Klimaattop in Azerbeidzjan - Trojka!

quote:

Eerste landen komen met ambitieuzere klimaatplannen en zetten toon voor de rest

Het hoeft deze klimaattop officieel nog niet, maar sommige landen doen het al wel: ingrijpende aangescherpte plannen presenteren om hun broeikasgassenuitstoot omlaag te krijgen. Het is voor veel landen een zware bevalling: dure plannen die een forse impact hebben op de nationale economie, die regeringsleiders bovendien lang niet altijd populair maken bij hun kiezers. Integendeel.

Komende februari, zo hebben de landen afgesproken in het Parijsakkoord, moeten alle aangescherpte klimaatdoelen er liggen. En die moeten ambitieuzer zijn dan de vorige. Landen die al eerder zijn, bepalen eigenlijk de toon voor de rest. Want als de eerste landen razend ambitieus zijn, kan de rest dan wel achterblijven?

Op de klimaattop in Azerbeidzjan is de grote aandachttrekker - zowel negatief als positief - vooral de zogenoemde 'trojka': de drie landen die verantwoordelijk zijn voor de vorige klimaattop (Verenigde Arabische Emiraten), de huidige (Azerbeidzjan) en de komende (Brazilië). Zeker die eerste en laatste geven een signaal af dat andere landen in meer of mindere mate dwingt tot ambitie.

Gemiste kans
Opvallend genoeg grijpt Azerbeidzjan de top in eigen land vooralsnog niet aan om plannen te presenteren. "Echt een enorme gemiste kans", reageert klimaatfinancieringsexpert Pieter Pauw van de TU Eindhoven. "Rond het begin van dit soort toppen proberen landen de bereidheid om te onderhandelen juist te vergroten met sweeping statements en grote beloften. Dat laat Azerbeidzjan nu volledig liggen."

Ambitieuzer is het signaal van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), een land dat weliswaar fossiele brandstoffen door de aderen heeft stromen, maar ook vorig jaar de klimaattop organiseerde en zich nu dus van zijn goede kant wil laten zien. Per 2035 wil het land de uitstoot van broeikasgassen met 47 procent verminderen, blijkt uit de nieuwste plannen.

"47 procent, heel mooi. Dat zijn percentages waar we een paar jaar geleden, voor het Parijsakkoord, alleen van konden dromen", zegt Pauw. "Tegelijk is het minder dan er wereldwijd nodig is: 60 procent. En dan stoten de Emiraten ook nog eens vrij veel uit per hoofd van de bevolking, dus ze hadden zelfs nog boven die 60 procent moeten zitten."

Olieproductie omhoog
Verdere kritiek die op de Emiraten klinkt is dat het land voornemens is om naast de ambitieuze eigen uitstootdoelen tóch de fossiele productie verder op te voeren. Zolang de gas- en olieproductie omhooggaat, wordt er dus meer fossiele brandstof geëxporteerd en gaat de uitstoot elders omhoog.

Datzelfde probleem is er met de plannen van Brazilië, dat volgend jaar de klimaattop organiseert. De Brazilianen zijn ambitieuzer dan de Emiraten: de uitstoot per 2035 moet omlaag met tussen de 59 en 67 procent, wat zeker voor een ontwikkelingsland uitzonderlijk hoog is.

Brazilië stelt allerlei maatregelen voor om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen in het eigen land te verminderen. Maar ook de Brazilianen bouwen tegelijk de productie niet af.

Toch is de verwachting dat het G20-land een grote impact heeft op de klimaatdoelen van andere landen. Pauw: "Denk bijvoorbeeld aan het effect op landen met net als Brazilië veel bossen, zoals Congo en Indonesië. Met deze plannen kunnen ze aankloppen bij die landen om ze aan het werk te zetten, onder het mom van: 'wij hebben het zelf ook gedaan, want de noodzaak is toch duidelijk?'."

quote:

Azerbeidzjan hekelt 'neokoloniaal' Nederland en Frankrijk op klimaattop

De Azerbeidzjaanse president Aliyev heeft in een toespraak op de klimaattop COP29 in Bakoe uitgehaald naar Nederland en Frankrijk. Hij noemde op een bijeenkomst met kleine eilandstaten het in stand houden van overzeese gebieden door deze landen "neokoloniaal".

Ook beschuldigde hij beide landen van het "bruut onderdrukken" van de plaatselijke bevolking. Volgens hem worden de overzeese gebieden van Nederland en Frankrijk, met name in het Caribisch gebied en de Stille Oceaan, "het zwaarst getroffen door klimaatverandering".

Een woordvoerder van minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) zegt tegen persbureau ANP dat Nederland "de ongefundeerde uitspraken over repressie" van Aliyev verwerpt. Hij zegt verder dat Nederland juist altijd "een actieve pleitbezorger" is geweest van de belangen van kleine eilandstaten.

De Franse minister van Klimaat, Agnès Pannier-Runacher, reageerde woedend op de woorden van Aliyev en liet weten dat ze afziet van haar deelname aan de top in Bakoe.

Aliyev gaf in zijn toespraak voorbeelden van hoe Frankrijk en Nederland volgens hem hebben gezorgd voor uitputting van natuurlijke bronnen in die overzeese gebieden, die hij zelf "koloniën" noemde. Zo refereerde hij aan Frans-Polynesië, waar Frankrijk beruchte kernproeven heeft uitgevoerd.

Symbolen van politieke corruptie
Ook gaf Aliyev Frankrijk de schuld van onlusten dit jaar in Nieuw-Caledonië, dat onderdeel is van Frankrijk. Maar volgens Frankrijk werd dat geweld juist opgestookt door Azerbeidzjan, dat op 14.000 kilometer afstand ligt. Parijs sprak van "buitenlandse inmenging". Azerbeidzjan ontkent elke betrokkenheid.

Verder sprak Aliyev harde woorden over de Raad van Europa en het Europees Parlement, die hij "symbolen van politieke corruptie" noemt. Ze zijn volgens hem net als de Franse regering "medeverantwoordelijk voor moord op onschuldige mensen".

In zijn openingstoespraak had Aliyev ook al uitgehaald naar het Westen. Toen verdedigde hij het gebruik van fossiele brandstoffen en noemde hij het kopen van gas uit Azerbeidzjan door westerse landen "hypocriet."

Hij sloot zijn toespraak af met de belofte om kleinere eilandgroepen, met name die met een koloniaal verleden, te blijven ondersteunen in hun strijd tegen de stijging van de zeespiegel.