FOK!forum / Literatuur, Taal en Kunst / Jugendstil
Butt_Pluggwoensdag 2 juli 2003 @ 10:51
Omdat ik een opmerking van iemand las die ie graag meer iets van natuur zag (dacht ik) ga ik het hebben over jugendstil.

Jugendstil is een echte kunst vorm, je heb er schilderkunst van, maar ook bouwwerken. Ook word Jugendstil, Art Noveau genoemd en in Nederland staat het ook bekend als de Spaghetti stijl. Je zult wel merken waarom.

In de 19e eeuw ontwikkelde de smaak van de burgerij en ambachtslieden zich in een spiraal naar beneden. Wanstaltige stijlen, van neoclassicisme via neogotiek naar zelfs neorococo, werden massaal vervaardigd. Na de bloeitijd van de Biedermeier stijl verviel men tot hopeloos imiteren met goedkope materialen om aan de grote vraag te kunnen voldoen. De ijdele pronkzucht van de nieuwe burgerij, rijk geworden door de grote bloei van de handel en industrie, weerspiegelde zich in opzichtige, vaak exotische interieurs, die het gebrek aan creativiteit geluiddicht ondersneeuwden. Geheel eenzaam stonden daar de gebroeders Thonet met hun sierlijke ambachtelijk vervaardigde meubelen, als voorbeeldig toonbeeld van goede smaak. Maar alom overheersten pauwenveren, zware draperieën en overdadig verguldsel.

Thonet

Natuurlijk onstonden er stromingen die tegenspel boden. Allereerst was er in Engeland de 'Arts and Crafts' beweging onder de bezielende leiding van inspirators als Morris, Ruskin en Pugin. Arts en Crafts' keerde zich tegen de overdadige excessen van het Victoriaanse moederland, de massaproductie, de slordige machinale uitvoering van het product. 'Arts and Crafts' introduceerde ambachtelijk gemaakte meubelen van hoge kwaliteit, verzorgde de gehele aankleding van interieurs, van wandbekleding tot lampen en dit alles tot een homogeen geheel, rustig en voornaam. Zij hield vast aan traditionele constructiemethoden. De meubelen, alhoewel modern en strak van uitvoering, hadden het patina van de Middeleeuwen. Maar het 'Arts en Crafts'-ideaal om fraaie, degelijke en betaalbare objecten te maken voor de "gewone man" mislukte jammerlijk, daar het handwerk te kostbaar bleek. Een kunstzinnig geslaagde, maar sociaal gefaalde onderneming. Te zien in het 'Victoria en Albert Museum' in Londen. Op het Europese continent heerste alom bewondering voor de 'Arts en Crafts' beweging en begreep men de uitdaging om een nieuwe kunstvorm te scheppen, wederom gebaseerd op inventieve creativiteit en gedegen vakmanschap, zoals gebruikelijk en noodzakelijk bij eerdere baanbrekende stromingen binnen de beeldende kunst. Maar men ging voorbij aan het sociale element, een, alhoewel mislukt, belangrijk uitgangspunt van de 'Arts en Crafts', zodat de 'Art Nouveau', vanaf het prille begin een luxe, kostbare kunst is geweest, slechts betaalbaar door een handjevol liefhebbers. De term "Art Nouveau" is ontleend aan de winkel van de Duitser Samuel Bing. Hij opende in 1895 zijn "La Maison De L'Art Nouveau" in Parijs, waar hij zijn voorliefde tentoonstelde voor objecten, die later zijn firmanaam zouden dragen. Het Duitse Jugendstil is vernoemd naar het in 1896 te München opgerichte blad "Jugend", dat eveneens de nieuwe stroming propangeerde. Er waren twee duidelijke stromingen binnen de beweging. Enerzijds de asymmetrische, golvende lijnen in pasteltinten zo kenmerkend voor de Franse en Belgische Stijl, (denk bijvoorbeeld aan de Parijse metro-ingangen van Hector Guimard of aan de architectuur van de Belg Horta), anderzijds de veel strakkere, gestileerde stijl in heldere kleuren van de Hollanders (Berlage) en de Oostenrijkers (Wiener Werkstätte).


Mucha


Men putte onder andere inspiratie uit de Japanse prentkunst met een ander perspectief dan het in Europa gebruikelijke. Men zocht naar motieven uit de flora (de iris, de papaver e.d.) en de fauna (de libelle, de zwaan, de pauw). Een veel voorkomend motief was de vrouw met de lange, golvende haren, waarvan in Oostenrijk Gustave Klimt en in Frankrijk de Tsjech Alphonso Mucha tot de meest bekende kunstenaars gerekend kunnen worden.

In Engeland is de 'Art Nouveau' van het vasteland nauwelijks doorgedrongen. Tot één der weinige aanhangers behoorde de jong gestorven Aubrey Beardsley (1872 - 1898), die o.a. de illustratie verzorgde van "Solomé" van Oscar Wilde. De Engelsen hielden vast aan de meer ingetogen kracht van de 'Arts and Crafts' beweging zonder de wulpse golven van de 'Art Nouveau'. In Glasgow, ontwikkelde zich een zeer eigen 'Art Nouveau' stroming onder de supervisie van de bouwmeester en meubelontwerper Charles Rennie Mackintosh. Hij ontleende geen inspiratie aan de natuur, maar beperkte zich tot rechte, of amper gebogen lijnen en geometrische vormen.

Lalique

René Lalique was de beroemdste juwelier en glaskunstenaar uit Parijs. Hij ontwierp zowel in 'Art Nouveau', als later in de 'Art Deco' stijl. Hij maakte vooral furore met zijn ontwerpen, geïnspireerd door vrouwen (bijvoorbeeld de actrice Sarah Bernhardt), libellen, pauwen en bloemen. Hij werkte met uiteenlopende materialen, en zeker niet uitsluitend met de kostbaarste. Halfedelstenen en email verwerkte Lalique, samen met goud, tot prachtige sieraden. Naast Parijs vormde, zo rond de eeuwwisseling, Nancy een centrum van formaat met zijn "L'École de Nancy", een groep kunstenaars en ambachtslieden, die superieure creativiteit paarden aan hoogstaand vakmanschap en die de uitdaging aangingen die nieuwe technieken en materialen hen boden. Rond Emile Gallé, die zich specialiseerde in gedecoreerd glas en marqueterie (meubelen met inlegwerk), verzamelden zich de gebroeders Antonin en Auguste Daum, zij werkten vooral glas, Louis Majorelle, meubels en smeedwerk en vele anderen. Ook de beroemde ' Muller Frères ' uit Lunéville leerden het vak van Gallé, om zich daarna verder te bekwamen in hun fameuze gelaagde glas en het fluoride geëtste glas. Er mogen in dit, summiere stuk over 'Art Nouveau' en 'Jugendstil' twee belangrijke namen van eigenzinnige vertolkers van dit genre niet ontbreken, te weten: de Amerikaan Louis Comfort Tiffany met zijn kleurrijke glas-in-lood ontwerpen en de Spaanse architect Antoni Gaudì, die Barcelona een geheel ander aanzien gaf met zijn grillige, hoogstpersoonlijke ontwerpen.
In Wenen wierp de Sezession en de daaruit voortvloeiende Wiener Werkstätte een eigen obligate schaduw over de heersende 'Jugendstil', die tot in deze tijd waarneembaar is. Deze stroming was dusdanig belangrijk dat zij een apart hoofdstuk behoeft.
Dat houdt u uiteraard van ons tegoed.

Voorbeelden van Jugendstil

Natuur is heel belangrijk in Jugendstil

Ook de slierten (spaghetti stijl)

Maar ook de beroemde Gaudi deed Jugendstil

Gustav Klimt

Alfons Mucha


Het voormalig hotel central in Praag


Zo das eerst weer genoeg.

sessureawoensdag 2 juli 2003 @ 10:52
dank je, genoeg stof voor een verantwoorde basisschoolspreekbeurt
bubbelbobbelwoensdag 2 juli 2003 @ 11:00
in nederland heet dat ook wel sla olie stijl naar een afbeelding van een slaolie verpakking die in jugendstijl was gemaakt.
althans zo hebbik het geleerd...
Butt_Pluggwoensdag 2 juli 2003 @ 11:01
quote:
Op woensdag 2 juli 2003 11:00 schreef bubbelbobbel het volgende:
in nederland heet dat ook wel sla olie stijl naar een afbeelding van een slaolie verpakking die in jugendstijl was gemaakt.
althans zo hebbik het geleerd...
Dat heb ik ook gehoord ja
sessureawoensdag 2 juli 2003 @ 11:10
sla olie en spaghetti stijl...hmm, die Mucha (nepperd) aan mijn muur is ineens een stuk banaler geworden....

trouwens buttplug; leuk plaatje

lelietjewoensdag 2 juli 2003 @ 11:12
quote:
Op woensdag 2 juli 2003 11:00 schreef bubbelbobbel het volgende:
in nederland heet dat ook wel sla olie stijl naar een afbeelding van een slaolie verpakking die in jugendstijl was gemaakt.
althans zo hebbik het geleerd...
En in Spanje toch modernista?

Dank je , ik wil wel graag meer van kunst weten maar ik weet nooit zo goed waar ik moet beginnen.

Butt_Pluggwoensdag 2 juli 2003 @ 11:15
quote:
Op woensdag 2 juli 2003 11:10 schreef sessurea het volgende:
sla olie en spaghetti stijl...hmm, die Mucha (nepperd) aan mijn muur is ineens een stuk banaler geworden....

trouwens buttplug; leuk plaatje


Welk plaatje?

Mucha is wel belangrijk geweest voor de stijl

sessureawoensdag 2 juli 2003 @ 11:21
quote:
Op woensdag 2 juli 2003 11:15 schreef Butt_Plugg het volgende:

[..]

Welk plaatje?


die van dat ponyplay meisje

okee, vooruit, die jugendstil plaatjes zijn ook wel leuk

Butt_Pluggwoensdag 2 juli 2003 @ 11:23
quote:
Op woensdag 2 juli 2003 11:21 schreef sessurea het volgende:

[..]

die van dat ponyplay meisje

okee, vooruit, die jugendstil plaatjes zijn ook wel leuk


Geil he?
En ja Jugendstil is een prachtige stijl met mooie plaatjes
Frollowoensdag 2 juli 2003 @ 11:37
Laten we ook Jan Toorop niet vergeten he.

De drie bruiden, 1893:

Twee vrouwen, 1893:

En het beruchte slaolie-affiche:

El_Catalanwoensdag 2 juli 2003 @ 11:39
Gaudi
Butt_Pluggwoensdag 2 juli 2003 @ 11:41
Vrouwen zie je vaak terug in deze stijl
sessureawoensdag 2 juli 2003 @ 11:42
quote:
Op woensdag 2 juli 2003 11:41 schreef Butt_Plugg het volgende:
Vrouwen zie je vaak terug in deze stijl
*doet even kwijllapje geven
Darth-Vaderzaterdag 5 juli 2003 @ 16:01
Mooi. Ik kan Jugendstill best waarderen, al heb ik een voorkeur voor Impressionisme (kunst), Neo-Classisme en Gothiek.
ZixSzaterdag 5 juli 2003 @ 16:10
Mijn vader heeft sinds 2 jaar De Kus van Gustav Klimt aan de muur hangen, en sindsdien ziet hij overal op vakantie Jugendstil...

Lopen we door een dorpje in de achterhoek van Bretagne, wijst ie een huis aan, "Zie je dat balkonnetje? Dat is nou Jugendstil".
En dat om de 3 gebouwen ongeveer, waar we dan ook op vakantie zijn .

#ANONIEMzaterdag 5 juli 2003 @ 23:03
quote:
Op woensdag 2 juli 2003 11:39 schreef El_Catalan het volgende:
Gaudi
Gaudi wordt over het algemeen niet tot Jugendstil gerekend.
Swetseneggerzaterdag 5 juli 2003 @ 23:06
quote:
Op zaterdag 5 juli 2003 23:03 schreef k_man het volgende:

[..]

Gaudi wordt over het algemeen niet tot Jugendstil gerekend.


Ik wilde het net zeggen.
Gaudi is een stijl op zich
Xilantofzondag 6 juli 2003 @ 11:02
vind dat huis op de eerste foto van de TS erg mooi

op een of andere manier is dat voor mij altijd een huis geweest "waarin elfen zouden kunnen worden"

vanaf de eerste keer dat ik een foto zag van dat huis heb ik dat idd...

vind het verder een erg mooie stijl.

Butt_Pluggmaandag 14 juli 2003 @ 09:46
quote:
Op zaterdag 5 juli 2003 23:03 schreef k_man het volgende:

[..]

Gaudi wordt over het algemeen niet tot Jugendstil gerekend.


Toch behoord Gaudi OOK bij de Jugendstil, hij deed wel meer, maar ook Jugenstil
#ANONIEMmaandag 14 juli 2003 @ 19:37
quote:
Op maandag 14 juli 2003 09:46 schreef Butt_Plugg het volgende:

[..]

Toch behoord Gaudi OOK bij de Jugendstil, hij deed wel meer, maar ook Jugenstil


Nee hoor. Er zijn wel stijlovereenkomsten, maar Jugendstil is het niet.
Xilantofmaandag 14 juli 2003 @ 20:04
waarom kan 1 persoon niet tot meedere stijlen behoren?
Fornomaandag 14 juli 2003 @ 20:12
quote:
Op maandag 14 juli 2003 20:04 schreef Xilantof het volgende:
waarom kan 1 persoon niet tot meedere stijlen behoren?
Omdat je dan een prutser bent.

Het samenvoegen van stijlen geeft een object of bouwwerk in mijn ogen zelden kunstwaarde of historische waarde. Een compromis van stijlen is in 99% van de gevallen een zwakke poging tot een nieuwe stijl.

Arma_Angelusmaandag 14 juli 2003 @ 20:18
vooral de grafische vormgeving uit die tijd vind ik erg goed. de architectuur vind ik te.
Xilantofmaandag 14 juli 2003 @ 21:52
quote:
Op maandag 14 juli 2003 20:12 schreef Forno het volgende:

[..]

Omdat je dan een prutser bent.

Het samenvoegen van stijlen geeft een object of bouwwerk in mijn ogen zelden kunstwaarde of historische waarde. Een compromis van stijlen is in 99% van de gevallen een zwakke poging tot een nieuwe stijl.


ik bedoel geen samenvoegingen
maar waarom kan 1 persoon niet dingen ontwerpen voor 2 of meer stijlen...

dus de ene keer een ziekenhuis in de jugendstill, en de volgende keer een school in Romaanse stijl...
dit is alleen ff ter voorbeeld

#ANONIEMmaandag 14 juli 2003 @ 22:14
Natuurlijk kan dat.

Maar noem dan eens een ontwerp van Gaudi in Jugendstil?

pro_jeexmaandag 14 juli 2003 @ 23:59
http://mediatheek.thinkquest.nl/~kl084/main.html?jugendstil_kenmerken3
Gaudi is Jugendstil

http://nl.wikipedia.org/wiki/Jugendstil
Lees hier maar staan Gaudi tussen

http://jugendstil.pagina.nl/
Ook vol met Gaudi

http://www.greatbuildings.com/architects/Antonio_Gaudi.html
Gaudi was zelfs de aanvoerder van de Jugendstil in Spanje (ook wel art nouveau genoemd)


http://mediatheek.thinkquest.nl/~kl084/main.html?jugendstil_kenmerken3
Gaudi wederom

Ik kan wel doorgaan, maar Gaudi is gewoon Jugendstil

julekesdinsdag 15 juli 2003 @ 00:43
Jeetje, wat een formele discussie opeens.
Beeldende kunst in de 20e eeuw, van Edward Lucie Smith zegt over Gaudi het volgende:
quote:
Gaudi's eerste gebouwen waren zuiver gotisch. Pas nadat hij in 1883 opdracht kreeg voor de bouw van de kerk van de Sagrada Familia bleek hij een gerijpte schepper. De kerk, die na Gaudi's dood onvoltooid is gebleven, kent een complex esoterisch allegorisch schema, dat in talloze details - geometrische symbolen, dieren en planten - en in de vorm van het bouwwerk tot uiting komt. Door de dichtheid en complexiteit lijkt de kerk aanvankelijk aanvankelijk niets in zich te dragen van de heersende geest van de 20e eeuwse architectuur. Pas later wordt duidelijk dat Gaudi's prestatie een profetisch karakter heeft, en wel omdat hij de architectuur uit het collectieve heeft gehaald en er een zuiver persoonlijke uitingsvorm van heeft gemaakt.
Nou ja, een hoop geblaat, maar de auteur durft zelf blijkbaar ook geen etiketje eraan te plakken.
Iedereen in dit topic zal mijns inziens toch moeten toegeven dat het werk van Gaudi elementen van de Jugendstil in zich draagt, maar ik denk eerder dat het werk van Gaudio een link vormt tussen de jugendstil en de latere, abstractere kunststijlen. Welliswaar kan je organische vormen herkennen in zijn werk, maar deze neigen naar een abstractere weergave, en niet een natuurgetrouwe (je kan er, zeg maar, geen afzonderlijke blaadjes meer in herkennen).
Xilantofdinsdag 15 juli 2003 @ 07:32
quote:
Op maandag 14 juli 2003 22:14 schreef k_man het volgende:
Natuurlijk kan dat.

Maar noem dan eens een ontwerp van Gaudi in Jugendstil?


dat weet ik niet....
maar er is hier zo'n discussie gaande of ie nou bij A of bij B hoorden....
dus vroeg ik mij af of hij voor allebei de stijlen hoorde.....
#ANONIEMdinsdag 15 juli 2003 @ 11:26
quote:
Op dinsdag 15 juli 2003 07:32 schreef Xilantof het volgende:

[..]

dat weet ik niet....
maar er is hier zo'n discussie gaande of ie nou bij A of bij B hoorden....
dus vroeg ik mij af of hij voor allebei de stijlen hoorde.....


Het is meer een geheel eigen stijl. Met vooral in het begin veel neogotiek en later ook Moorse invloeden, dingen die aan Jugenstil doen denken en traditionele Catalaanse invloeden. Allemaal gemixt tot zijn eigen, unieke stijl.

Dus zoals ik al zei: in de stijl van Gaudi zitten wel dingen die aan Jugendstil doen denken, maar Gaudi was zeker geen Jugendstil architect. Hij heeft volgens mij geen enkel gebouw ontworpen dat je echt in die stijl kunt plaatsen.