[TV-tip] De Sobibortapes

Op 14 oktober 1943 komt een groep gevangenen in vernietigingskamp Sobibor in opstand tegen de SS-bewakers. Veertig jaar later interviewt de Nederlander Jules Schelvis, zelf overlevende van Sobibor, twaalf mannen en vrouwen die bij de opstand betrokken waren. Schelvis legde de gesprekken vast met een van de eerste consumentencamera’s.

Dit unieke historische materiaal (achttien uur lang) vormt de basis van de documentaire ‘De Sobibor Tapes’ die de EO uitzendt in het kader van de ‘Internationale Herdenkingsdag van de Slachtoffers van de Holocaust’ op woensdag 27 januari.

De unieke beelden zijn het enige levende bewijs van de opstand in het vernietigingskamp Sobibor. Indrukwekkende getuigenissen van overlevenden over de onmenselijke gebeurtenissen binnen de afrastering van het kamp. Getuigen die tijdens de gesprekken opnieuw beleven hoe ze zich voelden in het kamp waar moord en vernietiging ‘gewoon’ was. De interviews met de getuigen worden afgewisseld door verhalen van onder meer Jetje Manheim en Johannes Houwink ten Cate die aan de hand van brieven, foto’s en kranten artikelen vertellen over Jules’ jarenlange inspanning om de opstand in Sobibor wereldkundig te maken. Het resultaat is een uniek verslag van hoe de Joodse revolte in Sobibor van minuut tot minuut heeft plaatsgevonden.

Jules Schelvis zag het als zijn levenstaak om het verhaal van de Opstand van Sobibor openbaar te maken. Begin jaren ’80 documenteert hij samen met de slaviste Dunya Breur, het getuigenis van Sacha Pechersky, de Russische opstandelingenleider en elf andere direct betrokkenen.

Het idee was om met het materiaal een documentaire te maken, jaren voordat Claude Lanzmann en Steven Spielberg begonnen aan hun ‘oral history’-projecten over de Holocaust. Tot grote teleurstelling van Jules Schelvis is zijn documentaire over de opstand van Sobibor er nooit gekomen. Vijf jaar na zijn overlijden is zijn levenswerk nu gerealiseerd door filmmaker Piet de Blaauw en cameraman Jan Pieter Tuinstra.

Woensdag, 27-1-2021. NPO2 20:25 uur.

Ik heb zijn boek Vernietigingskamp Sobibor, met de volledige geschiedenis en de transportlijsten, waarin ook mijn familileden staan, al tientallen jaren in mijn boekenkast staan.

quote:

Op woensdag 27 januari 2021 21:42 schreef Zwansen het volgende:


Welke familieleden zijn er omgekomen als ik vragen mag?

Behalve mijn moeder alle anderen van haar kant.
Dus mijn opa en oma, mijn tante, alle oud- neven en -nichten.

quote:

Op woensdag 27 januari 2021 22:06 schreef Zwansen het volgende:

Wow, wat heftig.

Heeft je moeder dat ooit enigszins kunnen verwerken en er over kunnen praten?

Mijn moeder is niet in Sobibor geweest. Die heeft 'alleen maar' Theresiënstadt, Auschwitz en nog 2 andere kampen overleefd.
En nee, dat heeft ze nooit kunnen verwerken.