FAQ - Digitale camera's

Er zijn een aantal veelgestelde vragen die in de diverse topics voorbijkomen. Lees deze FAQ maar eens door, misschien vind je je antwoord hier wel.

Welk merk/type camera is het beste?

Deze vraag komt regelmatig voorbij, maar eigenlijk is hij alleen maar door jezelf te beantwoorden. Dat komt doordat er zoveel verschillende camera's zijn, maar ook omdat de keuze voor een bepaald merk of type vooral een persoonlijke keuze is. Zaken als uiterlijk en bedieningsfilosofie moeten je aanspreken. Om een gefundeerde beslissing te nemen kun je het beste een stappenplan volgen:

1) Zet je eisen op een rij. Grootte, budget, lens (zoom e.d.), geheugentype, aanwezigheid van handmatige instelmogelijkheden, accusysteem, etc. en ook hoeveel waarde je aan elk punt hecht
2) Kijk op de review-sites welke camera's binnen je eisenpakket vallen. Zijn het er te veel of juist geen één, stel je eisen dan bij.
3) Ga naar een goede fotozaak en speel met de camera's van je keuze. Het zou ideaal zijn als je ergens een camera kunt lenen, dan kun je hem wat beter aan de tand voelen. Alleen door hem vast te houden merk je of een camera 'lekker' in de hand ligt
4) Neem de beslissing en koop er één

Ga niet af op publicaties van de fabrikanten zelf. Die willen alleen maar verkopen, dus hun camera is altijd de beste. De onafhankelijke review-sites zijn de meest betrouwbare bron van informatie. Sommige hebben ook een forum waar je de gebruikerservaringen van echte gebruikers kunt lezen.
Pas op met posts van mensen in nieuwsgroepen en fora e.d. Er zijn grofweg drie groepen mensen te vinden: 1) mensen die altijd wel iets negatiefs te zeggen hebben, 2) de positievellingen, hun camera is de beste en de rest is troep en 3) de 'normale', realistische gebruikers. Helaas zijn de groepen 1 en 2 oer het algemeen veel groter dan groep 3, dus hou dat in je achterhoofd bij het lezen van nieuwsgroepen en fora.

Een ander punt is dat de 'perfecte' camera niet bestaat. Elke camera heeft zo zijn eigen minpunten en gekkigheden. Een camera kan perfecte foto's maken maar bijvoorbeeld zijn accu in een uur leegslurpen. Of de camera is razendsnel, doet 2 dagen met de accu en kost maar ¤100, maar er zit veel ruis in de foto's. Dat zijn altijd dingen waar je tegenaan loopt. Zorg ervoor dat je die minpunten te weten komt (reviews, forums, fotowinkel) en kijk voor jezelf of je er mee kunt leven.

Waar kan ik reviews van digitale fotocamera's vinden?

www.dpreview.com
www.steves-digicams.com
www.imaging-resource.com
www.dcresource.com
www.megapixel.net

Kan een digitale camera mijn huidige conventionele camera vervangen?

Het antwoord daarop is: in veel gevallen wel, maar met een paar kanttekeningen.
Je huidige conventionele camera is waarschijnlijk prima te vervangen door een digitale camera, op voorwaarde dat je een digitale camera koopt in dezelfde klasse als je huidige camera. Let wel: dit is niet hetzelfde als prijsklasse!
Voorbeeld: Een beetje leuke spiegelreflexcamera met een simpel maar goed objectief heb je al voor ¤500. Wil je een digitale camera die vergelijkbaar is met deze camera op gebieden als focussnelheid, beeldkwaliteit en instelmogelijkheden dan kom je terecht bij de digitale spiegelreflexcamera's en die heb je niet onder de ¤3000 (body+lens).
Om het als voorbeeld in de ¤500 klasse te houden: een digitale camera van ¤500 zal over het algemeen qua snelheid, mogelijkheden en beeldkwaliteit te vergelijken zijn met een compactcamera van zo'n ¤100.

Het is wel zo dat de huidige high-end digitale compactcamera's in de ¤1000 prijsklasse een zeer goede beeldkwaliteit leveren en ook vaak rijkelijk voorzien zijn van instelmogelijkheden. De enige punten waar ze achterblijven i.v.g. met spiegelreflexcamera's zijn hun inschakelsnelheid en focussnelheid (veel langzamer), en het hoge ruisniveau in de foto's bij hoge ISO-waarden (=hoge lichtgevoeligheid).

Maak je met je huidige conventionele camera vaak afdrukken van 30x45cm of groter dan is digitaal nog geen verstandige keuze. Zelfs met de huidige generatie topcamera’s van 6 miljoen pixels is een haarscherpe afdruk bij dat soort formaten niet meer mogelijk. Nog even geduld hebben tot de 8 of 10 miljoen pixel camera's er zijn

Megapixels? Huh?

De hoeveelheid megapixels van een digitale camera geeft aan hoeveel miljoen pixels de CCD (beeldchip) van een digitale camera heeft. Dat is een simpele rekensom van breedte x hoogte.

1600 x 1200 pixels = 2 miljoen pixels
2048 x 1536 pixels = 3 miljoen pixels
2272 x 1704 pixels = 4 miljoen pixels
etc.

De hoeveelheid pixels in een foto bepaalt hoe groot je de foto maximaal kunt afdrukken zonder scherpte te verliezen. Zie daarvoor de sectie 'Over beeldgrootte, resolutie en afdrukgrootte'.
Een advies: staar je bij aankoop niet blind op de hoeveelheid pixels van een camera. Als je afdrukgroottes van 13x18cm prima vind dan heb je aan 2 megapixel al genoeg, en dan zijn andere zaken zoals een goede lens en witbalans veel belangrijker dan veel pixels.

Op welke beeldgrootte moet ik mijn camera zetten?

Kort antwoord: de hoogste die nodig is voor het doel van de foto's die je maakt.

Langer antwoord: dit is afhankelijk van het doel van de foto's. Wil je afdrukken maken (vooral op grotere formaten) dan is het toch echt aan te raden om de beeldgrootte zo groot mogelijk in te stellen en de compressie zo laag mogelijk. Heb je de foto's alleen nodig voor beeldschermgebruik (internet, e-mail) dan zijn de lagere beeldgroottes en hogere compressiefactoren ook prima. Dit heeft uiteraard als voordeel dat er dan veel meer foto's op je geheugenkaartje passen. Het is ook een kwestie van experimenteren, niet iedereen stelt dezelfde eisen aan zijn foto's.

Over beeldgrootte, resolutie en afdrukgrootte

Eerst even iets rechtzetten: Veel mensen hebben het over de resolutie van een digitale camera, terwijl ze eigenlijk de beeldgrootte bedoelen. Beeldgrootte wordt uitgedrukt in zoveel X zoveel pixels, terwijl resolutie wordt uitgedrukt in DPI of PPI.

Een veelgehoorde vraag is: 'hoe groot kan ik de foto's uit mijn camera maximaal afdrukken?'. Hier is geen eenduidig antwoord op te geven omdat iedereen andere eisen stelt aan zijn foto's, maar er zijn wel een aantal vuistregels.

Beeldgrootte: Megapixel Max.afdrukgrootte haarscherp Max. afdrukgrootte acceptabel
1280x960 = 1.2 MP -> 10 x 15 cm 13 x 18 cm
1600x1200 = 2 MP -> 13 x 18 cm 13 x 18 cm
2048x1536 = 3 MP -> 15 x 20 cm 20 x 30 cm
2272x1704 = 4 MP -> 20 x 30 cm 30 x 45 cm
2560x1920 = 5 MP -> 30 x 45 cm 30 x 45 cm

Dit zijn de standaard afdrukmaten van de meeste fotowinkels. Als je zelf afdrukt kun je uiteraard traploos alle 'tussenmaten' kiezen en ben je dus iets flexibeler.
Nogmaals: bovenstaande waarden zijn vuistregels, het kan best zijn dat iemand een 2megapixel foto op 20x30cm scherp genoeg vind.

Resolutie komt om de hoek kijken als je gaat afdrukken. Ten eerste is er de resolutie van je printer, die ligt voor een goede fotoprinter tegenwoordig ergens tussen de 1200 en de 2880 DPI (Dots Per Inch). Dat betekend dat je printer bijvoorbeeld 1200 stipjes per inch kan zetten. Het is als je zelf gaat afdrukken vaak verstandig om je foto zelf al te converteren naar 1200DPI, omdat je dan ten volle gebruik maakt van de resolutie van je printer. De foto zal in het geheugen een flink stuk groter worden, ga maar na: een 15x10cm foto is ongeveer 6x4 inch. 6x1200 = 7200 en 4x1200 = 4800 dus je krijgt dan een foto van 7200x4800 pixels. Meer DPI is in principe beter, omdat je de afzonderlijke inktdrupjes niet meer kunt onderscheiden, en daarmee een haarscherpe foto krijgt.

PPI is vergelijkbaar maar toch net even anders. PPI (Pixels Per Inch) is hoeveel originele pixels er per inch worden afgedrukt. Stel je drukt een 1600x1200 pixel foto op 15x10cm (6x4 inch) af, dan heb je in horizontale richting 1600 / 6 = 267PPI. Er is een vuistregel die zegt dat je voor haarscherpe foto's eigenlijk niet lager moet gaan dan 250PPI.

Het is wat verwarrend, maar het is dus mogelijk om een foto op 1200DPI af te drukken met 267PPI.

beeldverhouding 2:3 en 4:3

De meeste digitale camera's maken foto's met een beeldverhouding van 4:3 (monitorformaat). Ga maar na: 1600:1200 = 4:3. Foto's van een afdruk service zijn vaak 3:2, bijvoorbeeld 15x10cm. Als je zelf afdrukt heb je hier niets mee te maken, je kunt je foto's afdrukken zoals ze uit de camera komen (hoewel een A4tje bijna 3:2 is, dus je houdt wel witte randen over). Als je je foto's afdrukt via de fotoservice dan kun je twee dingen doen: je kunt ze zelf croppen (bijsnijden) tot het 3:2 formaat, of je stuurt ze onbewerkt op. In het laatste geval zullen de meeste bedrijven de foto zelf croppen tot 3:2 waardoor erboven en onder een rand wegvalt. Er zijn echter ook bedrijven die de foto in zijn geheel afdrukken waardoor er links en rechts witte of zwarte balken verschijnen die je later web moet snijden. Het is verstandig van tevoren na te gaan hoe het afdrukbedrijf waar je ze heen stuurt dit doet, om niet voor verrassingen komen te staan.

Als je de controle wilt houden over hoe de foto's afgedrukt moeten worden kun je het beste zelf croppen naar 3:2, vooral als je een ander gedeelte dan het midden afgedrukt wilt hebben.

AA-penlites vs Lithium-ion accu's

Digitale camera's gebruiken veel energie, en die energie wordt geleverd door oplaadbare accu's. Daarvan zijn twee gangbare systemen: AA-penlites en Li-ion accu's. Beide systemen hebben zo hun voor- en nadelen. Om maar met de AA-penlites te beginnen:

Voordelen:
-goedkoper dan Li-ion
-makkelijker te krijgen (ook bv. op vakantie)
-kunnen ook voor andere apparaten worden gebruikt
-In noodgevallen kun je alkalinebatterijen gebruiken (die echter maar zeer kort meegaan)

Nadelen:
-hoger gewicht en groter formaat bij vergelijkbare capaciteit
-ook NiMH-accu's hebben last van geheugeneffect, hoewel wel veel minder dan de NiCd-accu's van vroeger
-bij meerdere sets risico op door elkaar halen

Li-ion accu’s hebben uiteraard ook voor- en nadelen, eigenlijk het tegenovergestelde van AA-penlites:

Voordelen:
-klein, licht en met een hoge capaciteit
-één blokje i.p.v. 2 of 4 losse cellen
-totaal geen last ven geheugeneffect

Nadelen:
-duur
-moeilijk te verkrijgen, eigenlijk alleen bij fotozaak
-past nergens anders in

Het verschil in gebruik is minder groot dan veel mensen denken. De energie inhoud van 4 1900mAh AA-penlites is maar weinig minder dan dat van een goede Li-ion accu. Voorbeeld:

NimH: 4 stuks, 1.2 volt per stuk, 1900mAh per stuk
4 x 1.2 x 1.9 = 9.1 Wh
Li-ion: 7.4 volt, 1400mAh
7.4 x 1.4 = 10.4 Wh

Dit verschil is marginaal, het is van veel groter belang of de camera zuinig met de beschikbare energie omgaat. Gebruikt je camera AA-penlites, zorg er dan wel voor dat je accu's van goede kwaliteit en hoge capaciteit koopt. Als de 1300mAh accu's in de aanbieding zijn dan kun je die best kopen, maar je merkt gelijk dat je camera niet zo lang met één acculading doet als wanneer je 1900mAh accu's had gekocht.

Foto's afdrukken, zelf doen of laten doen?

Met de huidige generatie fotoprinters zijn prachtige foto's af te drukken. Toch heeft het zelf afdrukken ook wel een paar nadelen die niet echt bekend zijn.

- Inkjetprints zijn kwetsbaar voor vocht. Maak maar eens je vinger nat en haal die over een print heen. Zelfs bij een print die al heel lang droog is zul je de inkt zo van het papier vegen.
- Inkt veroudert door blootstelling aan licht en vergeelt daardoor. De inktfabrikanten boeken wel vooruitgang, maar het is nog steeds zo dat als je een inkjetprint ophangt waar veel zon is hij in een paar maanden tijd vergeeld zal zijn.
- Het is behoorlijk duur. Het is moeilijk om uit te rekenen wat het per print precies kost, ook omdat dat afhankelijk is van hoe duur je je inkt en papier inkoopt. Sommige mensen gebruiken refill-cartridges omdat dit een boel geld uitspaart , terwijl andere mensen daar zwaar tegen zijn. Dit is een persoonlijke beslissing, feit is dat de printerfabrikanten het verbieden, en over het algemeen valt je printer niet meer onder garantie als hij kapot gaat terwijl je geen merk-cartridges gebruikt hebt.

Het voordeel is natuurlijk wel dat je alles in eigen beheer doet, je hebt dus volledig controle over het eindresultaat en je hebt de prints ook snel (meestal binnen een paar minuten).

Als alternatief kun je je foto's ook laten afdrukken bij een afdrukservice. Je krijgt dan 'chemische' prints die in niets afwijken van de foto's die je van een filmrolletje laat afdrukken. Ze zijn vochtvast, verouderen niet en zijn vaak vriendelijk geprijsd. Het nadeel is natuurlijk wel dat het een paar dagen duurt voordat je ze hebt.

Dit zijn een paar afdruk services:

www.dixons.nl -> klik op Fotoservice
Kruitvat
Albert Heijn
Foto Quelle

Ook de meeste goede fotozaken kunnen tegenwoordig digitale prints maken. Je moet er dan wel ff heen met je geheugenkaartje of een cd-rom.

Of je zelf moet afdrukken of niet is afhankelijk of je kiest voor snelheid en gemak, of voor kwaliteit en duurzaamheid.

Optische zoom vs digitale zoom

Op de doos van een camera staat vaak in grote letters: '12x ZOOM!!!'. Als je dan goed kijkt blijkt de camera een zoomlens te hebben met zoombereik van 3x, en daar wordt dan 4x digitale zoom overheen gegooid (3x4=12).
Wat is nu precies het verschil? Optische zoom doet de camera met zijn lens. De lens schuift een beetje in en uit, en daarmee wordt de hoek die de camera 'ziet' veranderd. Voor dingen als landschappen ga je naar groothoek zodat er zoveel mogelijk op de foto past, als je een foto wilt nemen van bijvoorbeeld een persoon die wat verder weg staat ga je naar de telestand. De kijkhoek van de camera wordt dan kleiner, zodat je mensen/objecten groter in beeld krijgt. Welke stand je ook kiest, de camera gebruikt zijn volledige CCD en de foto's hebben dus ook hun maximale beeldgrootte en dus kwaliteit.

Digitale zoom daarentegen doet niets met de lens, maar is puur een softwareproces. Zodra digitale zoom wordt ingeschakeld snijdt de camera een stuk uit het midden van de foto, gooit de rand weg, en rekt het stuk uit het midden weer op tot de originele grootte. Je zult snappen dat er door het oprekken informatie bij wordt verzonnen die er eerst niet was, en dat dit niet bevorderlijk is voor je beeldkwaliteit. Het is ook nog zo dat je over het algemeen hetzelfde kunt bereiken door de foto achteraf in een tekenprogramma te bewerken, en meestal nog met een beter eindresultaat ook omdat je meer controle hebt over het proces.

Op zich is er niets op tegen dat de fabrikanten digitale zoom inbouwen in hun camera's. Als je weet hoe het werkt (en hoeveel kwaliteit het je kost) gebruik je het toch niet. Het is alleen jammer dat ze de consument proberen te verwarren door digitale zoom aan te prijzen alsof het een goed bruikbare functie is. Er zijn in het lowbudget segment veel camera's op de markt met een vaste lens (geen optische zoom). Die camera's hebben dan vaak iets van 4x digitale zoom, en dan wordt er zonder blikken of blozen op de doos gezet: '4x zoom'. Als je het verschil niet goed weet tuin je er mooi in.

De diverse opslagmedia op een rij

Er is -- helaas -- een behoorlijk aantal soorten opslag mogelijk als je op zoek bent naar een digitale camera. De camerafabrikanten kunnen het niet eens worden over een standaard die iedereen gebruikt, dus is de verwarring compleet. Een poging tot overzicht:

1) Compact Flash (CF)
2) Smart Media (SM)
3) Memory Stick (MS)
4) Secure Digital (SD)
5) Multimedia Card (MMC)
6) xD picture Card (XD)
7) 8cm CD-R/CD-RW's
8) 3.5" diskettes

1) Compact Flash

CF kaartjes vind je in de camera's van Canon, Nikon, Minolta, HP, Kodak en een aantal andere merken. Het is een oude standaard, maar er zijn zeer veel merken en typen kaarten te verkrijgen. Het is momenteel verkrijgbaar tot en met 1GB. Doordat er veel merken en typen zijn is de concurrentie groot en zijn de prijzen laag.
CF is er in type I en type II. Type I is ongeveer 3mm dik, type II is ongeveer 5mm dik. Type II is ontworpen in de tijd dat de vraag naar grote geheugens groot was en het nog niet mogelijk was om zoveel geheugen in een type I kaartje te stoppen. Nu er 1GB verkrijgbaar is in type I wordt type II steeds minder verkocht en gebruikt.
Een bijzonder CF type II kaartje is de IBM Microdrive. Hierin bevinden zich geen geheugen-IC's maar een minuscuul harddiskje, met een platter ter grootte van een kwartje. Dit was de eerste CF kaart die 1GB kon opslaan. Helaas heeft het systeem een aantal nadelen: hoger stroomverbruik, grotere warmteproductie en grotere kwetsbaarheid. Het enige voordeel is de onverslaanbaar lage prijs per MB.
Doordat de controller in de kaartjes zit kunnen de camera's van nu alle toekomstige kaartjes zonder problemen gebruiken.

2) SmartMedia

SM kaartjes zitten in camera's van Olympus, Fuji en diverse andere merken.
SM is dunner dan CF en de kopercontacten liggen bloot (zoals bijvoorbeeld bij een chipknip). SM is verkrijgbaar in groottes t/m 128MB. SM kaartjes hebben de controller niet ingebouwd, deze zit in de camera. Dit heeft als voordeel dat de kaartjes klein en dus zijn, maar als nadeel dat de camera's van nu niet overweg kunnen met toekomstige kaartjes. Bij de overgang van 64MB naar 128MB moesten veel camera's van nieuwe firmware voorzien worden om het gebruik van 128MB SM kaarten mogelijk te maken.
Het is de vraag of SM nog wel verder doorontwikkeld zal worden, omdat de nieuwe XD kaart door Olympus en Fuji als vervanger voor SM is geïntroduceerd.

3) Memory Stick

MS zit alleen in Sony producten en werden tot voor kort ook alleen maar door Sony gemaakt. Sandisk maakt ze nu ook, maar onder strikte regels van Sony. Eén van die regels is dat de prijs hoog moet zijn: MS is veel duurder per MB dan bijvoorbeeld CF en SM. Memory stick is momenteel verkrijgbaar t/m 128MB, grotere versies tot ver 4GB staan al op stapel en zijn ook hard nodig voor de moderne 5megapixel camera's.

4) SecureDigital
5) MultiMediaCard

SD en MMC hebben de dezelfde vorm en aansluitingen en passen over het algemeen ook in dezelfde apparaten. Door hun kleine formaat zijn ze ook populair in MP3-spelers, PDA's en andere portable apparatuur.
SD heeft encrypie-mogelijkheden ingebouwd, MMC heef dat niet. SD is dan ook duurder dan MMC. Een aantal recente kleine camera's is met een SD/MMC slot uitgerust, het lijkt er op dat het goed aan slaat. Momenteel is MMC verkrijgbaar t/m 64MB en SD t/m 128MB, maar voor beide kaartsoorten staan grotere versies op stapel. De prijs ligt over het algemeen tussen CF en MS in, waarbij SD dus wat duurder is.

6) xD Picture Card

Recent hebben Olympus en Fuji besloten dat de SM-standaard aan vervanging toe is, en in plaats van de SD/MMC standaard over te nemen moet er natuurlijk weer een eigen standaard bedacht worden. Er is nog weinig over bekend, een paar van de nieuwste Fuji camera's hebben een XD-slot en de maximale grootte is momenteel 128MB. Aan 256 en 512MB wordt gewerkt volgens Olympus en Fuji. Prijspeil is nog onbekend, maar zal in het begin naar verwachting relatief hoog liggen.

7) 8cm CD-R/CD-RW's
8) 3.5" diskettes

Sony heeft al tijden lang hun Mavica lijn die gebruik maakt van onconventionele opslagmedia. In het begin gebruikten ze allemaal de 3.5" diskette, toen de camera's de 2megapixel-grens gepasseerd waren was er meer opslagruimte nodig. Er kwamen toen een aantal camera's uit die de foto's direct op een 8cm CD-R/CD-RW brandden met een opslagcapaciteit van 156MB. De prijs van dit medium is onverslaanbaar laag, maar de camera's waren groot, traag en kwetsbaar.
Vooral de diskette-Mavica's waren populair bij mensen die het ingewikkeld vonden om met software en snoertjes aan de gang te moeten. De foto's werden op de diskette gezet en konden in elke PC worden gelezen.

Er wordt vaak gevraagd: welke geheugensysteem is nu het beste? Dat is niet goed te zeggen omdat het afhangt van het gebruik. Het is ook niet zo dat je een opslagsysteem kunt uitkiezen, als je een camera koopt zit je daarmee automatisch vast aan een bepaald systeem.
Toch zijn er aan de diverse systemen wel voor- en nadelen aan te wijzen. CF bijvoorbeeld is zo wijd verspreid dat er zeer veel voor te krijgen is en ook de prijzen zijn laag. Het enige nadeel zou de grootte kunnen zijn. SM is dun maar kwetsbaar, ook door de blootliggende kopercontacten. MS past alleen in Sony camera's en is behoorlijk duur per MB. SD/MMC worden steeds populairder en zullen waarschijnlijk de (een?) standaard worden voor de ultracompacte camera's, maar als de prijzen zakken misschien ook wel in grotere camera's gebruikt worden. De XD kaart is een nieuwkomer, daar valt nog weinig zinnigs over te zeggen. Met de zakkende prijzen voor flash geheugen zijn diskettes en CD-R/CD-RW's een aflopende zaak aan het worden. Hoewel de media heel weinig kost zijn de camera's onhandig in gebruik.

Feit is dat alle systemen doen wat ze moeten doen: foto's opslaan. Het is verstandig de keuze van een camera niet al te zeer af te laten hangen van het gebruikte geheugensysteem, in het dagelijks gebruik zijn de verschillen niet echt groot.
Alleen diskettes en CD-R/CD-RW's zijn een geval apart, het gebruik daarvan kan alleen aangeraden worden als je de specifieke functie van die camera's nodig hebt, of als je bijvoorbeeld een PC hebt zonder USB.