Zorgen over decentrale selectie
Opleidingen in het hoger onderwijs die selecteren, mogen van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek zelf bepalen hoe ze dat doen. Dat is de zogeheten decentrale selectie. Ook mogen sommige opleidingen met genoeg opleidingsplaatsen selecteren aan de poort, bijvoorbeeld omdat ze een bepaalde studentenpopulatie willen hebben. Tegelijkertijd is kansengelijkheid één van de uitgangspunten van de wet. Alle aankomende studenten met de vereiste vooropleiding moeten dezelfde kans hebben om de gekozen opleiding in het hoger onderwijs te kunnen volgen. De Inspectie van het Onderwijs heeft nu onderzocht bij een steekproef van selecterende opleidingen hoe zij hun selectieprocedures onderbouwen, en in hoeverre die opleidingen de kansengelijkheid waarborgen. Het beeld stemt tot zorg over de decentrale selectie, concluderen de onderzoekers.
Goede intenties, weinig kennis over selectie
De inspectie wijst erop dat een opleiding die selecteert een grote verantwoordelijkheid heeft tegenover de aspirant-studenten; voor hen kan afwijzing of toelating immers de richting van hun verdere leven bepalen. Selecterende opleidingen stellen veelal met de beste intenties hun procedures op, zien de onderzoekers. Maar er blijkt tussen opleidingen geen overeenstemming over waar een goede selectie aan moet voldoen. Bovendien weten veel opleidingen niet goed of bepaalde studenten ongemerkt of onbedoeld een grotere kans lopen om afgewezen te worden en hoe je dat zou moeten nagaan. Wellicht door de gekozen criteria. Of door de manier waarop de selectie verloopt: er is weinig consensus over of bijvoorbeeld een motivatiegesprek, een motivatiebrief of een proefopdracht de kansengelijkheid bevordert, of juist niet.
Wenselijkheid tegen het licht
Op grond van het onderzoek adviseert de Inspectie van het Onderwijs aan beleidsmakers dat zij de noodzaak van decentrale selectie heroverwegen. Dat geldt zeker bij opleidingen die voldoende capaciteit hebben; uit het onderzoek blijkt weinig solide basis voor een eerlijke selectie. Toelatingsbeperking blijft uiteraard nodig als een opleiding meer aanmeldingen krijgt dan er plaatsen zijn. De inspectie roept de opleidingen, de instellingen en de koepelorganisaties op om de selectie voor die gevallen systematisch beter te organiseren en te onderbouwen.
Van Onderwijsinspectie
Zou hiermee positieve discriminatie mee bedoeld worden? Had even Amerikaanse taferelen in gedachten waarbij plaatsen op prestigieuze universiteiten konden worden gefixt tegen betaling.
Goed punt. Voordat er een decentrale selectie was, werd er geselecteerd middels een loting op basis van cijfers.quote:Op vrijdag 27 januari 2023 02:41 schreef Jippie het volgende:
Ook is veelal niet duidelijk of bepaalde studenten worden voorgetrokken of uitgesloten door de gekozen manier van selecteren.
Zou hiermee positieve discriminatie mee bedoeld worden? Had even Amerikaanse taferelen in gedachten waarbij plaatsen op prestigieuze universiteiten konden worden gefixt tegen betaling.
Hier waren uiteraard ook de nodige problemen mee:
- vakken als Frans en geschiedenis telden ook mee.
- als je de centraal examen periode iets minder goed ik je vel zat kon je daarmee in die tien dagen je kans op plaatsing via loting nagenoeg vergeten, tenzij je veel geluk had.
- als je goede cijfers haalt op school betekent het niet automatisch dat je goed bent in de studie of het werk dat er op volgt, bijvoorbeeld bij geneeskunde, want als arts is het ook belangrijk dat je sociale vaardigheden hebt.
Om even verder te gaan op het geneeskunde voorbeeld: het bijeffect hiervan was dat er relatief veel meisjes geneeskunde konden doen, dit kwam omdat vooral de meisjes met hoge cijfers op het VWO zich hiervoor inschreven, de jongens met hoge cijfers gingen bijna allemaal naar de TU.
Op veel universiteiten was dan ook bij geneeskunde 65% vrouw. In deze context wordt denk ik met voorgetrokken bedoeld dat men er naar zal streven om het aantal mannen en vrouwen bij een dergelijke opleiding enigszins gelijk te houden. En dat is natuurlijk niet voor niets, want er zijn altijd mensen die liever een mannelijke dokter willen en andere liever een vrouw. Het is niet verkeerd om dan te streven naar een redelijk eerlijke man/vrouw verhouding. Dit geldt voor meerdere studies en banen.
Dus als er 5000 plekken zijn en 5000 vrouwen en 3000 mannen melden zich bij geneeskunde kan ik me voorstellen dat 3000 vrouwen (60%) en 2000 mannen (66%) worden geplaatst. Dus dan worden mannen in dit voorbeeld `voorgetrokken`. Ik weet niet of je dat positieve of negatieve discriminatie vindt.