Appen met Spinoza dankzij AI en Humanistisch Verbond

quote:

WhatsAppen met Spinoza; 17de eeuwse filosoof geeft via AI antwoord op levensvragen
Het Humanistisch Verbond maakt het vanaf woensdag voor iedereen mogelijk om te whatsappen met de zeventiende-eeuwse filosoof Baruch Spinoza. Met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) geeft Spinoza antwoorden op allerlei levensvragen. Zorgen om het klimaat kan hij echter niet wegnemen.

Maarten Moll 21-08-24, 00:33 Laatste update: 00:34
Leuk idee, een virtuele versie van de zeventiende-eeuwse filosoof laten reflecteren op levensvragen die in de huidige tijd spelen. Het Humanistisch Verbond, een vereniging die streeft naar een humanere samenleving, hoopt met de app Baruch Spinoza de toegankelijkheid van ethiek en filosofische ideeën te vergroten en tegelijkertijd een breed publiek te betrekken bij humanistische principes zoals vrijheid, gelijkheid, verantwoordelijkheid en verbondenheid.

De in Amsterdam geboren Baruch Spinoza (1632 - 1677) wordt gezien als een van de grondleggers van het rationalisme. Die rationaliteit, zijn ethiek en zijn zoektocht naar een betekenisvol leven passen goed in de filosofie van het Humanistisch Verbond.

,,Spinoza’s tijdloze wijsheid kan ons helpen om persoonlijke dilemma’s, ethische kwesties of maatschappelijke uitdagingen vanuit een nieuw perspectief te bekijken’’, laat Robbert Bodegraven, directeur van het Humanistisch Verbond, in een reactie weten. ,,Wij maken dit nu mogelijk door het sturen van een simpel appje. Denk bijvoorbeeld aan vragen zoals: hoe ga ik om met werkstress? Hoe houd ik mijn vakantiegevoel vast? Hoe krijg ik meer zelfvertrouwen? Hoe weet ik of ik moet stoppen met mijn huidige relatie?’’

De applicatie – een koppeling van WhatsApp en ChatGPT, getraind met het gedachtegoed van Spinoza, specifieke thema’s en kernwoorden – belooft “waardevolle inzichten op moderne vraagstukken”.

De zin van het leven

Op de site van het Humanistisch Verbond is het nummer van Baruch Spinoza te vinden. En dan kan het vragen stellen beginnen. Om – we mochten al testen – maar meteen de (filosofische) vraag der vragen te stellen: wat is de zin van het leven? Spinoza antwoordt dat voor hem de zin van het leven ligt in het streven naar zelfbeschikking, gelijkheid en verantwoordelijkheid nemen voor onze acties. En: “Het is belangrijk om zelfkennis te ontwikkelen om een weloverwogen en rationeel leven te leiden.”

Het streven naar gelijkheid en zelfbeschikking zijn ook de sleutelwoorden op de vraag wat is een betere wereld voor iedereen? En ook het woord verbondenheid komt vaak terug in de antwoorden op vragen waarin zorgen om het klimaat worden gedeeld en hoe we de oorlog tussen Israël en Hamas kunnen oplossen.

Veel algemeenheden

Het klimaatprobleem, zo stelt Spinoza voor, kunnen we aanpakken door samen te streven naar een betere wereld door actie te ondernemen naar een groenere en veiligere planeet voor toekomstige generaties. Over de oorlog: ‘Laat ons de kracht van de mens en de verbondenheid met de natuur benutten om tot een duurzame oplossing te komen. Samen kunnen we het verschil maken.’

Het eerste antwoord klinkt als een dooddoener, en ook het antwoord op de tweede vraag bevat veel algemeenheden. Misschien is het ook te veel gevraagd om op deze vragen een echt antwoord te verwachten. Meer doelgericht is het antwoord op de vraag hoe ik weet of ik moet stoppen met mijn huidige relatie. Spinoza vindt het “oké om voor jezelf te kiezen” maar geeft ook als mogelijkheid professionele hulp te zoeken. Daar heb je wat aan.

Appen met Spinoza is vermakelijk, en helpt je misschien op weg, maar het geeft geen – of nog geen, Spinoza is nog aan het opstarten – echte antwoorden op levensvragen.