Vluchtelingenwerk NL wil Rijk voor de rechter slepen

quote:

NOS Nieuws


•
Vandaag, 00:01
Vluchtelingenwerk stelt Rijk ultimatum om asielopvang goed te regelen
De Nederlandse overheid moet er voor 1 augustus voor zorgen dat de asielopvang aan de minimale eisen voldoet, anders stapt hulporganisatie Vluchtelingenwerk Nederland naar de rechter.

Vluchtelingenwerk stelt dat Nederland onder meer het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) overtreedt doordat er onvoldoende opvangplekken zijn en asielzoekers daardoor een gebrek hebben aan privacy, fatsoenlijke overnachtingsmogelijkheden en schoon sanitair.

De crisis in de asielopvang is geen gevolg van onvoorziene omstandigheden, maar vooral van bestuurlijk onvermogen, zegt Vluchtelingenwerk. "Er is geen gebrek aan oplossingen voor het tekort aan opvangplekken." Dat toont onder meer de manier waarop Nederland Oekraïense vluchtelingen opvangt aan. Voor die groep werden binnen afzienbare tijd 50.000 plekken gecreëerd.

Het verschil in behandeling tussen Oekraïners en andere vluchtelingen heeft een onrechtmatige situatie tot gevolg, schrijft Vluchtelingenwerk aan staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Eric van der Burg.

Voor 1 augustus moet er daarom voor iedere asielzoeker voldaan worden aan minimumeisen voor opvang, zoals één slaapkamer per gezin, een bed met matras, kussen en schone lakens, drie keer per dag een maaltijd en bescherming tegen hitte, kou, regen en geluidsoverlast. Is dat niet het geval, dan spant Vluchtelingenwerk een kort geding aan tegen zowel de Staat als het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).

Slapen op stoelen
De problemen rond de asielopvang zijn het zichtbaarst in Ter Apel. Daar moeten alle asielzoekers zich melden, om vervolgens in andere azc's de behandeling van hun asielaanvraag af te wachten. Die andere centra zitten echter vol, onder meer doordat mensen die al een verblijfsvergunning hebben gekregen maar mondjesmaat doorstromen naar gewone huisvesting. Recent spraken gemeenten en Rijk af om 7500 woningen te creëren voor die groep.

Bekijk deze explainer van NOS op 3 over hoe de situatie in Ter Apel is ontstaan:
10:58Waarom het totale chaos is in Ter Apel
De laatste maanden moeten asielzoekers regelmatig de nacht doorbrengen op stoelen, en in enkele gevallen zelfs in tenten die door het Rode Kruis in Ter Apel zijn neergezet. Op verschillende plekken in het land zijn andere noodopvanglocaties ingericht, maar die blijken telkens onvoldoende om het probleem op te lossen.

Een wet om het Rijk opvanglocaties te laten aanwijzen is in de maak. Volgend jaar gaat die op z'n vroegst in. Dat kan een oplossing zijn voor de impasse die nu vaak ontstaat tussen Rijk en gemeenten. Zo wil het kabinet een tweede aanmeldcentrum in de gemeente Noordoostpolder, maar de gemeente voelt daar niks voor.

Van der Burg wil verplichting voor gemeenten om mee te werken
Staatssecretaris Van der Burg zei in het NOS Radio1 Journaal dat hij begrip heeft voor de eisen van Vluchtelingenwerk, want "het is hun taak om kritisch over mij te zijn." Maar hij voegde eraan toe dat er nu eenmaal niet één knop is waaraan hij kan draaien.

Van der Burg wil wel dat er een wettelijke verplichting komt voor gemeenten om mee te werken aan het opvangen van asielzoekers. Het kabinet praat daar morgen over. De staatssecretaris hoopt dat die wet (waar beide Kamers mee akkoord moeten gaan) op 1 januari volgend jaar in werking treedt.

De staatssecretaris benadrukte dat als de rechter hem een dwangsom oplegt om aan de eisen van Vluchtelingenwerk te voldoen, de asielzoekers daarmee nog steeds geen goede opvang hebben. Volgens hem blijft een van de problemen dat er vanuit asielzoekerscentra niet genoeg mensen kunnen doorstromen naar reguliere woningen.

Hoe kansrijk is een zaak van Vluchtelingenwerk?
Advocaat Geert-Jan Knoops over een mogelijk kort geding: "Je zou kunnen beargumenteren dat een land verantwoordelijk is en aansprakelijk gesteld kan worden als het de minimumnormen niet haalt die zijn afgesproken in het VN-Vluchtelingenverdrag. De Staat zal zich dan misschien op juridische overmacht beroepen; bijvoorbeeld dat de situatie zo veranderd is door de oorlog in Oekraïne dat het niet anders kan."

Een verschillende behandeling van Oekraïners en vluchtelingen uit andere landen betekent mogelijk dat Nederland het gelijkheidsbeginsel schendt, zegt Knoops. "Maar daarvan zou de civiele rechter kunnen oordelen dat de overheid er alles aan heeft gedaan om de capaciteit op te voeren en dat de overheid binnen die capaciteit keuzes moet maken. Maar dit raakt ook mensenrechten, waarvan je kunt toetsen of de Staat zorgvuldig handelt op dit gebied."