Zelf een PC bouwen, waarom zou ik?Simpel, omdat het goedkoper is om je onderdelen los te kopen en zelf de boel in elkaar te zetten, dan een standaard systeem te kopen. Hiervoor betaal je altijd extra aan zaken als het merk en de tijd die erin is gestoken om het systeem te bouwen, en dat geld kun je besparen door het heft zelf in eigen handen te nemen. Bovendien bepaal je zo zelf welke onderdelen er in je PC gaan en creeër je een PC die is gemaakt rond je persoonlijke wensen, ipv een 13 in een dozijn bak
Maar hoe weet ik dan welke onderdelen erin moeten?Daar is geen eenvoudig antwoord op te geven, omdat de ontwikkelingen snel gaan. Voor computeronderdelen geldt dat wat nu van de band rolt, verouderd is als het in de winkel ligt. Bovendien ligt het aan wat je met je PC wilt gaan doen. Zo heb je bijvoorbeeld niet zoveel aan een vette 3D-kaart als je voornamelijk wil gaan videobewerken, DTP'en of programmeren en heb je geen supersnelle 3 GHz processor nodig als je voornamelijk wilt internetten, chatten en e-mailen.
Een goeie bron van informatie is de Tweakers.net Best Buy Guide. Hierin worden 4 recentlijk samengestelde PC's gepresenteerd, voor 4 verschillende doelgroepen, met als doel je te adviseren over welke onderdelen je in je PC moet stoppen. Verder kun je natuurlijk altijd onze zoekfunctie gebruiken of zelf een topic openen in de Digital Corner om te vragen wat nou op dit moment bijvoorbeeld de beste geluidskaart is.
Okay, kheb de parts... wat nu?Nu gaan we de boel in elkaar zetten!
Om te beginnen is het belangrijk jezelf te ontladen van statische elektriciteit door bijvoorbeeld even de kale koppeling van je CV of het metalen frame van je PC kast vast te pakken. Het klinkt misschien kinderachtig, maar je kunt al je onderdelen beschadigen als je statisch geladen bent. Wollen kleding kun je ook het beste vermijden.Om verder uit te leggen hoe het bouwen van een PC in z'n werk gaat, heb ik mn eigen PC even uit elkaar gesloopt en weer in elkaar gezet. Daar heb ik een hele lading foto's bij gemaakt, die hopelijk de boel wat verduidelijken
Het begint natuurlijk allemaal met een lege kast een grote berg losse onderdelen. Dit zijn de onderdelen die we gaan gebruiken bij dit voorbeeld (mn eigen bak dus):
Wat een zooi
(1)- moederbord (Abit KR-7A KT266A)
(2)- processor (AMD AthlonXP 1800+)
(3)- koeler (Artic Super Silent Pro)
(4)- geheugen (256 MB DDR)
(5)- harddisk (Maxtor 40 GB)
(6)- van boven naar beneden: floppydrive, cd-brander (Lite-On 24x), dvd-lezer (Samsung 8x)
(7)- videokaart (GeForce4 Ti4200 64 MB)
(8)- geluidskaart (Hercules Fortissimo II)
(9)- netwerkkaart (RealTek 8139C)
(10)- FDD- en IDE-kabels
(11)- een hele hoop schroefjes (A-merk)
En dit is de lege kast waar het allemaal in moet, een A-Open HQ08 blue bigtower:
De lege kast
Veel kasten, waaronder deze, bevatten al standaard een voeding. Dat is handig, want dan hoeft deze niet nog extra te worden aangeschaft en ingebouwd. Een voeding zorgt voor de stroomtoevoer voor alle onderdelen in je PC. Uit deze voedingen komen tal van gekleurde stroomdraden, waarop de verschillende onderdelen kunnen worden aangesloten. Als je extreem veel stroomvretende hardware hebt, is een krachterige voeding misschien een goed idee, maar voor het gemiddelde systeem voldoet een standaard-voeding prima.
We need more power!
Voordat we de boel in de kast gaan plaatsen, is het handiger om eerst een aantal zaken alvast op het moederbord in orde te maken.
Het moederbord
Het moederbord is het hart van je PC, alles staat hiermee in verbinding.
Een aardig begin het is plaatsen van het geheugen. Geheugen is als het ware het korte termijn geheugen van de computer. Het is veel sneller dan de harde schijf, maar er kan niets permanent in worden opgeslagen.
Het geheugen
Het geheugen wordt geplaatst in zogenaamde geheugen-bankjes of -slots. Waar deze op het moederbord zitten verschilt per moederbord en staat in de handleiding. Ook staat daar wat het eerste en het laatste bankje is en in welke volgorde het geplaatst moet worden. In dit voorbeeld hebben we slechts 1 geheugen-reepje van 256 MB. Deze plaatsen we in het eerste geheugenbankje.
Het valt allemaal wel mee joh
Het is verstandig om iets onder je moederbord te leggen voordat je ermee aan de gang gaat, om te voorkomen dat je iets beschadigt, omdat het kan zijn dat je wat kracht moet gebruiken om het reepje goed in het bankje te krijgen. Kijk eerst goed hoe je het reepje moet plaatsen, er zit een uitsparing in het reepje en een bobbel in het bankje, die overeen moeten komen. Wees niet bang om wat druk uit te oefenen, maar je moet natuurlijk niks forceren. Als het goed is, gaan de zijklepjes vanzelf dicht en is het geheugen correct geplaatst.
Druk het geheugen aan tot je een *klik* hoort en de zijklepjes in de goede houding schieten
Hier hebben we 184-pins DDR-geheugen gebruikt, maar er zijn ook andere soorten, zoals 168-pins SDRAM en Rambus RDRAM. Ze worden op ongeveer dezelfde manier geplaatst, en zien er als volgt uit:
168-pins SDRAM
Rambus RDRAM
Ook de processor kan alvast op het moederbord geplaatst worden. De processor is verantwoordelijk voor al het rekenwerk binnen je PC. Het aantal MHz is een indicatie voor de snelheid van een processor. Meer is sneller
De bovenkant van een AthlonXP
En de onderkant van dezelfde AthlonXP
De processor wordt geplaatst in een wit vlak op het moederbord, de socket genaamd. Er is maar één manier waarop de processor hierin kan, dus dat scheelt . Het verschilt echter wel per CPU welke socket je moet hebben. Voor moderne AMD-cpu's heb je een moederbord met een Socket A nodig, voor een moderne Intel (Pentium4)-cpu heb je een mobo met een Socket 478 nodig. In dit voorbeeld gebruiken we een AMD-cpu, dus een Socket A. Eerst moet de hendel om hoog worden gezet:
Omhoog met die klootzak!
Dan leg je de processor erin zodat 'ie past:
Hij past echt maar op 1 manier
En haal je de hendel weer naar beneden
Tadaa
Omdat processoren van tegenwoordig nogal warm worden, is het nodig dat er een goeie koeling wordt geplaatst. De meest gebruikte manier om je processor te koelen, is door er een koelblok met ventilator bovenop te plaatsen. Om de verbinding tussen het koelblok en de processor core (de zogenaamde "DIE") zo goed mogelijk te maken, kun je er wat koelpasta op doen:
Vaak zit koelpasta standaard bij je cooler. Tis ook los te koop in een soort spuitjes
Daarna plaats je het koelblok. In dit geval moet je het gevaarte vastklemmen aan de socket, maar hoe dit verder werkt verschilt per koelblok en staat in de bijgeleverde handleiding. Bovenop het koelblok schroef je tot slot de ventilator vast:
Vastklemmen kan even lastig zijn, je moet niet bang zijn om een beetje kracht te gebruiken
Tziet eruit alsof 'ie zo op gaat stijgen
Om de ventilator rond te laten draaien is er natuurlijk wel wat stroom nodig. Vergeet daarom niet om de ventilator op het moederbord aan te sluiten. In de handleiding van je moederbord vindt je waar dit moet.
*plop* - die zit
In dit voorbeeld is gebruik gemaakt van een AMD processor. Voor andere processors, zoals die van Intel, gaat het echter niet veel anders. Het idee is in grote lijnen hetzelfde, alleen zien de processors van Intel er ietsje anders uit en is het slot ook anders (gelukkig maar, anders kon je per ongeluk een AMD CPU in een Intel moederbord doen 
)
Een Intel Pentium4 boxed-versie, met bijgeleverde koeler
De Intel 478 socket voor moderne Pentium4 processors
De onderkant van een Pentium4, geschikt voor de 478 socket
Met het geheugen, de processor en de koeler geplaatst, is het moederbord klaar om in de kast te worden geplaatst.
Om te zorgen dat je moederbord goed blijft zitten, moet je 'em aan de kast vastschroeven. Hiervoor zijn er speciale, meestal goudkleurige, gevalletjes die je in je kast kunt draaien op plaatsen waar er in je moederbord een gaatje zit. Eerst even passen en meten dus. Voor alle geschikte gaatje, jas je er zo'n goudkleurig dingetje in. Je hebt er minstens 4 nodig om de boel een beetje stevig vast te maken, maar hoe meer hoe beter. Vooral rond de (witte) PCI-sloten en de (blauwe) IDE-kabel is het verstandig om wat steunpunten te creeëren.
Dr zal best een officiële naam voor bestaan, maar ik noem ze gewoon goudkleurige gevalletjes 
Als er voldoende schroefpunten zijn geplaatst, zet je het moederbord zo in je kast dat alle verbindingen aan de achterkant goed zitten:
Het begint al ergens op te lijken
En vervolgens schroef je de boel vast, zodat het niet meer van z'n plek komt
Dat zit
Het moederbord is nu bevestigd in de kast, waarmee de basis is gelegd. Vanaf hier is de rest een eitje
De volgende stap is het inbouwen van de 3,5" en 5,25" diskdrives, zoals de floppydrive en de cd-brander. Hiervoor moeten eerste aan de voorkant plek worden gemaakt, door een aantal van dit soort plaatjes weg te halen:
Een plaatje wat je weg kunt halen
In dit voorbeeld worden er 3 apparaten geplaatst die een plekje aan de voorkant nodig zullen hebben, namelijk een floppydrive, een CD-brander en een DVD-speler. Daarom worden hiervoor 3 plaatsen gemaakt, door 3 plaatjes weg te halen:
Er is niks leuker dan gaten ergens in maken
We beginnen met de floppydrive, deze gaat simpelweg via de voorkant de computer in.
Een floppydrive
Je schuift 'em zo naar binnen
Aan de achterkant van de drive moeten er 2 kabels worden aangesloten, een platte FDD-kabel waarover de data wordt getransporteerd en een stroom-kabel afkomstig van de voeding. Let op dat je het eind van de FDD-kabel aan de floppydrive verbindt, de aansluiting in het midden is voor een eventuele B-drive.
Een FDD-kabel voor de data
En een stroom-kabel voor de stroom
Als de kabels goed zitten, kan de drive worden vastgeschroefd.
Zit alles goed?
Schroeven maar!
Tot slot moet nu het andere eind van de FDD-kabel in het moederbord worden geprikt. Waar de FDD-aansluiting zit staat in de handleiding, maar er is er over het algemeen maar 1, dus dat is niet zo moeilijk.
De floppydrive zou zo moeten werken
Nu gaan we de CD-brander, DVD-speler en harddisk inbouwen. Dit gaat min of meer op dezelfde manier als de floppy-drive, alleen is er 1 dingetje waar we op moeten letten. Deze apparaten worden niet op de FDD-aansluiting aangesloten, maar op een IDE-aansluiting. Dit is vrij standaard voor alle hardeschijven, cd-branders, dvd-lezers en nog een aantal dingen als zipdrives en sommige tapestreamers.
De meeste moederborden hebben 2 IDE-aansluitingen. Op elke IDE-aansluiting kunnen 2 apparaten worden gezet. In totaal kun je dus 4 IDE-apparaten kwijt. De eerste IDE-aansluiting wordt ook wel de "primary" genoemd en de 2e ook wel de "secondary". Van de 2 apparaten die er op 1 IDE-aansluiting zitten, moet de ene worden ingesteld als "master" en de ander als "slave". De master is het eerste apparaat en de slave de eventuele 2e. Dit kun je over het algemeen instellen aan de achterkant van het apparaat, via een zogenaamde jumper. In de handleiding kun je terugvinden hoe de jumper moet staan voor de master en de slave-instelling. Op de meeste drives zelf staat het nogmaals vermeld.
Jump! Jump!
Het is aangeraden om de harddisk op de primary aansluiting te zetten. Omdat de hardeschijf op veel hogere snelheid werkt dan de CD-brander en de DVD-lezer, is het beter om 1 van deze apparaten niet ook op de eerste IDE-aansluiting te doen. Dat komt de snelheid niet ten goede. De CD-brander en DVD-lezer gaan dus met z'n 2'en op de secondary-aansluiting. In dit geval staan de jumpers dus zo ingesteld:
Harddisk: (primary) master
CD-brander: (secondary) master
DVD-lezer: (secondary) slave
Als de jumpers goed staan, kan de hele boel de kast in. De CD-brander en DVD-lezer gaan op dezelfde manier als de floppy-drive, via de voorkant naar binnen.
Schuif 'em dr in
Aan de achterkant stoppen we de IDE-kabel in de drives. Let op, we gebruiken dus 1 kabel voor allebei de apparaten:
Een IDE-kabel voor de data
En natuurlijk ook de stroomkabels:
En ook hier hebben we stroom nodig
Dan kan de boel worden vastgeschroefd:
Die A-merk schroeven komen wel tot z'n recht
En tot slot gaat de IDE-kabel (die aangesloten zit op de 2 drives) op de secondary IDE-aansluiting op het moederbord:
De niet geheel overbodige finish touch
Tot slot nog even dit. Bij de meeste CD- en DVD-drives zit ook een audio-kabel voor een directe verbinding met je geluidskaart. Als je deze aansluit, wordt bij het afspelen van audio CD's het geluid direct aan de geluidskaart doorgegeven. Echt noodzakelijk is deze verbinding niet, daarom heb ik het zelf ook niet aangesloten, maar mocht je dit wel willen doen, dan is het aangeraden om slechts 1 drive op de geluidskaart aan te sluiten. Dus alleen de CD-brander of alleen de DVD-speler.
Nu kunnen we de hardeschijf gaan inbouwen. Dit gaat op een gelijksoortige manier. Ook hier moet eerste de jumper goed staan, moet er een IDE-kabel en een stroomkabel worden aangesloten en moet het apparaat worden vastgeschroefd. Het enige verschil is dat de harde schijf niet aan de voorkant zichtbaar mag zijn, dus dat 'ie er via de achterkant in moet worden geschoven.
De plaatsing van de harddisk verschilt per kast. Hier gaat 'ie onder de andere drives
En ook deze IDE-kabel moest naast z'n broertje aangesloten worden op de primary IDE-aansluiting.
In de handleiding van je moederbord vind je terug wat de primary en wat de secondary aansluiting is
Let wel op trouwens dat er bij de hardeschijven van vandaag de dag altijd een 80-aderige IDE-kabel gebruikt moet worden, omdat er anders niet optimaal van de snelheid van de schijf gebruik kan worden gemaakt. Andere apparaten, zoals de CD-brander en DVD-speler kunnen nog op een oude 40-aderige IDE-kabel, dat is snel genoeg hiervoor.
Links een 80-aderige hogesnelheids IDE-kabel en links een 40-aderige IDE-kabel die maximaal tot ATA/33 gaat
Voordat we verder gaan met het inbouwen van de diverse kaarten (videokaart, geluidskaart en netwerkkaart), kijken we even naar wat aansluitingen op het moederbord. Er moeten namelijk een aantal kabeltjes van de kast op het moederbord worden aangesloten, om dingen als de powerknop, de resetknop, de status-lampjes en de pc-speaker te laten werken. Hoe dat precies moet, staat in de handleiding van je moederbord.
Tis even prutsen met die kleine draadjes, maar niet onbelangrijk
Als die wirwar goed zit, kunnen de kaarten erin. Het principe is vrij eenvoudig: op het moederbord zitten een aantal sleuven (slots genaamd) waar de kaarten precies inpassen. Aan de achterkant van de kast kun je op een soortgelijke manier als we al aan de voorkant met de drives zagen, gaten maken, zodat de aansluitingen van de kaart gebruikt kunnen worden.
We beginnen met de videokaart. In dit voorbeeld gebruiken we een GeForce4 Ti4200, die er zo uitziet:
De grote ventilator is wel nodig, want GeForces worden aardig warm tijdens het uitspugen van wat 3D geweld
Moderne videokaarten worden geplaatst in zogenaamde AGP-slot. Dit is een slot speciaal voor het doorvoeren van grafische gegevens. De meeste moederborden hebben er hier slechts 1 van. Zou je dus meerdere videokaarten in willen bouwen, bijvoorbeeld om meerdere monitoren aan te sluiten, dan zullen de overige videokaarten van het PCI-type moeten zijn. De meeste moederborden hebben namelijk wel meerdere PCI-slots.
De AGP-port
Behalve een vrij slot heb je ook een opening aan de achterkant van de kast nodig. Op de hoogte van het slot wat je wilt gebruiken, zul je dus het plaatje weg moeten halen.
Bij sommige kasten kun je deze plaatjes netjes weghalen door middel van een klemmetje, maar bij veel kasten is het gewoon een kwestie van brute kracht
Als dit in orde is, kun je de kaart er zo indrukken. Ook hier geldt dat er best wat kracht nodig kan zijn, maar dat je natuurlijk nooit iets moet forceren. Als de kaart goed zit, zet je 'em natuurlijk vast met een schroefje
Schroefjes. Wat zouden we moeten zonder schroefjes?
Nu kunnen de netwerkkaart en de geluidskaart erin.
Links: een netwerkaart - Rechts: een geluidskaart
Dit zijn PCI-kaarten die in de witte PCI-slots moeten. De meeste moederborden hebben meerdere PCI-slots. Het maakt in principe weinig uit welk slot je voor welke kaart gebruikt, maar soms staan hier specifieke aanwijzingen voor in de handleiding van het moederbord of de betreffende kaart. Uiteraard moet ook hier er een plaatje worden weggehaald bij het slot wat je uiteindelijk besluit te gaan gebruiken.
De meeste moederborden beschikken over voldoende PCI-slots om al je kaarten in kwijt te kunnen
Als de kaarten in de slots zijn gedrukt en zijn vastgezet met het schroefje, zie je aan de achterkant als het goed is de aansluitingen zitten zodat je je spullen op de kaarten kunt aansluiten. Hoe dit in z'n werk gaat spreekt nogal voor zich, de monitor gaat op de videokaart, de netwerkkabel op de netwerkkaart en de speakers op de geluidskaart.
Hier zie je duidelijk hoe slordig ik ben: ik heb een aantal afschermplaatjes weggehaald, maar ze nooit opgevuld met iets waardoor ik nu gaten in mn kast heb. Dont do this at home, kids
Er zijn naast AGP en PCI ook nog andere type slots, zoals ISA en CNR/AMR. Voor deze slots geldt precies hetzelfde. De slots zien er iets anders uit, maar het blijft een kwestie van een kaart van het juiste type in het juiste slot plaatsen
Links een CNR/AMR slot (bijvoorbeeld voor sommige modems) en rechts een ISA slot (verouderd)
Met het geheugen, de processor, de floppydrive, cd-brander, dvd-lezer, de harddisk, de nodige aansluitingen van de kast op het moederbord, de videokaart, de netwerkkaart en de geluidskaart is de PC zo goed als af. Het enige wat er nu nog moet gebeuren, is zorgen dat er stroom op het moederbord staat. Dit doen we door de ATX-connector van de voeding op het moederbord te prikken.
De ATX-powerconnector, die ervoor zorgt dat het moederbord z'n stroom krijgt
Dr kan een klein beetje kracht nodig zijn om de connector er goed op te prikken, maar doe het met beleid
Waar de aansluiting zich precies bevindt, kun je vinden in de handleiding van je moederbord.
Tadaaa!
Alle onderdelen zitten nu in de PC en de nodige aansluitingen zijn gemaakt. In principe zijn we dus klaar met het in elkaar zetten van de PC. Applaus voor jezelf 
. Nu is het tijd om alle apparatuur (zoals de monitor en het toetsenbord) op de PC aan te sluiten. Vervolgens sluiten we de stroom aan, halen we de stroomschakelaar over, drukken we op de power-knop en...
It's aliiive!!!
...de PC start op! 
Hij start helemaal niet op 
Er kunnen een aantal dingen mis zijn gegaan. Ten eerste is het belangrijk om te controleren of de ATX-connector wel goed op het moederbord is aangesloten. Verder moet ook de power switch-kabel op de juiste manier op het moederbord zitten. Instructies hierover vind je in de handleiding van je moederbord.
Verder staan sommige moederbords standaard op de "Clear CMOS"-stand. In deze stand start de PC niet op als je 'em aanzet, maar wordt het BIOS gereset naar de standaardwaarden. Vaak kun je met behulp van een jumper (net zoals we zagen bij het instellen van de master/slave mode) het moederbord op de normale stand zetten. Hoe dit precies moet, vind je in de handleiding van je moederbord.
Als je computer het na het checken van deze dingen, en het aandrukken van alle verbindingen, nog steeds niet doet kun je je leverancier raadplegen of een topic openen in de Digital Corner, want dan is er iets mis.
Mn PC geeft allemaal rare piepjes als ik opstart, maar doet verder niks 
Tel het aantal piepjes. In de handleiding van je moederbord kun je terugvinden wat de oorzaak van het probleem is. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je processor niet goed zit of kapot is, of dat je geheugen niet goed vast zit. En dan wil je computer niet opstarten.
Mn computer doet het wel, maar hij werkt op veel lagere snelheid dan zou moeten 
De snelheid waarop je processor werkt wordt mede bepaald door de algemene bussnelheid waarop het moederbord draait. Standaard staat deze vaak op de laagste stand, waardoor nieuwe processoren niet op volle snelheid zullen werken. Vaak kun je met een jumper (net zoals we zagen bij het instellen van de master/slave mode) de bussnelheid verhogen, bijvoorbeeld van 100 MHz naar 133 MHz. Bij sommige andere moederborden kan dit via de BIOS Setup. Hoe het precies in z'n werk gaat, staat in de handleiding van je moederbord.
De computer start wel op, maar ik krijg een foutmelding dat er geen system disk gevonden kan worden ofzo 
Dat komt omdat er nog helemaal geen besturingssysteem is geïnstalleerd. Je PC is helemaal kaal als je 'em zelf bouwt en bevat geen software. Uitleg over het installeren van een besturringssysteem kun je hier vinden voor Windows, of hier voor Linux/BSD
Het lampje van mn floppydrive blijft branden en hij doet het niet 
Dan heb je de FDD-kabel die in de floppy-drive zit verkeerd om gedaan. Probeer 'em eens om te draaien
Ej cool man, mn eigen gebouwde PC werkt perfect, kheb een hoop geld bespaard en ben ook nog een dagje van de straat geweest!
Graag gedaan 
[Dit bericht is gewijzigd door Lucille op 21-08-2003 23:20]
Trekt bij warm weer een poncho aan
