Malafide jeugdzorgmedewerkers ronselen jongeren voor criminaliteit

quote:

Malafide jeugdzorgmedewerkers die kwetsbare jongeren ronselen voor de prostitutie, het vervoeren van drugs of het plaatsen van een vuurwerkbom bij een voordeur. Het gebeurt echt, zeggen deskundigen. Vooral jeugdigen met een verstandelijke beperking lijken steeds vaker het slachtoffer.

Omdat het thuis niet langer gaat, komt Jason* (20) op zijn 15e terecht in een jeugdzorginstelling in Almere. Als hij daar een paar maanden woont, vraagt een begeleider of hij misschien wat geld wil verdienen. Dat kan als hij meewerkt aan pinpasfraude. Jason stemt toe. Hij zoekt mensen die verslaafd zijn en in ruil voor drugs hun pasje willen afstaan.

Naar deze bankrekening wordt door anderen vervolgens gestolen geld overgemaakt en gepind. Na een paar maanden krijgt Jason steeds meer klussen binnen via zijn begeleider en de verzoeken worden extremer. Toch doet hij alles zonder aarzeling. Uiteindelijk blaast hij zelfs eens een huis op, vertelt hij afgemeten. Wie daar op dat moment woonde, weet hij niet.

Geronseld door jeugdhulpverlener voor criminaliteit
Het is niet het ergste dat hij heeft gedaan, vertelt hij verder. Wat dat wel is, wil hij niet zeggen. Hij voert de klussen uit omdat het hem een kick geeft en hij krijgt ervoor betaald. Hij verdient er zo’n 5000 euro per maand mee. Dat geeft hij uit aan designerkleding. ,,Iedereen wil mooie kleren, toch?’’

Ruim 50 jeugdhulpverleners worden deze week geschrapt uit het register van Stichting Kwaliteitsregister Jeugdzorg (SKJ). Uit een steekproef onder 274 professionals blijkt dat zij hun papieren niet op orde hebben. Het gaat daarmee om bijna 1 op de 5 medewerkers. SKJ verdenkt ze van fraude met zogenaamde ervaringscertificaten (EVC’s).

Met zo’n certificaat kan iemand worden opgenomen in het SKJ-register. Dat is verplicht voor jeugdzorgmedewerkers. SKJ vreest dat dit aantal het topje van de ijsberg is en heeft nu besloten 3500 mensen te controleren. In totaal staan 62.000 professionals geregistreerd. De steekproef vindt plaats vanwege signalen van fraude en het crimineel uitbuiten van kwetsbare jongeren.

Jeugdzorg Nederland is geschrokken van de schaal waarop wordt gefraudeerd met papieren. ,,Vooral dat mensen via dit soort malafide constructies toegang hebben gekregen tot de zorg,’’ zegt Leon Noorlander, directeur JN. De sector wil alleen goed gekwalificeerd personeel voor jongeren, benadrukt hij, en dat is nu blijkbaar niet altijd het geval.

’Nog veel meer fraude’
„Ik denk dat er in de praktijk nog veel meer mee wordt gefraudeerd,’’ zegt Joost*, directeur van een kleinschalige zorgorganisatie die ambulante jeugdhulp aanbiedt. Uit angst voor zijn eigen veiligheid wil hij alleen anoniem praten. Hij helpt jongeren die dreigen te ontsporen of al eens op het verkeerde pad zijn geraakt. Van hen hoort hij hoe het werkt.

,,Ze worden onder meer geronseld voor de prostitutie, om drugs te vervoeren of een vuurwerkbom bij een voordeur te plaatsen,’’ zegt hij. Het begint volgens hem vaak met een kleine opdracht. Eerst testen ze je loyaliteit. ,,Bijvoorbeeld door jongeren te vragen mee te werken aan pinpasfraude,’’ stelt hij. Pas daarna volgt het grotere werk.

Jongeren met beperking slachtoffer
Volgens hem zijn het vaak jongeren met een beperking die het slachtoffer zijn, die uit huis zijn geplaatst of op een crisisplek in een jeugdzorginstelling wonen. ,,Zij zijn het meest kwetsbaar.’’ Vaak overzien ze vanwege hun leeftijd of beperking de gevolgen niet van hun daden. ,,Omdat ze maar weinig perspectief zien voor zichzelf, zwichten ze voor het grote geld.’’

Veel jongeren zijn de laatste jaren in de handen van louche professionals gevallen omdat instanties nauwelijks controleerden op diploma’s, vertelt hij. ,,Terwijl al zolang bekend is dat het gebeurt.’’ Door de personeelstekorten in de zorg hebben foute figuren volop kans gezien te infiltreren in het werk. ,,Zij zitten nu in het vak en krijg je er echt niet zomaar meer uit,’’ vertelt hij.

Registraties voor 6000 euro aangeboden
Hij stelt zelf weleens aan de bel te hebben getrokken over fraude met ervaringscertificaten. Hij zag dat er SKJ-registraties werden aangeboden voor 6000 euro via malafide bureaus. Hij drong aan op onderzoek. Maar met zijn telefoontje werd uiteindelijk niets gedaan. Dus heeft hij het opgegeven hierover nog alarm te slaan.

Niet alleen wordt er gefraudeerd met ervaringscertificaten, waarschuwt hij. Maar ook met bijscholingspunten die nodig zijn voor een herregistratie iedere vijf jaar in het SKJ-register. ,,Deze kunnen op dit moment online voor een prikkie worden gekocht,’’ zegt hij. ,,Terwijl er eigenlijk voor een paar duizend euro aan scholing voor moet worden gevolgd.’’

’Geen spijt’
Na een tijd voelt Jason er niets meer bij als hij klussen moeten uitvoeren. Op zijn 18e verlaat hij de instelling waar hij woont en gaat terug naar familie. Daar besluit hij te stoppen met de criminaliteit. Hij vindt dat hij niet zo kan doorgaan. Inmiddels heeft hij een baan en krijgt hij professionele hulp. ,,Achteraf is het idioot wat heb ik gedaan,’’ vertelt hij. ,,Maar spijt heb ik niet.’’

e namen van Joost en Jason zijn bekend bij de redactie.