LIT Literatuur, Taal en Kunst
Boekbesprekingen, vragen over schrijvers, je favoriete theaterstuk, de mooiste schilderijen of de beste musea. Een must voor alle liefhebbers van kunst, boeken, theater en taal.
Nouja, het klinkt allebei hetzelfde.quote:Op maandag 26 april 2004 01:48 schreef ilona-scuderia het volgende:
Volgens mij is het af rijden, klinkt gewoon beter...
't Gaat erom hoe 't je schrijft.
.
.
Tenzij je berg een rijbewijs probeert te halen of een rijdier is rijd je de berg af. Los dus, immers het is een voorzetsel.
in het meest natuurlijke geval is het natuurlijk "er vanuit gaan"quote:Op maandag 26 april 2004 01:55 schreef DennisMoore het volgende:
En is 't dan: "ervan uitgaan" of "er vanuit gaan" ?
"Ik ben uitgeweest" of "ik ben uit geweest"?
Of voor sommigen: "ik ben uitgewezen."
Tjeuh, lastig. Logisch dat ze zo'n inburgeringscursus niet halen.
Of voor sommigen: "ik ben uitgewezen."
Tjeuh, lastig. Logisch dat ze zo'n inburgeringscursus niet halen.
Ik kan er vanuit gaan dat ik mijn salaris krijg, en vervolgens kan ik ervan uitgaan.quote:Op maandag 26 april 2004 01:55 schreef DennisMoore het volgende:
En is 't dan: "ervan uitgaan" of "er vanuit gaan" ?
of niet
"ik ben uit geweest"quote:Op maandag 26 april 2004 02:00 schreef DennisMoore het volgende:
"Ik ben uitgeweest" of "ik ben uit geweest"?
Of voor sommigen: "ik ben uitgewezen."
Tjeuh, lastig. Logisch dat ze zo'n inburgeringscursus niet halen.
'uitgeweest' is een verzonnen samenvoeging. Uitzijn is namelijk geen woord, uitgaan wel.quote:Op maandag 26 april 2004 02:00 schreef DennisMoore het volgende:
"Ik ben uitgeweest" of "ik ben uit geweest"?
Of voor sommigen: "ik ben uitgewezen."
Tjeuh, lastig. Logisch dat ze zo'n inburgeringscursus niet halen.
Uitgewezen heeft een andere betekenis, als in "Ik ben uitgewezen als kandidaat".
Dat zijn vaak woordspelingen, net als "ik ben er weg van" zeggen als je weggaat. Over deze is overigens een apart topic
of niet
Afgewezen?quote:Op maandag 26 april 2004 02:06 schreef EgoTrippin het volgende:
Uitgewezen heeft een andere betekenis, als in "Ik ben uitgewezen als kandidaat".
Ook. Uitgewezen van uitwijzen, als in "ik wijs jou uit (selecteer jou) als kandidaat".quote:Op maandag 26 april 2004 02:15 schreef DennisMoore het volgende:
[..]
Afgewezen?
Afgewezen van afwijzen, deselecteren zeg maar
of niet
Soort aanwijzen, maar dan negatief?quote:Op maandag 26 april 2004 02:16 schreef EgoTrippin het volgende:
Ook. Uitgewezen van uitwijzen, als in "ik wijs jou uit (selecteer jou) als kandidaat".
Afgewezen van afwijzen, deselecteren zeg maar
Tenzij je iemand aanwijst om te worden afgeschoten (bij slecht mikken: aangeschoten), dan is 't weer positief.
Bergop sleeën dan weer niet...quote:Op maandag 26 april 2004 02:00 schreef FritsVanEgters het volgende:
Bergaf rijden kan wel.
De hoofdregel voor dit soort combinaties (er + voorzetsel(s) + werkwoordsvorm) luidt: schrijf voorzetsels die geen onderdeel vormen van het werkwoord, aan er vast. Raadpleeg een goed woordenboek om na te gaan of een voorzetsel deel uitmaakt van een (samengesteld) werkwoord. Let er daarbij wel op dat het samengestelde werkwoord de betekenis moet hebben die in de desbetreffende context bedoeld is.
Bron: http://www.onzetaal.nl/advies/eropuitgaan.html
Voorzetsels en het bijwoord er, daar, hier of waar worden aaneengeschreven (ervan, daarop, hiernaast, waarmee, etc.), maar een voorzetsel dat onderdeel is van een werkwoord, mag niet vast aan andere 'kleine woordjes'.
Enkele andere voorbeelden ter verduidelijking:
*Ik ben er bekaaid van afgekomen.
(Toelichting: het werkwoord is 'afkomen', dus 'af' mag niet vast aan 'van'. Het Groene Boekje schrijft 'er bekaaid van af komen'. Dit vinden we vreemd, omdat 'af' ófwel bij '(er)van' ófwel bij 'komen' zou moeten horen.)
*Ik ga ervandoor.
(Toelichting: het werkwoord is' gaan'; alle andere woordjes mogen aan elkaar).
*Ik bel hem daarover op.
(Toelichting: het werkwoord is 'opbellen', dus op mag niet vast aan 'daarover'.)
*Heb je hierover ingezeten?
(Toelichting: het werkwoord is 'inzitten', dus 'in' mag niet vast aan 'hierover'.)
Of een voorzetsel onderdeel is van het werkwoord, hangt af van de betekenis. Vaak zult u dit in een woordenboek moeten nazoeken. Hieronder volgen een aantal veelvoorkomende combinaties:
erdoorheen praten
erin opgaan
ernaartoe gaan
eronderdoor gaan
erop afkomen
erop ingaan
eropna houden
eropuit zijn, gaan, trekken
ertegenaan gaan
ertussendoor lopen
ertussenuit knijpen
ervanaf vliegen
ervan afzien
ervanlangs geven
langs elkaar heen praten (elkaar is geen voorzetsel)
om zich heen kijken
Een lastig geval is 'eruitzien'. Dit staat als één woord in het Groene Boekje, maar het kan niet als één woord gebruikt worden in een zin als 'Ik ben benieuwd hoe de euro zal eruitzien.' Wel mogelijk zijn 'Ik ben benieuwd hoe de euro er zal uitzien' en 'Ik ben benieuwd hoe de euro eruit zal zien.' Omdat dit zo'n lastig geval is, dat zich bovendien afspeelt op het kruispunt van spelling en grammatica, lijkt het ons het best de in het Groene Boekje genoemde spelling als één woord over te nemen.
Combinaties van drie voorzetsels en er, daar, hier of waar worden bij voorkeur gesplitst in twee tweetallen: ervan opaan kunnen, eraan onderdoor gaan. Dit geldt niet voor erop vooruitgaan, omdat vooruitgaan hier één werkwoord is.
Bron: http://www.onzetaal.nl/advies/ervanuit.html
Bron: http://www.onzetaal.nl/advies/eropuitgaan.html
Voorzetsels en het bijwoord er, daar, hier of waar worden aaneengeschreven (ervan, daarop, hiernaast, waarmee, etc.), maar een voorzetsel dat onderdeel is van een werkwoord, mag niet vast aan andere 'kleine woordjes'.
Enkele andere voorbeelden ter verduidelijking:
*Ik ben er bekaaid van afgekomen.
(Toelichting: het werkwoord is 'afkomen', dus 'af' mag niet vast aan 'van'. Het Groene Boekje schrijft 'er bekaaid van af komen'. Dit vinden we vreemd, omdat 'af' ófwel bij '(er)van' ófwel bij 'komen' zou moeten horen.)
*Ik ga ervandoor.
(Toelichting: het werkwoord is' gaan'; alle andere woordjes mogen aan elkaar).
*Ik bel hem daarover op.
(Toelichting: het werkwoord is 'opbellen', dus op mag niet vast aan 'daarover'.)
*Heb je hierover ingezeten?
(Toelichting: het werkwoord is 'inzitten', dus 'in' mag niet vast aan 'hierover'.)
Of een voorzetsel onderdeel is van het werkwoord, hangt af van de betekenis. Vaak zult u dit in een woordenboek moeten nazoeken. Hieronder volgen een aantal veelvoorkomende combinaties:
erdoorheen praten
erin opgaan
ernaartoe gaan
eronderdoor gaan
erop afkomen
erop ingaan
eropna houden
eropuit zijn, gaan, trekken
ertegenaan gaan
ertussendoor lopen
ertussenuit knijpen
ervanaf vliegen
ervan afzien
ervanlangs geven
langs elkaar heen praten (elkaar is geen voorzetsel)
om zich heen kijken
Een lastig geval is 'eruitzien'. Dit staat als één woord in het Groene Boekje, maar het kan niet als één woord gebruikt worden in een zin als 'Ik ben benieuwd hoe de euro zal eruitzien.' Wel mogelijk zijn 'Ik ben benieuwd hoe de euro er zal uitzien' en 'Ik ben benieuwd hoe de euro eruit zal zien.' Omdat dit zo'n lastig geval is, dat zich bovendien afspeelt op het kruispunt van spelling en grammatica, lijkt het ons het best de in het Groene Boekje genoemde spelling als één woord over te nemen.
Combinaties van drie voorzetsels en er, daar, hier of waar worden bij voorkeur gesplitst in twee tweetallen: ervan opaan kunnen, eraan onderdoor gaan. Dit geldt niet voor erop vooruitgaan, omdat vooruitgaan hier één werkwoord is.
Bron: http://www.onzetaal.nl/advies/ervanuit.html
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
In de Van Dale staat anders wel "uitzijn", met als betekenis "afwezigheid van huis; - het buiten-zijn."quote:Op maandag 26 april 2004 02:06 schreef EgoTrippin het volgende:
'uitgeweest' is een verzonnen samenvoeging. Uitzijn is namelijk geen woord, uitgaan wel.
I make it a thing, to glance in window panes and look pleased with myself.
In een vraagzin is het helemaal geen lastig geval: "Hoe zou de euro eruitzien?"quote:Op maandag 26 april 2004 13:07 schreef Claudia_x het volgende:
Een lastig geval is 'eruitzien'. Dit staat als één woord in het Groene Boekje, maar het kan niet als één woord gebruikt worden in een zin als 'Ik ben benieuwd hoe de euro zal eruitzien.' Omdat dit zo'n lastig geval is, dat zich bovendien afspeelt op het kruispunt van spelling en grammatica, lijkt het ons het best de in het Groene Boekje genoemde spelling als één woord over te nemen.
Het lijkt me dat het niet mag overigens, ik vind het iig niet staan
of niet
Oh!?quote:Op maandag 26 april 2004 13:16 schreef Claudia_x het volgende:
[..]
In de Van Dale staat anders wel "uitzijn", met als betekenis "afwezigheid van huis; - het buiten-zijn."
Dat wist ik niet, in dat geval is uitgeweest dus ook een woord
of niet
Nog even een inzicht voor de vraag in de TT:
Zet er eens "op" voor.
Op de berg afrijden, of op de berg af rijden? Wat zou je liever doen?
Zet er eens "op" voor.
Op de berg afrijden, of op de berg af rijden? Wat zou je liever doen?
of niet
Dat is een basisregel idd, vervang het woord eens door een soortgelijkquote:Op dinsdag 27 april 2004 00:27 schreef EgoTrippin het volgende:
Nog even een inzicht voor de vraag in de TT:
Zet er eens "op" voor.
Op de berg afrijden, of op de berg af rijden? Wat zou je liever doen?
|
|
