Undercover naar de moskee: geheim onderzoek NCTV zorgt voor ophef

Gemeenten laten een bedrijf al jaren undercover onderzoek doen in onder meer moskeeën – wat niet mag. De onderzochte organisaties, die van niets wisten, spreken van een grote vertrouwensbreuk.

- Zeker tien gemeenten hebben de afgelopen jaren undercover onderzoek laten doen naar moskeeën in hun stad.
- Onder meer Rotterdam, Eindhoven en Zoetermeer stuurden in het geheim onderzoekers van een particulier bureau naar islamitische organisaties, die zich niet kenbaar maakten als onderzoeker.
- De bevindingen belandden in een geheim rapport waarin – met naam en toenaam – bijvoorbeeld staat waar de bestuurders, imams en docenten studeerden, wie hun familie is, met wie ze ruzie hebben en hun geloofsleer.
- De onderzoeken zijn betaald door terrorismebestrijder NCTV, dat gemeenten in contact bracht met het bureau en de rapporten na afloop ontving.

quote:

Moskee Al Mouahidin in Ede wordt bestuurd door zes mannen. Kijk: hun portretten, korrelig en vaag. De mannen komen van „de stam Metalsa” uit de noordelijke Marokkaanse regio Al Hoceima. De bestuurders zijn eerstegeneratiemigranten en zitten al jaren op hun plek. Ze hebben „een sterke ego-behoefte”. Hun lage opleiding veroorzaakt „een gebrek aan politieke sensitiviteit”. Daardoor hebben salafisten tot het moskeebestuur weten door te dringen en „zich verder ingenesteld door zich onmisbaar te maken”.

De status van al deze informatie: geheim – het is met rode hoofdletters op de voorkant van een rapport geschreven. Het onderzoek van 32 kantjes is gedaan in opdracht van de gemeente Ede en gaat over de Turkse en Marokkaanse inwoners van de stad. De gemeente vindt de moslimgemeenschappen in Ede ontoegankelijk. Maar hoe komen de onderzoekers dan te weten dat in de moskee „een gesloten circuit en netwerk” van voorgangers opereert, welke bestuurders in de stad familie van elkaar zijn, wie welke websites runnen? Dat een islamitische schoolbestuurder ook bij defensie werkt, en wat hij daarvoor deed?

Hoe weten ze hoe de moskeegangers dénken?

Het antwoord is te vinden in het rapport zelf: de onderzoekers baseren zich op „veldonderzoek” bij „diverse maatschappelijke en religieuze organisaties” in Ede. Dat veldwerk, ontdekte NRC, gebeurt in het geheim. Zeker tien gemeenten hebben de afgelopen jaren een privaat onderzoeksbureau ingehuurd om undercover onderzoek te doen in religieuze organisaties. Daarbij gaat een medewerker naar bijvoorbeeld een islamitische instelling en doet alsof hij een bezoeker is die komt voor het gebed, een les, een preek. Hij stelt zich niet voor met naam of functie, spreekt met moskeegangers en bidt mee, blijkt uit documenten en gesprekken met betrokkenen.

Het levert inzichtelijke rapporten op van dit bureau, NTA (‘Nuance door Training en Advies’), opgericht en geleid door oud-politieman Najib Tuzani. Het biedt gemeenten een schat aan informatie over islamitische voormannen en organisaties in hun stad. Alleen, de onderzoekspraktijken zijn al die jaren verborgen gehouden – voor het publiek, voor gemeenteraden en voor de onderzochte gemeenschappen zelf. Dat heeft een reden: de werkwijze is volgens deskundigen verboden.

https://www.nrc.nl/nieuws(...)onderzoeken-a4061964

De islamitische koepelorganisatie SPIOR is niet te spreken over het onderzoek. Het onderzoek van gemeenten naar islamitische organisaties heeft het vertrouwen van de moslimgemeenschap in de overheid "enorm" geschaad. "Er lijkt zelfs sprake van staatsislamofobie", stelt SPIOR. De organisatie spreekt van "spionageactiviteiten".

De koepel vermoedt dat de wet is overtreden en meldt dat de schok groot is bij moskeeën. Islamitische organisaties voelen "zich gecriminaliseerd en weggezet als 'structureel verdacht'".

Volgens SPIOR lijkt bij de overheid sprake te zijn van "een breed en structureel wantrouwen" jegens de islamitische gemeenschap. "Met een overheid die de moslimgemeenschap op zo'n heftige en ingrijpende manier wegzet als 'de ander', 'ondermijnend' en 'potentieel gevaarlijk', lijkt het populisme tot in de bestuurlijke bovenlaag te zijn doorgedrongen."

https://www.nu.nl/binnenl(...)he-organisaties.html

quote:

Op zaterdag 16 oktober 2021 11:20 schreef Filosoofert het volgende:
Top graag ook bij kerken, synagoges en andere religieuze instellingen invoeren.

Religie heeft keer op keer laten zien niet te kunnen beschikken over zelfreinigend vermogen.

Bij andere instellingen doen ze dit niet, wat leidt tot discriminatie want ze doen het alleen bij moslims. Terwijl er honderdduizenden kinderen verkracht zijn in de Franse kerk alleen, maar dat is geen reden om te infiltreren?

Het is ook nog eens verboden volgens de Nederlandse wet?

quote:

Op zaterdag 16 oktober 2021 11:25 schreef Mike-The-Situation het volgende:
Bizar altijd dat de inhoud niet relevant is als de manier van vergaren van de informatie niet correct is.

Men wil machtsmisbruik voorkomen. Als de overheid bij jou net zo lang zonder reden gaat spioneren, dan vinden ze altijd wel wat om je te veroordelen?

Beelden van undercoveractie zijn opgedoken

D66, GroenLinks en DENK willen opheldering van demissionair minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) over onderzoek zaterdag van NRC waaruit blijkt dat zeker tien gemeenten de afgelopen jaren in het geheim onderzoek hebben gedaan naar moskeeën en islamitische organisaties in hun stad.

Volgens D66’er Hanneke van der Werf lijkt het erop dat de Nationaal coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) zich niet aan de wet houdt. ‘Dat roept de vraag op wanneer de NCTV nog meer op eigen houtje onrechtmatig geopereerd heeft.’ Van Der Werf vindt het van belang dat juist de NCTV zich aan de regels moet houden om ‘effectief en geloofwaardig’ op te kunnen treden.

Het Kamerlid wil zo snel mogelijk een debat om opheldering te krijgen. Het is nog niet bekend over een meerderheid van de Kamer het verzoek steunt.

DENK-Kamerlid Stephan van Baarle spreekt schande van het onderzoek. ‘Het gemak waarmee de overheid (grond-)rechten schendt als het om de islam of moslims gaat is schrikbarend.’ Corinne Ellemeet (GroenLinks): ‘Ongelooflijk dat met financiering van de NCTV ongeoorloofd onderzoek is gedaan.’

Het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN) reageert zaterdag verbolgen op de publicatie en spreekt van ‘geheime infiltraties’ die tot een ‘enorme schok hebben geleid binnen de Nederlandse moslimgemeenschap’.

https://www.omroepwest.nl(...)rzoeken-bij-moskeeen

De Stichting Moskee Nasser Veenendaal zegt onthutst te zijn over de berichtgeving over en onderzoek naar de gang van zaken in de moskee. Waartoe onder meer de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en de gemeente Veenendaal de opdracht zouden hebben gegeven.

In een persverklaring geeft het moskeebestuur aan ‘met grote verbazing kennis te hebben genomen van een artikel in de NRC. Hierin wordt beschreven dat diverse moskeeën onrechtmatig in het geheim zijn onderzocht waarbij tevens gebruik is gemaakt van een particulier bedrijf genaamd NTA.’

Het bestuur geeft aan dat de Stichting Moskee Nasser haar deuren altijd heeft open gehouden voor de gemeente en haar inwoners: ‘Waarbij er, zo leek het, structureel een constructieve samenwerking plaats vond tussen de gemeente en het moskeebestuur. Daarnaast is er de afgelopen jaren altijd de dialoog gezocht vanuit het moskeebestuur naar de gemeente ten aanzien van verschillende onderwerpen.’

‘Gezien de constructieve en transparante houding vanuit het moskeebestuur zijn wij met stomheid geslagen. Dit heeft het vertrouwen jegens de gemeente beschadigd en zal tevens een enorme domper zijn voor de Islamitische gemeenschap van Veenendaal gezien de diverse handreikingen die er vanuit de moskee Nasser richting de gemeente zijn gedaan.’

Moskee Nasser betreurt de gang van zaken ten zeerste en eist een duidelijke schriftelijke en mondelinge verklaring vanuit de gemeente. Met precieze informatie, de juridische basis die is gebruikt en antwoord op de vraag of de privacy is geschonden van moskeebestuursleden en haar gemeenschap.

‘Gezien de enorme emotionele en maatschappelijke impact die dit bericht en deze gang van zaken jegens de moskee en haar leden in potentie kunnen hebben, zal het moskeebestuur zich beraden op eventuele vervolgstappen.’

Lokaal Veenendaal, D66 en DENK hebben al laten weten een spoeddebat in de gemeenteraad aan te vragen over deze kwestie. DENK-raadslid Yasin Makineli wordt overstelpt met reacties: ,,En zeker niet alleen van moslims, ook van christenen en atheïsten. Dit past niet in de Nederlandse samenleving. Hoe erg het ook is, de vele steunbetuigingen doen goed.’’

Makineli hoopt dat het donderdag al tot en spoeddebat kan komen in de gemeenteraad: ,,Wij willen opheldering van het college. En ook openlijke excuses. En we willen weten wat de gemeente gaat doen om het geschonden vertrouwen te herstellen.’’

https://www.gelderlander.(...)beschadigd~aba61865/

In de onderzoeksrapporten staan volgens de krant citaten van gesprekken met bezoekers. Ook zijn er verslagen van welke families ruzie met elkaar hebben en namen en opleidingen van bestuurders van moskeeën. Nevenactiviteiten van bestuurders staan opgesomd, waar ze optreden en welke websites ze beheren.

De moskeebesturen reageren woest op de onthullingen en zeggen dat deze acties het vertrouwen in de gemeenten een enorme deuk geven.

Volgens deskundigen die NRC heeft gesproken, gaat het om illegale undercoveracties. De gemeenten beroepen zich op de Gemeentewet, maar hoogleraar staats- en bestuursrecht Ymre Schuurmans noemt die wet een ‘veel te algemene bevoegdheid om grootschalig gegevens binnen een geloofsgemeenschap te vergaren’. ,,Dat gemeenten dit door een particulier bureau laten doen en dat geen hoor en wederhoor plaatsvindt, maakt de zaak alleen maar ernstiger.”

Ook hoogleraar recht en datawetenschappen Bart Custers zegt in de krant dat de acties tegen de wet zijn. De politie en de geheime dienst AIVD mogen heimelijk observeren, „maar wel onder voorwaarden: er moet een stevige verdenking liggen. Is die er niet, dan gaat het observeren niet door. Dat gemeenten deze waarborgen nu omzeilen door via de achterdeur alsnog informatie in te winnen, mag absoluut niet.”

De publicatie leidt tot grote woede bij Tijani Zallali. Hij is fractievolger van de PvdA in Ede en was in het verleden als woordvoerder verbonden aan de Marokkaanse Al Mouahidin moskee. ,,Hoe denken ze het vertrouwen van de islamitische gemeenschap in Ede te waarborgen? Dat kan niet meer. Dat is erg beschadigd. Het is onfatsoenlijk wat er gebeurd is. Eigenlijk is het een mes in je rug, zo voelt dat.’’

Zijn fractie wil van het college van burgemeester en wethouders antwoord op verschillende vragen over de kwestie. ,,Hoe kwam dit onderzoek tot stand, wie heeft de opdracht gegeven? In hoeverre heeft de gemeente meegewerkt? Hebben ze alleen de afspraken gemaakt of ook mensen aangewezen die ze onderzocht willen hebben?’’, aldus Zallali.

In Arnhem heeft Yildrim Usta, fractievoorzitter van Denk Verenigd Arnhem vandaag al schriftelijke vragen aan het gemeentebestuur gesteld. ,,Laat ik duidelijk zijn, extremisme en terrorisme moet keihard aangepakt worden, daar kan geen misverstand over zijn. Maar wel binnen de kaders van de wet, dat lijkt hier niet het geval”, zegt Usta op basis van het artikel.

Usta vreest dat er ook in Arnhem sprake van infiltratie is. ,,Ik heb van verschillende moskeebesturen in Arnhem gehoord dat meneer Najib Tuzani, de oprichter van dat bureau NTA, geregeld Arnhemse moskeeën bezoekt. Ook speelt NTA in Arnhem een actieve rol als expert en adviseur van het gemeentebestuur. Dat roept vragen op.”

Usta wil dan ook weten of Arnhem opdracht geeft gegeven om in de plaatselijke moskeeën te infiltreren, of daar rapporten over zijn uitgebracht en of die met de gemeenteraad gedeeld kunnen worden. Ook benadrukt Usta dat infiltreren van moskeeën niet zou mogen gebeuren. ,,Het zorgt voor een vertrouwensbreuk tussen de overheid en moslims. Terwijl die overheid er voor alle inwoners van ons land moet zijn.’’

,,Dan is dit schadelijk, het voedt het idee dat de overheid voor mensen met een buitenlandse achtergrond geen betrouwbare partner is. Denk ook aan de toeslagenaffaire of aan etnisch profileren door de politie. Maar ook aan dat onderzoek dat deze week naar buiten kwam waar uit blijkt dat mensen met een buitenlandse achtergrond vaker worden verdacht van misdrijven terwijl ze er in de praktijk helemaal niets mee te maken hebben.”

De Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch heeft een duidelijk antwoord. ,,Nee, ik kan met hoofdletters nee zeggen dat we in Arnhem geen opdracht hebben gegeven tot het infiltreren van moskeeën. We besteden wel veel aandacht aan het tegengaan van radicalisering en proberen dat zo vroeg mogelijk op te sporen om jongeren juist voor dat pad te behoeden. Dat doen we met open vizier en transparant. We hebben juist een hele goede samenwerking met moskeebesturen, scholen en ouders in onze strijd tegen radicalisering”, zegt Marcouch.

,,En NTA speelt in Arnhem inderdaad een rol als adviseur, ook hebben we iemand in dienst met een verleden bij NTA maar die meneer werkt nu voor ons en strikt binnen de kaders van de wet. We kijken sowieso heel kritisch naar onze aanpak van radicalisering en laten dat ook extern monitoren, juist omdat we dat open, transparant en effectief willen doen.”

De gemeente Ede reageert als volgt op de commotie: ,,Het klopt dat we iets meer dan vijf jaar geleden aan NTA een opdracht hebben verstrekt. Maar het betrof een eenmalige onderzoeksopdracht uit 2016, waaruit in 2017 een rapportage is voortgekomen. In die tijd hadden we te maken met (het risico op) uitreizigers naar Syrië. In die context was het voor de gemeente noodzakelijk om te komen tot betere beeldvorming van het krachtenveld, de bijbehorende dynamiek en de daarin mogelijk aanwezige risico’s waardoor Edese burgers kunnen radicaliseren. Wij zijn van mening dat het onderzoek destijds voldeed aan de privacywetgeving.”

Ede ziet dat er nu veel reacties loskomen. ,,De voorbij periode, na het onderzoek, hebben we veel geïnvesteerd in het opbouwen van relaties en vertrouwensbanden binnen de islamitische gemeenschap. Dat maakt dat we nu korte lijnen hebben. We zien reacties loskomen en kunnen ons voorstellen dat de berichtgeving leden van de gemeenschap rauw op het dak is gevallen. We gaan daarover in gesprek.”

https://www.gelderlander.(...)-in-je-rug~a22548e6/