FOK!forum / Wetenschap & Technologie / 'Black hole information paradox possibly solved'
InTrePidIvitymaandag 14 september 2020 @ 13:31
Brian Cox twitterde gisteren enthousiast over wetenschappelijk onderzoek (bron) dat blijkbaar aantoont dat informatie niet vernietigd wordt in een zwart gat.

Ik kan op mijn beurt weer enthousiast worden van Brian Cox, maar doorgaans snap ik geen snars van wat hij me probeert uit te leggen. Zo ook in dit geval!

Welke FOK!ker kan me uitleggen waarom dit zo belangrijk zou kunnen zijn en, nog intrigerender, waarom koppelen sommige reacties in de Twitter-thread de uitkomst van dit onderzoek aan het idee van een simulatie?
onlogischdinsdag 15 september 2020 @ 10:22
Brian Cox is een geweldige wetenschapper. Vertelt zijn verhaal altijd met zoveel passie voor zijn vak _O_
Haushoferdinsdag 15 september 2020 @ 15:37
Zie mijn boek,

https://www.bol.com/nl/f/-/9300000001197017/

:P
Haushoferdinsdag 15 september 2020 @ 15:39
Makkelijk antwoord. Ik kom er misschien later op terug; heb het paper niet gelezen. :P

Maar superinteressant onderwerp :Y Zie dat SciAm al een artikel over het onderwerp heeft geplaatst,

https://blogs.scientifica(...)information-paradox/
theunderdogdinsdag 15 september 2020 @ 17:27
quote:
Heb jij dit geschreven?
InTrePidIvitydinsdag 15 september 2020 @ 20:54
quote:
0s.gif Op dinsdag 15 september 2020 15:39 schreef Haushofer het volgende:
Makkelijk antwoord. Ik kom er misschien later op terug; heb het paper niet gelezen. :P

Maar superinteressant onderwerp :Y Zie dat SciAm al een artikel over het onderwerp heeft geplaatst,

https://blogs.scientifica(...)information-paradox/
Goeie reminder van je boek, die had ik nog op m’n verlanglijstje staan! Heb jij/je uitgever er meer aan als ik ‘m ergens direct koop i.p.v. bij Bol.com? Belangrijker: snap ik waar het over gaat nadat ik je boek heb gelezen?

Het artikel in je post dateert al van januari 2020 en is van een andere auteur dan het onderzoek uit de OP, hoe zit dat?
Haushoferwoensdag 16 september 2020 @ 08:57
quote:
0s.gif Op dinsdag 15 september 2020 20:54 schreef InTrePidIvity het volgende:

[..]

Goeie reminder van je boek, die had ik nog op m’n verlanglijstje staan! Heb jij/je uitgever er meer aan als ik ‘m ergens direct koop i.p.v. bij Bol.com? Belangrijker: snap ik waar het over gaat nadat ik je boek heb gelezen?

Het artikel in je post dateert al van januari 2020 en is van een andere auteur dan het onderzoek uit de OP, hoe zit dat?
Maakt niet uit waar je het boek koopt.

M'n boek behandelt de paradox en alle achtergrond erachter. Het behandelt zelfs uitgebreid de techniek dat de auteurs gebruiken om bovenstaand artikel te schrijven, namelijk holografie.

Het artikel in m'n post is inderdaad door een journalist geschreven, en niet door de auteurs van het artikel zelf. SciAm levert echter i.h.a. kwalitatief erg goede artikelen ;)
Haushoferwoensdag 16 september 2020 @ 08:58
quote:
0s.gif Op dinsdag 15 september 2020 17:27 schreef theunderdog het volgende:

[..]

Heb jij dit geschreven?
:Y

Zie ook deze topicreeks:

W&T / Boek over kwantumzwaartekracht: jullie input gevraagd #3

en het allereerste begin (2015):

W&T / Boek over kwantumzwaartekracht: jullie input gevraagd
InTrePidIvitywoensdag 16 september 2020 @ 11:22
quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 08:57 schreef Haushofer het volgende:

[..]

Maakt niet uit waar je het boek koopt.

M'n boek behandelt de paradox en alle achtergrond erachter. Het behandelt zelfs uitgebreid de techniek dat de auteurs gebruiken om bovenstaand artikel te schrijven, namelijk holografie.

Het artikel in m'n post is inderdaad door een journalist geschreven, en niet door de auteurs van het artikel zelf. SciAm levert echter i.h.a. kwalitatief erg goede artikelen ;)
Besteld :)

Ik hoop dat ik het artikel na het lezen van je boek ook beter begrijp :P Kun je voor nu uitleggen wat deze tweet nou precies stelt en waarom Brian Cox zegt dat hij 'not willing to go there yet' is?
Scheepskokwoensdag 16 september 2020 @ 11:37
quote:
Echt waar joh?
Ik zie je nou totaal anders.
Ter info: ik ben amateur-astronoom en verdiep me veel in theorie.
Wat je noemt over holografie (tweedimensionaal universum) spreekt me erg aan.
De_Onnoembarewoensdag 16 september 2020 @ 11:41
Het lijkt mij toch duidelijk dat zwarte gaten uiteindelijk degene zijn die de big bang cyclus weer laten herhalen ad infinitum. Mooie gedachte.
Scheepskokwoensdag 16 september 2020 @ 12:01
quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 11:41 schreef De_Onnoembare het volgende:
Het lijkt mij toch duidelijk dat zwarte gaten uiteindelijk degene zijn die de big bang cyclus weer laten herhalen ad infinitum. Mooie gedachte.
Dat is niet duidelijk, dat is een theorie.
De_Onnoembarewoensdag 16 september 2020 @ 12:51
quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 12:01 schreef Scheepskok het volgende:

[..]

Dat is niet duidelijk, dat is een theorie.
Exact, maar een hele logische. Die zwarte gaten worden groter en groter totdat ze zo groot worden dat ze instabiel worden en BOEM een nieuw universum wordt geschapen, waarna verloop van tijd weer zwarte gaten ontstaan die meer en meer massa opvreten etc
InTrePidIvitywoensdag 16 september 2020 @ 13:20
quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 12:51 schreef De_Onnoembare het volgende:

[..]

Exact, maar een hele logische. Die zwarte gaten worden groter en groter totdat ze zo groot worden dat ze instabiel worden en BOEM een nieuw universum wordt geschapen, waarna verloop van tijd weer zwarte gaten ontstaan die meer en meer massa opvreten etc
Ik begreep onlangs dat er een theorie is die stelt dat zwarte gaten (ook de grootste, laatst overgebleven gaten) uiteindelijk juist verdampen (in Hawkingstraling?) en vervolgens ook oplossen door protonverval, waardoor er *niets* meer overblijft.
Haushoferwoensdag 16 september 2020 @ 18:45
quote:
5s.gif Op woensdag 16 september 2020 11:22 schreef InTrePidIvity het volgende:

[..]

Besteld :)

Ik hoop dat ik het artikel na het lezen van je boek ook beter begrijp :P Kun je voor nu uitleggen wat deze tweet nou precies stelt en waarom Brian Cox zegt dat hij 'not willing to go there yet' is?
't Is al even geleden, maar volgens mij zit het ongeveer zo.

Zwarte gaten leken éénrichtingsverkeer: iets dat eenmaal voorbij de horizon gaat, wordt gedwongen om naar de singulariteit toe te gaan. Maar Hawking liet zien dat als je kwantummechanica erbij sleept, het verhaal verandert: dan gaan zwarte gaten gestaag deeltjes uitzenden, de zgn. Hawkingstraling. De reden waarom deze deeltjes bestaan leg ik uit in m'n boek, en kun je ook hier lezen:

W&T / [Zwarte Gaten] Inkomend Achtergrond straling vs Hawking straling (#2)

Nu blijkt die straling thermisch te zijn. Dat betekent concreet dat je er geen informatie uit kunt halen over wat er in het zwarte gat is gesodemieterd. Dat schendt echter een fundamentele eigenschap van de kwantummechanica. Dit is de informatie paradox: wat gebeurt er met die informatie (entropie) van datgene wat in het zwarte gat is gevallen?

Daarvoor moet je ook meenemen wat de entropie van het zwarte gat is. Jacob Bekenstein postuleerde vlak voor Hawking dat de entropie van een zwart gat schaalt met het oppervlak. Dat is buitengewoon merkwaardig, want normaal schaalt de entropie van een systeem met het volume. De entropie vertelt je namelijk op hoeveel verschillende manieren je een systeem kunt configureren, en dat aantal groeit met het volume. Bij zwarte gaten dus blijkbaar niet. Het is net alsof zo'n puur kwantumzwaartekrachtssyteem wat een stralend zwart gat is genoeg heeft aan 1 ruimtelijke dimensie minder om zijn configuratie vast te leggen.

Om de vraag omtrent de informatie te beantwoorden gebruikt men tegenwoordig een techniek die we holografie noemen. In het kort: holografie stelt dat sommige kwantumtheorieėn met zwaartekracht in D ruimtelijke dimensies 1 op 1 zijn af te beelden op kwantumtheorieėn zonder zwaartekracht in D-1 dimensies. Het zegt bijvoorbeeld dat een bepaalde kwantumtheorie met zwaartekracht in 5 dimensies eigenlijk stiekem hetzelfde is als een kwantumtheorie zonder zwaartekracht in 4 dimensies. Holografie is niet bewezen en alleen in bepaalde limietgevallen aangetoond voor hele gekunstelde situaties in snaartheorie. Toch zijn er veel indirecte aanwijzingen dat deze brug tussen kwantum en zwaartekracht veel dieper gaat. Holografie werd al een aantal jaar voor de concrete onderbouwing gepostuleerd door o.a. Gerard 't Hooft, op basis van die eigenschap van zwarte gaten dat hun entropie schaalt met het oppervlak i.p.v. het volume.

Is dat bijzonder? Ja, dat is heel bijzonder. Het betekent namelijk dat in zo'n kwantumtheorie zonder zwaartekracht op hele ingewikkelde wijze informatie zit verstopt over zwaartekracht in 1 dimensie hoger. Het is alsof er stiekem een Rembrandt zit verstopt in een Kamagurka-cartoon. Bovendien stelt holografie fysici in staat om berekeningen te doen die anders onmogelijk zouden zijn. Ook rijst het de vraag in hoeverre ruimte fundamenteel is; er zijn namelijk suggestieve berekeningen gedaan waarin ruimte als het ware "emergeert" vanuit de kwantumverstrengeling van fundamentele bouwstenen die we nog niet goed begrijpen; zie b.v.

https://www.scientificame(...)led-up-in-spacetime/

of

https://www.knowablemagaz(...)tum-origin-spacetime

Het artikel uit de OP doet dus zo'n holografische analyse, en zoals ik begrijp hebben ze een loop-hole gevonden waaruit blijkt dat de informatie niet verloren gaat. De analyse is echter gedaan voor zwarte gaten in 2 dimensies, een sterk versimpelde situatie, en de vraag is dan altijd in hoeverre zo'n versimpeling zich laat overhevelen naar onze ruimte. Daarbij is het artikel erg technisch, en kan ik me voorstellen dat Cox het nog lang niet in detail heeft doorgenomen. Of dat ooit zal/kan doen, want dit is een nogal gespecialiseerd vakgebied. Dus die slag om de arm snap ik wel :P

Nou ja, dat dus. ;)
Scheepskokwoensdag 16 september 2020 @ 19:06
quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 18:45 schreef Haushofer het volgende:

[..]

't Is al even geleden, maar volgens mij zit het ongeveer zo.

Zwarte gaten leken éénrichtingsverkeer: iets dat eenmaal voorbij de horizon gaat, wordt gedwongen om naar de singulariteit toe te gaan. Maar Hawking liet zien dat als je kwantummechanica erbij sleept, het verhaal verandert: dan gaan zwarte gaten gestaag deeltjes uitzenden, de zgn. Hawkingstraling. De reden waarom deze deeltjes bestaan leg ik uit in m'n boek, en kun je ook hier lezen:

W&T / [Zwarte Gaten] Inkomend Achtergrond straling vs Hawking straling (#2)

Nu blijkt die straling thermisch te zijn. Dat betekent concreet dat je er geen informatie uit kunt halen over wat er in het zwarte gat is gesodemieterd. Dat schendt echter een fundamentele eigenschap van de kwantummechanica. Dit is de informatie paradox: wat gebeurt er met die informatie (entropie) van datgene wat in het zwarte gat is gevallen?

Daarvoor moet je ook meenemen wat de entropie van het zwarte gat is. Jacob Bekenstein postuleerde vlak voor Hawking dat de entropie van een zwart gat schaalt met het oppervlak. Dat is buitengewoon merkwaardig, want normaal schaalt de entropie van een systeem met het volume. De entropie vertelt je namelijk op hoeveel verschillende manieren je een systeem kunt configureren, en dat aantal groeit met het volume. Bij zwarte gaten dus blijkbaar niet. Het is net alsof zo'n puur kwantumzwaartekrachtssyteem wat een stralend zwart gat is genoeg heeft aan 1 ruimtelijke dimensie minder om zijn configuratie vast te leggen.

Om de vraag omtrent de informatie te beantwoorden gebruikt men tegenwoordig een techniek die we holografie noemen. In het kort: holografie stelt dat sommige kwantumtheorieėn met zwaartekracht in D ruimtelijke dimensies 1 op 1 zijn af te beelden op kwantumtheorieėn zonder zwaartekracht in D-1 dimensies. Het zegt bijvoorbeeld dat een bepaalde kwantumtheorie met zwaartekracht in 5 dimensies eigenlijk stiekem hetzelfde is als een kwantumtheorie zonder zwaartekracht in 4 dimensies. Holografie is niet bewezen en alleen in bepaalde limietgevallen aangetoond voor hele gekunstelde situaties in snaartheorie. Toch zijn er veel indirecte aanwijzingen dat deze brug tussen kwantum en zwaartekracht veel dieper gaat. Holografie werd al een aantal jaar voor de concrete onderbouwing gepostuleerd door o.a. Gerard 't Hooft, op basis van die eigenschap van zwarte gaten dat hun entropie schaalt met het oppervlak i.p.v. het volume.

Is dat bijzonder? Ja, dat is heel bijzonder. Het betekent namelijk dat in zo'n kwantumtheorie zonder zwaartekracht op hele ingewikkelde wijze informatie zit verstopt over zwaartekracht in 1 dimensie hoger. Het is alsof er stiekem een Rembrandt zit verstopt in een Kamagurka-cartoon. Bovendien stelt holografie fysici in staat om berekeningen te doen die anders onmogelijk zouden zijn. Ook rijst het de vraag in hoeverre ruimte fundamenteel is; er zijn namelijk suggestieve berekeningen gedaan waarin ruimte als het ware "emergeert" vanuit de kwantumverstrengeling van fundamentele bouwstenen die we nog niet goed begrijpen; zie b.v.

https://www.scientificame(...)led-up-in-spacetime/

of

https://www.knowablemagaz(...)tum-origin-spacetime

Het artikel uit de OP doet dus zo'n holografische analyse, en zoals ik begrijp hebben ze een loop-hole gevonden waaruit blijkt dat de informatie niet verloren gaat. De analyse is echter gedaan voor zwarte gaten in 2 dimensies, een sterk versimpelde situatie, en de vraag is dan altijd in hoeverre zo'n versimpeling zich laat overhevelen naar onze ruimte. Daarbij is het artikel erg technisch, en kan ik me voorstellen dat Cox het nog lang niet in detail heeft doorgenomen. Of dat ooit zal/kan doen, want dit is een nogal gespecialiseerd vakgebied. Dus die slag om de arm snap ik wel :P

Nou ja, dat dus. ;)
Ik ken je boek niet, maar Brian Greene kwam ook met dit idee, ook met universa binnen een zwart gat waarin informatie holografisch werd afgebeeld. Zeer boeiend.
Haushoferwoensdag 16 september 2020 @ 19:45
Brian Greene is inderdaad ook een aanrader qua boeken. Zijn bijna net zo goed als die van mij :P
Haushoferwoensdag 16 september 2020 @ 19:47
@De_Onnoembare: het vermogen van de uitgestraalde Hawkingstraling is juist omgekeerd evenredig met de massa. Oftewel: massieve zwarte gaten zijn stabieler dan lichte. Dus dat idee is verre van logisch.
InTrePidIvitywoensdag 16 september 2020 @ 19:47
quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 18:45 schreef Haushofer het volgende:

[..]

't Is al even geleden, maar volgens mij zit het ongeveer zo.

Zwarte gaten leken éénrichtingsverkeer: iets dat eenmaal voorbij de horizon gaat, wordt gedwongen om naar de singulariteit toe te gaan. Maar Hawking liet zien dat als je kwantummechanica erbij sleept, het verhaal verandert: dan gaan zwarte gaten gestaag deeltjes uitzenden, de zgn. Hawkingstraling. De reden waarom deze deeltjes bestaan leg ik uit in m'n boek, en kun je ook hier lezen:

W&T / [Zwarte Gaten] Inkomend Achtergrond straling vs Hawking straling (#2)

Nu blijkt die straling thermisch te zijn. Dat betekent concreet dat je er geen informatie uit kunt halen over wat er in het zwarte gat is gesodemieterd. Dat schendt echter een fundamentele eigenschap van de kwantummechanica. Dit is de informatie paradox: wat gebeurt er met die informatie (entropie) van datgene wat in het zwarte gat is gevallen?

Daarvoor moet je ook meenemen wat de entropie van het zwarte gat is. Jacob Bekenstein postuleerde vlak voor Hawking dat de entropie van een zwart gat schaalt met het oppervlak. Dat is buitengewoon merkwaardig, want normaal schaalt de entropie van een systeem met het volume. De entropie vertelt je namelijk op hoeveel verschillende manieren je een systeem kunt configureren, en dat aantal groeit met het volume. Bij zwarte gaten dus blijkbaar niet. Het is net alsof zo'n puur kwantumzwaartekrachtssyteem wat een stralend zwart gat is genoeg heeft aan 1 ruimtelijke dimensie minder om zijn configuratie vast te leggen.

Om de vraag omtrent de informatie te beantwoorden gebruikt men tegenwoordig een techniek die we holografie noemen. In het kort: holografie stelt dat sommige kwantumtheorieėn met zwaartekracht in D ruimtelijke dimensies 1 op 1 zijn af te beelden op kwantumtheorieėn zonder zwaartekracht in D-1 dimensies. Het zegt bijvoorbeeld dat een bepaalde kwantumtheorie met zwaartekracht in 5 dimensies eigenlijk stiekem hetzelfde is als een kwantumtheorie zonder zwaartekracht in 4 dimensies. Holografie is niet bewezen en alleen in bepaalde limietgevallen aangetoond voor hele gekunstelde situaties in snaartheorie. Toch zijn er veel indirecte aanwijzingen dat deze brug tussen kwantum en zwaartekracht veel dieper gaat. Holografie werd al een aantal jaar voor de concrete onderbouwing gepostuleerd door o.a. Gerard 't Hooft, op basis van die eigenschap van zwarte gaten dat hun entropie schaalt met het oppervlak i.p.v. het volume.

Is dat bijzonder? Ja, dat is heel bijzonder. Het betekent namelijk dat in zo'n kwantumtheorie zonder zwaartekracht op hele ingewikkelde wijze informatie zit verstopt over zwaartekracht in 1 dimensie hoger. Het is alsof er stiekem een Rembrandt zit verstopt in een Kamagurka-cartoon. Bovendien stelt holografie fysici in staat om berekeningen te doen die anders onmogelijk zouden zijn. Ook rijst het de vraag in hoeverre ruimte fundamenteel is; er zijn namelijk suggestieve berekeningen gedaan waarin ruimte als het ware "emergeert" vanuit de kwantumverstrengeling van fundamentele bouwstenen die we nog niet goed begrijpen; zie b.v.

https://www.scientificame(...)led-up-in-spacetime/

of

https://www.knowablemagaz(...)tum-origin-spacetime

Het artikel uit de OP doet dus zo'n holografische analyse, en zoals ik begrijp hebben ze een loop-hole gevonden waaruit blijkt dat de informatie niet verloren gaat. De analyse is echter gedaan voor zwarte gaten in 2 dimensies, een sterk versimpelde situatie, en de vraag is dan altijd in hoeverre zo'n versimpeling zich laat overhevelen naar onze ruimte. Daarbij is het artikel erg technisch, en kan ik me voorstellen dat Cox het nog lang niet in detail heeft doorgenomen. Of dat ooit zal/kan doen, want dit is een nogal gespecialiseerd vakgebied. Dus die slag om de arm snap ik wel :P

Nou ja, dat dus. ;)
Ik krijg morgen je boek binnen, dus hoop dat ik al deze concepten dan beter leer begrijpen :o

Maar wat ik nu nog graag zou willen begrijpen is waarom Twitteraars in reactie op zijn tweet dit als bewijs zien dat we in een simulatie leven?

twitter

twitter

twitter
Haushoferwoensdag 16 september 2020 @ 19:49
Omdat die Twitteraars geen idee hebben waar het artikel over gaat, gok ik :P

Die simulatiehypothese staat, voor zover ik weet, los van holografie.
InTrePidIvitywoensdag 16 september 2020 @ 20:15
quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 19:49 schreef Haushofer het volgende:
Omdat die Twitteraars geen idee hebben waar het artikel over gaat, gok ik :P

Die simulatiehypothese staat, voor zover ik weet, los van holografie.
Helaas, ik hoopte dat we dit jaar dan even konden resetten ofzo :P

Fascinerende materie, hoe dan ook! Behandel je entropie ook in je boek?
Haushoferwoensdag 16 september 2020 @ 20:25
Ja, dat begrip komt uitgebreid aan bod, inclusief analogieėn en een verklaring voor het logaritmische karakter ervan.
Parafernaliazaterdag 19 september 2020 @ 01:45
quote:
hij is uit _O_
Haushoferzondag 20 september 2020 @ 11:06
quote:
0s.gif Op zaterdag 19 september 2020 01:45 schreef Parafernalia het volgende:

[..]

hij is uit _O_
Ja, intussen al 5 maanden *O*
Haushoferzondag 20 september 2020 @ 11:30
quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 11:37 schreef Scheepskok het volgende:
Ik zie je nou totaal anders.
Ik weet niet precies of dit een compliment is of niet, maar ik ga maar voor het eerste :P

quote:
0s.gif Op woensdag 16 september 2020 13:20 schreef InTrePidIvity het volgende:

[..]

Ik begreep onlangs dat er een theorie is die stelt dat zwarte gaten (ook de grootste, laatst overgebleven gaten) uiteindelijk juist verdampen (in Hawkingstraling?) en vervolgens ook oplossen door protonverval, waardoor er *niets* meer overblijft.
Dat zwarte gaten "verdampen", daarover zijn de meeste natuurkundigen het wel eens, ook al is het experimenteel gezien vrijwel onmogelijk om het waar te nemen; de kosmische achtergrondstraling domineert in verreweg de meeste gevallen de straling die zo'n zwart gat uitzendt.

Proton-verval is een ander beestje: het wordt voorspeld door elke unificatietheorie (GUT) die ik ken (zegt misschien niet zo veel :P ), maar het wordt niet waargenomen. Daarmee zijn veel GUTs al uitgesloten. Wat het uiteindelijk lot is van alle materie hangt af van of die protonen uiteindelijk ook zullen samenklonteren/opgeslokt worden tot zwarte gaten, en dat hangt ook weer af van de uitdijing van het universum.

Daar zullen vast papers over geschreven zijn, maar aangezien dit tijdscenario's zijn van t=1040 jaar (oid) en veel meer, vind ik dat persoonlijk niet zo boeiend :P