Zoals beloofd in mijn voorgaand en fel bekritiseerd topic over mijn verzoek tot het beargumenteren van de stelling "God bestaat niet," volgt hier dan mijn beknopte visie op God en geloof. Ik ben zeer benieuwd naar jullie reacties. Ik geef jullie een vrij controversiele kijk op de zaak, die gepaard gaat met de zuivere christelijke leer. Ik ben dus naast de reacties van de atheisten onder jullie dan ook zeer benieuwd naar de reacties van de meer traditionele christenen. Ik vermoed zelfs wat tegenstand uit die hoek. Ik zal het verhaal uiteenzetten in blokken, zodat de zaak overzichtelijk blijft. En hoewel dit verhaal een christelijke smaak heeft, is het volledig te generaliseren. Behalve dan natuurlijk de rol van Jezus Christus, die niet geaccepteerd wordt door andere geloven, zoals het Jodendom.
Wat en/of wie is God?Aangezien God de basis vormt voor het geloof, is het van belang om duidelijk aan te geven hoe ik God zie. God is voor mijn niet een persoon. De meest extreme vorm, de minst aanvaardbare en welke dus ook vaak in ludieke settings wordt toegepast, is het oude mannetje op een wolk. Een mannetje met witte haren en een witte baard, een harpje in zijn handen. De mensheid observerend vanuit de Hemel. Terug naar het serieuze. In de traditionele christelijke leer wordt God wel als een persoon afgeschilderd. Zelfs iemand met wie een gesprek te voeren is. Zie de gesprekken tussen God en Mozes bijvoorbeeld. Maar ook in de hedendaagse beleving, bestaat immer de overtuiging een gesprek met God aan te kunnen gaan. Doormiddel van gebed bijvoorbeeld.
Mijn overtuiging is anders. God is geen persoon waarmee je een gesprek kunt voeren. Althans, geen gesprek volgens de gangbare definitie van het woord. Hoe dan wel, daar kom ik zo op terug. Ik zie God als een energie (of een kracht) die het leven mogelijk maakt. De bezieling als het ware. Daarnaast is God de energie (of kracht) geweest, die het bestaan in de breedste zin van het woord berwerkstelligd heeft: het bestaan van het universum, de natuurwetten en de daaruit gevolgde hemellichamen en de evolutie.
Onder andere wij als mensen worden bezield door de kracht die God heet (in het katholicisme wordt dit de Heilige Geest genoemd). Dat maakt dat wij allemaal samen deel uitmaken van God. Er bestaat dus geen distantie tussen ons en Hem, maar wij zijn Hem. Dat geldt ook voor dieren en planten. Zelfs natuurwetten. Hij is de motor van alles wat er is. Hierbij kan ik terugkomen op de dialoog met God, die in beginsel niet mogelijk leek. Althans, volgens de gangbare definitie van het woord. Maar juist omdat wij allen deel uitmaken van God en God dus in ons zit, is een vorm van conversatie wel mogelijk. Niet door woorden of gedachten, maar door onbewuste spiritualiteit, die wel door woorden of gedachten geactiveerd kunnen worden. Spreek mij op dit punt alsjeblieft niet aan, want daar ben ik nog lang niet over uit. De dialoog met God is een vage en eigenlijk durf ik daar geen uitspraak over te doen. Vergeet dus maar weer wat ik over deze dialoog heb gezegd.
Kortom: God is een energie (of een kracht) die alom is. God beperkt zich niet tot de mensheid, niet tot de aarde en wellicht niet eens tot dit universum. Het is de alles omvattende bezieling van alles dat is.
De Bijbel, het fundament voor de christelijke leerDe Bijbel is een mooi boek. Dat staat voor mij buiten kijf. Maar welke waarde heeft de Bijbel binnen de context van het geloof? Het christelijk geloof wel te verstaan? Voor mij heeft de Bijbel geen speciale waarde in die context. Het staat vol met verhalen van religieuze aard, maar het totaal aan symboliek en subjectivisme maakt het naar mijn idee onmogelijk om als leidraad voor het leven toe te passen. Voor een ieder kan de Bijbel een prachtige inspiratiebron zijn om zijn of haar leven in te richten. Normen en waarden kunnen eruit verkregen worden. Hoop en kracht. Ja, zelfs liefde. Maar de Bijbel kan geenzins aangewend worden als een wapen in de strijd om de Waarheid.
Voor mij persoonlijk is de Bijbel een ontzettend interessant boek. Ik probeer de onderlinge gedachtegang te interpreteren, maar weet dat die interpretatie in het beste geval deels in de buurt komt van de ware betekenis. Met die wetenschap is de Bijbel voor mij enkel een boek en geen wapen. Laat staan een fundament voor mijn overtuiging. Om christen te zijn, moet men de weg van Jezus bewandelen. En die weg wordt alleen beschreven in de Bijbel. Om die reden is de Bijbel dus wel essentieel om een christen te zijn. Maar dan nog zie ik de Bijbel als een filosofisch epos en ben ik mij daarbij bewust dat ook de verhalen omtrent Jezus Christus niet letterlijk dienen te worden genomen.
Jezus Christus, een groot visionairHet voorgaande omtrent Jezus Christus vraagt om mijn visie op deze visionair. Jezus is naar mijn idee een man geweest met een ontzettend heldere kijk op de samenleving (de wereld vanuit zijn perspectief vind ik dan weer een te groot woord). Hij doorzag de ware betekenis van de joodse leer (die tevens hun weerklank vinden in de christelijke leer) en was toen ook al op de hoogte van de neiging naar verkeerde interpretaties. Daarnaast zag hij de verloedering door toedoen van menselijk gedrag: agressie, geweld, moord, oorlogen, seksuele losbandigheid, bedrog, enzovoort.
In mijn ogen is Jezus niet de Zoon van God, zoals de traditionele christelijke leer voorschrijft. Ja, hij was een zoon van God in de zin van mijn eerdere uitleg over mijn definitie van God. Wij zijn dus allen zonen van God. En dochters natuurlijk. Maar hij was niet meer dan zijn medemens. Hij was simpelweg een man die zag dat het niet goed ging en die de principes van het leven en van het alles maar al te goed begreep. Het enige wat hij wilde is zijn medemens daarop wijzen en op die manier de wereld te redden. Terecht een man die het respect, het aanzien en de eerbied verdient. Maar meer dan een mens zoals wij was hij niet.
Een anekdote uit de Bijbel: de eerste mensIk wil graag een voorbeeld uit de Bijbel gebruiken om ten eerste een voorbeeld te geven van mijn gedachte over een Bijbels evenement en ten tweede een argument te geven voor het tegengaan van Bijbels fanatisme. Dit voorbeeld is de schepping van de mens en de daaruit volgende bevolking van de wereld.
Het eerste Bijbelboek, Genesis, begint met de schepping. Zo ook de schepping van de eerste mens, die de naam Adam kreeg. De tweede mens werd Eva, een vrouw. Samen waren zij in staat gemeenschap te hebben ten einde een voortplantingsproces in gang te zetten. Zij staan samen aan het hoofd van de menselijke soort. Daar dit een principieel fundament voor de christelijke leer (en ook de joodse overigens) is en ik deze niet accepteer, vind ik het belangrijk dit voorbeeld aan te halen.
Ik geloof in de evolutie. De mens neemt geen bijzondere plaats in en is ontstaan door een toevalligheid. De opvatting dat Adam en ten tweede Eva de eerste mensen op aarde waren wordt door de Bijbel zelf al tegengesproken. Kijk maar eens naar "Genesis, hoofdstuk 4, vers 16 en vers 17". Daarin staat het volgende:
quote:
"Toen ging Kaïn weg van het aangezicht des Heren, en ging wonen in het land Nod, ten oosten van Eden. En Kaïn had gemeenschap met zijn vrouw en zij werd zwanger en baarde Henoch..."
Zie daar. Een vrouw. Waar komt zij opeens vandaan? Zij kwam niet voort uit Adam en Eva. Zij was een buitenstaander. Hoe kan op grond van het boek Genesis nu een overtuiging bestaan, dat de mensheid voortgekomen is uit Adam en Eva? Het boek insinueert iets heel anders. Een goed voorbeeld dus van een dubieuze interpretatie. Een interpretatie die bijvoorbeeld binnen het katholicisme als waarheid wordt beschouwd en die kennelijk de diversie Katholieke oorlogen en wandaden rechtvaardigd.
Waar staan Adam en Eva in mijn optiek? Ik ben ervan overtuigd, dat Adam en Eva historische personages zijn. Maar zij vervullen niet de rol van de eerste mens, of de mens waaraan de mensheid zijn bestaan te danken heeft. Eerder heb ik het gevoel, dat Adam en Eva aan het begin stonden van de stam die centraal staat in de Bijbel: de Israelieten. Dat verklaart ook de passage van de vrouw van Kaïn. Zij behoorde tot een andere stam. En zo waren er veel meer stammen, die de wereld bevolkten. Voortgekomen uit het evolutionair proces.
God als rechter, de moraalEen ander fundamenteel punt voor de christelijke leer is de overtuiging, dat God een rechter is. Een rechter die op de Dag des Oordeels ieder mens zal berechten en veroordelen wanneer nodig. Mijn opvatting is anders. Daar God naar mijn idee neutraal is, niet meer dan een energie, zal Hij geen oordeel vellen over gebeurtenissen. Dingen gebeuren omdat ze gebeuren, soms zonder reden, soms met reden. Maar ze zijn altijd verklaarbaar binnen het principe van oorzaak en gevolg. Gedrag van mensen wordt subjectief beoordeeld. Er is geen universele moraal die zegt dat bijvoorbeeld moord slecht is. Moord is slecht binnen onze samenleving. Moord komt voort uit het kwade. Maar wij hebben de moraal binnen onze samenleving vorm gegeven. Die moraal is een product van onszelf, niet opgelegd van boven. Primitief biologisch gezien is moord (of in ieder geval geweld) zelfs vaak te rechtvaardigen. Denk maar aan de competitie om een "vrouwtje".
Wetenschap als vriendDe wetenschap wordt vaak als vijand beschouwd van God en geloof. Ik ben overtuigd van het tegendeel. De wetenschap is eerder een vriend. De wetenschap stelt ons in staat om op rationele wijze de weg naar God te bewandelen. Het is de wetenschap die de Creatie meer en meer ontdekt: de wereld is rond, het heelal dijt uit, er zijn meerdere zonnestelsels, de mens is ontstaan uit de evolutie, enzovoort. Geen van deze wetenschappelijke onderwerpen vormt een gevaar voor het geloof en God. Ze zorgen juist voor een verdere ontdekking van God en daardoor een versterking van het geloof, mijn geloof moet ik erbij zeggen.
Conclusie en samenvattingDit was een poging om mijn visie op geloof en God beknopt weer te geven. Het is zo complex allemaal dat een beknopte beschrijving eigelijk niet toereikend is, maar ik ben een heel eind gekomen. Ik ben zelf nog steeds niet helemaal er over uit, hoe ik alles zie. Ik behoud mij het recht om mijn beeld ten alle tijden bij te stellen. Voor mij is het een grote mysterie, maar mijn geloof in iets dat alles omvat, een God, blijft bestaan. Desalniettemin zal ik mijn geloof nooit prediken al de absolute waarheid. Dat is een ander onderscheidt tussen mij en het traditioneel christelijk handelen. Vooral de Katholieke Kerk. Onder dwang bekeren, rechtvaardigen van oorlog en geweld en het afdoen van krankzinnig van anders denkenen zijn voor mij ondenkbaar. Ik sta open voor nieuwe ontwikkelingen, voor nieuwe kennis en voor nieuwe invalshoeken. Maar daar staat tegenover, dat ik van een ieder respect verwacht voor mijn zienswijze. In ieder geval dat ik niet wordt afgedaan als het stereotype zwartekous fundamentalist.
Vragen? Stel ze.
Opmerkingen? Maak ze.
Onbegrip? Laat mij het verduidelijken.
Oneens? Maak het bespreekbaar op een volwassen manier, zonder neerbuigende toon.
Alvast bedankt voor jullie reacties.