quantumfysica en het Nieuwe Denken

Ik ben me de afgelopen weken wat (oppervlakkig) aan het verdiepen in de quantumfysica, de 'nieuwste' richting in de natuurwetenschappen (ongeveer een eeuw oud). De ontdekkingen op dit vakgebied hebben de fundamenten waar de natuurwetenschap zich eeuwenlang op baseerde (het Newtoniaanse wereldmodel), definitief verwoest.
Kort en simpel(?) gezegd komen de resultaten in de quantumfysica erop neer dat het aloude idee, dat alle materie in het universum uiteindelijk te herleiden is tot een aantal elementaire deeltjes, bouwsteentjes, verworpen dient te worden. Er is geen fundamentele grondstof van materie, sterker nog: er is geen materie in die zin dat materie fundamenteel verschilt van niet-materie. Alles in het universum, blijkt uit subatomair onderzoek, is 'energie'. Er zijn geen eindige, losstaande elementen in de subatomaire wereld: alles is één eeuwig doorlopende dynamische stroom van energieën die in elke (materiële) vorm 'gegoten' kan worden maar ook net zo makkelijk weer in andere 'vormen' uiteen kan vallen. Alle materie kan beschouwd worden als een tijdelijke toestand in een oneindige stroom van gebeurtenissen, en is, op de keper beschouwd, niet meer dan een illusie.

In onze macroscopische wereld kunnen we praktisch gezien niet zoveel met deze, op sub-microscopisch gebied schokkende theorie. Alles blijft hetzelfde: een steen is nog steeds keihard en doet pijn als je hem tegen je kop aankrijgt. Een auto valt niet zomaar uitelkaar en het is ook absoluut niet ingewikkeld om je medemensen als andere fysische entiteiten te blijven zien, geheel onafhankelijk van jouzelf.
Toch ben ik ervan overtuigd dat de ontdekkingen van de quantumfysica, die binnen de natuurkunde niet minder dan een aardverschuivende revolutie van het denken hebben veroorzaakt, ook buiten de natuurkunde hun weerklank zullen vinden. Ons welbekende en haast clichématige materialistische denkraamwerk, dat alles in de wereld probeert op te splitsen in ondeelbare, vaststaande eenheden, mensen en sociale processen indeelt in onafhankelijke groeperingen en stromingen, dat consequent weigert de wereld als één te zien maar altijd op zoek is naar 'verschillen', als dat denkpatroon haar theoretische basis verliest, wat staat ons dan voor nieuws te wachten?
Staat ons überhaupt wel iets nieuws te wachten?
Graag uw opinie.

[Dit bericht is gewijzigd door Ringo op 21-02-2001 12:28]

quote:

---

Op 21 februari 2001 13:22 schreef JohannSebastianBach het volgende:
En wat zich in die vage wereld van bosonen, hadronen en leptonen afspeelt, kunnen we beter niet teveel op ons dagelijxe leventje betrekken.

---

Waarom niet? Het is namelijk een heel geruststellend beeld dat de quantumfysica van ons universum schept: universele eenheid.
Bovendien heeft de fysische werkelijkheid van Newton eeuwenlang ook het werkelijkheidsdenken van de gewone wereld bepaald. De mechanistische wereldbeschouwing die Newton natuurkundig heeft uitgewerkt, heeft in 'onze' wereld heel duidelijk gestalte gekregen in de techonlogische maatschappijen die wij nu nog steeds proberen te verwezenlijken. Een visie die de wereld ziet als object, met daarop andere objecten (mensen) die weer andere objecten ('dingen' uit de natuur) gebruiken om nieuwe objecten te creëren. Zonder de wetenschappelijke waarde van Newtons creatie in twijfel te trekken, durf ik zeker te stellen dat dat wereldbeeld onze band met de aarde, met de natuur, met de kosmos, grondig heeft kapotgemaakt.
Als het idee van de quantumfysica doorgang krijgt in ons 'normale' denken, kunnen we er ons langzaam van bewust gaan worden dat wij als mens onscheidbaar deel uit maken van de wereld om ons heen: de natuur, de aarde, de kosmos, kortom, de gehele schepping. Wij staan niet meer los van de rest van de wereld, en zullen de wereld om ons heen ook niet meer kunnen behandelen alsof we er niets mee te maken hebben.
Wie de natuur schendt, schendt feitelijk zichzelf, dat is wat de quantumfysica ons kan leren.

quote:

---

Op 21 februari 2001 14:20 schreef JohannSebastianBach het volgende:
Jij stelt dus de verschuiving van Newtonse fysica naar de 20e eeuwse gelijk aan een cultuurverschuiving.

---

Binnen de natuurkunde is het een enorme verschuiving in het denken. Het is niet minder dan een totale omwenteling.

Gezien het feit dat het Newtoniaanse, mechanistische wereldbeeld officieel door bijvoorbeeld de katholieke kerk is 'goedgekeurd' en men ook daadwerkelijk geloofde dat de wereld 'zo in elkaar zat' (ook officieel dus, en met alle gevolgen van dien), moet de ontdekking van de quantumfysica in feite als een culturele verschuiving worden gezien. Alleen: het idee van de quantumfysica heeft in een breder maatschappelijk kader nog nauwelijks wortel kunnen schieten. Daar is ook tijd voor nodig.

quote:

---

Mag ik trouwens vragen welke (populair-wetenschappelijke) boeken je de laatste weken hebt gelezen, ik bedoel zoals je in je eerste post meldde?

---

Vooral De Tao van Fysica van Fritjof Capra. Hierin wordt heel duidelijk een link gelegd met de 'nieuwste' ontdekkingen uit de fysica (het boek stamt uit 1974) en de Oosterse mystieke scholen. Deze spirituele richtingen (hindoeïsme, (zen)boeddhisme, taoïsme) hangen namelijk al eeuwen het holistische denken aan en veel van hun ideeën zijn haast naadloos toepasbaar op de 'nieuwe' 'ontdekkingen' uit de natuurkunde. Zeer opvallend feit.
Ook heb ik laatst een boek gelezen van ene Dr. Joh. von Buttlar (obscure naam ), Het dobbelspel der Goden. Behandelt de overeenkomst tussen quantumfysica en mystiek (maar gaat ook veel over UFO's, paranormaliteit, reïncarnatie en andere boeyende saecken).

quote:

---

Op 21 februari 2001 14:47 schreef Seborik het volgende:
tja sorry, maar ik ben fundamenteel tegen populair-wetenschappelijke boeken/programma's en dat soort dingen. Zeker als in dit soort boeken quantumfysica/mechanica en UFO's naast elkaar gepresenteerd worden.

---

Na, dan lees je ze toch niet. Maar ga dan niet doen alsof je een gefundeerde mening verkondigt.
(wat ik dus bedoel is dat je ontzettend aan het chargeren bent. Waarom ben je 'fundamenteel' tegen populair-wetenschappelijke literatuur? En waarom gooi je al die literatuur op één hoop als je er dus geen kijk op hebt [want je leest het niet]?)

[Dit bericht is gewijzigd door Ringo op 21-02-2001 14:53]

quote:

---

Op 21 februari 2001 15:12 schreef JohannSebastianBach het volgende:
Ik kan je alleen zeggen hoe dit soort boeken ontvangen worden door serieuze fysici...

---

En met wat voor redenen omkleed keuren zij de link af? Omdat het niet in hun wetenschappelijke denkkader past, of omdat het 'niet klopt'? Leg jij me dan maar eens uit wat er mis zou zijn met het leggen van de link... alsof de Oosterse filosofie van elke wijsheid gespeend zou zijn.
Veel wetenschappers leggen het verband naast zich neer, omdat zij er in hun wetenschapsdenken 'niets mee kunnen'. Begrijpelijk: vaag spiritueel ervaringsredeneren tegenover feitelijke observaties; tja, niet zo moeilijk welke visie in de wereld van de ratio de voorkeur krijgt.
Neemt niet weg dat de quantumfysische kijk op de wereld en die van (Oosterse) mystici veel meer dan toevallige overeenkomsten hebben.

Overigens (en dat is de andere kant van de medaille): er zijn een hoop boeddhisten, hindoe's, taoisten die de wetenschappelijke ontdekkingen van de quantumfysica toejuichen en zeggen: eindelijk hebben jullie het ook door.
Het is geen welles-nietes kwestie, al willen de echte rationalisten ons dat wel doen geloven; het gaat om de vraag hoezeer je bereid bent oude, versleten, maar zeer vertrouwde denkbeelden weg te gooien. Voor veel fysici is dat een (te) grote stap omdat het in hun geval wetenschap laat huwen met intuïtie, en dat doet in het Westen altijd pijn.

quote:

---

Op 21 februari 2001 15:45 schreef JohannSebastianBach het volgende:
(Ben benieuwd welke occulte stroming hier weer op in zal springen.)

---

Occulte stroming, tss tss. De filosofische scholen waar wij het over hebben, hadden al een geavanceerde kennis van mens, kosmos en maatschappij toen wij nog in berenvellen rondliepen. Niet te neerbuigend graag, dan kan ik ook nog wel een boekje opendoen over het christendom.

quote:

---

Op 21 februari 2001 15:51 schreef JohannSebastianBach het volgende:
Wat heeft het christendom nu weer met
"westerse" natuurkunde te maken?

---

Direct gezien niet zoveel. Ik bedoelde alleen maar te zeggen dat 'occulte stromingen' erg denigrerend klonk, en dat is gewoon geen correcte voorstelling van zaken. Die link naar het christendom mag je wel vergeten hoor.

Eén ding wil ik nog wel weten: wat heb je erop tegen om toe te geven dat de Oosterse kosmologie erg veel overeenkomt met de ontdekkingen uit 'onze' wetenschappelijke natuurkunde? Ik heb namelijk een beetje het gevoel dat die twee dingen hier vaak gescheiden worden 'omdat dat nu eenmaal niet twee dezelfde dingen zijn' (maw wetenschap en religie bijten elkaar).

Nou ja, daar heb ik dan wel vrede mee.