Trump draait geldkraan dicht voor Amerikaanse publieke omroepen

quote:

Radiostilte dreigt in Alaska: publieke omroepen staan op omvallen

Amerikaanse publieke omroepen staan in de overlevingsstand. Nu president Trump de geldkraan dichtdraait, vrezen zeker honderd lokale tv- en radiozenders voor hun voortbestaan. Vooral buiten de grote steden, het dunbevolkte Alaska voorop: maar liefst 21 zenders staan daar op omvallen.

Voor James Devens van KCHU, een lokale radiozender in het zuiden van Alaska, had de timing niet slechter gekund. Smeltwater uit een gletsjer heeft een gat geslagen in de oever waarin zijn honderd meter hoge zendmast is verankerd. Een stuk grond ter grootte van een voetbalveld is verdwenen.

"De gletsjer smelt sneller dan ooit tevoren, dat zorgt voor plotselinge krachtige stromingen", wijst Devens. Een provisorisch dijkje biedt weer wat soelaas voor de mast, die een gebied bedient dat ruim 2,5 keer groter is dan Nederland. "Zelfs als we de mast weer in orde krijgen, zitten we met een gat in de begroting van 70 procent."
Sesamstraat

Ooit werden publieke omroepen opgericht om Amerikanen in alle uithoeken van het land te bereiken. Met kinderprogramma's als Sesamstraat. Om nieuws, kennis en verhalen uit het land te delen. En de omroepen worden gebruikt als rampenzender, juist ook op afgelegen plekken.

Bij de aardbeving en tsunami van 1964, nog altijd de grootste aardbeving ooit gemeten in Noord-Amerika, bestond KCHU nog niet. Tientallen inwoners van Valdez en het nabijgelegen Chenega kwamen om. "Vandaag zouden ze door ons gewaarschuwd worden, morgen misschien door niemand meer", verzucht Devens.

In 1989, toen een olietanker van Exxon stukliep op de rotsen, was zijn radiostation wel in de lucht. Elf miljoen vaten olie belandden in het water voor de kust van Valdez. "KCHU bracht het nieuws als eerste", vertelt Devens, wiens grootvader destijds burgemeester was van het dorp. "Op de nationale televisie vertelde hij dat hij door het radiostation was wakker gebeld."

In een enquête zei ruim twee derde van de Amerikanen publieke omroepen te zien als levenslijn voor het platteland. Bijna net zoveel Amerikanen willen dat de omroepen gratis toegankelijk blijven. Een minderheid van 44 procent zei wel vóór de bezuinigingen te zijn.

Trump zette de financiering toch stop. "Ze laten CNN eerlijk lijken", vergeleek hij publieke media met de door hem gehate nieuwszender. Trump kreeg net genoeg senatoren aan boord om zijn wet door het Congres te loodsen. "We zijn ervan af, af van de miljarden dollars die daaraan verspild werden", stelde hij.

In totaal is er voor dit jaar 545 miljoen dollar begroot. Grofweg de helft ging naar lokale tv-zenders, 83 miljoen dollar naar lokale radiozenders. Maar per 1 oktober stopt die financiering uit Washington. In Alaska hoeven zenders er niet op te rekenen dat hun overheid bijspringt, omdat de gouverneur dat weigert.

"Als dit 1990 of 1980 was geweest, was het een ander verhaal geweest", stelt gouverneur Dunleavy in Anchorage. "Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen een smartphone en internettoegang", zegt de Trump-loyalist.

"Er zijn satellietmogelijkheden waaronder Starlink van Musk", zegt Dunleavy, gevraagd naar de effecten van de bezuinigingen op de lokale journalistiek en rampenparaatheid. Vulkaanuitbarstingen, aardbevingen en tsunami's: ook in de afgelopen weken gingen er weer meerdere waarschuwingen uit. "Het is de vraag of je de schaarse middelen nog wel in dit soort initiatieven moet steken."

Devens ziet dat anders. "Niet iedereen heeft altijd toegang tot een mobiele telefoon of internet. Er zijn in Alaska kleine gemeenschappen waar geen netwerkdekking is, en waar die ook nooit zal komen. Zonder waarschuwingen zouden mensen simpelweg overvallen worden door rampen. Een draagbare radio kost minder dan een smartphone."
Niet te redden

Spotjes op zijn zender, waarin wordt opgeroepen tot donaties, hebben al tienduizenden dollars binnengebracht. "Overweldigend", noemt Devens die steun, maar hij is bang dat er niet veel meer bijkomt. Het aantal potentiële donateurs voor kleinere stations als het zijne is beperkt.

Devens bereikt zo'n 7000 mensen. "Er wonen gewoon heel weinig mensen, verspreid over een enorm gebied." Lokale kranten zijn er bijna niet meer. "Zonder toegang tot de publieke omroep hebben sommigen helemaal geen toegang tot media. We leven van dag tot dag. Maar ik blijf vechten tot het einde."

Dat moet hij voorlopig doen met een kleiner bereik. De AM-zendmast kon niet meer gered worden. Uit veiligheidsoverwegingen is de toren naar beneden gehaald, vertelt Devens kort na ons bezoek aan de telefoon. "Niets meer dan schroot. We verliezen een paar honderd luisteraars. Maar dat zijn juist de mensen die het verst buiten de gebaande paden wonen."

quote:

Parlement VS akkoord met bezuiniging publieke omroep en hulp aan buitenland

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft ingestemd met het schrappen van bijna 8 miljard euro aan uitgaven aan de publieke omroep en hulp aan het buitenland, waaronder noodhulp. De door president Trump zo gewenste wet is met een nipte meerderheid door het Huis afgehamerd: 216 stemmen voor, 213 tegen.

Donderdag werd het voorstel al goedgekeurd door de Senaat, die nog een bezuiniging van 345 miljoen euro op hiv- en aidsbestrijding wist te voorkomen. De stemmingen verliepen bijna volledig volgens partijlijnen. Zowel in het Huis als in de Senaat stemden slechts twee Republikeinse partijgenoten van Trump tegen.

Niet alle Republikeinen waren gelukkig met de bezuinigingen, maar vrijwel alle afgevaardigden in het Huis steunden het voorstel, uit angst om anders de woede van Trump over zich af te roepen. De president zal de wet nu op korte termijn ondertekenen.

Met de bezuiniging op de nationale publieke omroep is ruim 950 miljoen euro gemoeid. Volgens het Witte Huis is de publieke omroep te links. "Twee mediaorganisaties die op belachelijke wijze jarenlang belastinggeld hebben gebruikt voor hun eenzijdige agenda", zei woordvoerder Karoline Leavitt daar gisteren over. De beide zenders, PBS en NPR, hebben dat altijd ontkend.

PBS maakt televisie en bedient zo'n 330 lokale tv-stations in het land. NPR doet hetzelfde voor de meer dan 1500 publieke radiozenders met radiocontent en podcasts. Vooral bij die lokale stations, die de ingekochte content combineren met hun eigen lokale nieuws, zal de pijn gevoeld worden. Meer nog dan PBS en NPR zijn zij direct afhankelijk van publieke gelden. Aan die geldstroom zou kort na de zomer een einde kunnen komen.
Correspondent VS Sjoerd den Daas:

"Trumps aanvallen op de media zijn allesbehalve nieuw. Door te dreigen met rechtszaken kreeg hij eerder de tv-zenders ABC en CBS al op de knieën. Bij PBS en NPR is dat niet nodig: hij heeft het door de Republikeinen gecontroleerde Congres zover gekregen de geldkraan dicht te draaien.

Geld dat eerder al opzij was gezet, afgehamerd door beide partijen in het Congres, wordt nu alsnog teruggehaald omdat Trump dat van hen vraagt. Dat is hoogst ongebruikelijk: het Congres gaat over het huishoudboekje van de overheid, maar buigt nu dus voor de druk van de president.

Uit een recente peiling van de Corporation for Public Broadcasting bleek dat een meerderheid (62%) van de Amerikanen wil dat publieke media gratis toegankelijk blijven. Een vergelijkbaar aantal (64%) voelt wel voor een onafhankelijke ombudsman die erop toeziet dat het nieuws onpartijdig is."

Een van de Republikeinse tegenstemmers, een senator uit Alaska, wees erop dat de stations niet alleen nieuws brengen. Met name buiten de grote steden hebben lokale stations ook een functie bij natuurrampen, stelde zij. "Ze waarschuwen voor tsunami's, aardverschuivingen en vulkaanuitbarstingen."

Juist tijdens het debat in de Senaat deed zich voor de kust van Alaska een zware aardbeving voor. De publieke zenders zonden een tsunamiwaarschuwing uit en adviseerden kustbewoners om hoger gelegen gebied op te zoeken. NPR-baas Katherine Maher noemde het dichtdraaien van de geldkraan deze week al een "reëel risico voor de openbare veiligheid" in Amerika.

Bij de bezuiniging op hulp aan het buitenland gaat het om bijna 7 miljard euro. Dat geld was onder meer bedoeld voor noodhulp voor de bevolking van landen die door natuurrampen en oorlogen zijn getroffen. De Democraten waarschuwden dat het schrappen ten koste gaat van de goodwill die de VS in de wereld geniet en dat China in het gat zal springen.

quote:

Op dinsdag 26 augustus 2025 14:24 schreef RedShoe het volgende:
Het platteland telt niet mee voor Trump.
Je zal maar afhankelijk zijn van dit soort media...