Twee klimaatactivisten lijmen handen aan schilderij Van Gogh

quote:

Twee klimaatactivisten lijmen handen vast aan schilderij Van Gogh



Twee klimaatactivisten zitten in de cel na het vastlijmen van hun handen aan een schilderij van Vincent van Gogh in een Londens museum. Ze horen beiden bij de organisatie 'Just Stop Oil'. Met de actie willen ze de regering oproepen om een einde te maken aan olie en gas. "Ik denk dat ze hiermee wel de strafrechtelijke grenzen overschrijden", zegt Berend Roorda, specialist demonstratierecht.

Het gaat om de twee klimaatactivisten Louis McKechnie (21) en Emily Brocklebank (24). De actie vond gisteren plaats in de Courtauld Gallery in Londen. De twee activisten lijmden hun handen vast aan de lijst van het schilderij de 'Bloeiende perzikbomen' van Van Gogh. "Als kind was ik dol op dit schilderij", verklaart McKechnie op de website van Just Stop Oil. "Ik houd er nog steeds van, maar ik houd meer van mijn vrienden en familie, en van de natuur. Ik hecht meer waarde aan het toekomstige voortbestaan van mijn generatie dan aan mijn publieke reputatie."

Stoppen met financieren
McKechnie is eerder in het nieuws geweest toen hij zijn handen vastbond aan een doelpaal tijdens de wedstrijd Everton en Newcastle United. Hij zei destijds al in een interview met HLN dat hij zo'n soort actie 'zo opnieuw zou doen'.

Hij heeft daar gehoor aan gegeven. Volgens McKechnie moet de Britse overheid stoppen met het blijven financieren van olievelden. "We moeten naar de wetenschappers luisteren. Ik ben niet bereid me de dood in te jagen door de fossiele brandstofbedrijven." Ook activist Brocklebank vindt dat actie hard nodig is. "Miljardairs worden rijker, terwijl verpleegsters in de rij staan bij voedselbanken, tientallen miljoenen mensen over de hele wereld honger lijden en de helft van de wereldbevolking wordt blootgesteld aan extreem gevaar door hittegolven, overstromingen, branden en hongersnood."

'Verzetten ons of zijn medeplichtig'
Beide activisten vinden dat culturele instellingen niet langer kunnen toekijken hoe onze samenleving langzaam instort. "Kunstinstellingen zouden moeten sluiten", zegt McKechnie. "Directeuren van kunstinstellingen zouden de regering moeten oproepen om alle nieuwe olie- en gasprojecten per direct stop te zetten. We verzetten ons of we zijn medeplichtig." Brocklebank vindt dat kunstenaars de klimaatactivisten in de steek laten. "Ze concentreren zich op de verkeerde dingen. We hebben iedereen nodig."

Een dag eerder werden ook vijf klimaatactivisten van Just Stop Oil gearresteerd in een museum, dit keer in Glasgow. In de Kelvingrove Art Gallery and Museum hadden ze verf op de muren en vloeren van de galerij gespoten en zichzelf vastgelijmd aan een schilderij.

'Doel rechtvaardigt de middelen'
Het vastlijmen van je handen aan het schilderij van Van Gogh is geen alledaagse manier van demonstreren. Mag het? En heeft het eigenlijk ook zin? We vroegen het aan universitair hoofddocent Berend Roorda van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is specialist demonstratierecht.

"Het demonstratierecht wordt doorgaans heel ruim geïnterpreteerd", zegt hij. "Maar dat iets valt onder het recht, betekent niet dat je de wet mag overtreden: ook als demonstrant mag je geen strafbare feiten begaan of anderen onrechtmatig schade toebrengen."

Als we kijken naar Nederland maken rechters de afweging tussen het demonstratierecht en de regel dat je je aan de wet moet houden, zegt Roorda. "Als een actiegroep bijvoorbeeld opkomt voor een groter, belangrijk thema, kan dat meespelen in of iets strafbaar is of niet."

'Stap verder'
Roorda vindt dat de actie in Engeland ver gaat. "Ik weet niet precies hoe het strafrecht eruit ziet in Engeland, maar ik denk dat de actievoerders hiermee wel de strafrechtelijke grenzen overschrijden. Ik denk dat ze dit bewust doen. Het doel rechtvaardigt de middelen, denken ze waarschijnlijk. Als het niet lukt met normaal protesteren, dan gaan we maar een stap verder."

Maar of dat ook de manier is, is de vraag. "Het risico bestaat dat als de hinder en schade zo ernstig is, de aandacht vooral daarnaar uitgaat en niet zozeer naar de inhoud van het protest. Dat risico kunnen de actievoerders lopen."