*kick. Vanochtend in Metro een artikel over zelfmoord:
Zelfmoord enorm probleem
Ieder jaar maken ruim vijftienhonderd Nederlanders een einde aan hun leven, dik
driehonderd meer dan het jaarlijkse aantal verkeersdoden. Sterker nog, zelfmoord
is de nummer één doodsoorzaak onder mensen in de leeftijdscategorie 20 - 40 jaar.
Potjes met verkeersgeld mogen daarom best wat minder worden gevuld, ten voor-dele
van zelfmoordpreventie, zegt althans psycholoog en suïcidedeskundige Bram
Bakker. Deze week presenteert hij samen met Bram Hulzenbosch het boek ‘Loden
Last’. Over een enorm maatschappelijk probleem waar nooit over gesproken wordt.
Het is een ongeschreven regel die op praktisch alle krantenredacties geldt.Over zelfmoord wordt niet geschreven.Uit respect voor de nabestaanden voor wie het al moeilijk genoeg is.Bovendien wil je andere mensen natuurlijk niet op dezelfde gedachtes brengen. Tenzij je bijvoorbeeld Herman Brood heet of,zoals iemand ruim een jaar geleden in Haarlem,jezelf opknoopt voor de deur van het stadhuis.Anders geen letter.“Het zorgt er deels voor dat het probleem zo verborgen blijft.Als er ergens vier auto ’s op elkaar knallen en vijf mensen om het leven komen,zie je dat ’s avonds in het nieuws of lees je het morgen in de krant.Mensen hebben nu geen idee hoe vaak zelfdoding voorkomt ”,zegt ervaringsdeskundige Hulzenbosch.Toch zijn het er zoals in de inleiding al geschetst
behoorlijk wat.Gemiddeld ruim vier Nederlanders per dag zelfs. Soms al maanden van tevoren gepland,maar veel vaker een impulsieve reactie. Niet alleen op krantenredacties geldt een stilte rond het onderwerp.Ook op straat of achter de gordijnen thuis durven mensen er nauwelijks over te praten.Zo blijken bijvoorbeeld jongeren er ontzettend veel moeite mee te hebben om hun nieuwe vriendje of vriendinnetje te vertellen wat er binnen de familie is gebeurd.Deels uit schaamte,deels uit angst om voor malloot gezin te worden aangezien.Bram Hulzenbosch kent het taboe als geen ander.In 1999 sprong zijn vader van een balkon in het ziekenhuis waar hij op dat moment was opgenomen.Hulzenbosch senior was psychiatrisch patiënt en drankverslaafd en hoewel het contact met de familie daardoor slecht was,wilde zijn zoon de hele situatie rond de fatale sprong nauwgezet in kaart brengen.“Ik wilde exact weten wat er was gebeurd,hoe het zover had kunnen komen en welke rol de hulpverlening precies speelde ”, aldus Hulzenbosch die zijn bevindingen in een boek opschreef.Kort na de uitgave hiervan liep hij Bram Bakker tegen het lijf die zich al jaren eerder op het heikele onderwerp had gestort.Het tweetal besloot samen een nieuw boek te schrijven met de verhalen van nabestaanden,praktische informatie en de nodige suïcidecijfers.Om aandacht te vragen voor het thema en een houvast te bieden voor nabestaanden.Eind vorig jaar lanceerden de Depressie Stichting en de Ivonne van de Ven Stichting een landelijk actieplan om het aantal zelfmoorden in ons land drastisch omlaag te brengen.Belangrijk onderdeel hiervan is dat er meer maatschappelijke aandacht komt voor het probleem,maar dat is volgens de schrijvers van het boek niet voldoende.
Bakker is kort en duidelijk in zijn relaas over zelfmoordpreventie in Nederland.Die is dik onder de maat.Wat hem betreft mag er best wat minder geld naar verkeersveiligheid om het aantal zelfmoorden in ons land naar beneden te krijgen.“Natuurlijk is het goed dat de veiligheid in het verkeer aandacht krijgt,maar wat de overheid vergeet,is dat er jaarlijks meer mensen door zelfdoding omkomen. Dan maar een paar jaar wat minder verkeersdrempels aanleggen.”
Geld dat volgens collega-schrijver Hulzenbosch op diverse manieren moet worden besteed.“Zelfmoord is vaak een impuls van iemand en dat moet je dus zien te onderbreken. In Frankrijk heb je bijvoorbeeld op tal van plekken langs het spoor grote hekken.Dat zou hier ook kunnen.Ook denk ik bijvoorbeeld aan een soort wegenwacht. Als iemand een hulpinstantie belt
om te zeggen dat hij het niet meer ziet zitten,moet die meteen worden ingeschakeld.Daarnaast kunnen er financiële middelen naar hulpverleners die zo extra getraind worden om potentieel zelfdodingsgevaar snel te herkennen ”, aldus Hulzenbosch.
Dat preventie hard nodig is,blijkt wel uit het zelfmoordcijfer van ons land dat sinds 1970 fors gestegen is.
Voorlopig dieptepunt was 1985 toen ongeveer 1900 mensen er zelf een einde aan maakten.Precies in een tijd dat het economisch slecht ging in ons land en alhoewel het nooit onderzocht is,ligt het aantal zelfdodingen in tijden van laagconjunctuur wel degelijk hoger dan
wanneer het economisch voor de wind gaat.Voor een schokkende of nationaal traumatische gebeurtenis geldt juist het tegenovergestelde.Zo schoot het maandelijkse zelfmoordcijfer in Amerika keihard omlaag na de aanslagen op 11 september 2001.Er is dan meer saamhorigheid,zo verklaren deskundigen.Mensen voelen zich sterker onderdeel van de maatschappij en minder eenzaam of depressief.En juist dat laatste is voor veel slachtoffers van zelfdoding de belangrijk-
ste reden geweest.In de Tweede Wereldoorlog bijvoorbeeld,lag het aantal zelfmoorden ook opvallend laag.
Dan rest de vraag waarom relatief zoveel jonge mensen deze wanhoopsdaad plegen.In bijna één op de vijf sterfgevallen in de leeftijdsgroep 25-30 gaat het om zelfdoding.Volgens psycholoog Bakker is dat echter simpel te verklaren. “Depressiviteit is één van de belangrijkste oorzaken voor zelfmoord.De meeste vormen van psychische stoornissen duiken op tussen je 18e en 35e.Iemand van zestig die nog nooit depressief is geweest,zal dat ook niet zo snel meer worden.” Onderzoek naar de beweegredenen van deze patiënten wordt in ons land slechts op kleine schaal uitgevoerd.Onderzoek bij mensen die een mislukte poging achter de rug hebben,welteverstaan.Een cijfer dat maar liefst tien keer hoger uitvalt dan de hoeveelheid mensen die hun wanhoopsdaad wel zag slagen.“Daarom is extra onderzoek binnen deze groep zo belangrijk.Alleen zo brengen we de beweegredenen beter in kaart en kunnen we straks risicogroepen gaan aanwijzen die meer aandacht verdienen ”,aldus Bakker.Volgens de suïcidedeskundige weten hulpverleners vaak nauwelijks de kans op herhaling in te schatten.Een bepaald niet onbe langrijk element,want hier geldt: oefening baart kunst.Wie het eenmaal een keer geprobeerd heeft, ziet zijn of haar kans bij een twee de poging statistisch gezien met niet minder dan vijftig procent stijgen.Het is in medisch Nederland volgens Bram Hulzenbosch dan ook hard tijd voor een mentaliteitsomslag.“Nu denken ze nog veel te vaak dat het toch niet te voorkomen was.Kijk,dat moet je als hulpverlener dus niet eens willen zeggen.”Tekst: John van Schagen
ZELFDODING IN CIJFERS
- Gemiddeld vinden de meeste zelfdo-dingen
plaats op maandag (vijf).
Zaterdag is het minst populair (3,5)
- De meeste zelfmoorden gebeuren
door middel van verhanging (40 pro-cent).
Circa 10 procent kiest voor een
einde bij het spoor.
- Ruim de helft van de slachtoffers
kiest een plekje in of rond het eigen
huis.
- Ongeveer 80 procent van de men-sen
die zelfmoord pleegt, is in een
meer of mindere mate depressief
1500 mensen per jaar. Dat vind ik echt heel erg veel.....
Vrijwillig gebanned