JA!!!Door de stijgende coronacijfers als gevolg van de versoepelingen van eind september en het seizoenseffect wordt de druk op ziekenhuizen ook weer groter. Vooral over de capaciteit van de intensivecareafdelingen zijn zorgen. Hebben we in Nederland echt zo weinig ruimte op de ic of lopen andere Europese landen tegen dezelfde problemen aan?
Hoe zit het met de Nederlandse ic-capaciteit?
Normaal gesproken heeft Nederland 1.150 ic-bedden beschikbaar
Momenteel beschikken de intensive cares in Nederland over 950 bedden. Dat komt mede door het ziekteverzuim onder ic-medewerkers, zoals verpleegkundigen
Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) heeft verzocht om komende winter op te schalen naar het huidige maximum van 1.350 ic-bedden. Dat is volgens Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, echter onmogelijk
Gommers stelde ook dat de reguliere zorg al in de knel komt als meer dan 100 ic-bedden door coronapatiënten bezet worden gehouden.
Op dit moment liggen er meer dan 200 covidpatiënten op de Nederlandse ic-afdelingen.
Uit de cijfers van onder meer het Europees centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) blijkt dat Nederland betrekkelijk weinig ic-bedden heeft. Per 100.000 inwoners zijn er in Nederland 6,7 ic-bedden beschikbaar.
Ter vergelijking: Duitsland heeft er bijna 48, Frankrijk 19 en Italië 11. Ook België heeft met ruim 14 ic-bedden per 100.000 inwoners meer capaciteit. De cijfers zijn echter altijd niet even nauwkeurig, omdat ze tijdens de coronapandemie steeds veranderen en niet regelmatig worden doorgegeven of bijgewerkt.
Het is volgens Armand Girbes, hoogleraar intensivecaregeneeskunde aan het Amsterdam UMC, lastig om cijfers van Europese landen naast elkaar te leggen, omdat niet elke land de beschikbare ic-bedden op dezelfde manier telt of zelfs een ic-bed op dezelfde manier definieert.
"In Duitsland vallen bijvoorbeeld bedden met patiënten die herstellen van een operatie ook onder ic-bedden, terwijl ze er maar relatief kort liggen. Daarom is hun capaciteit ook zo groot. Op rustigere tijden liggen daar patiënten op ic-bedden die wij in Nederland geen ic-bedden zouden noemen."
De ic-capaciteit vertelt ook niet het hele verhaal. Het gaat tevens om de geboden zorg. Zo is het Verenigd Koninkrijk het enige buurland dat per 100.000 inwoners minder ic-bedden telt dan Nederland, maar daar wordt de zorg volgens Girbes ook op een andere manier verleend.
"In Nederland zorgen ic-verpleegkundigen vaak voor één of twee patiënten tegelijk. In Engeland is het altijd een-op-een. De bedden op zich zijn er vaak wel, maar het is ook een kwestie van beschikbaar personeel."
Om die reden lopen alle Europese landen momenteel tegen de grenzen van hun zorgcapaciteit aan. "Het tekort aan ic-personeel, met name verpleegkundigen, is universeel. Er is geen enkel land waar de druk op de bedden niet gevoeld wordt", aldus Girbes, die door werkzaamheden bij de Europese vereniging van ic-afdelingen (ESICM) goed op de hoogte is van de situatie in andere Europese landen.
"Frankrijk heeft een compleet vergelijkbare situatie als Nederland. Daar is 20 procent van de ziekenhuisbedden nu dicht wegens een tekort aan personeel, een verdubbeling van het percentage vóór de coronapandemie. Ook in bijvoorbeeld België en Spanje is het ziekteverzuim fors toegenomen."
Ook in Nederland is het ziekteverzuim onder ic-personeel de voornaamste reden dat de ic's onder grote druk staan, ziet Girbes. "Normaal is het ziekteverzuim zo'n 3 procent, nu is het 10 procent. Er zijn zelfs ic's waar het ziekteverzuim 25 procent bedraagt. Dat zorgt ook nog eens voor een negatieve spiraal: de mensen die nog wel werken, raken sneller uitgeput."
Pandemie raakt Nederlandse zorg harder door te weinig reserves
Het probleem in Nederland is echter nijpender, doordat de ic-capaciteit vóór de coronapandemie al bijzonder krap was. Volgens Girbes is Nederland altijd zuinig geweest met ic-capaciteit, waardoor er "te weinig vet op de botten" zit en de coronapandemie nu harder aankomt.
"Kijkend naar de cijfers hebben we nu zelfs minder capaciteit dan twee jaar geleden. Ten opzichte van landen om ons heen hebben we altijd erg weinig reserves gehad. Door de pandemie komen die problemen nu extra aan oppervlakte."
Vanuit de zorg werd al langer gewaarschuwd dat Nederland niet flexibel genoeg en onvoldoende voorbereid was, maar daar werd in de ogen van Girbes te weinig mee gedaan. "Het is altijd veel gepraat van mensen die nooit zelf aan een bed staan. Alles moest vooral efficiënt en net genoeg. Als er dan iets gebeurt, heb je dus nul reserve", aldus de ic-specialist, die tijdens de coronacrisis weinig verbetering zag.
"Er zijn weinig landen waar het goed ging de afgelopen tijd. Maar we hebben twee jaar geleden al gezegd dat er een crisis dreigde in de Nederlandse zorg. De afgelopen anderhalf jaar is er niks effectief gedaan om situatie te verbeteren."https://www.nu.nl/coronav(...)lders-in-europa.htmlBest wel beschamend voor zo'n "rijk" land. VVD