Neoliberalisme wat houdt het in? #34

quote:

Op dinsdag 22 september 2020 10:00 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Buiten dat ik niet van mening ben dat het neoliberalisme te vergelijken is met een dictator, is het wel handig om na te denken over de opvolging in het machtsvacuüm dat de dictator achterlaat. Anders krijg je Afrikaanse toestanden: we vervangen de ene dictator, hopen dat het volk dan vanzelf democratie gaat uitvinden en zijn hoogst verbaasd als er een nieuwe dictator opkomt. Als je bijvoorbeeld kijkt naar het neoliberalisme, dan worden een hoop democratische en kapitalistische issues op het bordje van het neoliberalisme gedeponeerd, maar ik verwacht niet dat de democratie en het kapitalisme plotseling feilloos werken als we alles wat hier neoliberaal wordt genoemd uitbannen.

quote:

Op dinsdag 22 september 2020 11:02 schreef Papierversnipperaar het volgende:
Het is toch idioot dat neo-liberalen eerst neo-liberalisme ontkennen om vervolgens te beweren dat er alleen neo-liberalisme (mogelijk) is.

quote:

Op dinsdag 22 september 2020 13:59 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Beetje zoals socialisten die beweren dat de democratie geweld aan wordt gedaan door het kapitalisme, maar denken dat zonder het neoliberalisme de democratische rechtsstaat ongehinderd zal doordenderen.

quote:

Hoe 'aasgierfondsen' onze economie verzieken

25 september 2020, babette schenkels

De één z'n dood is de ander z'n brood. Hoewel de hele wereld in een crisis verkeert, en de schulden van arme landen zich opstapelen, maken 'aasgierfondsen' juist enorme winsten. Wat voor fondsen zijn dit, en hoe kunnen we ze stoppen?

Als ware gieren zwermen ze rond zwakke landen en bedrijven. Op het moment dat hun prooi niets meer kan betalen, slaan ze toe en halen ze de buit binnen.

De term aasgierfondsen is niet gek bedacht. Al noemen de investeerders zichzelf liever distressed-debt investors. Deze financiële fondsen – vaak in handen van miljardairs, gevestigd in Caribische belastingparadijzen – kopen voor een schijntje schulden op van landen en bedrijven die bijna failliet zijn. Vervolgens spannen ze rechtszaken aan om het volledige bedrag van de schuld, plus achterstallige rentes en boetes, terug te eisen.

Op deze manier speculeren de fondsen op schuld: ze verwachten later meer terug te krijgen dan het aankoopbedrag van de schulden. Dit is niet altijd verkeerd: door herstructurering van de schuld kan worden geprobeerd om het bedrijf of land weer financieel gezond te krijgen. Maar meestal geven deze geldschieters daar niet om.

Hema in de houdgreep
Neem bijvoorbeeld het recente voorbeeld van de Hema. De oer-Hollandse winkelketen kampt al jaren met torenhoge schulden en rentes, een erfenis uit de jaren waarin het Britse fonds Lion Capital de eigenaar was. Als gevolg van de coronacrisis konden afgelopen juni de rentekosten – die jaarlijks oplopen tot ruim 50 miljoen – niet afbetaald worden.

En ja, wie hebben zich de laatste maanden op dat bedrijf gestort? Juist: aasgierfondsen. Toen bleek dat Hema door de klap van de crisis zijn schulden niet kon afbetalen, kochten zij de schuld voor een prikkie op. In ruil voor het verlagen van de schuld krijgen de schuldeisers nu alle aandelen in handen en kunnen ze het bedrijf weer doorverkopen. De toekomst van de Hema boeit ze niet, ze proberen simpelweg zoveel mogelijk geld te persen uit het failliete bedrijf.

Profiteren van corona
Het lijkt erop dat dit soort investeerders nu in de startblokken staat om van de schade van de coronacrisis te profiteren. Zo werd onlangs het grootste aasgierfonds ooit opgericht, met een omvang van 15 miljard dollar. Dit fonds, van het Amerikaanse Oak Tree Capital, verwacht dat meer bedrijven failliet zullen gaan dan tijdens de kredietcrisis van 2008, en ziet daarom juist nu een ‘unieke kans om te investeren’.

Maar het kan nog erger. Dit soort fondsen azen niet enkel op bedrijven, maar ook op de schulden van ontwikkelingslanden. Ontwikkelingslanden hebben namelijk veel schuld door buitenlandse leningen. Alleen al in 2020 moeten zij drieduizend miljard dollar terugbetalen. Door de economische klappen van de coronacrisis lukt dit niet meer en zijn veel landen in een schuldencrisis beland. De aasgierfondsen zien dit wederom als een kans om te profiteren en miljoenenwinsten te boeken op hun schuld. Met de toekomst van deze landen, waar de armste mensen ter wereld wonen, wordt wederom geen rekening gehouden.

Waarom lenen arme landen dan zo veel?
Je zult misschien denken, waarom hebben die landen dan zoveel schuld? Arme landen lenen al decennialang geld bij private investeerders, multilaterale instituties zoals de Wereldbank en het IMF, of bij overheden waarmee ze handel drijven, zoals in toenemende mate China.

Dit doen zij om hun handelstekort te financieren: ze geven meer uit aan het importeren van goederen dan er binnenkomt van de export. Dit komt voornamelijk doordat de producten die ze exporteren, zoals bananen en olie, minder waard zijn dan producten die ze importeren, zoals auto´s en telefoons. Door te lenen in het buitenland kunnen zij deze handelstekorten financieren.

Deze leningen kunnen economisch voordelig zijn. Startkapitaal kan handig zijn om een gezonde economie te bouwen. Maar wanneer je inkomsten te laag zijn om de rente op de lening te betalen, dan moet je nóg meer lenen om de rente af te betalen. Op dat moment ontstaat er een debt trap.

Veel arme landen zijn in zo'n schuldencyclus vastgeraakt, waarbij ze steeds meer moeten lenen om de schulden en steeds groter wordende rente af te kunnen betalen. Al voor het coronavirus waarschuwde het IMF voor een aankomende schuldencrisis. Covid-19 heeft niet bepaald geholpen. Uit een recent rapport van de Verenigde Naties blijkt dat 64 landen meer uitgeven aan het afbetalen van schuld dan aan bijvoorbeeld gezondheidszorg. Terwijl er juist nu geld nodig is om te investeren in het bedwingen van de gevolgen van het virus.

Schuld als verdienmodel
Het idee dat deze berg aan schulden moeten worden verlicht – en zelfs kwijtgescholden – wordt wel steeds breder omarmd. In april kwamen op initiatief van het IMF de G20-landen bijeen om uitstel van schuldbetalingen te bieden aan de armste landen. Maar private investeerders, waaronder de aasgierfondsen, doen hier liever niet aan mee.

Dit soort fondsen hebben namelijk een verdienmodel gemaakt uit schuld. Wanneer een land zijn schuld niet meer kan afbetalen aan de eiser, kopen de fondsen het schuldpapier voor heel weinig geld op. Vervolgens slepen ze het land soms jarenlang naar de rechtbank totdat de volledige schuld – inclusief de alsmaar stijgende rente – wordt afbetaald. Op die manier proberen ze een winst te slaan uit de overheidsschuld van kwetsbare landen, zonder rekening te houden met waar de schuld vandaan komt of de impact die het betalen ervan op het land kan hebben.

1600% winst op de Argentijnse staatsschuld
Argentinië is een voorbeeld van een land dat al jarenlang strijdt tegen aasgierfondsen. Speculerende bedrijven kochten tijdens de vorige crisis massaal goedkope Argentijnse schuldpapieren op en procedeerden met succes. Zo maakte het Amerikaanse fonds NML Capital van miljardair Paul Singer een aantal jaar geleden 1600 procent winst (ja, je leest het goed) op de overheidsschuld van Argentinië, wat het land op randje van faillissement bracht. De kosten worden vooral gevoeld door de Argentijnse bevolking zelf, die al jaren leeft met de dagelijkse angst dat zij hun spaargeld opnieuw verliezen.

Hoe knippen we de vleugels van aasgierfondsen?
De speculatieve activiteiten van aasgierfondsen leveren geen enkele meerwaarde op voor de economie. Sterker nog, ze schaden de economieën in ontwikkelingslanden enorm en daarmee ook de inwoners. Wat kunnen we er tegen doen?

Allereerst kunnen landen anti-aasgierfonds wetten aannemen. Zulke wetten zorgen ervoor dat de fondsen via de rechtbank nooit méér dan het aankoopbedrag van de schuld kunnen terug krijgen. De financiële prikkel om maximale winst te persen uit de schuld wordt hiermee weggenomen. Een handjevol landen heeft al wetgeving tegen de aasgierfondsen aangenomen. Maar in de meeste landen, waaronder Nederland, hebben de financiële roofdieren nog vrije bewegingsruimte.

België, het eerste land met een anti-aasgierwet
In 2015 nam België als eerste land een wet tegen aasgierfondsen aan. De roep om de wet ontstond, toen een aasgierfonds via de Belgische rechtbank beslag legde op Belgisch ontwikkelingsgeld, bestemd voor een waterproject in Congo.

Het op de Kaaimaneilanden gevestigde bedrijf Kensington International had voor 1,8 miljoen dollar aan staatsschulden opgekocht van Congo, maar kon vervolgens via de rechtbank wel 118 (!) miljoen dollar terugvorderen. Om dit geld te innen, dacht het aasgierfonds recht te hebben op het Belgische ontwikkelingsgeld, dat naar Congo had moeten gaan.

De bouw van een waterkrachtcentrale in het land kwam hierdoor stil te staan. Door de wet kan dit sinds 2015 niet meer: via Belgische rechtbanken kan een aasgierfonds nooit méér terugkrijgen dan het bedrag dat het zelf voor het schuldpapier heeft betaald.

Het internationale schuldensysteem op de schop
Op nationaal niveau zouden meer landen dus meer kunnen doen. Maar om het wereldwijde probleem echt aan te pakken moet het internationale schuldensysteem op de schop. Juist in tijden van crisis hoort de schuldeiser het risico van zijn investering te accepteren. Toch kunnen de aasgierfondsen de situatie alsnog misbruiken om zoveel mogelijk geld te trekken uit arme landen.

Econoom Joseph Stiglitz stelt daarom een ‘buyback program’ voor, waarbij onhoudbare schulden van arme landen kunnen worden teruggekocht door het IMF. Hierdoor kan er meer controle komen over de internationale schuld en wordt voorkomen dat Westerse fondsen in handen van miljardairs profiteren van armoede.

Tot slot is er een grootschalige schuldenschoonmaak nodig, waarbij schulden van arme landen worden kwijtgescholden om een nog grotere crisis te voorkomen. Het besluit tot schuldverlichting voor de armste landen door het IMF en de G20 landen is een eerste stap, maar is volgens experts niet genoeg. Meer dan de helft van de schuld komt namelijk van private schuldeisers zoals de aasgierfondsen. Die zullen gedwongen moeten worden om mee te werken aan de schuldverlichting.

Een decennium armoedebestrijding dreigt verloren te gaan
Het geld dat nu wordt gebruikt om buitenlandse schulden af te betalen is meer dan ooit nodig om te investeren in het welzijn van burgers. Een decennia aan armoedebestrijding staat op het spel. De Verenigde Naties waarschuwt al voor een hongerpandemie, waarbij het aantal mensen in acute hongersnood eind dit jaar verdubbelt naar 260 miljoen.

Zonder kwijtschelding zullen arme landen nog meer gaan lenen om de schulden en steeds groter wordende rente af te kunnen betalen. Dit betekent dat de vicieuze cirkel van armoede zich voortzet. Aasgierfondsen zullen juist nog meer winst proberen te innen uit arme landen.

De coronacrisis biedt een kans om de financiële sector rechtvaardiger te maken. In plaats van toe te geven aan de eisen van aasgierfondsen in handen van Westerse miljardairs, kan eerlijke wetgeving ervoor zorgen dat noodzakelijk geld terecht komt bij de juiste mensen.

https://www.vpro.nl/progr(...)ruiken-hun-kans.html

quote:

Megavervuiler Tata Steel betaalt 0 euro vennootschapsbelasting


26 september 2020

Tata Steel IJmuiden, een van de grootste uitstoters van broeikasgassen in Nederland, betaalt al jaren geen vennootschapsbelasting. Hoewel Tata Steel IJmuiden de afgelopen acht jaar 1,7 miljard euro winst boekte, droeg het bedrijf daarvan geen cent af, blijkt uit onderzoek van het Noordhollands Dagblad.

Normaal gesproken zou Tata Steel zo’n 390 miljoen euro over de winst hebben moeten betalen. Maar dankzij een fiscale truc, waarbij het bedrijf de rente die het betaalt over leningen voor een Engelse overname mag aftrekken van de winst, blijft er onderaan de streep welgeteld nul euro voor de overheid over.

Ondertussen mag de overheid vanwege de coronacrisis wel opdraaien voor de inkomenssteun aan de werknemers van Tata Steel in IJmuiden. Daarbovenop staat de overheid garant voor een lening van 150 miljoen euro. Pikant: het bedrijf in IJmuiden leent hetzelfde bedrag weer uit aan het eigen Indiase moederbedrijf.

Het Indiase Tata trekt het voormalige Koninklijke Hoogovens sowieso leeg. Zo betaalt de IJmuidense vestiging veel te veel voor de inkoop van steenkool en ijzererts bij een ander Tata-onderdeel, en is het bedrijf jaarlijks ook nog eens 10 tot 15 miljoen kwijt voor het gebruik van de merknaam Tata.

Tata Steel is verantwoordelijk voor ongeveer 7 procent van de totale Nederlandse broeikasgasuitstoot. Dat percentage kan in werkelijkheid overigens nog een stuk hoger liggen. Vorig jaar bleek dat het bedrijf veel meer uitstoot dan het officieel rapporteert.

https://joop.bnnvara.nl/n(...)nnootschapsbelasting

quote:

Op zondag 27 september 2020 07:16 schreef Bondsrepubliek het volgende:

Dit soort fondsen hebben namelijk een verdienmodel gemaakt uit schuld. Wanneer een land zijn schuld niet meer kan afbetalen aan de eiser, kopen de fondsen het schuldpapier voor heel weinig geld op. Vervolgens slepen ze het land soms jarenlang naar de rechtbank totdat de volledige schuld – inclusief de alsmaar stijgende rente – wordt afbetaald. Op die manier proberen ze een winst te slaan uit de overheidsschuld van kwetsbare landen, zonder rekening te houden met waar de schuld vandaan komt of de impact die het betalen ervan op het land kan hebben.

quote:

The structure of companies and sales was therefore put in place and employed by the Congo/SNPC/Cotrade with the object of evading enforcement of existing liabilities of the Congo by hiding its assets from view.

quote:

Op maandag 28 september 2020 23:21 schreef Klopkoek het volgende:
De rem is er allang af... Als je maar bankier en financiële maffia bent. Dan kan alles. Van schulden maken tot massaal witwassen en gratis geld.

quote:

Op maandag 28 september 2020 23:26 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Als het zo makkelijk is, waar is jouw gratis geld dan?

quote:

Op maandag 28 september 2020 22:12 schreef GSbrder het volgende:
Overigens vind ik de stelling dat niemand beter wordt van 'aasgierfondsen' wel wat gek, want voor sommige eigenaren kan schuld verkopen voor $0.60 voor elke $1 die uitstaat een betere deal zijn, vooral als ze een andere risicobereidheid hebben, of niet de adem om jarenlang het juridisch steekspel tussen schuldenaren en schuldeisers te financieren.

Waar schuld is (ook bijvoorbeeld de Nederlandse staatsschuld, wat we volgens mensen massaal moeten laten oplopen) is ook distressed schuld. Laat de markt daar haar werk doen, ook als dat voor private winsten en publieke verliezen zorgt, anders is de rem er af en ligt moral hazard op de loer.

quote:

Op dinsdag 29 september 2020 13:53 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Het is makkelijk als je tot het old boys network behoort, het leger bezit en de centrale bank in handen hebt.

Jij verdedigt een mensonterend systeem, verdedigt het socialiseren van verliezen en privatiseren van winsten, omdat het anders zogenaamd tot moral hazard zou leiden.

Een pure drogreden, want het socialiseren van verliezen is op zichzelf al een moral hazard. Iedereen met twee hersencellen doorziet dit.

Het draaien en liegen kent geen grenzen.

quote:

Op dinsdag 29 september 2020 14:08 schreef Tocadisco het volgende:

[..]

Dat je als geldverstrekker eigenlijk zonder al te veel risico, je kunt ze immers tot aan de poorten van de hel en terug achtervolgen met rechtszaken, geld kunt uitlenen aan bijzonder dubieuze figuren is toch evengoed een moral hazard? Tegenover een onverantwoordelijke schuldenaar staat immers een niet verantwoordelijke debiteur die hem dat geld überhaupt niet had moeten lenen.

quote:

Op vrijdag 2 oktober 2020 21:26 schreef Klopkoek het volgende:
https://www.nrc.nl/nieuws(...)-bevlieging-a4013843

Neoliberalisme is dus geen onzinterm

quote:

ACHTERGROND GEZONDHEIDSVERSCHILLEN ARM EN RIJK

Arme mensen gaan zes jaar eerder dood – waarom doen we daar niets aan?

De gezondheidsverschillen tussen bewoners van ‘goede’ en ‘slechte’ wijken zijn gigantisch. Lageropgeleiden leven maar liefst 15 jaar minder in goede gezondheid dan hogeropgeleiden. De ongelijkheid groeit, en de coronacrisis maakt dat nog eens erger. Waarom wordt er niet veel meer ingezet op preventie?

Michiel van der Geest 2 oktober 2020, 15:00

quote:

Op zaterdag 3 oktober 2020 13:58 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

De verrechtsing van Nederland sinds de jaren 70 betekend gewoon dat de meeste mensen het economisch slechter hebben gekregen.

quote:

INTERVIEW NOREENA HERTZ

Dit is de eenzaamste eeuw ooit, en dat is de schuld van het neoliberalisme

Het neoliberalisme heeft geleid tot de eenzaamste eeuw ooit, zegt econoom Noreena Hertz. Volgens haar is het tijd om kapitalisme te voorzien van een dosis mededogen en solidariteit.

Karolien Knols 2 oktober 2020, 17:11

quote:

‘Het ideologische fundament van de 21ste-eeuwse eenzaamheid’, schrijft ze in haar boek, ‘dateert van de jaren tachtig, toen een bijzonder brute vorm van kapitalisme voet aan de grond kreeg: het neoliberalisme, een ideologie met een allesoverheersende nadruk op vrijheid – vrije keuze, vrije markten, vrij zijn van overheidsbemoeienis. De ideologie hechtte waarde aan een geïdealiseerde vorm van zelfredzaamheid en een meedogenloos competitieve mentaliteit, die het eigenbelang plaatste boven de gemeenschap en het gemeenschappelijk belang.’

quote:

Meritocratische hoogmoed
De waardigheid van werk

De elite kijkt neer op het werk dat door arbeiders wordt verricht, maar ook op de arbeiders zelf. Het tijdperk van de verdienste heeft de sociale verbanden kapotgemaakt. We moeten die verbanden repareren om de waardigheid van werk nieuw leven in te blazen.

Michael J. Sandel

30 september 2020

Vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog tot in de jaren zeventig was het nog mogelijk voor mensen zonder universitair diploma om een goede baan te vinden, een gezin te onderhouden en als lid van de middenklasse een aangenaam leven te leiden. Vandaag de dag is dat een stuk moeilijker.

quote:

De productiviteit nam toe, maar de arbeiders kregen een steeds kleiner deel van de waarde die ze produceerden, terwijl de directeuren en de aandeelhouders een steeds groter deel opstreken. Hoewel het inkomen per hoofd van de bevolking sinds 1979 met 85 procent is toegenomen, is het reële inkomen van een witte man zonder universitair diploma nu lager dan destijds.

quote:

Arbeiders die werden achtergelaten door de mondialisering hadden niet alleen moeite om rond te komen terwijl anderen ervan profiteerden, ze voelden bovendien dat het werk dat ze deden niet langer een bron van maatschappelijke erkenning was. In de ogen van de samenleving, en misschien ook wel in hun eigen ogen, was hun werk niet langer een gewaardeerde bijdrage aan het algemeen welzijn.

quote:

Mediawetenschappers hebben vastgesteld dat de televisie vaders met fabrieksbanen afbeeldt als incapabel en dom, het mikpunt van grappen, vaak gedomineerd door hun veel competentere en verstandigere vrouwen.

quote:

Het project van de mondialisering streefde echter naar maximalisering van de economische groei, en daarmee van de welvaart van consumenten, zonder veel aandacht te besteden aan het effect van outsourcing, immigratie en financialisering op het welzijn van producenten. De elites die de mondialisering tot stand brachten, lieten niet alleen na iets te doen aan de ongelijkheid die deze teweegbracht maar onderkenden ook niet welk schadelijk effect ze had op de waardigheid van werk.

quote:

Wie zich zorgen maakte over lonen die niet langer stegen, over het verdwijnen van banen naar lagelonenlanden, over de ongelijkheid en over immigranten en robots die banen zouden inpikken, kreeg van de bestuurlijke elite het volgende stimulerende advies: ga studeren. Rust jezelf uit om mee te komen in de concurrentiestrijd en te winnen in de mondiale economie. Dat was een idealisme dat prima aansloot op een tijdperk waarin het mondiale, het meritocratische en de markt voorop stonden. Het vlijde de winnaars en beledigde de verliezers.