Het VBL-columnhoekje deel 3

quote:

WIJ HEBBEN EEN NEGER

Het was op de verjaardag van een vriend, waar het gesprek na de gebruikelijke politieke klaagzang een andere wending nam. Het werd tijd ook. De vader van de vriend begon te vertellen. Het moest zo’n veertig jaar geleden zijn, in een dorp waar men nog ouderwets leefde. Meisjes droegen lange rokken, trouwden vroeg en kregen kinderen. Veel kinderen. De jongens werden voorbereid op hun rol van kostwinner. De kerk schreef voor hoe men diende te leven en men hield zich er grotendeels nog aan.

Daar, in dat dorp, vestigde zich plots een neger. Niemand wist precies waar hij vandaan gekomen was. De wildste verhalen deden de ronde. Hij zou zijn meegenomen door zendelingen, om het goede van hun werk aan te tonen. Anderen dachten, nee, wisten zeker dat hij een minnaar van de vrouw van de wethouder was, opgeduikeld tijdens een vakantie. Het meest waarschijnlijk was echter dat hij gewoon een gastarbeider was, uit Suriname. Want hij werkte op de scheepswerf.

De kinderen van het dorp luisterden nog met ontzag naar de verhalen die de vaders ’s avonds vertelden, tijdens het avondeten. Het zal in de jaren zestig zijn geweest en in het betreffende dorp was de televisie nog nauwelijks ingeburgerd. Verhalen, daar moest je het van hebben. Zowel van ouders, ooms, buren als onderwijzers. Wat zij vertelden, daar smulde je van. Zodoende rolde de neger over menig dorpstong.

Het lijkt wat onsympathiek om het over “de neger” te hebben, maar eigenlijk was er niemand die precies weet hoe de man heette. Zijn collega’s werden op een dag bijeen geroepen door de baas van de scheepswerf. Hij zei dat er versterking was gekomen. Geen naam, geen leeftijd, niets. Zelf liet de neger daar ook niet veel over los, zodat er een hoop mystiek rond zijn persoon kleefde. Er werd wel beweerd dat hij ook een vrouw had, die hij maandelijks wat geld stuurde.

In ieder geval keek iedereen op zijn manier tegen de neger op. De mannen bewonderden zijn imposante gestalte en de manier waarop hij werkte. Zelden sprak hij. Bovendien, als hij al sprak konden ze zijn zware Surinaamse accent nauwelijks verstaan. De vrouwen droomden eveneens over de fysiek van de neger, maar wel op andere wijze dan hun echtgenoten en de kerk zouden willen. In die tijd bleef het echter bij dromen. Bovendien, wanneer moesten ze de neger verleiden? Hij werkte de gehele dag en in de avonduren hadden zij het te druk met hun kinderen. Diezelfde kinderen, die na schooltijd wel eens gingen kijken naar de enorme handen van de neger. En die op zonnige dagen geïmponeerd keken naar het zwarte bovenlijf van de neger, die dan met ontbloot bovenlijf werkte. De plaatjes uit je aardrijkskundeboek en de zendelingenblaadjes waren nog nooit zo dichtbij huis geweest.

Nu kende het dorp ook een voetbalclub. Een club, waar op zaterdag de mannen ter ontspanning en vermaak over de velden raasden. Het niveau was laag en men leefde vooral voor de ontmoetingen met de clubs uit de buurdorpen. Wie op het idee kwam, weet niemand meer. Maar de neger werd op een zekere dag gevraagd mee te komen voetballen en bleek al na zijn eerste wedstrijd een sensatie. Hij was snel, sterk en kon dingen met de bal die men in het dorp nog nooit had gezien. Zijn faam groeide tot ver buiten de dorpsgrenzen. Vol trots sprak men: “Wij hebben een neger!” Daarop hadden de rivaliserende dorpen geen passend antwoord.

Grinnikend vertelde de vader van de jarige vriend dat de kinderen elke zaterdag weer lol hadden met Henkie, de dikke slagerszoon. Henkie was, oneerbiedig gesteld, niet helemaal goed. Elke week weer vroeg hij aan zijn leeftijdsgenootjes wie nou die neger was. “Die zwarte toch?” De jongens maakten hem dan, meewarig het hoofd schuddend, wijs dat die persoon onmogelijk de neger kon zijn. De neger was de nummer acht, zeiden ze dan. Arme Henkie besefte niet dat nummer acht, met zijn rossige haar en sproetenkop, gewoon de man van zijn oudste zus was. Zo werd de neger een bron van vermaak voor velen, vanwege zijn kwaliteiten. Een jaar of zes maakte hij deel uit van het dorpselftal. Daarna ging hij lager spelen en verdween de interesse van bewoners uit naburige dorpen ook direct.

Inmiddels is het dorp nog altijd hoofdzakelijk kerkelijk, maar wonen er veel negers, Marokkanen, Chinezen, Turken. Die spelen ook bij de plaatselijke voetbalclub en zijn allang geen bezienswaardigheid meer. Tijden veranderen. Gelukkig maar eigenlijk, voegde de verteller toe.

Nu wil het geval dat in België de voetbalclub Beveren huist. Zij komen in de UEFA Cup uit tegen Heerenveen. Niets bijzonders, zult u denken, ware het niet dat Beveren geregeld met een elftal vol Ivorianen speelt. Jonge jongens, door een manager gehaald uit Ivoorkust, die de eer van Beveren hoog moeten houden. Op goede dagen spelen zij elke tegenstander van de mat, maar ook slechte fases zijn hen niet vreemd. Beveren kreeg door deze manier van scouten en door dit elftal ook de status van een bezienswaardigheid. Er werden zelfs hele discussies gevoerd, of dit eigenlijk wel kon.

De laatste tijd staat er echter ook een Belg in de ploeg. Mark Volders, heet de man. Hij is een doelman. Als enige blanke staat hij tussen de Ivorianen. Het doet me denken aan het verhaal over de neger. Wellicht moet ik maar eens naar Beveren afreizen, al is het alleen maar om te horen of men daar ook vol trots verkondigt dat “wij een blanke hebben!” Eerlijk gezegd, denk ik van niet.

quote:

LOUIS WORDT BEDANKT


'Hier bij Ajax ligt mijn hart,
een club fascinerend, altijd apart.

Met deze regels opende Louis van Gaal zijn bespottelijke gedicht, waarmee hij zijn terugkeer bij Ajax in de functie van technisch directeur luister bij wilde zetten. Nadat Leo Beenhakker wegens privé-omstandigheden uit zijn functie was getreden, zocht Ajax een flinke periode naar een nieuwe sterke man. Van Gaal leek de ideale keuze. Hij leek niet meer de ambitie te hebben terug te keren naar het veld en kende de club door en door. Bovendien had Ronald Koeman al eerder met Van Gaal samengewerkt, dus ook dat moest geen problemen opleveren.

Door velen genoemd naar godenzonen,
voor mij de bakermat van voetbaliconen.

Van Gaal maakte als trainer naam bij Ajax. Zijn visie sloeg aan bij de destijds erg jonge selectie, waarmee hij in 1995 zowel de Champions League als de wereldbeker won. Alleen dat al deed vele Amsterdamse fans tintelen van verwachting. Wie herinnert zich niet die punter van Kluivert in Wenen en de rondtocht door de grachten? Ook nu stond er weer een jonge selectie vol talenten. Van Gaal zou met zijn ervaring Ajax kunnen helpen om weer zo ver te geraken. Dus schreef Louis al vrij snel een dik beleidsplan, met duidelijke doelstellingen. Ajax moet elk jaar meedoen om de titel. Dat was niet onlogisch. Maar Van Gaal wilde meer. Hij wilde de halve finale van de Champions League. Ronald Koeman was op slag niet meer zo blij.

Mijn herinneringen gaan terug naar De Meer,
ook daar heerste een bijzondere sfeer.

Ja, De Meer. Dat waren andere tijden. Koeman had al lang in de gaten dat het vrijwel onmogelijk was om met deze onervaren selectie echt heel ver te komen. Misschien als Ajax veel geluk zou hebben, maar toch. Van Gaal hield bij zijn plan totaal geen rekening met de veranderde voetbalwereld. Onder zijn bewind mochten teams nog maar maximaal drie buitenlanders opstellen. Alleen de echte toppers, die over een langere periode hadden bewezen top te zijn, werden weggekocht door buitenlandse clubs. Van Gaal stelde in de finale destijds negen Nederlanders op, die ook nog eens allemaal international waren of nadrukkelijk aan die poort rammelden. Hoe anders is het nu, voor Koeman. Een blaag als Daniël de Ridder, die op vijf leuke bewegingen na nog niets heeft gepresteerd in Ajax 1, durft het aan om na acht gespeelde wedstrijden al te roepen dat hij maar weg moet. Bovendien was het team van 1995 in alle rust opgebouwd en had Van Gaal tijd die Koeman nu niet heeft. Chivu was bijvoorbeeld cruciaal in de jonge ploeg, maar werd al weer verkocht. Het dikke epistel van Van Gaal werd zodoende een loodzware steen om de nek van Koeman.

Nu ga ik mijn gevoelens weer achterna,
en treed technisch toe in de Arena.

Van Gaal is ook al niet de makkelijkste man om mee te werken. Misschien is dat nog niet zo’n groot probleem, maar zijn manier van communiceren ging velen tegen staan. Van Gaal verheft namelijk nog al snel zijn stem en wanneer hij zijn visie geeft, legt hij die eigenlijk op. Er is geen ruimte voor tegenspraak. Van Gaal ging wel even bepalen wat goed was voor Ajax en stuitte steeds meer mensen tegen de borst. Koeman zag zijn selectie niet versterkt worden en moest lijdzaam toe zien hoe zijn beste aanvaller verkocht werd. Tevens is het een publiek geheim dat Van Basten best bij Ajax had willen blijven, maar zich stoorde aan Louis van Gaals optreden. Baas Louis botste in Portugal ook nog met Zlatan Ibrahimovic, die juist een verhelderend gesprek over spits zijn had gehad met Van Basten en van Van Gaal het tegendeel kreeg te horen. De andere mensen uit het kamp Cruijff begonnen zich ook steeds meer aan de betweterige Van Gaal te ergeren. Alleen Danny Blind, die intern al “Scholletje” genoemd wordt omdat hij overal handig tussendoor zwemt, leek Van Gaal nog openlijk te steunen, tezamen met de door Louis aangestelde A1-trainers Van den Brom en Grim.

In mijn levensfase is dit een nieuwe kans,
en mijn jeugdliefde krijgt een extra stimulans.

De stimulans van Louis heeft totaal niet gewerkt, kunnen we nu wel stellen. Zijn openlijke botsing met Koeman na de uitwedstrijd in München over de mogelijkheden van de selectie was één van de vele kleine dingen die naar buiten kwamen. Ik noemde al de situatie rond Van Basten en Ibrahimovic, die mede op voorspraak van Van Gaal verkocht is. Verder weigerde Van Gaal lange tijd om Koeman een rechtsbuiten te laten aantrekken, omdat “talent” Tom de Mul dat prima zou kunnen spelen. Tegen de Zilvermeeuwen en andere amateurs speelde De Mul inderdaad prima, maar bij de grote jongens komt hij nog veel te veel tekort. En nu, na nog net geen jaar in functie te zijn geweest, stapt Van Gaal op. Meningsverschillen over de te varen koers, luidt de officiële lezing. De ware reden lijkt echter gewoon een ordinaire bak geld van Chelsea-eigenaar Roman Abramovich te zijn, al zegt Louis zelf dat het gebrek aan vrijheid hem parten speelde. Louis van Gaal laat Ajax nu achter, met een selectie met acht matige aanvallers en nauwelijks ervaren spelers, om straks poen te gaan scheppen in Londen. Louis, je wordt bedankt. Graag refereer ik nog even aan je eigen slotwoorden, uitgesproken bij je aanstelling:

En daarom klinkt het vol overgave uit mijn mond,
vandaag is de cirkel echt rond.'