Weg naar huis
In dit boek gaat het over een Ghanese familie, met Fante en Ashanti roots die door de generaties heen in Ghana en Amerika zullen leven. Hierbij worden ze gevormd door de moeilijke omgevingen, die in elke tijd weer andere problemen met zich meebrengen en de personages regelmatig tot existentiële vragen drijft. Ze weten waar ze vandaan komen, maar het is hen niet altijd meteen duidelijk waar ze nu thuishoren. Of ze weten waar ze thuishoren maar niet waar ze vandaan komen. (alhoewel misschien is dat laatste erover.)
Enkele verhalen die misschien iets beter bleven hangen bij mij zijn, (maar ze zijn zowat allemaal wel de moeite waard.)
Het verhaal van H, dit sprak het jongetje in me aan omdat hij ‘de dubbelscheppende legende’ was, hij zich uit de slavernij weet te werken en daarna nog eens opkomt voor de rechten van zijn collega mijnwerkers. Waarna hij beloond wordt met de liefde van zijn leven die terug in zijn leven verschijnt. (maar het legt ook pijnlijk de krampachtige standvastigheid van de levensvisie van vele witten bloot.)
Het verhaal van Akua (‘Gekke of Oude Vrouw’) vond ik aangrijpend omdat ze anders was en door haar omgeving waarin ze leefde ook zo werd bekeken. Dit leidt tot het ontbreken van de gepaste begeleiding die ze nodig had (in die tijd bestond dat niet waarschijnlijk). Later in het verhaal blijkt haar anders zijn wel een fatale draai te nemen waarbij ze twee van haar kinderen levend verbrand en haar zoontje voor de rest van zijn leven met brandwonden opscheept. Zelf had ze ook brandwonden opgelopen maar werd nog op tijd gered door haar man. Door haar geestelijke gesteldheid had ze niet door wat ze aan het doen was. Haar dromen van de vuurvrouw hadden het gewoon overgenomen. De vuurvrouw, die misschien wel de stamvrouw (Maame) van het hele verhaal is, zij die de zwarte stenen aan haar dochters gaf en na de geboorte van Esi het vuur inliep. Ik vond het ook verschrikkelijk toen Esi haar steen in de kerker moest achterlaten. Misschien zat de geestelijke gesteldheid wel in de genen, Marjorie (Akua's kleindochter) heeft in heel lichte mate vergelijkbare gedragingen zoals Akua.
Ik was zo blij dat haar zoon Yaw, Akua terug kwam opzoeken na jaren en jaren geen contact te hebben en ook de goede band met haar kleindochter vond ik erg leuk voor haar.
Majorie en Marcus, dat het boek toch op een positieve noot afsluit, mensen die hun angsten kunnen ‘overwinnen’ alleen hebben ze daar soms de juiste omgeving voor nodig en de overblijvende zwarte steen die van de ene tak van de stamboom naar de andere tak brengt. (als ik het goed onthouden heb.)
Het zijn eerlijk gezegd wel redelijk wat namen en levenswandels die niet altijd even gemakkelijk waren om tegen het einde van het boek uiteen te houden of zowiezo gedetailleerd te onthouden. Eerlijk gezegd heb ik wel enkele (matige) notities tijdens het lezen gemaakt zodat ik het later nog eens snel kon terug lezen.
Weg naar huis, waarbij Ghana het moederland is maar niet een thuis voor alle generaties in dit boek, past wel als titel bij dit boek. Hij laat je dagdromen, weg naar huis…, je kan er vanalles in steken heimwee, verlangen, nieuwsgierigheid, ... Het gaat om de wortels van je wezen, waar kom je vandaan of waar wil je naartoe, waar vind je je (t)huis? Niet altijd op de plek waar je geboren wordt en veel personages in het boek kregen al slechte kaarten van bij de geboorte.
Om de een of andere reden kon de schrijfster me ondanks mijn enorme hekel aan ongelijkheid, oneerlijkheid, … toch een warm gevoel geven in het algemeen. Waarschijnlijk omdat de personages in veel gevallen toch een gezinnetje konden stichten met iemand waarvan ze hielden, omdat ze uiteindelijke toch naar een plek trokken waar ze al die tijd heen wilden of net terug naar een plek waar ze naar verlangden, waardoor de goedmenselijkheid ook doorschemert in het boek, …
De schrijfstijl komt bij me over als gemoedelijk, beschrijvend waar nodig maar ondanks het zware thema is het toch ontspannen lezen. Ze laat de verschrikkelijke daden die gebeurden niet achterwege die de mensonwaardige behandeling van mens tot mens benadrukken. De zwangere vrouw die in een met uitwerpselen gevulde kerker het leven laat door pure ontbering, verkrachting, het uitmoorden of tot slaaf maken van hele dorpen, lijfstraffen die levenslange littekens geven, ondanks de witten is er ook tussen de verschillende Ghanese dorpen/culturen tumult en doen ook mee aan de slavernij, de omgang van man en vrouw was in vroegere tijden ook niet gelijkwaardig,... Zelfs als de slavernij afgeschaft is lijkt de segregatie nog lang niet afgelopen. Kortom een geschiedenis over de slavernij, racisme, discriminatie die een ideale kweekbodem vormde voor wanhoop, desillusie, verslagenheid en langs de andere kant arrogantie, misplaatste superioriteit, ontmenselijking en hoe het tot vandaag zijn invloed heeft op de wereld.
De schrijfster maakt er geen zakelijke documentaire van maar vertelt verhalen over mensen van vlees en bloed (bij wijze van spreken). Hoe de culturen hier hun invloed op hebben, hoe het niet allemaal zwart wit is, maar de lezer wel laat voelen hoe mensonwaardig het allemaal was, hoe monsterlijk mensen kunnen zijn als je ze in een bepaalde omgeving zet en hoe het tot vandaag nog steeds zijn invloed laat voelen in de huidige wereld. Maar zoals de paardebloem overleeft in een betonnen wereld, geeft dit boek ook een hoopvol staaltje overlevingsdrang en de kracht van genegenheid, liefde weer.
Mijn verwachtingen waren wel redelijk hoog voor dit boek omdat het zo’n ‘zware’ thematiek is, een titel die me deed dagdromen en een mooie cover (alhoewel niet speciaal in het oog springend) maar de schrijfster heeft me aardig verrast met de luchtige leesbaarheid. Ik moest me absoluut niet door het boek worstelen, het las als vanzelf voor mij. Buren with benefits had ondanks de misschien nog luchtigere schrijfstijl van mij geen 400 bladzijden moeten duren. Dit boek heb ik met veel plezier gelezen, in elk verhaal zat ondanks de donkere kanten ook wel een lichtpunt in. Misschien wel het beste boek dat ik in de boekenclub tot nu toe heb gelezen.
Nog een leuk weetje is dat Anansi, de spin uit de Ghanese folklore verhalen (die door bv. Tansi aan Esi werden verteld in de kerker), de inspiratie was voor de naam van de band Skunk Anansie.
[ Bericht 0% gewijzigd door kl1172 op 21-12-2020 19:34:16 ]