FOK!forum / Wetenschap & Technologie / Twee tegenstrijdigheden aangaande het heelal
TechnoCatzondag 18 oktober 2020 @ 14:25
Ik merk in de wereld van de 'geleerden' dat men nogal wat uitspraken doet over het heelal. Twee kenmerken die vaak naar voren worden gebracht zijn leeftijd en grootte.

Wat zeggen de geleerden, of wordt momenteel als feit geaccepteerd:
- Leeftijd : ~13,8 miljard jaar
- Grootte : 93 miljard lichtjaar in diameter

Maar nu het volgende. Het eerste getal, die 13,8 miljard jaar? Hoe is die berekend? Wat men zegt is door het gebruiken van de Hubble Constante, die het uitdijen van het heelal kan meten door te kijken naar individuele roodverschuivingen van sterrenstelsels. Men stelt met deze formule als je de klok omdraait dat 13,8 miljard geleden het heelal enorm klein en dicht was. En ik quote hierbij van Howstuffworks:
quote:
At t = 1 x 10-43 seconds, the universe was incredibly small, dense and hot. This homogenous area of the universe spanned a region of only 1 x 10-33 centimeters (3.9 x 10-34 inches).
Heel mooi dus. Het heelal was ontzettend klein toen het in een fractie van seconde ontstond, ging als een malle uitdijen (inflation), en vandaag de dag bepalen wij de leeftijd op 13,8 miljard jaar aan de hand van deze Hubble Constante die, hun roodverschuiving metingen op een diameter komen van 93 miljard lichtjaar.

Nu ben ik geen fysicus of astronoom, maar er gaat bij mij een belletje rinkelen.
- De diameter van heelal is enkel dat van het zichtbare heelal. Hoe zit dat dan met het gedeelte van het heelal dat niet zichtbaar voor ons is? Dat zijn de sterrenstelsel of zelfs clusters die een roodverschuiving hebben die buiten de meetwaarden vallen. Of kort gezegd, het heelal tussen ons en die stelsels dijt cumulatief sneller uit dan de lichtsnelheid, dus dat licht van die stelsels kan ons nooit meer bereiken.
- De meeste wetenschappers zijn er wel over eens dat het zichtbare heelal slechts een fractie is van het totale heelal, waarvan schattingen uiteen lopen van 150 tot miljoenen keer groter dan het zichtbare heelal.

Wetenschapper erkennen het feit dat er een heel groot gebied bestaat dat we 'niet zichtbare universum' noemen. Als dit gedeelte van de ruimte inderdaad bestaat, is het totale heelal dus ook vele malen groter dan het zichtbare heelal, logische conclusie toch? En hoe was de leeftijd van het heelal ook alweer berekend? Aan de hand van gegevens hoe groot het zichtbare heelal is.

Nu de paradoxale vraag: Als het totale heelal vele malen groter is dan het zichtbare heelal zou het dan automatisch dan ook niet ouder moeten zijn dan 13,8 miljard jaar? Nu kun je wel zeggen, ja maar het licht van die objecten heeft nog niet de tijd gehad om bij ons te komen, echter die objecten hebben zelf wel al de tijd gehad om daar te komen waar wij ze niet meer kunnen zien. Dus die 13,8 miljard jaar, daar heb ik mijn bedenkingen over. Ook omdat er bv. al rode dwergsterren zijn gevonden die een geschatte leeftijd hebben van tussen de 11 en 18 miljard jaar. De Methuselah ster, niet eens zo ver van de aarde op 190 lichtjaar afstand, wordt geschat op 14,46 miljard jaar oud. Is het heelal echt zeker weten niet ouder dan 13,8 miljard jaar?

Terugkomend op de opmerking: "At t = 1 x 10-43 seconds, the universe was incredibly small, dense and hot. This homogenous area of the universe spanned a region of only 1 x 10-33 centimeters (3.9 x 10-34 inches)", suggereert met een fysieke dimensie, ontiegelijk klein. Als je vandaag de dag aan elke wetenschapper vraagt, "Waar ligt het centrum van het heelal, dan zeggen ze allemaal "Het heelal heeft geen centrum". Wederom gaat het belletje rinkelen, hoezo geen centrum? Geen centrum, maar wel stellen dat het een bepaalde grootte had na 10 tot de macht 43 seconden? En de leeftijd en huidige grootte baseren op uitdijingssnelheid waarbij men ook vaak genoeg zegt dat sterrenstelsels vroeger veel dichter bij elkaar stonden, dan moet je toch concluderen dat heelal voortkomt uit een oerknal singulariteit? En ja, dan heb je weer van die mensen die zeggen, dat er voor die tijd geen ruimte en tijd was, dus kun je de oerknal, het centrum van het heelal ook niet aanwijzen omdat die locatie mede een plek is die ontstaan door het gevolg van de oerknal. Dus, alsof er eerst helemaal niets is, een leeg eindeloos gebied zonder ruimte en zonder tijd waar in 1x uit het niets een heelal klapt, en 13,8 miljard later oneindig groot is. Het moet wel oneindig groot zijn, immers het heeft geen centrum. En laat aub de vergelijking met het oneindig rondje rondom de gelimiteerde aarde lopen achterwege want in deze redenatie kun je ook zeggen, ipv naar voren of achteren ga ik naar boven of beneden.

Wat vinden jullie?
- Hoe oud is het daadwerkelijk TOTALE heelal, zowel zichtbaar als onzichtbaar?
- Hoe groot is daadwerkelijk het TOTALE heelal, eindig of oneindig? (als het eindig is, wat ligt er dan buiten? Je kunt immers ook buiten de zgn oneindige aarde komen).

[ Bericht 0% gewijzigd door TechnoCat op 19-10-2020 17:53:58 ]
#ANONIEMzondag 18 oktober 2020 @ 14:30
Ik ga het niet meer proberen, maar even een tvp uit interesse in iemand anders zijn of haar poging :)
Tyr80zondag 18 oktober 2020 @ 14:35
Het oneindige oppervlak van de aarde kun je enkel verlaten door te reizen in de derde dimensie.

Zoiets moet het voor het driedimensionale heelal ook zijn.

Eerste vraag is toch dat inflationary expansion verhaal? Dus toch die 13.8 volgens mij. Alleen is het door die ‘sneller dan het licht maar toch ook weer niet’ expansie groter.

Ik bereid me vast voor om op m’n plek gezet te worden, maar ok.
TechnoCatzondag 18 oktober 2020 @ 14:41
quote:
1s.gif Op zondag 18 oktober 2020 14:35 schreef Tyr80 het volgende:
Zoiets moet het voor het driedimensionale heelal ook zijn.
Maar dan heeft de term 'grootte' ook geen betekenis meer. We kunnen inderdaad de aarde verlaten en het vervolgens meten. Wat is de waarde van het heelal als we uit de 3e dimensie stappen en vervolgens op dezelfde analoge manier terugkijken zoals we dat ook naar de aarde doen? Wat voor 3 dimensionale waarde rolt uit een 4 dimensionaal blikveld?
LXIVzondag 18 oktober 2020 @ 14:41
Het heelal is zo groot geworden doordat de ruimte zelf is uitgedijd. Dat gebeurt op alle plaatsen tegelijk en op deze manier kan er dus een heelal ontstaan met een grotere straal dan de lichtsnelheid X de leeftijd.
TechnoCatzondag 18 oktober 2020 @ 14:43
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 14:41 schreef LXIV het volgende:
Het heelal is zo groot geworden doordat de ruimte zelf is uitgedijd. Dat gebeurt op alle plaatsen tegelijk en op deze manier kan er dus een heelal ontstaan met een grotere straal dan de lichtsnelheid X de leeftijd.
Dit is tegenstrijdig met de beweringen over de grootte van het heelal kort na z'n ontstaan, namelijk:

At t = 1 x 10-43 seconds, the universe was incredibly small, dense and hot. This homogenous area of the universe spanned a region of only 1 x 10-33 centimeters (3.9 x 10-34 inches)
LXIVzondag 18 oktober 2020 @ 14:43
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 14:43 schreef TechnoCat het volgende:

[..]

Dit is tegenstrijdig met de beweringen over de grootte van het heelal kort na z'n ontstaan, namelijk:

At t = 1 x 10-43 seconds, the universe was incredibly small, dense and hot. This homogenous area of the universe spanned a region of only 1 x 10-33 centimeters (3.9 x 10-34 inches)
Waarom?
Haushoferzondag 18 oktober 2020 @ 15:42
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 14:25 schreef TechnoCat het volgende:
Ik merk in de wereld van de 'geleerden' dat men nogal wat uitspraken doet over het heelal. Twee kenmerken die vaak naar voren worden gebracht zijn leeftijd en grootte.
Over het zichtbare heelal. Wat daar buiten ligt, daar hebben we geen weet van. Alle kosmologie gaat over dit zichtbare heelal.

quote:
Maar nu het volgende. Het eerste getal, die 13,8 miljard jaar? Hoe is die berekend?
Dat gaat ruwweg als volgt. Zwaartekracht wordt beschreven met de Einsteinvergelijkingen. Dat zijn hele ingewikkelde vergelijkingen. Maar uit waarnemingen weten we dat het heelal op hele grote schaal heel symmetrisch is. Als je die eigenschappen in de vergelijkingen stopt, dan versimpelen de Einsteinvergelijkingen dramatisch. Je krijgt dan een vergelijking voor de zgn. schaalparameter a(t), waarmee je kunt berekenen hoeveel keer groter of kleiner het heelal op een tijdstip t was t.o.v. nu. Die vergelijkingen noemen we de Friedmannvergelijkingen.

De leeftijd kun je dan ruwweg uitrekenen zoals bij de volgende analogie: als jij weet dat een auto een bepaalde afstand heeft afgelegd bij een bepaalde snelheid, dan kun jij doorrekenen wat de gemiddelde tijdsduur is geweest waarin deze auto reed. Voeg je verfijningen toe, zoals dat de snelheid niet constant was, dan wordt de tijd hierop aangepast.

Dit kunnen we ook in de kosmologie doen. Het bijzondere daar is dat soort verfijningen elkaar grotendeels uitmiddelen, waardoor we met de zogenaamde Hubbleparameter heel nauwkeurig de leeftijd van het heelal kunnen afschatten.

quote:
- De diameter van heelal is enkel dat van zichtbare heelal. Hoe zit dat dan met het gedeelte van het heelal dat niet zichtbaar voor ons is?
Geen idee. Kosmologie gaat over het zichtbare heelal. De oerknal was het ontstaan van dat stukje ruimte dat vervolgens tot ons zichtbare heelal is uitgegroeid.

quote:
Dat zijn de sterrenstelsel of zelfs clusters die een roodverschuiving hebben die buiten de meetwaarden vallen. Of kort gezegd, het heelal tussen ons en die stelsel dijt cumulatief sneller uit dan de lichtsnelheid, dus dat licht van die stelsels kan ons nooit meer bereiken.
Waarom?

Volgens de wet van Hubble geldt dat de snelheid v rechtevenredig is met de afstand r, volgens

v = H*r

Als je hierin v=c invult, dan vinden we

c = H*r, oftewel

c/H = r

Met de gemeten waarde van de Hubble-parameter van H = 72 km/s/Mpc vind je dan

r = 4,2*103 Mpc = 14*109 lichtjaar.

Dit valt ruim binnen de straal van het waarneembare heelal, die op ongeveer 42*109 lichtjaar ligt. Deze berekende afstand noemen we de Hubble-radius, zie b.v.

https://en.wikipedia.org/wiki/Hubble%27s_law

Omdat de Hubble-parameter H(t) van de tijd afhangt, is de Hubble-radius ook een functie van de tijd. Vanaf deze afstand bewegen sterrenstelsels sneller van ons af dan de lichtsnelheid.

quote:
- De meeste wetenschappers zijn er wel over eens dat het zichtbare heelal slechts een fractie is van het totale heelal, waarvan schattingen uiteen lopen van 150 tot miljoenen keer groter dan het zichtbare heelal.
Heb je hier referenties voor? Waarop baseert men deze schattingen als we alleen metingen kunnen doen aan het zichtbare heelal?
quote:
Wetenschapper erkennen het feit dat er een heel groot gebied bestaat dat we 'niet zichtbare universum' noemen. Als dit gedeelte van de ruimte inderdaad bestaat, is het totale heelal dus ook vele malen groter dan het zichtbare heelal, logische conclusie toch? En hoe was de leeftijd van het heelal ook alweer berekend? Aan de hand van gegevens hoe groot het zichtbare heelal is.
Ja, omdat dit de leeftijd van het zichtbare heelal is. Kosmologen hebben geen idee wat de leeftijd van "het totale heelal" is.

quote:
De Methuselah ster, niet eens zo ver van de aarde op 190 lichtjaar afstand, wordt geschat op 14,46 miljard jaar oud
Plus-minus... juistem. Dit is dus niet direct in tegenspraak met de leeftijd van het heelal, hoewel het natuurlijk wel het randje opzoekt.

quote:
Terugkomend op de opmerking: "At t = 1 x 10-43 seconds, the universe was incredibly small, dense and hot. This homogenous area of the universe spanned a region of only 1 x 10-33 centimeters (3.9 x 10-34 inches)", suggereert met een fysieke dimensie, ontiegelijk klein. Als je vandaag de dag aan elke wetenschapper vraagt, "Waar ligt het centrum van het heelal, dan zeggen ze allemaal "Het heelal heeft geen centrum". Wederom gaat het belletje rinkelen, hoezo geen centrum? Geen centrum, maar wel stellen dat het een bepaalde grootte had na 10 tot de macht 43 seconden?
Het aardoppervlak heeft ook een bepaalde grootte, maar geen centrum. Onze drie-dimensionale ruimte is een drie-dimensionale analogie van dit 2-dimensionale oppervlak.

quote:
Wat vinden jullie?
- Hoe oud is het daadwerkelijk TOTALE heelal, zowel zichtbaar als onzichtbaar?
- Hoe groot is daadwerkelijk het TOTALE heelal, eindig of oneindig? (als het eindig is, wat ligt er dan buiten? Je kunt immer ook buiten de zgn oneindige aarde komen).
- zichtbaar: ongeveer 13,8 miljard jaar. Daarbuiten: geen flauw idee/
- geen idee, daar hebben we geen metingen van.

[ Bericht 0% gewijzigd door Haushofer op 18-10-2020 15:48:21 ]
Haushoferzondag 18 oktober 2020 @ 15:47
Dit soort kosmologische vraagstukken zijn trouwens notoir verwarrend. Een heel mooi SciAm paper hierover vind je hier, "common misconceptions about the big bang" van Lineweaver en Davis:

https://www.google.com/se(...)BAu&biw=1366&bih=575

Bovenste link (de directe SciAm link is tegenwoordig achter een pay-wall).

Op blz 8/11 wordt b.v. de vraag beantwoord of we ooit sterrenstelsels kunnen zien die nu buiten de Hubble-radius liggen. Het antwoord is "ja".
Haushoferzondag 18 oktober 2020 @ 15:52
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 14:41 schreef LXIV het volgende:
Het heelal is zo groot geworden doordat de ruimte zelf is uitgedijd. Dat gebeurt op alle plaatsen tegelijk en op deze manier kan er dus een heelal ontstaan met een grotere straal dan de lichtsnelheid X de leeftijd.
Klopt. Als je de leeftijd van ons heelal voor het gemak t0 noemt, dan kun je afleiden dat als het heelal volledig gevuld is met materie, dat de straal van het heelal dan gegeven wordt door

R = 3*c*t0

Voor een heelal vol met straling is deze uitdrukking

R = 2*c*t0.

Nu is ons heelal een mix van verschillende ingrediënten (straling, materie, kosmologische constante), dus de precieze berekening is een stuk ingewikkelder, maar het uiteindelijke antwoord, als je de volledige evolutie van ons heelal meeweegt, blijkt verrassend dicht bij die eerste te liggen omdat versnelling en vertraging van de schaalparameter a(t) elkaar toevallig (!) vrijwel uitmiddelen. Daarom is de straal van ons waarneembare heelal tegenwoordig ongeveer (3x14 =) 42 miljard lichtjaar.
LXIVzondag 18 oktober 2020 @ 15:55
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 15:42 schreef Haushofer het volgende:

[..]

Over het zichtbare heelal. Wat daar buiten ligt, daar hebben we geen weet van. Alle kosmologie gaat over dit zichtbare heelal.
[..]

Dat gaat ruwweg als volgt. Zwaartekracht wordt beschreven met de Einsteinvergelijkingen. Dat zijn hele ingewikkelde vergelijkingen. Maar uit waarnemingen weten we dat het heelal op hele grote schaal heel symmetrisch is. Als je die eigenschappen in de vergelijkingen stopt, dan versimpelen de Einsteinvergelijkingen dramatisch. Je krijgt dan een vergelijking voor de zgn. schaalparameter a(t), waarmee je kunt berekenen hoeveel keer groter of kleiner het heelal op een tijdstip t was t.o.v. nu. Die vergelijkingen noemen we de Friedmannvergelijkingen.

De leeftijd kun je dan ruwweg uitrekenen zoals bij de volgende analogie: als jij weet dat een auto een bepaalde afstand heeft afgelegd bij een bepaalde snelheid, dan kun jij doorrekenen wat de gemiddelde tijdsduur is geweest waarin deze auto reed. Voeg je verfijningen toe, zoals dat de snelheid niet constant was, dan wordt de tijd hierop aangepast.

Dit kunnen we ook in de kosmologie doen. Het bijzondere daar is dat soort verfijningen elkaar grotendeels uitmiddelen, waardoor we met de zogenaamde Hubbleparameter heel nauwkeurig de leeftijd van het heelal kunnen afschatten.
[..]

Geen idee. Kosmologie gaat over het zichtbare heelal. De oerknal was het ontstaan van dat stukje ruimte dat vervolgens tot ons zichtbare heelal is uitgegroeid.
[..]

Waarom?

Volgens de wet van Hubble geldt dat de snelheid v rechtevenredig is met de afstand r, volgens

v = H*r

Als je hierin v=c invult, dan vinden we

c = H*r, oftewel

c/H = r

Met de gemeten waarde van de Hubble-parameter van H = 72 km/s/Mpc vind je dan

r = 4,2*103 Mpc = 14*109 lichtjaar.

Dit valt ruim binnen de straal van het waarneembare heelal, die op ongeveer 42*109 lichtjaar ligt. Deze berekende afstand noemen we de Hubble-radius, zie b.v.

https://en.wikipedia.org/wiki/Hubble%27s_law

Omdat de Hubble-parameter H(t) van de tijd afhangt, is de Hubble-radius ook een functie van de tijd. Vanaf deze afstand bewegen sterrenstelsels sneller van ons af dan de lichtsnelheid.
[..]

Heb je hier referenties voor? Waarop baseert men deze schattingen als we alleen metingen kunnen doen aan het zichtbare heelal?
[..]

Ja, omdat dit de leeftijd van het zichtbare heelal is. Kosmologen hebben geen idee wat de leeftijd van "het totale heelal" is.
[..]

Plus-minus... juistem. Dit is dus niet direct in tegenspraak met de leeftijd van het heelal, hoewel het natuurlijk wel het randje opzoekt.
[..]

Het aardoppervlak heeft ook een bepaalde grootte, maar geen centrum. Onze drie-dimensionale ruimte is een drie-dimensionale analogie van dit 2-dimensionale oppervlak.
[..]

- zichtbaar: ongeveer 13,8 miljard jaar. Daarbuiten: geen flauw idee/
- geen idee, daar hebben we geen metingen van.
Is het totale heelal niet op hetzelfde moment ontstaan dan? Kan het anders zijn? Dat zou ik antopocentrisch vinden. Pak een punt 1/2 heelalgrootte van ons vandaan. Op dat punt is/moet de leeftijd van het heelal toch hetzelfde zijn? En 1/2 heelalgroootte verder toch weer?
Scheepskokzondag 18 oktober 2020 @ 15:58
Interessant om dit te volgen. Ik weet het antwoord niet.
Haushoferzondag 18 oktober 2020 @ 17:52
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 15:55 schreef LXIV het volgende:

[..]

Is het totale heelal niet op hetzelfde moment ontstaan dan? Kan het anders zijn? Dat zou ik antopocentrisch vinden. Pak een punt 1/2 heelalgrootte van ons vandaan. Op dat punt is/moet de leeftijd van het heelal toch hetzelfde zijn? En 1/2 heelalgroootte verder toch weer?
Ja, van het zichtbare heelal.

Een scenario dat je vaak bij inflatie tegenkomt, is het volgende. Inflatie laat zich erg moeilijk beperken; het blijkt nogal bewerkelijk te zijn om 1 heelal te laten ontstaan met inflatie. De reden is kwantummechanisch; als het inflatonveld z'n ding doet waarbij de ruimte enorm uitzet, dan verlies het veld hierbij energie. Maar kwantumschommelingen laten her en der toch weer de ruimte enorm uitdijen...waarin het inflatonveld ook aanwezig is. Met kleine schommelingen, waardoor er weer her en der heelallen 'ontstaan'...enfin, het idee is duidelijk.

Die universa zijn causaal van elkaar afgesneden. Dat maakt het wetenschapsfilosofisch natuurlijk ook problematisch. Maar het zal duidelijk zijn dat de leeftijden en de groottes van al deze universa niet gelijk zijn.
TechnoCatmaandag 19 oktober 2020 @ 18:38
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 14:43 schreef LXIV het volgende:
Waarom?
Omdat hij stelde, "op alle plaatsen tegelijk", terwijl de omvang duidelijk een fysieke eigenschap heeft, namelijk een bolletje ruimte van 10 tot macht -43.
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 15:42 schreef Haushofer het volgende:

Dat gaat ruwweg als volgt. Zwaartekracht wordt beschreven met de Einsteinvergelijkingen. Dat zijn hele ingewikkelde vergelijkingen. Maar uit waarnemingen weten we dat het heelal op hele grote schaal heel symmetrisch is. Als je die eigenschappen in de vergelijkingen stopt, dan versimpelen de Einsteinvergelijkingen dramatisch. Je krijgt dan een vergelijking voor de zgn. schaalparameter a(t), waarmee je kunt berekenen hoeveel keer groter of kleiner het heelal op een tijdstip t was t.o.v. nu. Die vergelijkingen noemen we de Friedmannvergelijkingen.

De leeftijd kun je dan ruwweg uitrekenen zoals bij de volgende analogie: als jij weet dat een auto een bepaalde afstand heeft afgelegd bij een bepaalde snelheid, dan kun jij doorrekenen wat de gemiddelde tijdsduur is geweest waarin deze auto reed. Voeg je verfijningen toe, zoals dat de snelheid niet constant was, dan wordt de tijd hierop aangepast.
Het is een interessante vergelijking, maar uiteindelijk weet je niet halverwege hoe ver de auto is gekomen en wat op de kilometer teller staat. Het enige wat je kunt doen is extrapoleren. Als je dit toepast op het heelal berekend men enkel tot en met het zichtbare heelal. Verder dan 46,5 miljard lichtjaar zet het heelal cumulatief zo snel uit dat uitgezonden licht van sterrenstelsels aldaar ons niet meer kunnen bereiken en ons licht kan hun niet meer bereiken. Aangezien niemand weet hoever het heelal zich verder uitstrekt is de geschatte leeftijd enkel van toepassing op het zichtbare deel. Alsof je hier op het aardoppervlak staat, rondkijkt, ziet dat de horizon op 4,7 km afstand ligt en daaruit concludeert dat het gebied waarin je leeft 12,5km2 is.
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 15:42 schreef Haushofer het volgende:
Geen idee. Kosmologie gaat over het zichtbare heelal. De oerknal was het ontstaan van dat stukje ruimte dat vervolgens tot ons zichtbare heelal is uitgegroeid.
'Stukje' ruimte, hiermee suggereer je toch een fysiek gelimiteerde dimensie.... en toch heeft het heelal geen centrum?
quote:
Waarom?

Volgens de wet van Hubble geldt dat de snelheid v rechtevenredig is met de afstand r, volgens
En wat is de 'verste' afstand in het totale heelal? Die weet je niet, dus kun je ook geen leeftijd bepalen. :?
quote:
v = H*r

Als je hierin v=c invult, dan vinden we

c = H*r, oftewel

c/H = r

Met de gemeten waarde van de Hubble-parameter van H = 72 km/s/Mpc vind je dan

r = 4,2*103 Mpc = 14*109 lichtjaar.

Dit valt ruim binnen de straal van het waarneembare heelal, die op ongeveer 42*109 lichtjaar ligt. Deze berekende afstand noemen we de Hubble-radius, zie b.v.

https://en.wikipedia.org/wiki/Hubble%27s_law
Deze formules werken inderdaad, binnen het voor ons zichtbare gedeelte van het heelal.
quote:
Heb je hier referenties voor? Waarop baseert men deze schattingen als we alleen metingen kunnen doen aan het zichtbare heelal?
Er zijn genoeg artikelen te vinden van wetenschappers die van mening zijn dat het daadwerkelijke heelal vele malen groter zijn. Uiteraard kan ik het zelf niet bevestigen, maar ik zie geen reden waarom het heelal ineens zou stoppen op 46,5 miljard lichtjaar afstand.

https://www.universetoday(...)-what-is-observable/
https://futurism.com/what(...)-observable-universe

quote:
Plus-minus... juistem. Dit is dus niet direct in tegenspraak met de leeftijd van het heelal, hoewel het natuurlijk wel het randje opzoekt.
Alleen al het feit dat die ster HIER zo vlakbij ons ligt en zo oud is maakt het geloof in een 13,8 miljard jaar oude universum meer discutabel, en het gaat niet zozeer om deze ster, maar wel om het feit dat de ster in kwestie net zo oud of allicht ouder kan zijn dan het universum, doet mij gewoon geloven dat het totale universum veel ouder is. Het wachten is op nieuwe veel gevoeligere telescopen die ultra dimme half uitgedoofde witte dwergsterren kunnen opsporen. Dit zijn de klokken van het universum. Vroeg of laat vindt men een 'witte' dwerg die niet meer wit nagloeit, maar slechts nog rood licht uitzend en uit berekeningen zal dan volgen dat deze dwerg 18 miljard jaar oud is. Dit gaat gebeuren, ik weet het zeker, het wachten is puur op instrumenten die ze kunnen opsporen.
quote:
Het aardoppervlak heeft ook een bepaalde grootte, maar geen centrum. Onze drie-dimensionale ruimte is een drie-dimensionale analogie van dit 2-dimensionale oppervlak.
Alleen wij weten dat de aarde een bol is, terwijl we de vorm van het totale universum niet weten. Echter ELK 3 dimensionaal object dat ik beet pak heeft een centrum, een kern. Eigenlijk heeft alles een kern of centrum, van een atoom, tot een bowling bal, een koe, de aardbol, de zon, de Melkweg, superclusters van sterrenstelsels, waarom dan niet het medium waar al deze meuk in zit idem?
P8dinsdag 20 oktober 2020 @ 00:44
quote:
0s.gif Op zondag 18 oktober 2020 15:47 schreef Haushofer het volgende:

Op blz 8/11 wordt b.v. de vraag beantwoord of we ooit sterrenstelsels kunnen zien die nu buiten de Hubble-radius liggen. Het antwoord is "ja".
Deze voelt ergens logisch, maar ik snap hem niet. Het voelt logisch, omdat we in ons 14 miljard jaar oude universum 42 miljard lichtjaar ver kunnen kijken.
Maar ik snap het niet, want het voelt ook kloppend dat met de constante uitdijing van het heelal alle sterrenstelsels (muv Andromeda en misschien een paar anderen) uiteindelijk dusdanig ver weg zijn, dat nieuwe fotonen nooit meer de Aarde zullen bereiken.

Kun je deze misschien toelichten?
P8dinsdag 20 oktober 2020 @ 01:13
quote:
0s.gif Op maandag 19 oktober 2020 18:38 schreef TechnoCat het volgende:

'Stukje' ruimte, hiermee suggereer je toch een fysiek gelimiteerde dimensie.... en toch heeft het heelal geen centrum?
Het zichtbare deel is vanuit iedere plek in het universum even groot, met de waarnemer in het midden. Zolang we niet kunnen vaststellen dat het onzichtbare deel van het heelal eindig is, bevindt elk punt zich in het midden.
quote:
Deze formules werken inderdaad, binnen het voor ons zichtbare gedeelte van het heelal.
Hoewel er theorieën zijn dat sommige constantes in de loop der tijd veranderen (en dus niet 'constant' zijn), is er geen enkele indicatie dat de natuurwetten en -constantes in het zichtbare deel op sommige plekken anders zijn. je kunt speculeren dat buiten dit zichtbare gedeelte wel plekken zijn waar alles anders is, maar wat schiet je daarmee op?
quote:
Alleen wij weten dat de aarde een bol is, terwijl we de vorm van het totale universum niet weten. Echter ELK 3 dimensionaal object dat ik beet pak heeft een centrum, een kern. Eigenlijk heeft alles een kern of centrum, van een atoom, tot een bowling bal, een koe, de aardbol, de zon, de Melkweg, superclusters van sterrenstelsels, waarom dan niet het medium waar al deze meuk in zit idem?
Het voor ons waarneembare universum is niet een driedimensionale manifestatie, maar een (minstens) vierdimensionale. Zoals het oppervlak van een bol geen middelpunt heeft, zo ook hoeft een universum geen middelpunt te hebben (zolang je met 3 coordinaten werkt). Dat is hoe ik het bekijk, anyway.
Haushoferdinsdag 20 oktober 2020 @ 12:02
Ik doe het ff in stukjes :)

quote:
0s.gif Op maandag 19 oktober 2020 18:38 schreef TechnoCat het volgende:
Het is een interessante vergelijking, maar uiteindelijk weet je niet halverwege hoe ver de auto is gekomen en wat op de kilometer teller staat. Het enige wat je kunt doen is extrapoleren.
Nee. Gegeven de ingrediënten van het heelal (massadichtheid, stralingsdichtheid, kromming etc.) doen de Friedmannvergelijking een hele nauwkeurige voorspelling voor het tijdsverloop van de schaalfactor (en dus de "snelheid" waarmee het heelal uitdijt). Om bij de analogie te blijven: we hebben dus een nauwkeurige beschrijving van de snelheidsfunctie v(t) van de auto (en daarmee de versnelling en de positie).

quote:
0s.gif Op maandag 19 oktober 2020 18:38 schreef TechnoCat het volgende:

Alleen wij weten dat de aarde een bol is, terwijl we de vorm van het totale universum niet weten. Echter ELK 3 dimensionaal object dat ik beet pak heeft een centrum, een kern. Eigenlijk heeft alles een kern of centrum, van een atoom, tot een bowling bal, een koe, de aardbol, de zon, de Melkweg, superclusters van sterrenstelsels, waarom dan niet het medium waar al deze meuk in zit idem?
De ruimte in kosmologische modellen is een 3-dimensionale variant van een 2-dimensionaal boloppervlak. Als je een embedding gebruikt, dan kun je het centrum van een bol aanwijzen. Maar om dat voor onze, 3-dim. ruimte te doen heb je een 4-dimensionale embedding nodig. Die embedding is er, voor zover we weten, niet. En die embedding is ook helemaal niet nodig.
Haushoferdinsdag 20 oktober 2020 @ 12:05
quote:
0s.gif Op dinsdag 20 oktober 2020 00:44 schreef P8 het volgende:

[..]

Deze voelt ergens logisch, maar ik snap hem niet. Het voelt logisch, omdat we in ons 14 miljard jaar oude universum 42 miljard lichtjaar ver kunnen kijken.
Maar ik snap het niet, want het voelt ook kloppend dat met de constante uitdijing van het heelal alle sterrenstelsels (muv Andromeda en misschien een paar anderen) uiteindelijk dusdanig ver weg zijn, dat nieuwe fotonen nooit meer de Aarde zullen bereiken.

Kun je deze misschien toelichten?
Ik denk dat je in de war bent met het feit dat de Hubbleparameter van de tijd afhangt en zeker niet constant is.
Haushoferdinsdag 20 oktober 2020 @ 12:14
quote:
0s.gif Op maandag 19 oktober 2020 18:38 schreef TechnoCat het volgende:
En wat is de 'verste' afstand in het totale heelal? Die weet je niet, dus kun je ook geen leeftijd bepalen. :?
Je kunt alleen de leeftijd bepalen voor het zichtbare heelal. Nogmaals, niemand heeft een idee wat daarbuiten ligt.

quote:
0s.gif Op maandag 19 oktober 2020 18:38 schreef TechnoCat het volgende:
Er zijn genoeg artikelen te vinden van wetenschappers die van mening zijn dat het daadwerkelijke heelal vele malen groter zijn. Uiteraard kan ik het zelf niet bevestigen, maar ik zie geen reden waarom het heelal ineens zou stoppen op 46,5 miljard lichtjaar afstand.
Je kunt inderdaad afschattingen maken als je b.v. aanneemt dat het heelal gesloten zou moeten zijn. De vlakheid van onze ruimte zou je dan kunnen opvatten als een lokale benadering. Het heelal moet dan wel groot genoeg zijn zodat licht niet de kans heeft gehad om meerdere keren rond te zijn gegaan. Op basis daarvan kun je dan een grootte afschatten. Maar nogmaals, dat is nogal speculatief.

quote:
Alleen al het feit dat die ster HIER zo vlakbij ons ligt en zo oud is maakt het geloof in een 13,8 miljard jaar oude universum meer discutabel,
Waarom? Als het de enige meting zou zijn, dan zou je een punt hebben en zouden we achterdochtig kunnen worden. Maar het is bij lange na niet de enige meting.

quote:
en het gaat niet zozeer om deze ster, maar wel om het feit dat de ster in kwestie net zo oud of allicht ouder kan zijn dan het universum, doet mij gewoon geloven dat het totale universum veel ouder is.
Maar we hebben het niet over het totale universum. Deze ster ligt in het voor ons zichtbare universum, en daarvan hebben we de leeftijd vastgesteld op 13,8 miljard jaar.

quote:
Het wachten is op nieuwe veel gevoeligere telescopen die ultra dimme half uitgedoofde witte dwergsterren kunnen opsporen. Dit zijn de klokken van het universum. Vroeg of laat vindt men een 'witte' dwerg die niet meer wit nagloeit, maar slechts nog rood licht uitzend en uit berekeningen zal dan volgen dat deze dwerg 18 miljard jaar oud is. Dit gaat gebeuren, ik weet het zeker, het wachten is puur op instrumenten die ze kunnen opsporen.
Maar we kunnen toch allang straling opvangen in dat ftrequentiegebied :? Het wordt alleen penibel wanneer je straling wilt observeren van sterren of zwarte gaten in de buurt van de golflengte van de kosmische achtergrondstraling.

[ Bericht 65% gewijzigd door Haushofer op 20-10-2020 12:25:20 ]
Haushoferdinsdag 20 oktober 2020 @ 16:38
quote:
0s.gif Op dinsdag 20 oktober 2020 01:13 schreef P8 het volgende:
Het voor ons waarneembare universum is niet een driedimensionale manifestatie, maar een (minstens) vierdimensionale. Zoals het oppervlak van een bol geen middelpunt heeft, zo ook hoeft een universum geen middelpunt te hebben (zolang je met 3 coordinaten werkt). Dat is hoe ik het bekijk, anyway.
Nou, de ruimte van ons heelal is een driedimensionale ruimte :P Maar je kunt deze ruimte beschrijven in een embedding. Als je die vierdimensionale ruimte coördinaten meegeeft zoals {x,y,z,w}, dan is een mogelijkheid

x2 + y2 + z2 + w2 = R2

voor een parameter R. Dit is het driedimensionale analogon van een boloppervlak. Maar deze ruimte is driedimensionaal, en die embedding is niet nodig.
Cockwhalevrijdag 6 november 2020 @ 22:23
Is er hier niet sprake van een relatieve leeftijd, geen absolute?
Haushoferzaterdag 7 november 2020 @ 18:19
quote:
0s.gif Op vrijdag 6 november 2020 22:23 schreef Cockwhale het volgende:
Is er hier niet sprake van een relatieve leeftijd, geen absolute?
Ja, in feite wel. Maar als we het hebben over "de leeftijd van het heelal", dan bedoelen we meestal een tijdsduur zoals deze gemeten wordt door zogenaamde "comoving observers". Dit zijn waarnemers die "go with the flow" :P Oftewel: meegaan met de uitdijïng van de ruimte, maar in die ruimte zelf stilstaan. Stel je hierbij een rooster voor dat uitdijt, maar waarbij de waarnemers op vaste coördinaten van dat uitdijende rooster zitten.

Dat geldt b.v. ook als we het hebben over "de temperatuur van de kosmische achtergrondstraling" van T=2,7 K. Deze "comoving observers" definiëren, gezien de uitijding van de ruimte, een hele natuurlijke klasse van waarnemers.