FOK!forum / Literatuur, Taal en Kunst / De berg afrijden of de berg af rijden?
DennisMooremaandag 26 april 2004 @ 01:46
Voorzetsels loskoppelen of aan 't werkwoord vast?
ilona-scuderiamaandag 26 april 2004 @ 01:48
Volgens mij is het af rijden, klinkt gewoon beter...
ikbengeweldigmaandag 26 april 2004 @ 01:48
Hangt er net van af wat je aan het doen bent met/bij/op betreffende berg.
ilona-scuderiamaandag 26 april 2004 @ 01:49
Afrijden doe je tijdens een examen, niet van een berg...
DennisMooremaandag 26 april 2004 @ 01:50
quote:
Op maandag 26 april 2004 01:48 schreef ilona-scuderia het volgende:

Volgens mij is het af rijden, klinkt gewoon beter...
Nouja, het klinkt allebei hetzelfde.
't Gaat erom hoe 't je schrijft.

.
ilona-scuderiamaandag 26 april 2004 @ 01:52
Hoe je het officieel schrijft weet ik ook niet, ik ben geen taalpurist
Ik doe alles op gevoel...
ikbengeweldigmaandag 26 april 2004 @ 01:54
Tenzij je berg een rijbewijs probeert te halen of een rijdier is rijd je de berg af. Los dus, immers het is een voorzetsel.
DennisMooremaandag 26 april 2004 @ 01:55
En is 't dan: "ervan uitgaan" of "er vanuit gaan" ?
ikbengeweldigmaandag 26 april 2004 @ 01:59
quote:
Op maandag 26 april 2004 01:55 schreef DennisMoore het volgende:
En is 't dan: "ervan uitgaan" of "er vanuit gaan" ?
in het meest natuurlijke geval is het natuurlijk "er vanuit gaan"
DennisMooremaandag 26 april 2004 @ 02:00
"Ik ben uitgeweest" of "ik ben uit geweest"?
Of voor sommigen: "ik ben uitgewezen."

Tjeuh, lastig. Logisch dat ze zo'n inburgeringscursus niet halen.
FritsVanEgtersmaandag 26 april 2004 @ 02:00
Bergaf rijden kan wel.
EgoTrippinmaandag 26 april 2004 @ 02:02
quote:
Op maandag 26 april 2004 01:55 schreef DennisMoore het volgende:
En is 't dan: "ervan uitgaan" of "er vanuit gaan" ?
Ik kan er vanuit gaan dat ik mijn salaris krijg, en vervolgens kan ik ervan uitgaan.
ikbengeweldigmaandag 26 april 2004 @ 02:03
quote:
Op maandag 26 april 2004 02:00 schreef DennisMoore het volgende:
"Ik ben uitgeweest" of "ik ben uit geweest"?
Of voor sommigen: "ik ben uitgewezen."

Tjeuh, lastig. Logisch dat ze zo'n inburgeringscursus niet halen.
"ik ben uit geweest"
EgoTrippinmaandag 26 april 2004 @ 02:06
quote:
Op maandag 26 april 2004 02:00 schreef DennisMoore het volgende:
"Ik ben uitgeweest" of "ik ben uit geweest"?
Of voor sommigen: "ik ben uitgewezen."

Tjeuh, lastig. Logisch dat ze zo'n inburgeringscursus niet halen.
'uitgeweest' is een verzonnen samenvoeging. Uitzijn is namelijk geen woord, uitgaan wel.

Uitgewezen heeft een andere betekenis, als in "Ik ben uitgewezen als kandidaat".

Dat zijn vaak woordspelingen, net als "ik ben er weg van" zeggen als je weggaat. Over deze is overigens een apart topic
DennisMooremaandag 26 april 2004 @ 02:15
quote:
Op maandag 26 april 2004 02:06 schreef EgoTrippin het volgende:

Uitgewezen heeft een andere betekenis, als in "Ik ben uitgewezen als kandidaat".
Afgewezen?
ikbengeweldigmaandag 26 april 2004 @ 02:16
quote:
Op maandag 26 april 2004 02:15 schreef DennisMoore het volgende:

[..]

Afgewezen?
Teruggewezen?
EgoTrippinmaandag 26 april 2004 @ 02:16
quote:
Op maandag 26 april 2004 02:15 schreef DennisMoore het volgende:

[..]

Afgewezen?
Ook. Uitgewezen van uitwijzen, als in "ik wijs jou uit (selecteer jou) als kandidaat".

Afgewezen van afwijzen, deselecteren zeg maar
DennisMooremaandag 26 april 2004 @ 02:19
quote:
Op maandag 26 april 2004 02:16 schreef EgoTrippin het volgende:

Ook. Uitgewezen van uitwijzen, als in "ik wijs jou uit (selecteer jou) als kandidaat".

Afgewezen van afwijzen, deselecteren zeg maar
Soort aanwijzen, maar dan negatief?
Tenzij je iemand aanwijst om te worden afgeschoten (bij slecht mikken: aangeschoten), dan is 't weer positief.
DennisMooremaandag 26 april 2004 @ 11:24
quote:
Op maandag 26 april 2004 02:00 schreef FritsVanEgters het volgende:

Bergaf rijden kan wel.
Bergop sleeën dan weer niet...
Claudia_xmaandag 26 april 2004 @ 13:07
De hoofdregel voor dit soort combinaties (er + voorzetsel(s) + werkwoordsvorm) luidt: schrijf voorzetsels die geen onderdeel vormen van het werkwoord, aan er vast. Raadpleeg een goed woordenboek om na te gaan of een voorzetsel deel uitmaakt van een (samengesteld) werkwoord. Let er daarbij wel op dat het samengestelde werkwoord de betekenis moet hebben die in de desbetreffende context bedoeld is.

Bron: http://www.onzetaal.nl/advies/eropuitgaan.html

Voorzetsels en het bijwoord er, daar, hier of waar worden aaneengeschreven (ervan, daarop, hiernaast, waarmee, etc.), maar een voorzetsel dat onderdeel is van een werkwoord, mag niet vast aan andere 'kleine woordjes'.

Enkele andere voorbeelden ter verduidelijking:

*Ik ben er bekaaid van afgekomen.
(Toelichting: het werkwoord is 'afkomen', dus 'af' mag niet vast aan 'van'. Het Groene Boekje schrijft 'er bekaaid van af komen'. Dit vinden we vreemd, omdat 'af' ófwel bij '(er)van' ófwel bij 'komen' zou moeten horen.)
*Ik ga ervandoor.
(Toelichting: het werkwoord is' gaan'; alle andere woordjes mogen aan elkaar).
*Ik bel hem daarover op.
(Toelichting: het werkwoord is 'opbellen', dus op mag niet vast aan 'daarover'.)
*Heb je hierover ingezeten?
(Toelichting: het werkwoord is 'inzitten', dus 'in' mag niet vast aan 'hierover'.)

Of een voorzetsel onderdeel is van het werkwoord, hangt af van de betekenis. Vaak zult u dit in een woordenboek moeten nazoeken. Hieronder volgen een aantal veelvoorkomende combinaties:

erdoorheen praten
erin opgaan
ernaartoe gaan
eronderdoor gaan
erop afkomen
erop ingaan
eropna houden
eropuit zijn, gaan, trekken
ertegenaan gaan
ertussendoor lopen
ertussenuit knijpen
ervanaf vliegen
ervan afzien
ervanlangs geven
langs elkaar heen praten (elkaar is geen voorzetsel)
om zich heen kijken

Een lastig geval is 'eruitzien'. Dit staat als één woord in het Groene Boekje, maar het kan niet als één woord gebruikt worden in een zin als 'Ik ben benieuwd hoe de euro zal eruitzien.' Wel mogelijk zijn 'Ik ben benieuwd hoe de euro er zal uitzien' en 'Ik ben benieuwd hoe de euro eruit zal zien.' Omdat dit zo'n lastig geval is, dat zich bovendien afspeelt op het kruispunt van spelling en grammatica, lijkt het ons het best de in het Groene Boekje genoemde spelling als één woord over te nemen.

Combinaties van drie voorzetsels en er, daar, hier of waar worden bij voorkeur gesplitst in twee tweetallen: ervan opaan kunnen, eraan onderdoor gaan. Dit geldt niet voor erop vooruitgaan, omdat vooruitgaan hier één werkwoord is.


Bron: http://www.onzetaal.nl/advies/ervanuit.html
Claudia_xmaandag 26 april 2004 @ 13:16
quote:
Op maandag 26 april 2004 02:06 schreef EgoTrippin het volgende:

'uitgeweest' is een verzonnen samenvoeging. Uitzijn is namelijk geen woord, uitgaan wel.
In de Van Dale staat anders wel "uitzijn", met als betekenis "afwezigheid van huis; - het buiten-zijn."
EgoTrippinmaandag 26 april 2004 @ 23:56
quote:
Op maandag 26 april 2004 13:07 schreef Claudia_x het volgende:
Een lastig geval is 'eruitzien'. Dit staat als één woord in het Groene Boekje, maar het kan niet als één woord gebruikt worden in een zin als 'Ik ben benieuwd hoe de euro zal eruitzien.' Omdat dit zo'n lastig geval is, dat zich bovendien afspeelt op het kruispunt van spelling en grammatica, lijkt het ons het best de in het Groene Boekje genoemde spelling als één woord over te nemen.
In een vraagzin is het helemaal geen lastig geval: "Hoe zou de euro eruitzien?"
Het lijkt me dat het niet mag overigens, ik vind het iig niet staan
EgoTrippinmaandag 26 april 2004 @ 23:57
quote:
Op maandag 26 april 2004 13:16 schreef Claudia_x het volgende:

[..]

In de Van Dale staat anders wel "uitzijn", met als betekenis "afwezigheid van huis; - het buiten-zijn."
Oh!?

Dat wist ik niet, in dat geval is uitgeweest dus ook een woord
EgoTrippindinsdag 27 april 2004 @ 00:27
Nog even een inzicht voor de vraag in de TT:

Zet er eens "op" voor.
Op de berg afrijden, of op de berg af rijden? Wat zou je liever doen?
okee6donderdag 29 april 2004 @ 02:58
quote:
Op dinsdag 27 april 2004 00:27 schreef EgoTrippin het volgende:
Nog even een inzicht voor de vraag in de TT:

Zet er eens "op" voor.
Op de berg afrijden, of op de berg af rijden? Wat zou je liever doen?
Dat is een basisregel idd, vervang het woord eens door een soortgelijk