Atmosfeer staat op ontploffen (deel 20)

Op het noordelijk halfrond meandert als het ware een vrij brede rivier van lucht. Een rivier waarin de lucht met grote snelheid wordt voortgestuwd. In de rivier zit vaak een vrij smalle band waarin de wind een duidelijk maximum bereikt. Deze band staat bekend onder de naam straalstroom, of, in engels: jetstream. De oorzaak van genoemde westelijke stroming moeten we zoeken in de temperatuurverdeling op aarde. Warm in een brede strook rond de tropen, en kouder als we poolwaarts gaan. Isothermen, lijnen die punten met gelijke temperatuur verbinden, lopen globaal gesproken west-oost. Onderin de atmosfeer zijn er door een specifieke land-zee verdeling vrij grote verschillen, op grotere hoogte lopen de isothermen vaak veel meer west-oost. Dit heeft gevolgen voor de luchtdruk op een bepaalde hoogte. Warme lucht zet meer uit dan koude lucht. Vandaar dat er op bijvoorbeeld een hoogte van 8 kilometer, in een warme luchtsoort nog een aardige hoeveelheid lucht drukt op het niveau van 8 kilometer. In koude lucht zal dit minder zijn en daardoor is de luchtdruk op 8 kilometer dus lager. Daarmee kunnen we verklaren dat luchtdruklijnen eveneens west-oost lopen. Wind waait, onder invloed van draaiing van de aarde, evenwijdig aan luchtdruklijnen, met de lagere druk aan de linkerhand. Zo verklaren we op eenvoudige wijze de overheersense weststroming, die funest is voor onze winters. In zachte winters of tijdens zacht winterweer is de westelijke stroming sterk met relatief weinig meanderingen. Actieve oceaanstoringen, die zich door de straalstroom laten verplaatsen (maar zelf ook de straalstroom beinvloeden), trekken met regelmaat Europa binnen, compleet met regen en hoge temperaturen. Tot zover de theorie. De praktijk wijst uit, in feite een jaar lang, dat meanderingen vrijwel aan de orde van de dag zijn. Want de straalstroom golfde en golft eigenlijk continu en van een strakke jet boven Nederland was en is eigenlijk geen of nauwelijks sprake meer. De "bochten en kronkels" overheersen, waardoor de lagedrukgebieden vanaf de oceaan niet rechtstreeks, maar met een omweg of zijdelings naar Nederland koersen. En laat dat nou juist ook weer het geval zijn met het lagedrukgebied van morgen. Het komt vanaf de oceaan, maar buigt als Nederland eenmaal in zicht komt, af naar het zuidoosten. Dit maakt de sneeuwverwachting moeilijk en aan de andere kant erg uitdagend voor de meteoroloog. Het lagedrukgebied hoeft maar even "uit de bocht van de rivier" te vliegen of de bijbehorende neerslag bereikt geheel Nederland toch nog of juist helemaal niet.

En ook tussenvormen zijn mogelijk. Het zijn onder anderen de uitkomsten van de (krachtige) weercomputers die meteorologen op dit moment bezighouden. We hebben de beschikking over vier rekenmodellen en juist het verfijnde rekenmodel dat zich richt op Nederland en aangrenzende landen laat een andere oplossing zien dan de overige drie. Gaan we puur democratisch te werk, dan geldt in deze: de meeste stemmen gelden. Kortom, de andere drie worden meegenomen in de weersverwachting en die ene de uitbijter houden we wel in het achterhoofd, maar gooien we vandaag althans overboord. Het resultaat is ook te zien in de illustraties.

Daarmee is nog niet verklaard waarom het kan gaan sneeuwen. We hebben ons met het betoog van zojuist eigenlijk alleen beziggehouden met de hogere luchtlagen. Aan de "grond" is van die kolkende, kronkelende rivier van lucht geen sprake. Wel is het zo dat de luchtmassa's zich onder een "bocht" ophopen. Zo kan het gebeuren dat Nederland zich aan het aardoppervlak eerst een tijdje in zachte, dan weer in koude lucht bevindt. Daarbij laat koude lucht zicn moeizamer verdrijven dan warme. Immers, koude lucht is zwaarder. Alleen veel wind, het liefst uit een westelijke of zuidwestelijke richting met aanvoer vanaf zee, kan dan de kou snel opruimen. Op dit moment regeert aan het aardoppervlak de koude lucht, die eigenlijk de komende 24 uur nog verder afkoelt. Daardoor verstevigt zich als het ware een laag koude lucht aan het aardoppervlak en dat is in de meeste gevallen gunstig voor sneeuwval.

Er waait vandaag een noordoostelijke wind, die de kou aanvoert. De temperatuur komt niet ver boven het vriespunt uit. Deze noordoostenwind waait aan de flank van een hogedrukgebied dat zich uitstrekt van Noorwegen tot het Kanaal en in feite verbonden is met een hogedrukgebied boven de Azoren. Op de Atlantische Oceaan heeft zich ondertussen het actieve lagedrukgebied dat de sneeuw van morgen moet brengen, aangediend. Normaal zou dit dus vrij snel naar Nederland trekken. Maar met de straalstroom die noordwest-zuidoost is georienteerd en vooral boven Ierland, het Kanaal, het zuidwesten van Frankrijk en de westelijke Middellandse Zee het sterkst is, kan de depressie Nederland niet bereiken en wordt vermoedelijk vrij snel in die straalstroom weggevoerd. Het blijft morgen dan ook bij een schampschot. En rond een depressie waait de wind tegen de wijzers van de klok in, waardoor wij aan die oostelijke flank een zuidoostenwind kunnen verwachten. De lucht wordt via land aangevoerd, die is en blijft daarmee koud, zodat de neerslag als sneeuw begint en als regen kan eindigen in situaties bij een over Nederland trekkende depressie. Maar dat is ditmaal dus niet het geval. Sterker nog, als het lagedrukgebied eenmaal uit het zicht is verdwenen, komt een oostelijke stroming op gang en gaat het nog wat harder vriezen. En voordat de sneeuw arriveert, daalt de temperatuur tijdens opklaringen en niet al te veel wind al tot enkele graden onder nul tijdens de jaarwisseling en de Nieuwjaarsnacht. De eerste dag van 2004 start dan ook koud maar met toenemende bewolking en wind. Als de wind uiteindelijk het zuidoosten opzoekt en het gaat sneeuwen, zal het extra koud aanvoelen.

Kortom, de sneeuw van Nieuwjaarsdag 2004 zal de meteoroloog tot op het laatste moment bezighouden maar ook diegenen die de nieuwjaarsbezoekjes bij familie gaan afleggen met de auto, zullen de sneeuwval willen volgen

Verwachte weersituatie 1 januari om 13 uur. De sneeuwstoring ligt bij onze westkust met daarvooruit een koude zuidoostelijke wind.

Rond de jaarwisseling nog droog in Nederland maar de neerslag komt al dichtbij. In Londen sneeuwt het dan wel al volop!

Om 7 uur: sneeuw heeft het westen en zuidwesten van Nederland veroverd

Om 13 uur: sneeuw behalve in het oosten en noordoosten.

Bron: http://www.weer.nl/bijzonder/verhaal.phtml?onderwerpnaam=winter&verhaal=sneeuwsituatienieuwjaarsdag31122003

Hier de 3uurlijkse verwachting hoe de neerslag zich zal uitbreiden. De tijd staat rechts bovenin.

quote:

---

Op woensdag 31 december 2003 16:47 schreef flugeltje het volgende:
als ik het dus goed zie hebben wij (Brabant) morgenmiddag ook nog wat sneeuw....

Zie ik het goed Oom Agent???

please... zeg ja.....

---

quote:

---

Op woensdag 31 december 2003 16:53 schreef Steijn het volgende:

[..]

Heb je oom agent nodig om een kaartje te lezen.

---

Iedereen de beste wensen voor 2004 !!

quote:

---

GUIDANCE WEERBEELD NA DE KORTE TERMIJN

Guidance Weerbeeld voor Nederland, de Nederlandse kustwateren
en de Noordzee, gebaseerd op de HIRLAM run van 18 UTC en de
overige genoemde modellen en gidsen met bijbehorende runtijd.
Geldig van donderdag 01 januari 2004, 12 UTC tot vrijdag 02
januari 2004, 18 UTC.

Opgesteld door het KNMI op woensdag 31 december 2003, om 22:54
uur lokale tijd.
Meteoroloog: Geert Groen.

SYNOPTISCHE ONTWIKKELING:
SITUATIE:
Met het uitzakken/divergeren van de frontale vore ten westen
van ons land komt het front oplossend boven zee tot stilstand
en komt de lichte sneeuw volgens UKMO en HR tot de lijn
Leeuwarden-Deventer, aan de voorzijde binnen de dagperiode met
0-1 cm, in het zuidwesten mogelijk met ruim 5 cm sneeuw. In de
nacht van Donderdag en Vrijdag verpietert het front snel en
komt de uitdrogende ooststroming op gang, vrijdag is het kouder
met misschien nog wat grenslaag-restanten. Qua gradient geven
beide modellen 6 Bft op/buiten de kust, op de noordelijke
Noordzee geeft HR 11 Bft morgenmiddag, UKMO 9-10, beter
overeenkomend met vorige run en ECMWF dan deze dynamischere HR-
run.

GRONDWIND EN WINDSTOTEN:
HR kan worden gevolgd, maar op de noordelijke Noordzee in de
middag een Bft te veel, daar wordt UKMO aangehouden.

ZICHT:
Goed zicht, in actievere sneeuw in de middag in het westen soms
matig tot slecht (2-4 km).

NEERSLAG:
In de middag komt de sneeuwgrens rond de lijn Leeuwarden
Deventer of zo tot stilstand, tegen middernacht is het
waarschijnlijk afgelopen met de sneeuw. In het zuidwesten is
daardoor de grootste hoeveelheid te verwachten, de prikwaarde
is ongeveer 5 cm in het (zuid)westen, 2 in het midden/zuiden en
vrijwel nul in het noordoosten.

BEWOLKING:
Velden grenslaagbewolking, overkapt door de frontale bewolking,
donderdagnacht/vrijdag oplossend. Mogelijk vrijdag in het
oosten enkele velden lagere SC uit de noordduitse laagvlakte.

TEMPERATUUR:
KTG kan worden gevolgd, prikwaarde overdag rond +1, in de nacht
-4, lokaal aan de grond tippend aan matige vorst bij een
sneeuwdek(je).

SPECIALE ITEMS:
Kans op verkeersproblemen door sneeuwval in de middag, met name
in het westen van het land. Mogelijk matige vorst in de
opvolgende nacht.

---