25 jaar Madness en 2-Tone

Het is deze maand 25 jaar geleden dat Madness hun debuutsingle The Prince uitbracht als tweede release op het 2-Tone-label van de Specials. Dit jaar is er al een boek verschenen waarin de opkomst, ondergang en herwaardering van het zwartwitgeblokte label wordt belicht (Sent From Coventry; The Chequered Past Of Two-Tone) en staat er in de Record Collector een twintig pagina's tellend artikel doorspekt met interviews met leden van de Specials, de Beat en de Selecter. Volgende week brengen Q en Mojo een gezamenlijke 2-Tone special uit. Nu is het alleen nog wachten op een dergelijk artikel in het Nederlands of, nog beter, een vertaling van Sent From Coventry.

Voor wie niet op de hoogte is, onder de naam Dangermen brengt Madness ska- en reggae-klassiekers ten gehore als voorproefje van een cover-album. Binnenkort vondt er weer een DM-concert plaats. Over een Kersttournee is nog niets bekend. Er doen geruchten de ronde dat de Specials voor het eerst sinds 1981 weer in de originele bezetting gaan optreden; zoals in de MOJO staat hebben Terry Hall, Jerry Dammers en Neville Staples onlangs met elkaar gesproken, maar niet staat nog vast, dus helaas ook geen 2-Tone reunie-tournee. Voor wie toch Specials-nummers wilt horen, Neville heeft tot begin 2005 een reeks solo-optredens (GB) gepland.

Gelezen op de Madness Trading Ring-website; de 2-Tone-special van Q en MOJO (Music Of Jamaican Origin ?) is 19 augustus verschenen. De Specials staan op de voorkant. Madness is vertegenwoordgd met een acht pagina's tellend artikel.

'Take It Or Leave It' is een paar jaar geleden op DVD uitgebracht. Een video-exemplaar (in '96 gekocht bij de Boudisque) zal wat moeilijker te vinden zijn. Je kunt de platenbeurzen proberen of de tweedehandszaken.

Ja, de Beat. Daar zijn nu twee versies van; een Amerikaanse met de naar LA verkaste Dave Wakeling (& The English Beat, sic) en een Engelse met Ranking Roger en diens toastende zoon Matt. Ik heb vandaag de MOJO-special gekocht en hem alvast een paar keer doorgekeken (veel foto's uit 1979/80 om maar wat te noemen). Ik hoop over een paar weken een recensie te plaatsen op deze ruimte, maar mocht iemand anders hem voor die tijd al lang uit hebben...

Het volgende artikel verscheen oorspronkelijk in de eerste editie van The Face (in 1997 heruitgegeven als gratis bijlage bij het honderdste nummer) en werd geschreven door de van New Musical Express bekende 2-Tone fan Adrian Thrills: De Specials staan in de Parijse Pavilion Baltard als hoofdact op de vierde van het acht dagen tellende 'Europe Rock' festival. Neville Staples, normaliter de ADHD-helft van het zangduo, is woedend; ijskoud staart hij vanaf het podium naar het groepje skinheads dat tijdens het voorgaande optreden van The Cure op de vuist ging met hun Engelse broeders en ook nu de boel dreigt te verzieken. De manier waarop hij deze 'rude garcons' toespreekt liegt er niet om. "Als jullie gaan spugen kunnen jullie helemaal achterin gaan staan, en anders houden wij ermee op. It's Up To You". Waarop het gelijknamige nummer wordt ingezet, maar net wanneer Neville in het afsluitende toastgedeelte zit gaat het weer mis. De maat is vol, op atlethische wijze springt hij van het podium af om het stuk ongeluk in kwestie aan te pakken. Het zit de Specials niet mee vandaag, want zelfs tot in de toegiften blijft het gesodemieter doorgaan. Voor de afsluiter Skinhead Symphony kan de groep op bijval rekenen van meegereisde fans, maar die worden gewoon met bierblikjes bekogeld. Dat Neville opnieuw z'n geduld dreigt te verliezen mag dan ook geen verrassing heten. "Jullie zijn heel stout geweest" zegt een sarcastische Terry Hall (wat hij overigens wel vaker doet). "Jullie hebben gevochten, jullie hebben op ons gespuugd (zeg maar gerust, op ons gescheten), maar we hebben het leuk gehad. Tot ziens". Waarna hij een bierblikje oppakt en het, als groet, het publiek inkopt. Een skinhead uit Noord-Londen (wiens merchandise-kraampje tijdens de rellen werd vernield) zegt in de kleedkamer dat de band had moeten stoppen toen de bierblikjes hun kant opkwamen. "Ze zijn jullie niet waard!". En hij heeft gelijk; de Specials waren op de eerste plaats naar Parijs gekomen om te herstellen na een zware zes maanden en een slopende tournee door Amerika, een soort werkvakantie. Vol goede moed verliet men de middag tevoren het Londense hoofdkwartier van 2-Tone; de zon scheen en in de bus luisterde men naar Linton Kwesi-Johnson, Rico, Tapper Zukie en Desmond Dekker (die onlangs een demo heeft opgestuurd naar 2-Tone). Bij de overstap op de veerboot in Fover let bassist Sir Horace Gentleman de zelfgemaakte foto's zien van de Amerikaanse tournee waaraan de band niet alleen college-jacks heeft overgehouden, maar ook een acute jetlag en hardnekkige twijfels of het wel zo verstandig was om hun kruisbestuiving van punk en reggae aan Ome Sam op te dringen. Horace zegt dat hij geen idee heeft hoe het was en dat daar niks over te zeggen valt, maar Jerry Dammers denkt daar anders over. Hij haat Amerika en zweert bij hoog en laag dat het toerschema aldaar de band de das heeft omgedaan. "Tegen de tijd dat we de laatste optredens deden was het gewoon niet leuk meer, en zo had ik me nooit eerder gevoeld. Bovendien, wat heeft het nog voor zin om door te gaan als de lol eraf is. Waarschijnlijk gaan we stoppen met toeren en doen we alleen nog losse optredens". Is het vuur soms uit de Specials geblazen nu ze alles hebben bereikt wat er te bereiken valt ? Ik denk van niet; dat Dammers teleurgesteld is lijkt alleen maar zo, hij is gewoon overwerkt na zes maanden on the road. Maar dat neemt niet weg dat de Specials met een 'wat nu ?'-gevoel worstelen. Muzikaal zitten ze met hun ska/punk-crossover aan het plafond, maar de filosofie van Linton Kwesi-Johnson wil dat fase op een gegeven moment moet wijken voor fase twee. En godzijdank is de band zich daar ook bewust van, want met uitzondering van de nieuwe nummers Rat Race (de aankomende single) en Rude Boy Outta Jail (dat dan de B-kant gaat worden) spelen ze nu al meer dan een jaar dezelfde set. En dat begint ze op te breken; het constant toeren heeft de vaart eruit gehaald, en het Pavilion-concert is dan ook allesbehalve een hoogtepunt te noemen. Maar toen Jerry Dammers de kleedkamer verliet verzekerde hij dat dit de laatste keer was dat de oude set werd gespeeld. Voor het eerst sinds de release van Gangsters gaan de Specials er tussenuit om nieuw materiaal te schrijven en om zich op de toekomst te bezinnen. In mei gaan ze met technicus Dave Jordan (die tot het 2-Tone-gezelschap is toegetreden) de studio in om de tweede plaat op te nemen. En er zijn nu al aanwijzingen hoe die gaat klinken; Dammers is zich voor muzak (muziek voor in supermarkten en Chinese restaurants) gaan interesseren en wist hier in Parijs een paar van dat soort platen op de kop te tikken. "Het wordt tijd dat de 2-Tone-bands zich wat minder aan de formule vasthouden en wat meer gaan experimenteren" zegt De Generaal. Vandaar dat Roddy Radiation aan een ska/ rockalbilly-crossover werkt, en Lynval en Neville aan soloprojecten. En dan hebben we ook nog soulliefhebber John Bradbury die eind 1979 een coverversie van het Rex Garvin & The Mighty Cravers-nummer Sock It To Em JB heeft opgenomen. Leden van de Specials en blazers Rico (trombone) en Dick Cuthell (flugelhorn) hebben eraan meegewerkt, en het is de bedoeling dat het op 2-Tone verschijnt onder de naam The JB All Stars. Brad wil met zijn solo-single een brug slaan naar de soulrevival waar bands als Dexy's Midnight Runners mee worden geassocieerd. "Ik heb altijd van soul gehouden, nog meer dan van ska zelfs. Voor een drummer is het makkelijk om over te schakelen van soul- op skaritmes. Ii zou het jammer vinden als ook 1980 niet het jaar van de soul wordt. Disco is nog steeds hot in Amerika, maar dat zal binnenkort ook afgelopen zijn. De mensen willen iets extra's, en soul kan de oplossing bieden". Dus een soul/punk-crossover zou 2-Tone een nieuwe impuls kunnen geven ? "Kijk, 2-Tone heeft er altijd naar gestreefd om ook andere paden te verkennen dan alleen ska, en ik heb er altijd naar gestreefd om de set van een dosis soul te voorzien. Vasthouden aan dezelfde formule is geen optie, vandaar dat we dus gaan experimenteren". En door dat te doen kunnen de Specials straks een droomwens in vervulling zien gaan; een rondreizende revue a la Stax/Motown en George Clinton. "Het moet mogelijk zijn om een twee uur durende set samen te stellen met een non-stop spelende begeleidingsband en diverse zangers zoals Pauline Black van de Selecter, en onze eigen Terry en Neville. Je kunt de arrangementen op hun stemmen toesnijden, ska met soul vermengen en er zes weken mee op tournee gaan. Geen band met een voorprogramma meer, maar een scala aan elementen van verschillende bands in twee uur tijd". Geen slecht idee zo'n 2-Tone-revue, ware het niet dat op dit moment de saamhorigheid ver te zoeken is. Na het rampzalig verlopen optreden keren de Specials terug naar de binnenstad met zoveel fans als dat er nog in de bus kunnen. Op naar de Palace, een hippe Nagtklup waar de band hun vorige Parijse concert gaf en waar ik nu lekker ga doorzakken met Jerry, Roddy en een aantal trouwe fans. De muziek die de DJ draait varieert van jaren zeventig-soul tot 2-Tone. Zouden die 'trendies' doorhebben dat die tandeloze engerd voor wie ze hun neus ophalen dezelfde man is die Gangsters (waar we nu op staan dansen) heeft gecomponeerd ? Jerry Dammers verroert geen vin totdat een obscure cha-cha-cha hem uit z'n schulp haalt. "This is the sound of the Eighties" fluistert hij me toe en tovert een brede glimlach tevoorschijn.

Alvast een voorproefje: "Madness zag ik pas toen hun muziek wat serieuzer werd; 'Rise & Fall', 'Keep Moving' en 'Mad Not Mad', allemaal prachtplaten. In het begin waren het nog echt jochies maar het vele toeren heeft ze in alle opzichten volwassen gemaakt, en dat hoor je terug op hun platen. En tegelijkertijd met Madness werd ik ook volwassen. Alle 2-Tone bands zijn tussen hun eerste twee albums in volwassen geworden. Alleen de Bad Manners zijn in dat puberale sfeertje blijven hangen"; Phil Jupitus.

Als het aan Coventry ligt dan komt er in november een concert ter ere van 25 jaar 2-Tone met een supergroep bestaande uit leden van de Specials, de Selecter en de Beat.

Eerst komt de Beat naar de Melkweg op 3 oktober.

1) De Belgische zanger Jasper Steverlinck (ex-Arid) heeft een nummer van Madness opgenomen voor zijn binnenkort te verschijnen cover-CD. 2) Volgens de laatste berichten is het nu onwaarschijnlijk dat er een Specials-reunie komt.

Die 'Madness-cover' is Labi Siffre's It Must Be Love. Wat de Camden Cowboys betreft, er komt dit jaar geen Kersttournee. Misschien dat ze wel als The Dangermen (waarvan er nog een concert gepland staat) gaan toeren langs kleine zalen.

Aangezien een 2-Tone reunietournee nu zo goed als uitgesloten lijkt is er op 17 oktober in de Electric Ballroom in Londen een dubbeloptreden van tributebands One Step Behind en Special Brew. Quote van de dag: "In het begin was ik bang voor Pauline (Black). Ik stapte op de toerbus en zij zei dat ik moest oprotten. Ze had zoveel aggressie in zich dat ze dacht dat ik een neo-nazi was"; Carl van Madness.

24 september geeft Suggs een van zijn zeldzame solo-optredens tijdens een package-avond van de Londense Kitsch Lounge Riot Club.