akkefietje met de trainer die in hun gezamenlijke periode bij Feyenoord de mentaliteit van Gullit aan de kaak stelde.
Het zit hem nog steeds hoog, getuige een recent interview in Hard Gras: ''Als jij zegt: Je moet die Gullit onder handen nemen, want je weet hoe zwarten zijn, dan heb ik het met je gehad.''
Niet de door hen gewenste Johan Cruijff, maar Leo Beenhakker wordt door de KNVB benoemd. Het WK van 1990 in Italië wordt een flop. Gullit verlaat in 1994 het trainingskamp van Oranje voor het WK in Amerika.
Na het toernooi in de Verenigde Staten stopt ook Koeman als international.
'De Zwarte Tulp' Gullit vertrekt in 1995, na een korte tussenperiode bij Sampdoria, van Milan naar het Chelsea in Engelands hoogste voetbalafdeling.
'Sneeuwvlokje' Koeman verlaat dat jaar Spanje en gaat voor twee jaar naar Feyenoord.
Misschien wel als gevolg van hun karakters, de een wat flamboyanter dan de ander, binnen en buiten het veld, wordt Gullit later met een knal trainer/speler bij Chelsea, en wordt Koeman geleidelijk, via hulptrainerschappen bij Oranje en Barcelona, de baas bij Vitesse.
Gullit wordt in Londen vrijwel zonder opgaaf van redenen de laan uit gestuurd, terwijl hij met de club als eerste buitenlandse èn eerste donkere trainer wel de FA Cup binnensleepte. Werd hij te populair? Hij strandt vervolgens bij Newcastle United op de volgens hem gebrekkige organisatie. De buitenwereld heeft het vooral over een conflict met sterspeler Alan Shearer en zijn al te vrije levensstijl.
Koeman wordt in het seizoen 2001/2002 door Ajax bij Vitesse weggekocht als vervanger van Co Adriaanse. Hij wordt landskampioen, wint het jaar daarop de dubbel en haalt de kwartfinales van de Champions League. Op dit moment heeft hij, door aanhoudend slechte resultaten, voor het eerst in zijn carrière echt tegenwind. Het is nog steeds onrustig bij Ajax.
Gullit doet een paar jaar 'niets' na Newcastle. Hij wordt in 2003 trainer van het Nederlands elftal 'onder 19 jaar' en is vanaf het begin van dit seizoen hoofdcoach van Feyenoord. Het elftal speelt sinds lange tijd weer aantrekkelijk voetbal, er is rust in Rotterdam en voetbalbeleving in de Kuip.
Op 18 september 1983 won de Ajacied Koeman van de Feyenoorder Gullit: 8-2, Feyenoords grootste competitienederlaag ooit. Tussen 1983 en 1985 speelden ze vier keer tegen elkaar. De stand is 3-1 voor Koeman. Zondag brengen hun carrières de twee weer samen en kunnen ze iets aan die stand doen.
© Het Parool, 12-11-2004