CharlesKinbote | zondag 18 december 2022 @ 17:41 |
Een veelgehoord waanidee waar mensen die vandaag de dag nog zelf durven na te denken mee worden geconfronteerd is dat van het materialisme. Materie, zo zeggen de aanhangers van deze sekte, is de grijze, alomtegenwoordige stof waar de gehele realiteit van gemaakt en op gebaseerd is. Van je lichaam, tot de bomen, tot de maan, alles is gemaakt van dit onzichtbare stofje. Ben je verliefd? Dan zijn dit gewoon stofjes in je hersenen. Voel je je gelukkig? Dan zijn dit gewoon stofjes in je hersenen. De wil? Dat is een illusie, het enige wat bestaat is de materialistische, gedetermineerde en medogenloze keten van oorzaak en gevolg, die begonnen is met de 'oerknal' en tot dit moment voortschrijdt. Degene met enig historisch bewustzijn zal herinnerd worden aan Gomarus, de beroemde theoloog en humorloze calvinist die een radicale versie van predestinatie voorstond waarin al wat gebeurd, al vantevoren door God is beslist. Deze overeenkomst met religieus dogma is niet zomaar een toevalligheid: menig materialist wordt gekenmerkt door dezelfde zure, calvinistische letterlijkheid: "Kijk jongens, ik ben waardeloos! Ik ben te reduceren tot een betekenisloos proces! Niet alleen ik, al mijn vrienden, al mijn familie! Mijn ouders, mijn echtgenoot... Deze priesters wetenschappers bevestigen het, en zij hebben er hard voor gestudeerd!". In plaats van zich te schamen voor dit soort nihilistische bagger, straalt hij van trots. Kijk wat voor goede slaaf ik ben! Ik volg netjes de Leer! Laten we even Wikipedia erbij pakken voor een definitie: In de openingsalinea noemde ik materialisme een waanidee. Een waanidee is een voorstelling of gedachte waar iemand niet met logisch redeneren of argumenten mee vanaf is te brengen. En dit is wat het materialisme is; een onweerlegbare, onbewijsbare vooronderstelling; een geloof. Niemand heeft het ooit waargenomen; sterker nog, onze waarnemingen zijn onbetrouwbaar door het bestaan van materie, wij kunnen niet alles goed waarnemen vanwege de materie die ons het volledige zicht ontneemt... Geen mens kan bewijzen dat materie bestaat; er is alleen maar indirect "bewijs" op basis van modellen; zoals neurologische scans. Het doordringt nochtans zogenaamd alles; het is alles, het gaat vooraf aan ieder woord, iedere beweging, iedere gedachte, iedere gebeurtenis. Het heeft haast wat weg van de omnipresentie van God in het Christendom: Persoon A: "God is overal! God weet alles!" Persoon B: "Hoe weet je dat?" Persoon A: "Dat is gewoon zo! Het kan toch niet anders?! Iedereen denkt er toch zo over?" We kunnen nog wel meer variaties op dit rare idee bedenken: het idealisme bijvoorbeeld. De idealist is terecht argwanend over de materie; maar zijn "oplossing" is om een droomwereld bij elkaar te liegen in de schaduw van de materie. Alles wat het materialisme zegt, is voor hem precies andersom! Tragisch natuurlijk, want zo maakt hij zichzelf wederom een slaaf: hij moet constant het tegenovergestelde beweren van zijn "vijand", hij moet zichzelf constant bij elkaar liegen in de schaduw van degene die hij zo veracht! Ook de idealist blijft slaaf van het drogbeeld van de materie, van de massapsychose. In een bepaald opzicht streeft hij zelfs voorbij aan de waanzinnigheid ervan; de materialist zit in een mentale gevangenis van miljoenen, de idealist zit in zijn eigen, persoonlijke mentale gevangenis. Nooit zal er daglicht schijnen in zijn infantiele droomwereldje... Na de voorafgaande alinea's moge het duidelijker zijn geworden wat het materialisme in wezen is: het stinkende, rottende lijk van de God van Abraham in een andere gedaante. God is zijn ziel verloren, en enkel de logocentrische elementen van Zijn wezen blijven nog over: de inherente orde van het universum, oorzaak en gevolg, de heer en meester van de mens. Hier zien we nog een restje van de psychologische oorsprong van het materialisme: het diepe verlangen naar veiligheid en orde dat de mens zo kenmerkt. "Materie moet wel bestaan, want anders zou alles chaotisch en onvoorspelbaar zijn! Dat is mij veel te eng!". Ironisch natuurlijk, want de radicale materialist is vaak ook radicaal atheïst. Wat zijn gelovigen toch laf en week in zijn ogen! Kunnen ze nou niet gewoon toelaten dat er geen God boven hen hangt die over goed en slecht oordeelt? Een God die veiligheid en voorspelbaarheid garandeert?... De conclusie is nu onvermijdelijk: de mens is helaas niet veel verstandiger geworden sinds de zogenaamde "Verlichting"... Op het moment dat hij de vrijheid krijgt om zelf na te denken, om niet afhankelijk te zijn van de dogma's van de kerk, levert hij die binnen een seconde weer in door beroep te doen op waanvoorstellingen die hem van al zijn verworven vrijheid beroven, terug de gevangenis van de rotsvaste overtuigingen in. Maar hè, het is wel lekker veilig, deze gevangenis! De hele wereld op slot, geen onverwachtse gebeurtenissen, geen onvoorspelbaarheid. En dat is ook wat waard... | |
Viesdik | zondag 18 december 2022 @ 18:41 |
Materialisme duidt op gierigheid. Al is het streven van een leven in luxe niet per se een op een te zien met materialsime. Als je namelijk vrijgevig en rijk bent, zullen mensen je liefhebben | |
Amerauder | maandag 19 december 2022 @ 12:07 |
Wat mij met name opvalt is het opmerkelijke contrast tussen hoe ontzettend goedgelovig mensen zijn wanneer het om materiële zaken gaat, en hoe ontzettend sceptisch ze zijn omtrent alles wat niet-materieel is. Buitenaards leven, denkende machines, ruimtereizen naar Mars, kolonisatie van Mars zelfs! Je kan het zo gek niet bedenken of mensen slikken het voor zoete koek, alleen omdat het materiële zaken zijn. Het is allemaal ‘wetenschap’ dus ja, dan zullen ze ook wel weten waar ze het over hebben, toch? En klinkt er iets een beetje moeilijk haalbaar? Is er geen lucht op Mars, is er een verkeerde atmosfeer of zwaartekracht? Geen probleem! Dan bouwen we toch gewoon een hele mooie glimmende machine – met knipperende lampjes! – en die fixt dat dan eventjes voor ons. Simpel toch, niets aan de hand. Begint iemand bij deze zelfde mensen over de invloed van gemoedstoestanden, of over de rol van het bewustzijn en ervaringen, dan is het scepticisme plotsklaps weer helemaal terug van weggeweest en geloven ze ineens helemaal niets dat niet eerst uitvoerig ‘bewezen’ is. Oh, nu zijn we ineens kritisch? Waar was dat scepticisme heen toen je naar Elon Musk zat te luisteren, vraag ik dan af. Een opmerkelijk contrast! | |
ems. | woensdag 21 december 2022 @ 12:58 |
Het feit dat jij dit allemaal als negatief en 'onromantisch' illustreert maakt niet dat dat door anderen ook zo gedaan wordt. Even geheel los van dat dit allemaal niets te maken heeft met materialisme. Wat een ontzettend vreemde en generaliserende post. | |
CharlesKinbote | woensdag 21 december 2022 @ 13:19 |
Mijn ervaring, op het moment dat ik in discussie ga met mensen hierover, is toch veelal de bovenstaande. De toon zal anders zijn maar inhoudelijk komt het op hetzelfde neer (vooral determinisme is erg populair). Hoe hanteer jij het begrip "materialisme"? | |
ems. | woensdag 21 december 2022 @ 14:10 |
Dat kan natuurlijk. Maar waarom zou dat negatief zijn? Het zijn constateringen die inderdaad gebasseerd zijn op wetenschap zonder dat daar allerlei magische of romantische dingen aan gehangen worden. Niet dat dat slecht is trouwens. Je kan de wereld zo magisch als je wil voor jezelf maken maar dat is eenvoudigweg niet waar het materialisme waar jij vanuit gaat zich mee bezigt. Dat anderen het echter niet zo ervaren maakt niet dat het allemaal voortkomt uit een deprimerend wereldbeeld. "Stofjes in de hersenen" vind ik juist wel cool. Dat jij het vervolgens beschrijft als waardeloos en slaafs is inherent onjuist. ma·te·ri·a·lis·me (het; o) 1 leer dat de materiële, d.w.z. de economisch-technische krachten de bepalende krachten zijn in de ontwikkeling van de maatschappij 2 het uitsluitend streven naar bezit Als een van die twee, voor het gemak. Hoewel ik erken dat vandale als leidraad gebruiken een beetje een dooddoener is. Anderzijds lijkt het me ook contraproductief om andere uitgangspunten te gebruiken, dan moet je andere terminologie toepassen. | |
Haushofer | woensdag 21 december 2022 @ 19:46 |
Ik ervaar dat helemaal niet. Kijk eens hoeveel bijgeloof er is, b.v. geloof in astrologie of engelen. | |
Libertarisch | woensdag 21 december 2022 @ 22:08 |
Materialisme is vooral een misvatting en het wordt veroorzaakt door een gebrek aan ervaring. Iemand met voldoende ervaring is niet materialistisch. Technisch gezegd: het is overduidelijk dat de wereld niet uitsluitend objectief is dus materialisme is onjuist. | |
Libertarisch | woensdag 21 december 2022 @ 23:04 |
De vraag die hier terecht gesteld moet worden is: wat is materie, buiten perceptie? Je zult zien dat men versteld zal staan. De terechte vraag die hier gesteld moet worden is: wat is bewustzijn? Men zal versteld staan, omdat het niet conceptueel is ![]() | |
Haushofer | donderdag 22 december 2022 @ 08:15 |
Technisch gezegd is dat een drogreden. | |
Libertarisch | donderdag 22 december 2022 @ 08:19 |
Bij benadering klopt het wel hoor. Je kunt geen objectief wereldbeeld sluitend maken omdat er subjectiviteit is. | |
Haushofer | donderdag 22 december 2022 @ 10:03 |
Als je het goed vindt sla ik deze langspeelplaat even over. | |
Libertarisch | donderdag 22 december 2022 @ 10:37 |
Kom maar terug wanneer je het mysterie hebt opgelost ![]() | |
Amerauder | donderdag 22 december 2022 @ 10:38 |
Nou ja, your mileage may vary natuurlijk, maar kom jij zoveel mensen tegen dan die oprecht in engelen geloven? Ik niet hoor, ik zie vooral scepticisme. Is het niet zo dat voor een ieder die in dit soort dingen gelooft er gemakkelijk 10 te vinden zijn die er om moeten lachen? Maar als je dan kijkt naar bijvoorbeeld het gebruik van medicijnen, dan zien we ineens dat heel veel mensen hier nog veel meer positieve effecten van verwachten dan de fabrikanten beloven, en dat ze voor de negatieve bijeffecten die in de bijsluiter zelf vermeld staan vaak geen enkele aandacht hebben, zelfs wanneer die erger zijn dan de kwaal zelf. Dan denk ik bij mezelf, zou daar niet een flinke dosis wensdenken aan ten grondslag kunnen liggen, aan dat gedrag? Heeft het wensdenken dan misschien een nieuw object gekregen? | |
ems. | donderdag 22 december 2022 @ 13:26 |
Met wat voor mensen ga jij om dat zij massaal dit soort verwachtingen van medicijnen hebben en dat ook uitspreken tegen jou? Projecteer je nu niet een enkele persoonlijke ervaring op een gigantisch groot gedeelte van de wereldbevolking? | |
CharlesKinbote | donderdag 22 december 2022 @ 18:24 |
Natuurlijk zijn er veel mensen die magisch bijgeloof hebben; die zijn er altijd al geweest. Dat heeft denk ik niet zo veel met de "onttovering" te maken waar Weber het over heeft (d.w.z. als reactie op de mechanisering van het wereldbeeld). Ook toen de kerk het nog breed voor het zeggen had had je onder het volk geloof in alternatieve geneeswijzen en apotropaïsche magie. Toch denk ik dat de kenniselite, de middenklasse, de opgeleide bevolking; hoe je het ook wilt noemen; uitgerust is met een soort common sense materialisme/mechanistisch werelbeeld; of je nou van de uni afkomt (zeker bij bèta-studies) of van het hbo. Sla de gemiddelde "kwaliteitskrant" open; NRC, Volkskrant, zelfs Trouw; ik denk niet dat er veel ruimte is om af te wijken van dit min of meer hegomonische idee. En laat deze groep nou dezelfde groep zijn die het voor het zeggen heeft (ik bedoel dit niet op een complotmanier, begrijp me niet verkeerd, lol). Voordat mensen gaan reageren; "ja, maar daar zal het ook niet iedereen zijn!"; ja, natuurlijk is dat niet iedereen. Ik denk dat op de filosofie-afdeling best wel mensen rondlopen die snappen dat de wereld niet zo in elkaar zit, op zijn zachtst gezegd. Maar om aan "het debat" deel te nemen, ook op bijvoorbeeld televisie of zelfs in de Tweede Kamer; word er denk ik wel voorondersteld dat je deze minimale vorm van materialisme voor waar houdt wil je serieus genomen worden. Als je dat expliciet afwijst maak je jezelf daarmee wel tot niche, of denken jullie daar anders over? | |
Libertarisch | donderdag 22 december 2022 @ 21:58 |
De oorzaak is het denken. Hoe meer je denkt, hoe afgeleider je bent. Hoe afgeleider je bent, hoe minder intens je ervaring. Hoe minder intens je ervaring, hoe logischer of materialistischer het wereldbeeld wordt. Dat is ook de reden dat mensen zich vervelen of zeer veel stimulatie nodig hebben. Een meditatief persoon kan gras zien groeien zonder zich te vervelen. | |
CharlesKinbote | donderdag 22 december 2022 @ 22:25 |
Als denken de oorzaak was, zou het probleem opgelost zijn door "minder na te denken". Trek het probleem bij de wortel eruit en alles is opgelost! Maar is niet de meest voorkomende klacht tegenwoordig dat men wil stoppen met denken maar dat niet lukt, dat men wil ontsnappen aan hun "hoofd"? Daarnaast heb je conceptueel/abstract denken ("ik" denk na over zus en zo, "ik" stel me dingen voor), en filosofisch denken (als dialectisch proces zonder subject). Filosofisch denken kan deurtjes openen, dingen onthullen, inzichten oproepen, ervaring intenser maken. Ik denk dat je oorzaak en gevolg omdraait. Het gevolg van verveling, van afleiding willen, is heel veel conceptueel gaan nadenken, infotainment op YouTube, allerlei zinloze informatie opzoeken op Wikipedia, etc. Op het moment dat je geabsorbeerd bent in een acitiviteit, dat je je wil/intuïtie volgt, of iets onderneemt met zorg word je vanzelf naar de ervaring getrokken. Als we dan toch die dialectiek tussen denken en ervaren introduceren, wil ik graag dit citaat van Bergson aanhalen:
| |
ems. | vrijdag 23 december 2022 @ 13:14 |
Integendeel. Dat willen 'meditatieve' personen hoogstens anderen doen denken. | |
Klik | vrijdag 20 januari 2023 @ 16:09 |
Materialisme wordt verhuld door de omgeving, zoals het individu door een natie. | |
Jappie | zondag 29 januari 2023 @ 13:57 |
Naar aanleiding van een ander topic heb ik ook dit topic nog even herlezen en eigenlijk sta ik versteld dat in een topic binnen het subforum filosofie en levensbeschouwing een dergelijk platte uitleg van materialisme wordt gehanteerd (en niet bestreden) daar waar materialisme toch simpelweg als erkende filosofische stroming bestaat ? | |
CharlesKinbote | zondag 29 januari 2023 @ 15:29 |
Het gaat in dit topic natuurlijk over materie als de volksreligie van onze tijd, niet over materialisme als stroming binnen de filosofie. De reacties (niet alleen hier) geven er dus blijk van dat zelfverklaarde materialisten eigenlijk weinig problemen hebben met de inhoudelijke beschrijving die ik aanbied, enkel de toon en mijn waardeoordeel. In de Middeleeuwen hebben de scholasten intens genuanceerde begrippenkaders gecreëerd om God en Zijn relatie tot de mens te beschrijven, maar dat neemt niet weg dat het gros van de mensen nogal een Jip en Janneke-beeld had van een man met een baard in de wolken die snoepjes uitdeelde aan de vromen en de kwaden in de Hel liet branden. | |
Jappie | zondag 29 januari 2023 @ 18:33 |
Hmm..okay..zo had ik het topic en de opening niet begrepen en gelezen en zelfs nu nu ik die inmiddels voor de 3e maal teruglees zie ik nog steeds dat je verwijst naar de filosofie die erachter schuil gaat..magoe..tis uw feestje..ik bemoei verder niet. ![]() | |
Maharski | zondag 29 januari 2023 @ 23:20 |
De oplossing van dit alles, is gewoon eerlijk bekennen dat je het niet weet. Dat niemand het weet. Dat we allemaal in the end gewoon maar van alles aannemen en geloven. Niemand weet hoe het allemaal zit en wat het leven is. Een gigantische dooddoener. Slaat alle filosofie en heldheftig denken dood. Maar ja, ik vrees dat het in the end niet anders is. Ook al zijn we nóg zo overtuigd van wat dan ook. | |
laforest | maandag 30 januari 2023 @ 07:17 |
![]() Jouw positie zelf is filosofisch. | |
Libertarisch | maandag 30 januari 2023 @ 15:50 |
Hiermee sla je een deur dicht. Misschien is het wel mogelijk om de waarheid te kennen. En misschien zijn er anderen die de waarheid kennen die jou wat kunnen leren. | |
CharlesKinbote | maandag 30 januari 2023 @ 16:28 |
De waarheid kennen is de waarheid zijn. | |
Maharski | maandag 30 januari 2023 @ 17:00 |
Ja maar welke waarheid dan? Laat ik het zo zeggen: het valt iig allemaal volgens mij niet te 'snappen'. Niet met het denken in ieder geval. Waarmee wel weet ik ook niet. Maar wat maakt het uit? Kan ook rust geven toch zodat je stopt met dat stomme geprobeer om alles te begrijpen. | |
CharlesKinbote | maandag 30 januari 2023 @ 17:28 |
Wat doe je eigenlijk nog in het filosofieforum dan? Verder beetje off-topic dit. | |
Maharski | maandag 30 januari 2023 @ 20:50 |
Was ff vergeten dat dit jouw topic was en waar het over ging. | |
Klik | vrijdag 24 februari 2023 @ 12:32 |
Het topic lijkt steeds meer toegeknepen op 7 miljard mensen in 1 hokje willen stoppen. |