Waarom is het conclaaf zo geheim en wie zijn de kanshebbers? Vijf vragen over de pausverkiezing

Wereldwijd zijn de ogen vanaf vandaag gericht op Vaticaanstad. Om precies te zijn op een schoorsteen die de buitenwereld zal vertellen of er een opvolger is voor paus Franciscus. Later vandaag begint het conclaaf, de verkiezing van de nieuwe paus. De term komt van het Latijnse cum clave ('met sleutel') en verwijst naar een gebeurtenis achter gesloten deuren. Dat is het conclaaf zeker: alles is geheim.

Wat kunnen we vandaag verwachten?
De dag begint met een mis in de Sint-Pieter, die wordt geleid door de 91-jarige kardinaal Giovanni Battista Re die eind vorige maand ook de uitvaartmis van Franciscus leidde. De inhoud van zijn preek is heel belangrijk, omdat hij zal beschrijven wat voor soort leider de kerk moet krijgen.

Vervolgens gaan de kardinalen naar de Cappella Paolina in het Apostolisch Paleis. Daar zingen ze het lied Veni Creator Spiritus, waarmee de Heilige Geest wordt aangeroepen om hen te helpen bij de keuze. Daarna betreedt de groep de Sixtijnse Kapel.

Alle kardinalen leggen dan een voor een een eed af. Vervolgens luisteren ze naar een meditatie die uitgesproken wordt door de 90-jarige kardinaal Raniero Cantalamessa. Na afloop klinkt het Extra Omnes en moet iedereen die niet mag stemmen de kapel verlaten. Daarna volgt de eerste stemronde.

's Avonds rond 19.00 uur komt er voor het eerst rook uit de schoorsteen. Wit? Dan is er een nieuwe paus gekozen. Zwart betekent dat er een nieuwe stemronde komt. De verwachting is dat de rook vanavond zwart is.

Hoe verloopt het conclaaf?
Aan het conclaaf doen 133 kardinalen mee uit 71 landen. Zij hebben stemrecht omdat ze jonger zijn dan 80. De kardinalen verblijven in het gastenverblijf Casa Santa Marta en in een kleine dependance, omdat er in het hoofdverblijf niet genoeg beschikbare kamers waren.

Vier keer per dag stemmen ze: twee keer 's ochtends en twee keer 's middags. Ze schrijven de naam van hun favoriet op een briefje en leveren die in. De stemmen worden geteld en de uitkomst wordt dagelijks twee keer gedeeld met de buitenwereld: rond het middaguur en 's avonds rond 19.00 uur. Het rookmoment kan ook eerder zijn, als ze er sneller uit zijn.



Overigens zijn de dagen voor het conclaaf ook van groot belang. Na het overlijden van een paus komen kardinalen van over de hele wereld naar Rome. Niet alleen voor de uitvaart, ook om zich voor te bereiden op die pausverkiezing. Ze voeren campagne, praten met elkaar en er zijn vergaderingen.

Waarom is het conclaaf zo geheim?
Buitenstaanders speculeren volop wie de nieuwe paus kan worden, maar het conclaaf zelf is één groot mysterie. De dag voor het begin van de verkiezing nemen kardinalen hun intrek in Casa Santa Marta. Iedere dag worden ze in busjes naar de Sixtijnse Kapel gebracht en weer opgehaald, om eventueel contact met de buitenwereld te voorkomen.

Niet alleen de kardinalen hebben geheimhoudingsplicht, ook alle personeelsleden die bij de pausverkiezing betrokken zijn. Van artsen tot bestuurders van de busjes en van leden van het Korps van de Pauselijke Zwitserse Garde tot liftbedienden: iedereen legt een eed af en ondertekent die.

Het conclaaf is om meerdere redenen zo geheim. Allereerst om beïnvloeding van buitenaf te voorkomen, bijvoorbeeld van regeringen of machtige personen. De pausverkiezing wordt gezien als een heilig proces waarin de Heilige Geest de kardinalen leidt naar de juiste keuze. Daarnaast moet kerkelijke eenheid worden behouden: eventuele meningsverschillen tijdens het conclaaf mogen niet worden bekendgemaakt.
Kijk ook deze video over hoe het conclaaf werkt:
Bekijk deze YouTube-video

Hoe snel is er een nieuwe paus?
Er is een nieuwe paus als een kardinaal minimaal twee derde van de stemmen heeft gekregen. In dit geval zijn dat 89 stemmen of meer. De laatste keren (2013 en 2005) was er binnen twee dagen een nieuwe paus.

Bij een nieuwe paus luiden de klokken van de Sint-Pieter en komt er witte rook uit het schoorsteentje op het dak van de Sixtijnse Kapel. De krant van het Vaticaan, de Osservatore Romano komt dan meteen met een speciale editie. De kardinalen zingen samen het Te Deum Laudamus om God te danken.

De ogen en camera's zijn vervolgens gericht op de balkon van de Sint-Pieter, waar de kardinaal-protodiaken eerst de nieuwe paus aankondigt. Dat gebeurt in het Latijn, met als eerste woorden: Annuntio vobis gaudium magnum, habemus papam. Oftewel: ik verkondig u heugelijk nieuws, we hebben een paus. De kardinaal-protodiaken zegt de naam en achternaam van de nieuwe leider, en tot slot de naam die hij als paus aanneemt.



Daarna is het wachten tot de nieuwe paus het balkon betreedt. In die tijd kleedt hij zich om en wordt er gebeden. Vorige keer zat er tien minuten tussen de aankondiging op het balkon en het eerste balkonmoment voor de paus. Franciscus wilde eerst nog even bellen met emeritus-paus Benedictus XVI.

Wie zijn de kanshebbers?
Bij eerdere pausverkiezingen waren de grote kanshebbers duidelijk. Toch was de verkiezing van Franciscus een verrassing. Dat kan nu ook gebeuren, zeker omdat er geen kandidaten zijn die er echt bovenuit steken. Franciscus heeft een kerkhervorming in gang gezet en veel nieuwe kardinalen benoemd. Er zitten nu meer kardinalen in het college uit Azië (ook uit het Midden-Oosten) en Afrika. Een Aziatische paus is niet ondenkbaar.

Vaticaan-correspondent Andrea Vreede zette eerder deze week de kardinalen op een rijtje die de meeste kans lijken te maken: ZIE BRON

Het katholieke geloof groeit het hardst in Afrika en Azië. Inmiddels komt een op de vijf katholieken van het Afrikaanse continent. Zulke trends kunnen ook van invloed zijn bij het conclaaf.

In de special hieronder zie je meer cijfers en trends rond het katholieke geloof:
ZIE BRON

https://nos.nl/artikel/25(...)er-de-pausverkiezing

Op woensdag 7 mei 2025 10:22 schreef Nober het volgende:
Dubbel.

NWS / Is er al witte rook gezever topic #0001

Op woensdag 7 mei 2025 11:06 schreef Tijn het volgende:
Het is al 11 uur, waarom zijn ze nog niet begonnen?