quote:

Structureel economisch herstel in Europa

Terwijl de Amerikaanse economie weer in beweging komt, lijkt de Europese economie vooral aanleiding te geven tot bezorgde berichten. Herstel komt maar langzaam op gang na een periode van stagnatie en (in sommige landen) recessie.

Ruim vier jaar geleden hebben de 15 lidstaten van de Europese Unie in Lissabon samen een strategie vastgesteld om de Unie concurrerender en dynamischer te maken. Daarbij gaat het onder meer om onderwijsprestaties, uitgaven aan onderzoek en arbeidsproductiviteit. Maar ook om zaken als de werking van de arbeidsmarkt. Die strategie is niet vrijblijvend. De Europese Commissie houdt nauwkeurig bij hoe de afzonderlijke lidstaten scoren op de zaken die zijn afgesproken.

Om een voorbeeld te noemen: Franse treinmachinisten en postbodes zijn gewend op hun 50ste met pensioen te gaan, met behoud van salaris. Voor veel Duitse werklozen loont het niet om aan de slag te gaan, omdat hun werkloosheidsuitkering hoger is dan wat ze in hun nieuwe baan kunnen verdienen. Frankrijk en Duitsland hebben nu een begin gemaakt met hervormingen van de pensioenen en de sociale zekerheid om aan dit soort zaken een einde te maken.

Europa werkt dus aan structurele versterking van de economie. Tegelijkertijd kiezen we ook voor uitbreiding van de Europese Unie. Dit jaar treden tien landen uit Midden- en Oost- Europa toe. Daarmee groeit het aantal inwoners van de EU tot 450 miljoen en het EU-aandeel in het totale BBP van de wereld tot een kwart.

Binnen het groeiende Europa dat werkt aan structurele verbeteringen, streeft Nederland ernaar een koppositie in te nemen. Nederland heeft een aantal sterke punten. We zijn een grote economie; in omvang de vijftiende van de wereld. We zijn ook een bijzonder open economie. De Nederlanders zijn de economische zeemeeuwen van de wereld. We zitten overal.

De belangrijkste uitdaging voor Nederland is versterking van het concurrentievermogen. Sinds 1997 zijn de loonkosten sterk gestegen, terwijl het innovatief vermogen achterblijft. Daardoor is Nederland duurder geworden dan andere landen.

Mensen aanspreken op hun eigen verantwoordelijkheid is een kernpunt voor de Nederlandse regering. Maar daarbij willen we niet doorschieten naar een `survival of the fittest'. De overheid is óók een schild voor de zwakken en ervoor verantwoordelijkheid dat de samenleving niet in brokken uit elkaar valt. Naar mijn overtuiging heeft de overheid een belangrijke rol bij het versterken van `The spirit of community', om de titel van een bekend boek van Amitai Etzioni te gebruiken.

De Verenigde Staten en de Europese Unie zijn de twee belangrijkste handelsblokken ter wereld. En we hebben alleen daarom al een bijzondere verantwoordelijkheid om ook mondiaal het uiterste te doen om goede voorwaarden te scheppen voor economische groei.

Ik denk bijvoorbeeld aan corporate governance. Vertrouwen in de degelijkheid van de cijfers is van cruciaal belang. Kijk maar naar de enorme negatieve impact van de corporate scandals bij Enron, Worldcom, Tyco en Ahold. Daar worden we aan beide zijden van de Atlantische Oceaan door geraakt. Vandaar dat we de normen voor financiële verslaglegging dichter bij elkaar moeten brengen.

Flexibilisering van de arbeidsmarkt, hervorming van het sociale stelstel, versterking van het innovatieklimaat. En dat binnen het kader van een groeiende Europese Unie en met een open oog voor onze partners elders in de wereld. Dat is de manier waarop Nederland structureel economisch herstel wil bereiken.

mr. dr. Jan Peter Balkenende

quote:

Geachte lezer,

Zoals u weet staan we in de laatste fase waar halverwege de vorige eeuw aan is begonnen; een verenigd Europa. In het jaar dat de faculteitsvereniging AUREUS van de Vrije Universiteit Amsterdam haar 11e lustrum viert, wordt Europa uitgebreid met 10 nieuwe lidstaten. Daarnaast wordt Nederland voorzitter van de EU en zijn er in verschillende lidstaten Europese verkiezingen. De gevolgen hiervan zijn niet alleen op landelijk niveau merkbaar, ook in onze hoofdstad zal het Europese eenwordingsproces haar sporen achterlaten. Haar positie als hoofdstad van een land verschuift steeds meer naar die van een medespeler op een internationaal speelveld.

Zo zal Amsterdam steeds vaker de concurrentieslag met Europese grootmachten als Londen en Frankfurt aan moeten gaan. En dat valt niet mee. Londen beschikt bijvoorbeeld over veel hoogopgeleid personeel en heeft het financiële hart, The City, als aantrekkingskracht voor ondernemingen. Frankfurt heeft als voordeel dat het uitstekend te bereiken is en kantoorruimte is er niet duur. De verminderde bereikbaarheid is voor Amsterdam een van de knelpunten waar we ons op moeten richten. Volgens de Kamer van Koophandel zijn het afgelopen jaar voor het eerst minder buitenlandse bedrijven naar de regio gekomen. Een veel gehoorde reden is de slechte bereikbaarheid.

Het onderzoek dat aan de Nederlandse universiteiten wordt verricht staat internationaal goed aangeschreven. Alleen publicaties van Zwitserland en de Verenigde Staten worden vaker geciteerd door andere wetenschappers. Toch zijn de inspanningen van de afgelopen jaren om de wetenschap te combineren met het bedrijfsleven, zodat het innovatievermogen van ons land verbeterd kon worden, helaas onvoldoende gebleken. Volgens de Europese Commissie loopt de Nederlandse kenniseconomie achter op de rest van Europa.

Ik heb er alle vertrouwen in dat de overheid het Nederlandse werknemersklimaat innovatiever en flexibeler kan maken. Maar ook Amsterdam zal alle zeilen bij moeten zetten om de internationale slag te winnen.

Het thema van het lustrumcongres in april van dit jaar moet daarom niet alleen op Europees niveau gezien worden. De gevolgen zijn merkbaar voor iedere lidstaat, iedere stad en zelfs voor iedere burger. En die burger is nodig voor het welslagen van Europa.

Ik wens u veel leesplezier toe!




Mr. M.J. Cohen
Burgemeester van Amsterdam

quote:

Europa: Terug naar de menselijke maat

Het Europajaar 2004 is begonnen. “Europa, best belangrijk” heeft de regering als motto gekozen om aan te tonen dat Europa inmiddels een belangrijke rol speelt in ons leven en wordt gepoogd de bevolking warm te laten lopen voor ‘Europa’.

De Europese Unie is opgebouwd zonder inbreng van de burgers. Hoe ga je de burger uitleggen dat Europa belangrijk is? En wat ga je burger vertellen over waar je met Europa heen wilt? En tot slot, hoe bereik je hem?

Met de aanstaande uitbreiding met tien landen, verkiezingen voor het Europese Parlement, het Nederlands Voorzitterschap van de Europese Unie en een Referendum over de Europese Grondwet in het vooruitzicht, zou je een heldere visie over de toekomst van de EU mogen verwachten van deze regering.

Wat voor Europa willen wij eigenlijk? Een Europa gebaseerd op idealen, een waardengemeenschap die streeft naar vrede en stabiliteit in dit deel van de wereld? Of een pragmatisch Europa, waarin economische samenwerking voorop staat en waarin we vooral oog hebben voor de kosten en baten van die samenwerking? Europa als groot vrijhandelsblok, dat zich verder zo weinig mogelijk bemoeit met het binnenlands beleid van de lidstaten. Wat zijn letterlijk en figuurlijk de grenzen van Europa? Koersen we af op een federatie of zelfs een eenheidsstaat? Blijft de EU verder groeien en steken we de Oeral en de Bosporus over? We gaan op weg zonder dat we weten waar we naartoe gaan.

Waartegen gaan we straks als politieke partij, maar vooral ook als burger 'ja' of 'nee' zeggen? Beperkende randvoorwaarden ontbreken in de grondwet. Het open einde zal contraproductief werken. Hoeveel landen mogen wat Nederland betreft nog toetreden tot de EU en hoever wenst men wenst te gaan in het afstaan van soevereiniteit aan de EU, alvorens over te gaan tot een ‘grondwet’?

Als het gaat over Europa, wordt altijd gesproken over ‘gepasseerde stations’, maar wanneer die stations zijn gepasseerd wordt nooit duidelijk. En wat de eindbestemming is al helemaal niet. “De toekomst van NL ligt in Europa”, maar waar willen wij naar toe met Europa? Il n’y a pas de vent favorable pour celui qui ne sait pas ou il va. M.a.w. er is geen gunstige wind voor de kapitein zonder bestemming. De LPF is niet van plan een enkele reis te kopen naar Nergenshuizen.

Laat het helder zijn: De LPF is tegen een Europese federatie, laat staan een eenheidsstaat. Voor de LPF moet Europa een economische unie van soevereine staten blijven, waarin het subsidiariteitsbeginsel geldt. Brussel doet niets wat net zo goed of beter in de lidstaat zelf kan worden gedaan. Wij willen een Europa van de menselijke maat waarin de burger zich kan herkennen en waarin de nationale identiteit niet verloren gaat.

Mat Herben
Fractieleider LPF

quote:

Groei en krimp

Af en toe moet je je als journalistieke organisatie afvragen of je het nog wel goed doet.
Zo’n discussie heeft het NOS-Journaal ook meegemaakt. Na 11 september. En na 6 mei.
Dat zijn data die zonder jaartal kunnen, maar toch: 11 september 2001. Die dag van de Twin Towers. En 6 mei 2002. De dag van de moord op Pim Fortuyn.

Beide dagen schokten de wereld, schokten Nederland. En schokten de journalistiek.
In de journalistiek werken veel mensen die alles zeker weten. En toch bleek er plotseling een wereld te bestaan waarop wij niet goed zicht hadden. Wij konden niet gemakkelijk verklaren waarom de haat tegen de VS zo diep zat, in een belangrijk deel van de wereld. Zo diep dat mensen de straat op gingen en juichten, en regimes achter de gesloten deuren van hun macht grimlachten.

We hadden, in Nederland, al die verhalen gemaakt waarvan we bedachten dat ze belangrijk waren: de files, de wachtlijsten, de gevoelens van onveiligheid. Maar we kenden niet de omvang van de onvrede, de diepte van de angst. We zagen niet de veenbrand die in de polders woedde. Dat is pijnlijk voor journalisten, die pretenderen geschiedenis te schrijven op de dag dat die zich voordoet. En pretenderen de gebeurtenissen zo te doorgronden, dat zij de rode draden ontwarren waardoor zij samenhang tonen, in plaats van dat zij het jaar in 365 losse plakjes opdienen.

Maar soms moet je zo’n klap krijgen, opdat je je opnieuw kunt organiseren. Opdat je je, zoals ons, kunt afvragen of de zaken die de straat bezighouden, de agenda van de mensen, overeenkomt met de agenda van de staat.

Daarmee lever je je niet uit aan de grootste schreeuwers op de straat (want alleen maar de microfoon opzetten is te simpel), maar verdiep je je in de verhalen die belangrijk zijn, maar die niet aangereikt worden op persconferenties, in overheidsnota’s, en via de fax. Het vraagt journalisten met een ander waarnemingsvermogen, met een nieuw soort onbevangenheid –want de oude schema’s en zekerheden in de journalistiek werken niet zonder meer.
Europa heeft een vergelijkbare behandeling nodig. We lopen nog steeds het risico dat we over een paar jaar ons met een klap realiseren hoe invloedrijk en groot Europa is geworden, terwijl we het niet ten volle zagen gebeuren. We weten het wel, maar handelen er niet naar; er is geen sense-of-urgency.

Het grappige is dat Nederland allang niet meer bestaat. Er is nauwelijks eigen buitenlands beleid, er is geen eigen defensie, regelgeving komt voor een groot deel van elders. Nederland is geen land meer, hoogstens een herinnering, of een min of meer culturele identiteit: Nederland is wat wij Nederland noemen. Toch doen we nog alsof. Omroepen, kranten, we zijn alle nog aan de landsgrenzen gebonden, zowel in verspreidingsgebied als in denken.
Dat is ontoereikend. Europa is realiteit. Maar Europa moet je zoeken: niet per se in Brussel, op zoek naar de Grondwet, maar in Polen, op zoek naar de nieuwe buren. Europa is de straat van Talinn naast de glazen paleizen van Brussel.

En dat is moeilijk. Terwijl Europa groeit, in omvang en in invloed, krimpt de belangstellingssfeer van de gemiddelde Europeaan. Er is te veel angst, voor Europa, voor de wereld buiten Europa, voor de mensen van buiten het oude Europa. De veiligheid van de eigen, kleine buurt wordt geprefereerd boven de onveiligheid van het grotere geheel.
De journalistiek kan daarin meegaan of zijn eigen koers varen. Ik ben voor dat laatste. Agenderen wat op de agenda moet, zelfs als het bang maakt of niet tot de eerste tien voorkeuren van de kijkers behoort. Want Europa is er niet plots, er is geen nieuwe datum die straks als een schok zal werken. Europa is, vergeef me de vergelijking, iets als de aardbeving van San Francisco. Grote krachten werken op elkaar, en ooit zal-ie er zijn, die aardbeving. Dan kan je het er maar beter over hebben, zelfs als je niet populair wordt. Europa gaat niet weg als je de ogen sluit. Zoals geen enkel nieuwsverhaal weg gaat, als je je ogen sluit.
Dat hebben we in ieder geval op 6 mei en 11 september geleerd.

Hans Laroes
hoofdredacteur nos-journaal

quote:

Leeft Europa in Nederland?

De opkomst bij de laatste verkiezingen voor het Europees Parlement was 30%. Volgens velen het beste bewijs dat Europa niet leeft. Maar is dat wel waar? Ik denk dat het genuanceerder ligt.

De Nederlandse bevolking is niet meer geïnteresseerd in Europa. Kijk maar naar de opkomst bij de verkiezingen voor het Europees Parlement. Die vertoont iedere keer weer een dalende trend: de laatste keer nam nog geen 30% de moeite om de gang naar de stembus te maken. Dat is het beste bewijs dat Europa niet leeft. Maar is dat wel waar? Is het zo dat de Nederlandse bevolking geen enkele belangstelling heeft voor de Europese samenwerking? Ik denk dat het genuanceerder ligt.

De Nederlandse burger komt pas in beweging als het zijn eigen belang raakt. Als het gaat om zaken die ver van zijn bed liggen, daar komt de Nederlandse burger zijn bed niet meer voor uit. De burger krijgt veel informatie op zich af. Hij moet selecteren en wordt daarom selectief. Als hij niet direct in de gaten heeft, dat het om zijn positie, zijn belang gaat, dan haakt de gemiddelde burger af. Dan zapt hij door. Hij kan dat er niet meer bij hebben.

De meeste politici denken nog dat de burger geïnteresseerd is in de staatsinrichting van Europa. Die mensen komen bedrogen uit. Er is maar een klein select gezelschap die zich daar om bekommerd. En dat geldt niet alleen voor Europa, dat geldt evenzeer voor de nationale, provinciale of lokale bestuurslaag. Mensen worden niet warm of koud van de dualisering van het gemeentebestuur. Ze komen pas in beweging als het om de weg voor hun voordeur gaat. Of de hangplek achter hun huis. Dan zijn ze bereid om actie te voeren. Dat beeld zien we op elk niveau terug komen. De meeste Nederlanders zal het worst wezen of we een districtenstelsel krijgen of niet. Een kleine elite vindt dat belangrijk, maar niet de gemiddelde burger…

Als we met de burgers over Europa willen praten, moeten we het dus niet meer hebben over de structuur van Europa. Dan moeten we het hebben over echte issues. Vraagstukken die de burger raken. En we moeten dat op een tijdig moment doen. Niet als de Europese wetgeving al een feit is en hem dan uitleggen, maar op een moment dat we daar nog iets aan kunnen doen. Als we er voor kunnen zorgen dat de wetgeving nog verbeterd kan worden. Of als we vinden dat die wetgeving er helemaal niet moet komen.

Ik heb uit het laatste werkprogramma van de Commissie voor het jaar 2004 enkele voorstellen gehaald, waarover we het volgens mij goed zouden kunnen hebben. Dat zijn onderwerpen waar de Nederlandse bevolking warm voor loopt. Daar moeten we avonden over organiseren. Dan komen de mensen wel uit de stoel en zijn ze wel bereid om daarover met de Europese of Haagse politici te spreken.
Laat ik een enkel voorbeeld noemen. Wat dacht u van de vraag of we in 2005 de toetredingsonderhandelingen met Turkije wel of niet moeten starten? De gemoederen kunnen redelijk verhit raken, maar we hebben een stevige discussie over een Europees onderwerp. En wat dacht u van een nieuwe strategie om het milieubeleid vorm te geven binnen de EU? Als het gaat om het nationale milieubeleidsplan staan de kranten maanden vol van de discussies tussen verschillende belangengroepen. Waarom zouden we dat ook niet doen bij de Europese discussie over dit onderwerp. Welke inbreng moet Nederland leveren in de discussie met de andere lidstaten over dit belangrijke onderwerp? Past uitstekend in de uitkomsten van de Fonteinavonden.
Nog een ander voorbeeld: de werktijden. Toen de Nederlandse minister suggereerde dat de arbeidstijdenwet erg strikt was, was het huis te klein in sommige kringen. Dat kon de minister niet doen. Maar bij de aankondiging dat de Europese richtlijn over de arbeidstijden zal worden herzien, heb ik nog niemand gehoord, terwijl deze wel de basis is van de Nederlandse wetgeving. Waarom hebben we daar nog geen discussie over gevoerd?

Kortom: Europa is dichterbij dan u denkt. En we moeten af van de discussie over de structuur van Europa, we moeten naar de inhoud. Op welke manier kunnen we met behulp van Europese regels uw leven beter maken. Daar moeten we ons op richten.

dr. Jan Jacob van Dijk
Tweede Kamerlid CDA

quote:

Europa moet minder beloven en meer doen!

De PvdA is altijd een voorstander van de uitbreiding van Europa geweest. Niet alleen vanwege het historisch belang en de voordelen op het gebied van vrede en veiligheid, maar ook sociaal en economisch zal de uitbreiding de investering waard blijken.

Toch zijn er ook redenen om met een bezorgde blik vooruit te kijken naar 2004. Juist nu het Europese integratieproces weer een tandje aan het bijschakelen is, lijkt de afstand tussen de burgers en Brussel alleen maar groter te worden. Steeds vaker krijgen Nederlanders het gevoel geen enkele invloed uit te kunnen oefenen op Europese besluitvormingsprocessen.

Waar blijkt het sluimerende ongenoegen over Europa uit? Allereerst uit de negatieve wijze waarop vooral in Nederland, maar ook in andere landen, op de introductie van de Euro is gereageerd. Ondanks de uiterst zorgvuldige voorbereiding heeft men massaal het gevoel dat men is bedonderd. Daarnaast blijken Nederlanders meer dan gemiddeld kritisch te oordelen over de uitbreiding.

En de eurosceptici hebben voor een deel gelijk; Europa presteert slecht, is weinig transparant, kampt met een democratisch tekort en bemoeit zich soms met zaken die beter dichter bij de burger geregeld kunnen worden.

Dankzij opeenvolgende mislukkingen bij de Intergouvernementele Conferenties (IGC’s) hebben de regeringsleiders van de lidstaten ons opgezadeld met een voor zes landen ingerichte Europese overheid die nu al tijden moeizaam 15 landen en straks 25 moet bedienen. Vaak weigeren ze hiervoor echter verantwoordelijkheid te nemen of verantwoording af te leggen. Daardoor krijgen we het gevoel dat het ons allemaal maar overkomt.

Daarnaast moeten we ook gewoon concluderen dat Europa er alles aan doet om euro-sceptici gelijk te geven. Kijk bijvoorbeeld naar de recente gang van zaken rond het Groei en Stabiliteitspact. Het is een blamage om te zien hoe makkelijk het is voor landen om zich niet aan de gemaakte afspraken te houden.

Ik heb nog een laatste voorbeeld van hoe de euroscepsis wordt aangewakkerd. Dan gaat het me om het – bij gebrek aan betere bewoordingen- super-revisionistische karakter van de Europese eenwording. Zowel bij de uitbreiding als bij de Grondwet zal het zelfs voor oprechte voorstanders moeilijk zijn een onvoorwaardelijk enthousiasme uit te stralen.

De kernvraag is dan hoe we de spiraal van onmacht, wantrouwen en Euroscepsis doorbreken. Ik denk dat we het wantrouwen van de kiezer alleen kunnen wegnemen als we een Europa kunnen creëren dat beter presteert en beter representeert. En dat lukt alleen maar door – zoals mijn vriend Steve Stevaert placht te zeggen - minder te beloven en meer te doen. Dat wordt wat mij betreft het motto voor de Unie na de uitbreiding en de conventie: laten we onze ambities vooral loslaten op de uitvoering en wat minder op nieuwe avonturen.

Allereerst zullen wij een stuk nuchterder over Europa moeten zijn. We winnen geen vertrouwen in Europa door alleen maar het Europese ideaal aan te roepen.

Om het vertrouwen van de Europeanen te winnen, moet het debat over Europa veel meer op nationaal niveau gevoerd worden. Nog geen anderhalf jaar geleden hebben we in Nederland ondervonden waar een vertrouwenscrisis tussen kiezers en politiek toe kan leiden. De problemen op Europese niveau zijn vergelijkbaar met die van de nationale overheid.

Hoewel iedere Europeaan begrijpt dat sommige problemen alleen maar op Europees niveau kunnen worden aangepakt, is er een zeer groot wantrouwen jegens de Europese overheid. Wie moet dat wantrouwen wegnemen? Nationale politici moeten hier een veel grotere bijdrage aan gaan leveren. Het begint allemaal met herstel van vertrouwen in de nationale politiek. Politici die het vertrouwen van de burger genieten, krijgen ook de ruimte voor maatregelen die verder gaan dan de kortst mogelijke termijn.

Daarom zullen we de burgers bij het Grondwettelijk proces moeten betrekken. De PvdA is dan ook één van de initiatiefnemers van een raadplegend referendum over het Grondwettelijk verdrag in Nederland. Dat is noodgedwongen een nationaal proces, waar bovendien ook alle nadelen aan kleven die referenda kenmerken, maar het is de enige manier om in deze tijd het gevoel te doorbreken dat het onmogelijk is op Europa invloed uit te oefenen. Hiermee helpen wij het herstelproces van de politiek en als de nationale politiek zich herstelt, en we een meer efficiënte en democratische Unie creëren kan het met Europa goed komen. Het is een illusie te denken dat je de mensen enthousiast krijgt over Europa, als je niet eerst thuis de zaak op orde brengt. Europa zegt mensen niets als ze niets over Europa te zeggen hebben.

Een uitbreiding van de Unie met zicht op ook de laatste losse eindjes die aan elkaar geknoopt worden, een mooie uitslag voor de sociaal democraten bij de verkiezingen, een onderhandelingsresultaat over de Europese Grondwet waar burgers ja tegen zeggen…..

2004 kan een mooi Europees jaar worden!

Wouter Bos
Fractievoorzitter van de PvdA

quote:

Brussel moet slechts een ding doen om burgers bij Europa te betrekken: belasting heffen!

Toen de Amerikaanse koloniën in de achttiende eeuw in opstand kwamen om zich los te maken van Groot-Brittannië, klonk er een revolutionaire kreet onder de opstandelingen: ‘No taxation without representation!’ Geen belastingheffing zonder vertegenwoordiging (in het parlement). De Amerikaanse kolonisten waren het beu heffingen te moeten betalen aan Londen zonder iets te mogen zeggen over de besteding van het geld. Het leidde na een jaar oorlog met de Britten in 1776 tot onafhankelijkheid en de geboorte van de (toen nog dertien) Verenigde Staten van Amerika.

Het betalen van belastingen, tol of een andere heffing aan een overheid leidt altijd tot verzet als de betaler niets te vertellen heeft. Veel opstanden en onafhankelijkheidsoorlogen vinden hierin hun oorsprong. Zo voedde de tiende penning van Alva de Tachtigjarige Oorlog in de Lage Landen. Nog steeds leiden voorstellen om de belasting te verhogen tot een extra hoge opkomst bij verkiezingen. Niks betrekt de burger meer bij de politiek dan een aanslag op zijn portemonnee.

Het ontbreken van rechtstreekse belastingen is dan ook een weeffout in de Europese Unie. Niet de burgers dragen geld af aan Brussel, maar de vijftien en na 1 mei vijfentwintig lidstaten. Inkomsten en uitgaven zijn in Europa een zaak van de regeringen, niet van de burgers. Die zijn bijgevolg dan ook zeer betrokken en oplettend als het gaat om de verdeling van de financiële bijdragen aan Brussel en vervolgens bij het uitdelen van het geld, al heeft de Nederlandse regering zich in het verleden een paar keer te soepel opgesteld waardoor Nederland relatief gezien het meeste bijdraagt aan de Europese Unie.

In Europa geldt eigenlijk de omgekeerde situatie als in de Amerikaanse koloniën van de achttiende eeuw. Er is wel ‘representation’ van de burger (namelijk in het Europese Parlement), maar geen taxation. Dus maakt geen enkele burger zich druk om dat parlement. Het sanctioneert geen belastingen, dus hoef je je er geen zorgen om te maken of belangstelling voor te hebben. De verkiezingen kun je gerust aan je voorbij laten gaan. Effect op je portemonnee is er niet of nauwelijks.

De conclusie ligt voor de hand. Alle plannen om met grote publiciteitscampagnes de burgers bij Europa te betrekken, zijn onzinnig. Democratie laat zich niet met advertenties en reclamespotjes aan de man brengen. Het enige dat helpt is een directe belastingheffing door Brussel. Een eurotax dus. Niet bovenop de huidige afdracht van de regeringen aan Brussel, maar in plaats daar van. En het liefst wat minder dan nu per hoofd van de bevolking wordt betaald.

Arendo Joustra
Hoofdredacteur van het weekblad Elsevier

quote:

Europe under construction

Het thema van het congres is belangrijk. Vrijwel direct na de Tweede Oorlog is de beslissing genomen voor altijd in Europa een oorlog te voorkomen, speciaal tussen Duitsland en Frankrijk. De Europese ontwikkeling sinds 1945 moet tegen deze politieke achtergrond worden beschouwd. Dat geldt voor de discussies over het landbouwbeleid en de Europese grondwet evenzeer als voor het invoeren van de Euro en het stabiliteitspact. Ook de rol van de Europese Centrale Bank staat in dat teken. In hun commentaren maken sommigen het Europese monetaire beleid wel eens los van de politieke integratie, maar dat is onmogelijk. Daarom zijn suggesties de Euro maar weer af te schaffen, vergelijkbaar met het voorstel in Nederland een grote demonstratie tegen de regen te houden.

Het toetreden van tien nieuwe leden is een natuurlijk vervolg op de politieke ontwikkeling, die nu al bijna een halve eeuw aanhoudt. Ook deze toetreding zal met vallen en opstaan gepaard gaan, maar niettemin haar beslag krijgen. Het is zeer zinvol dat de huidige generatie over deze vraagstukken ingrijpend van gedachten wisselt. Uiteindelijk gaat het om de vraag of we naar één wereld of geen wereld bewegen. Ik ben ervan overtuigd dat ondanks alle tegenslagen de wereld met vallen en opstaan op weg is naar eenheid. Niet zozeer langs politieke, maar langs de weg van de technologie.

Prof. dr. Arnold Heertje
Hoogleraar economie Universiteit van Amterdam