een interview met onze held in het AD
quote:
Inburgering bij PSV
Door Paul van den Bosch
Behendig schuift hij de bierviltjes over het tafeltje. Vier kartonnetjes op één rij, één daarachter. Dat is een verdediging in Nederland, zegt Heurelho da Silva Gomes, alle mannen op lijn. Dan begint hij te schuiven met de middelste twee viltjes. Heen en terug, heen en terug. Zo is het in Brazilië, legt hij uit. Daar staat altijd één verdediger veilig als een ouderwetse libero. Wel zo handig voor een keeper zoals Gomes, die sinds deze zomer bij PSV onder contract staat.
,,Braziliaanse supporters beschrijven hun keepers vaak in bijbelse termen. Een briljante veldspeler wordt een 'craque' genoemd, een crack. Een briljante doelman is nooit een crack, hij wordt een heilige genoemd en een redding een mirakel. Tijdschriften en tv-programma's beelden vaak een stralenkrans boven een uitstekende keeper uit. Het is alsof Brazilianen niet geloven in de kwaliteiten van de doelman zèlf.''
Alex Bellos; Futebol, The Brazilian way of life (2002).
Het is niet het enige waaraan hij moest wennen sinds hij in Nederland is. Speelt een Braziliaanse verdediger terug op zijn doelman, dan heeft deze alle tijd om rond te kijken en de bal daarna ver uit te trappen. Dat staat in Brazilië gelijk aan een doeltrap. Tegen RBC Roosendaal, anderhalve week geleden, dacht Gomes hetzelfde te doen.
Ja, fout. Meteen twee RBC'ers in zijn nek, een lukrake schop en een kans voor RBC. Gomes lacht nu. Dat had hij niet verwacht, zegt hij. ,,Daar werken we hard aan. Dat zal snel beter gaan.'' Het zal snel beter móeten gaan, bedoelt hij. In de eerste twee maanden van zijn verblijf in Nederland heeft Gomes laten zien een goede keeper te zijn. Zijn reflexen strelen soms het oog, aan de tegendoelpunten heeft hij nauwelijks schuld gehad. Maar met de Braziliaan als laatste linie is de PSV-verdediging ook nog geen baken van rust geweest.
Het is verklaarbaar, maar wel zeer riskant. Sinds kort is Gomes met de Nederlandse taallessen begonnen, bovendien krijgen buitenlandse spelers al in hun eerste week in Eindhoven een lijst met essentiële begrippen als 'dekken' en 'tweede paal'. Maar een latino als Gomes, die alleen Portugees en Spaans spreekt, moet bij elke situatie eerst nog nadenken welke net geleerde term hij moet roepen. Die koppeling van een dreigende situatie en de omschakeling in een vreemde taal kost extra tienden van een seconde. Zo'n onnodige tijdspanne kan tot tegentreffers leiden.
In de Champions League-kwalificatiewedstrijd tegen Rode Ster Belgrado, morgenavond, kan PSV zich die niet veroorloven. Trainer Hiddink kiest daarom wellicht voor Edwin Zoetebier, die verrassend is opgenomen in de voorlopige Oranje-selectie voor de komende interlands. Zaterdag stond de oud-Feyenoorder onder de lat tegen AZ, omdat Gomes vanwege een oogkasblessure nauwelijks had kunnen trainen. Dat zou het scenario zijn waaraan Hiddink in de voorbereiding eens refereerde vóórdat hij Gomes na de voorbereiding uitriep tot eerste doelman: de met Europese wedstrijden vertrouwde Zoetebier voor de korte termijn en de CL-kwalificatie, Gomes voor de langere termijn om de erfenis van Ronald Waterreus definitief te behartigen.
Het is niet alledaags dat PSV in Brazilië uitkwam bij een keeper, nadat Gabor Babos, Edwin van der Sar en Jurek Dudek niet te lokken bleken. Het is het land van soepelende heupen bij technische aanvallers én van niet al te klemvaste handjes bij keepers. Een redding, zie het citaat uit het boek van Alex Bellos, kwam door de hand van een hogere macht, niet die van de keeper zelf.
,,Dat was vroeger wel zo'', zegt Gomes. ,,Het was echt de sluitpost van het elftal. Alle kinderen wilden Pelé zijn, of Romario. Maar het is aan het veranderen. In Brazilië hebben een stuk of tien clubs nu keeperstrainers. De meesten van hen hebben in Europa kennis opgedaan. En Taffarel in Turkije en Italië en Dida bij AC Milan hebben bewezen dat Braziliaanse keepers goed meekunnen in het Europese topvoetbal.''
PSV heeft een band met Brazilië, een grote afzetmarkt van moederbedrijf Philips. In Eindhoven liggen de wortels van de ontluikende talenten Romario en Ronaldo. Gomes: ,,Brazilianen beschouwen PSV als de belangrijkste club van Nederland.'' Hij kwam met zijn landgenoot Alex, een robuuste spiermassa in de defensie met een donkere blik die niet alleen tegenstanders schrik inboezemt. Gomes lijkt zijn tegenpool. Een vriendelijk, lachend gezicht met een open blik. Voortdurend zoekt hij contact met zijn omgeving.
Opnieuw grijpt Gomes naar de bierviltjes. Weer ligt een Nederlandse verdediging in karton op tafel, vier man op lijn. ,,Ik moet hier wennen'', zegt Gomes, ,,maar mijn taak is nog redelijk overzichtelijk. Als de bal over de verdediging komt, moet-ie voor mij zijn. Alex heeft te maken met een ander systeem. Hij moet zijn tegenstander in de gaten houden, maar ook steeds de andere verdedigers. Waar lopen zij? Voor een verdediger is het hier in Nederland nog moeilijker aanpassen dan voor een keeper. Maar ook hij, Alex, gaat het redden, hoor.''
 Zoals eerder gezegd, het is slechts een communicatieprobleem, meer niet. Wereldkeeper in wording dus