Deventer Moordzaak #33: Podcast en film zijn zelf een trial by media?

quote:

Op vrijdag 10 september 2021 00:09 schreef luxerobots het volgende:

[..]
Nee. Er staat niet dat Eikelenboom gefraudeerd had.

Eikelenboom had onderzoek gedaan, en zegt dat het NFI iets wegliet.

Er staat niet dat hij dat zelf wegliet. Hij geeft gewoon openheid van zaken over iets dat weggelaten werd.

quote:

Op vrijdag 10 september 2021 00:12 schreef luxerobots het volgende:

[..]
Ik heb Maurice één podcast de tijd gegeven. Maar het is gewoon de hak-op-de-tak drammerige De Hond zoals wij hem kennen.

quote:

Op vrijdag 10 september 2021 00:12 schreef ootjekatootje het volgende:

We gaan er niet uitkomen hier. Iemand heeft mevrouw vermoord. Niemand is er beter van geworden, niemand.
Ben benieuwd naar het oordeel van Aben.

quote:

Droefenis

Voor de psycholoog was het praten over "Schiedam" een opluchting, maar de gevolgen stemmen hem tot diepe droefenis. Bijna iedereen van politie en justitie die betrokken was bij het foute onderzoek van "Schiedam" zit nog op zijn post, of heeft promotie gekregen. Hoe anders is dat met de critici. Timmerman: " Collega Gosewehr is weggepromoveerd. Een Groningse officier van justitie die het voor ons opnam is hetzelfde overkomen. Richard Eikelenboom is voor zichzelf begonnen, na een conflict met zijn werkgever het NFI en ik zit in Duitsland....".

quote:

Ons is namelijk duidelijk geworden dat politie en justitie bij onderzoeken niet op zoek gaan naar DE waarheid, maar naar hun waarheid. Op een bepaald ogenblik neemt men aan te weten hoe de vork in de steel zit en hun onderzoek is er dan alleen op gericht om te bewijzen dat hun visie de juiste is. Men zoekt daardoor alleen naar feiten die hun visie ondersteunen, er wordt geen onderzoek gedaan om te kijken of hun visie niet correct is (bijvoor-beeld dat een verdachte niet de dader kan zijn). Tijdens mijn studie heb ik echter geleerd dat indien je iets wilt bewijzen, je dan het tegendeel moet gaan onderzoeken. Indien je het tegendeel niet kunt bewijzen, dan heb je de bewijsmiddelen dat je gelijk hebt ook gevonden.

quote:

Op vrijdag 10 september 2021 01:28 schreef Blues het volgende:
Louwes kan het niet gedaan hebben.
Alibi = de file

quote:

De moord, zo blijkt uit de ‘stille getuigen’, moet zijn begaan kort na het achtuurjournaal op donderdagavond 23 september 1999. Louwes heeft de weduwe mobiel gebeld om 20 uur 36, naar zijn zeggen vanaf de snelweg ergens tussen Harderwijk en ’t Harde (Derksen rekent voor dat dit in de bocht bij Nunspeet geweest moet zijn). Zijn ware alibi is echter niet dit telefoontje, maar het feit dat hij zei een half uur daarvoor bij Harderwijk in een file te hebben gezeten. Dit had Derksen trouwens al eerder tamelijk uitvoerig besproken in zijn boek De ware toedracht: praktische wetenschapsfilosofie voor waarheidszoekers (2010). Louwes zag zelf die file slechts als verklaring waarom hij bij Harderwijk de afslag naar Lelystad had gemist en dus pas ’t Harde richting Lelystad ging. Het is een echt alibi omdat hij op geen enkele manier van die file had kunnen weten, behalve als hij er zelf in had gezeten. En die file moet er geweest zijn, gezien de verkeersintensiteiten. Pas een uur later werd de file op de radio gemeld (toen de moordenaar nog hard bezig geweest moet zijn sporen uit te wissen) en weer een half uur later werd de file weer afgemeld. De file stemde in veel details overeen met wat Louwes erover wist te vertellen, en een en ander is ook ogenblikkelijk door de politie nagetrokken. De politie moet ook meteen na Louwes’ verhaal hebben nagegaan of hij iets over die file – op een plaats waar anders vrijwel nooit een file is – van collega’s had gehoord. In de rechtszaal werd hier luchtig overheen gestapt met de opmerking dat Louwes die file van een collega of op de radio gehoord zou hebben.

Bayesiaans

Het OM hield het er impliciet op dat alles wat Louwes over de file had verteld pure fantasie was, die alleen maar toevallig klopte. Dit is een goed voorbeeld om Derksens bayesiaanse argumentatie toe te lichten. Ik versimpel iets. Stel we hebben een verdachte met een verhaal dat klopt. Er zijn twee mogelijkheden: (1) de verdachte is schuldig, het verhaal is gefantaseerd en dat het klopt is toeval, of (2) de verdachte is onschuldig en het verhaal berust op waarheid. We kunnen schatten hoe toevallig dat toeval is. Laten we zeggen een kans van 1 tegen 100. Dan zijn we er echter nog niet. Stel eens dat de politie feilloos werkt en er 50 keer zoveel schuldigen voor de rechter belanden als onschuldigen. We nemen maar even aan dat alle schuldigen erop los fantaseren en alle onschuldigen de waarheid spreken. Dan zullen er op elke 100 schuldige verdachten 2 onschuldigen zijn. Die 100 verdachten produceren samen 1 verhaal dat toevallig klopt, en de onschuldigen produceren 2 kloppende verhalen. Bij een kloppend verhaal in de rechtszaal is dus de kans 1:2 dat de betrokkene schuldig is, en geen 1:100 zoals je zou denken als je alleen let op de kans dat gegeven verhaal ‘toevallig’ klopt.

Het is in het algemeen van belang dat men twee types kansen goed onderscheidt: de kans op ‘het bewijsmateriaal’ gegeven het scenario, en de kans op het scenario, gegeven het bewijsmateriaal. Die worden vaak door elkaar gehaald. Op de persconferentie gaf Derksen een pakkend voorbeeld: de kans dat iemand behoorlijk lang is, gegeven dat hij professioneel basketballer is, is een totaal andere kans dan de kans dat iemand professioneel basketballer is, gegeven dat hij behoorlijk lang is.

In het geval van Louwes liggen de cijfers anders dan in het geschetste hypothetische voorbeeld. De toevalskans (alleen voor het fileverhaal) is voorzichtig geschat 1 op 100.000. Dat is ongeveer de kans om in een keer iemands telefoonnummer goed te raden als men slechts weet dat hij of zij uit een niet te kleine plaats komt. Hierbij is dan nog niet eens verrekend dat in dit geval de betrokkene op het krankjorume idee zou zijn gekomen om te vertellen dat hij een afslag gemist had die hij anders nooit mist. Deze kans van 1 op 100.000 is dus de kans dat het verhaal klopt, gegeven het OM-scenario ‘Louwes is schuldig’. Aan de andere kant, in de rechtszaal is het aantal uit de duim gezogen verhalen (hoofdzakelijk van schuldigen) ruwweg even groot als het aantal ware verhalen (van onschuldigen). Dus de extra ‘vooraf’-factor is in dit geval geen 50 maar circa 1, maar dat moet wel nauwkeurig worden beredeneerd.