Eind juni en begin juli werd van de jaarlijkse zomervakantie genoten. Vanwege de coronacrisis werd het een rondreis door Duitsland. De eerste week verbleven we in de Harz, het domein van de HSB én de HVLE.
In Quedlinburg worden met regelmaat grindtreinen beladen. HVLE rijdt meermaals per week met wisselende tractie treinen bestaande uit witte GATX Faccns'n 's nachts naar deze aan de noordzijde van de Harz gelegen stad. Hier worden de treinen overdag beladen. Aan het begin van de avond vertrekt de trein richting Magdeburg.
Quedlinburg ligt aan de zijlijn Wegeleben-Thale en is op het overzichtelijke emplacement van Quedlinburg na enkelsporig. Bij Wegeleben komt de eveneens enkelsporige lijn uit Aschersleben erbij en vormt daarna een dubbelsporige lijn tot Halberstadt.
Op de heerlijk zonnige maar hete avond van dinsdag 23 juni 2020 zette HVLE geen Maxima of Eurodual in maar een 'goodold' Blue Tiger. Gezien de komst van laatstgenoemde krachtpatsers van
Stadler zijn de Tiger's bij HVLE met uitsterven bedreigd.
De HVLE V330.6 is op dinsdag 23 juni 2020 met een beladen grindtrein een klein kwartiertje eerder uit Quedlinburg vertrokken en passeert hier het verlaten maar gelukkig nog niet afgebroken seinhuis van Wegeleben op weg naar Magdeburg Rothensee.
De Harzer Schmalspurbahnen GmbH (HSB) is, met een totale spoorlengte van 140 kilometer, het grootste smalspoorbedrijf van Duitsland. Het bedrijf is opgericht in 1991 en heeft twee jaar later het smalspoornet in de Harz van de Deutsche Reichsbahn (DR) overgenomen. De HSB bedient in totaal 44 stations op drie spoorlijnen en heeft 25 stoomlocomotieven, 16 diesellocomotieven en 10 motorwagens in dienst.
Dagelijks wordt de dienstregeling uitgevoerd op drie spoorlijnen:
- Wernigerode-Drie Annen Hohne-Eisfelder Talmühle-Nordhausen (Harzquerbahn);
- Drei Annen Hohne-Brocken (Brockenbahn);
- Eisfelder Talmühle-Quedlinburg (Selketalbahn).
Op het grootste deel van het spoorwegnet rijdt HSB zelf met stoom- en dieseltreinen. Tussen Ilfeld en Nordhausen rijden daarnaast ook smalspoortrams (exploitatie door Stadtwerke Nordhausen).
De HSB vervoert jaarlijks circa 1 miljoen mensen, waarvan de meesten met de meermaals per dag rijdende stoomtrein naar de hoogste berg van de regio, de Brocken, reizen. Op zomerse dagen wordt tot acht keer per dag met stoomtractie vanuit Wernigerode via Drei Annen Hohne naar de Brocken gereden. Op 26 juni 2020 is de 99 7239 onderweg met een extra ingelegde trein Wernigerode - Drei Annen Hohne in het pad van de P 8931 en kon hier nabij het hotel Drei Annen worden vastgelegd.
De Harzer Schmalspurbahn (HSB) beschikt naast veel stoomlocomotieven ook over tien dieselmotorwagens van verschillende types. Twee exemplaren, de 187 011 en 187 013, zijn in 1955 door Talbot gebouwd voor Kreis Altenaer Eisenbahn. Later werden beide motorwagens ingezet op de Duitse waddeneilanden Langeoog en Juist.
Het avontuur in het hoge noorden van Duitsland eindigde toen de HSB beide motorwagens in 1995 kocht. In Halberstadt werden beide wagens omgebouwd: de middendeuren verdwenen, de klapdeuren werden vervangen door schuifdeuren en ook aan de andere zijde werden deuren ingebouwd.
De HSB zet deze oude motorwagens sindsdien veelal in op de Selketalbahn tussen Quedlinburg en Eisfelder Talmühle. Slechts sporadisch zijn de motorwagens ook op de Harzquerbahn van/naar Wernigerode aan te treffen. Veelal de meeste laag bezette treinritten worden tegenwoordig gereden door modernere motorwagens uit 1999, maar daarover een andere keer meer.
Op zondag 21 juni 2020 werd bij de HSB nog volgens de coronadienstregeling gereden. Er reden minder stoomtreinen en op de Harzquer- en Selketalbahn was het aantal treinen eveneens flink gereduceerd. Trein P 8902 (Benneckenstein - Wernigerode) stond wel gepland en werd deze zondag gereden door oudgediende 187 013. De opname toont de passage bij een onbewaakte overweg tussen de stationnetjes Sorge en Elend.
Op het traject Gernrode-Quedlinburg lag tot 2005 nog normaalspoor, dat doorliep tot Frose. De dienst werd door DB uitgevoerd. Vanwege infrastructurele problematiek, waaronder een seinhuisbrand, alsmede teruglopende reizigersaantallen, zag de DB in 2005 genoodzaakt de treindienst, die toen al was ingekort tot Gernrode-Quedlinburg, geheel te staken.
De HSB startte in 2005 vanuit Gernrode de ombouwwerkzaamheden naar meterspoor van de ruim acht kilometer lange spoorlijn naar Quedlinburg. Sinds 2006 rijden hier gedurende de zomerdienstregeling zes reizigerstreinen per dag, waarvan twee stoomtreinen, per richting.
Dat hier tot 2005 nog normaalspoor lag, is nog goed te zien op het stationnetje van Bad Suderode. Het stationsgebouw lijkt wat overgedemensioneerd voor de enkelsporige halte, wat Bad Suderode nu nog is. Het gebouw staat onder monumentenbescherming. HSB 187 019 vertrekt op 27 juni 2020 als P 8916 uit Hasselfelde op weg naar Quedlinburg.
In de kalkgroeves bij Rübeland wordt al meer dan honderd jaar kalk gewonnen. Het bedrijf Fels Werke haalt hier kalk uit drie groeves die dicht bij elkaar liggen: Rübeland (W1), Kaltes Tal (W2) en Hornberg bij Elbingerode. Een aanzienlijk deel van de kalk wordt per trein naar diverse bestemmingen getransporteerd.
Tussen Elbingerode en Blankenburg ligt de Rübelandbahn, die tegenwoordig alleen nog wordt gebruikt door vervoerder HVLE. Het reizigersvervoer is hier helaas in 2005 gestopt. HVLE rijdt hier dagelijks met elektrische locomotieven meerdere zware kalktreinen over de heuvelachtige spoorlijn naar Blankenburg. Aldaar worden de treinen door DB Cargo, MEG of HVLE zelf met dieseltractie verder doorgevoerd.
Op zondagochtend 21 juni 2020 ging ik even kijken naar fotopunten op de Rübelandbahn zodat ik de dagen erna een goed plan kon maken. Ik had niet verwacht dat er op zondagochtend daadwerkelijk treinen zouden rijden. Na het checken van dit fotopunt bij Hüttenrode zag ik bij het wegrijden twee losse locs ri Rübeland rijden. Dat betekende dat er een beladen trein zou worden opgehaald.
Meteen rechtsomkeert gemaakt, de ladder uit de auto meegenomen en de heuvel beklommen. Na ruim een half uur wachten kwamen de 185 640 en 185 641 met een uit 17 Falns bestaande beladen kalktrein de bocht door. De trein is hier onderweg van een van de kalkgroeves bij Rübeland naar de spitzkehre Michaelstein. Dit is ook de reden dat alle treinen met lok voor én lok achter rijden. In Michaelstein kan dan namelijk snel van richting worden veranderd zodat niet hoeft te worden omgelopen. Het emplacement Blankenburg wordt daarna zo´n vijf minuten later bereikt.
De Havelländische Eisenbahn (HVLE) rijdt dagelijks vanuit de kalkgroeves in Rübeland en Elbingerode meerdere kalktreinen over de geëlektrificeerde Rübelandbahn naar Blankenburg. Vanaf hier nemen diesellocomotieven van HVLE, DB Cargo of de MEG de trein over en rijden de kalktreinen naar een aantal bestemmingen in Duitsland, waaronder Beddingen, Buna Werke en Ruhland.
Driemaal per week, doorgaans op maandag, woensdag en vrijdag, vertrekt de HVLE in de ochtend uit Blankenburg met een kalktrein bestaande uit blauwe VTG Falns naar het in het oosten van Duitsland geleden Ruhland, gelegen tussen Cottbus en Dresden. In Ruhland worden de treinen verdeeld over drie energiecentrales van de Lausitzer Energie Kraftwerke: Jänschwalde (via Peitz Ost) en Schwarze Pumpe en Boxberg (via Spreewitz). De kalk is benodigd ten behoeve van de rookgasontzwaveling in de energiecentrales.
Op 24 juni 2020 heeft HVLE-dieselloc V330.2 in Blankenburg een beladen kalktrein overgenomen van twee elektrische locomotieven die de trein in Elbingerode hebben opgehaald. Keurig op tijd volgens dienstregeling vertrok het geheel om 11:00 uit Blankenburg op weg via Halberstadt, Bernburg, Dessau, Lutherstadt Wittenberg en Elsterwerda naar Ruhland en heeft zojuist de brug over Autobahn A36 gepasseerd.
Later meer..