GRONINGEN – Vriendinnen vertellen het verhaal van Anna, die op 12 mei overleed nadat ze haar woning had laten vollopen met gas.
We schrijven deze brief over de tragische explosie die eerder deze maand in Groningen plaatsvond, om twee belangrijke redenen. Allereerst willen we Anna haar verhaal delen, want Anna was erg gepassioneerd over het uiten van zichzelf en haar waarheid. Ten tweede hopen we op een goed onderzoek naar de omstandigheden rond haar leven en dood, zodat soortgelijke dingen in de toekomst niet met anderen zullen gebeuren.
We kenden Anna nog maar relatief kort, dus dit is geenszins een compleet verhaal. Anna heeft gedurende haar hele leven veel mensen geraakt, die allemaal hun verhalen over haar hebben, die kunnen worden gedeeld om een nauwkeuriger beeld te krijgen. We moedigen iedereen die haar kende/liefhad aan om voor haar op te komen, omdat we allemaal weten dat ze hetzelfde voor ons zou hebben gedaan.
Dinsdag 12 mei 2020 rond 16.00 uur explodeert Anna’s gasgevulde huis en sterft ze. Ze was 27 jaar oud en liet de wereld een beetje armer achter, een beetje slechter en een beetje doder. Ze liet ons allemaal op onze rug kloppen en vrolijk herinneringen ophalen en met plezier rondspringen. De waarheid is dat de wereld Anna volledig in de steek heeft gelaten, eerst op iets abstractere manieren (dit is hoe we haar hebben laten vallen – door onverschillige kou en pure lafheid waardoor we weigerden zelfs maar te kijken op de plaatsen waar ze woonde en niet in staat was om te verlaten; we lieten haar daar helemaal alleen achter als een of andere spirituele wees), en dan op heel concrete manieren (er is gedrag van de politie en gezondheidswerkers dat we zeer twijfelachtig vinden).
Mijn vriend zegt dat we deze brief moeten formuleren als het delen van Anna’s waarheid zonder iemand specifiek de schuld te geven. Persoonlijk geef ik iemand de schuld. Ik geef de schuld aan de specifieke politieagenten, Anna’s maatschappelijk werkers en artsen die (of niet in het geval van de laatste twee) er waren op die dag en de dag ervoor, waardoor een tragedie ontstond die niet noodzakelijkerwijs hoefde te gebeuren. Hoewel we onszelf (en de samenleving) ook allebei de schuld geven, ontslaat dit de relevante instellingen niet van hun volledige incompetentie die zo groot is dat het bijna onverklaarbaar is.
Toen we Anna voor het eerst ontmoetten, was ze 23 en bijna irritant mooi. Ze had lang blond haar tot aan haar middenrug, blauwe ogen, een geweldig lichaam, elke man werd ter plekke verliefd op haar, wat een beetje vervelend was voor haar minder glamoureuze vrienden… Maar we vergaven haar omdat ze gewoon zo leuk was, ze danste en haar ogen waren zo groot, zelfs als ze nergens high van was. Hoe dan ook, het was bijna onmogelijk om niet van haar te houden met hoe haar stem was en gewoon door hoe ze was.
Anna woonde in Beijum met haar twee honden Kyra en Lisa en haar poes Bear. We bezochten haar soms, maakten eten, praatten over het leven en huilden samen. We dansten samen en hadden goede tijden, we gebruikten speed met een sleuteltje en dat soort dingen. Maar hoezeer ze ook een feestmeid was, ze was ook erg onschuldig en puur. Ze liep liefdevol met haar honden en decoreerde haar huis, altijd mooi en meisjesachtig. Anna had altijd een dramatische flair om haar en daarom hielden we van haar. Ze heeft ons in magie doen geloven. Maar ze liet ons ook de oneerlijkheid van de wereld zien.
Anna is geboren op 14 juli 1992 in Rusland. Ze kende haar vader niet en op jonge leeftijd besloot Anna’s moeder haar mee te nemen, liftend naar een beter leven. Hun reis stopte in Nederland en terwijl Anna ons vertelde hoe haar moeder tijdens hun reis door talloze mannen werd misbruikt, zag ze haar moeder altijd als haar held. Toen Anna zeven was, moest haar moeder onverwacht enige tijd Nederland verlaten om voor haar zieke moeder te zorgen, als we ons dit verhaal goed herinneren. Gedurende deze tijd werd Anna in een vluchtelingenkamp geplaatst. Dat beschreef ze als de hel. Later kwam Anna in een pleeggezin en dat gezin beschreef als een nog grotere hel. Anna zei dat ze werd misbruikt in dit pleeggezin, iets wat ze een paar jaar geleden onder de aandacht van de politie bracht. De politie was “niet in staat tot strafrechtelijke vervolging omdat de beschuldigingen meer dan tien jaar oud waren”. Dit maakte Anna boos en ze was niet iemand die haar mond hield. Ze schreeuwde, ze huilde, ze vervloekte de politie. Net als een verward persoon, toch?
Anna’s moeder heeft zelfmoord gepleegd. Niemand weet precies waarom, maar Anna’s pleegmoeder vertelde Anna naar verluidt dat haar moeder zelfmoord had gepleegd omdat ze niet van Anna hield. Anna zei dat haar stiefmoeder haar vertelde dat niemand ooit van haar zal houden.
Anna praatte vaak over genezing, of het nu gaat om haar jeugdtrauma, een beledigend vriendje of de algemene pijn van de wereld. Een verhaal dat Anna ooit vertelde, vat dit perfect samen. Tijdens een reis naar een relatief arm Oost-Europees land liep zij met een groep mensen door een vaag gebied waar ze een jongen op een veranda van een verlaten zag huis zitten zonder schoenen aan. Ze zei dat hij er verdrietig en eenzaam uitzag. Anna werd emotioneel en trok onmiddellijk haar eigen schoenen uit en zette ze op de voeten van de jongen. Ze begon iedereen te vragen: “Hoe kunnen we hem helpen?” De andere mensen reageerden naar verluidt op verschillende manieren – sommigen lachten en maakten foto’s van haar, anderen vroegen haar waarom ze hier veel ophef over maakt, en nog weer anderen zeiden dat ze moest stoppen met het maken van een scène omdat ze het volledige plaatje niet kent. Maar we denken dat zij de enige was die het volledige plaatje zag. Wat zou jij gedaan hebben? Niets. Hetzelfde zoals we allemaal niets voor Anna hebben gedaan.
Je zou kunnen denken, het was niet aan Anna om die arme jongen schoenen te geven, het was aan… Wie? De politie? Maatschappelijk werkers? Het systeem? Welnu, in Anna’s geval was het ‘systeem’ zich al heel vroeg bewust van haar situatie – hetzelfde ‘systeem’ dat haar als een ‘buitenstaander’ behandelde, haar wegstuurde, haar zo volledig en dom en ongevoelig in de steek liet, en haar uiteindelijk zo goed als doodde.
Mijn vriendin herinnert zich bijvoorbeeld dat Anna een paar jaar geleden een jongen had verteld dat ze zelfmoord zou plegen als hij niet bij haar terugkwam. De jongen nam contact op met iemand die contact opnam met de politie en met mijn vriendin om haar te controleren. Toen mijn vriendin arriveerde, had de politie Anna’s raam kapot gemaakt (hetzelfde raam als op 12 mei) en klopte haar huisarts op haar deur. Anna had een gesprek met haar huisarts, er werd therapie voorgesteld, ze lachten, gaven elkaar een hand en de huisarts vertrok. Ze maakten een wandeling en Anna vertelde haar dat ze geen zelfmoord wou plegen, ze zei dat het pad van haar moeder niet haar pad was. Ze zei dat ze gewoon wilde dat iemand om haar gaf.
Hierna ging Anna wel naar therapie, waar ze al snel mee stopte omdat ze de therapeut en de mensen daar niet erg mocht. Nu weten we niet of dit eerder was gebeurd (we kenden Anna alleen de laatste 4 jaar van haar leven) of dat het opnieuw zou zijn gebeurd als 12 mei haar niet fataal was geweest. Maar wat we wel weten uit de korte periode dat we Anna kenden, was dat ze zorg nodig had, in al zijn vormen.
Toen ik haar voor het laatst in de zomer zag, was Anna al helemaal weg van God, spiritualiteit en ayahuasca, een medicijn dat mensen tijdens ceremonies in regenwouden nemen. Maar Anna zou het via internet bestellen en het zelf doen. Nu zijn we het erover eens dat Anna afgezien hiervan de gave had om dingen te zien en dingen te weten, maar de combinatie van haar al overwerkende intuïtie en verbeeldingskracht en al die dingen (een schattig verhaal – Anna vertelde ons hoe ze vroeger als een klein meisje praatte met feeën in een bos) met drugs leidde haar naar dingen die zowel fantastisch als eng waren.
Ik zou zeggen dat praten met Anna in haar latere dagen ongeveer 50% bestond uit ongelooflijke inzichten in mezelf, in andere mensen, de wereld in het algemeen, vooral als we het interpreteerden als metaforen, en 50% uit onsamenhangend gerommel dat duidelijk niet klopte; zo gooide er onsamenhangende info uit net als een kapotte tv. Maar toch, sommige dingen die ze zei waren echte juweeltjes, Anna kon mensen echt zien. Ze zei altijd dat ze mensen zichzelf liet zien, daarom vonden ze haar niet zo leuk – als in, ze weerspiegelde ze. Nu willen we dit echt niet schrijven, maar we moeten in het licht van haar dood: wat zegt Anna’s spiegeling over onze hele samenleving? Alleen zijn in een kamer vol verstikkend gas rond talloze mensen (politieagenten, brandweerlieden, ambulance, buren) die allemaal op veilige afstand kijken en video’s maken.
Toen dat plaatsvond waren we nog amper aan het praten. Anna begon meer ‘psychotisch’ te worden als we haar Instagram-berichten (die een zeer grote aanhang hadden) moesten geloven. Ze zag zichzelf als de godin ‘Kali Maa’ en werd soms gemeen tegen mensen, ook tegen de mensen van wie ze hield, wat misschien een reden is waarom sommige van haar vrienden nu zouden zeggen dat ze “onlangs het contact met haar verloren”.
Maar er waren ook leuke dingen: in het voorjaar van 2019 begon Anna bijvoorbeeld met zingen. “Ik ga muziek maken, het is het enige dat ik op dit moment kan bedenken en ik kan mezelf er niet van weerhouden om te zingen en te dansen, dit is mijn levensdoel, ik weet het”, was de boodschap die ze me schreef, het was een gelukkige. Of “Het komt wel goed, het komt wel goed met je. weet dat ik van je hou, weet dat iemand om je geeft.”
Een paar weken geleden had ik een telefoongesprek met haar waarin we echt contact hadden. Anna was erg uitgeput. Ze vertelde me dat ze al heel lang in een hel leefde. Terwijl ik empathisch luisterde, dacht ik dat ik een glimp zag van waar ze in leefde. Na een tijdje kalmeerde ze. Er was een prachtig licht in haar kamer, een kristal, en Anna vertelde me dat ze van mijn haar hield, en vertelde hoe we samen met andere sympathieke mensen gaan leven in een kasteel dat ze gaat kopen. Ze zei dat ik mocht komen en gaan en dat we een echte familie zouden zijn. Ik liet haar gewoon doorpraten en vertelde haar dat dat heel gaaf klonk, wat mij betreft geen leugen is.
De reden dat ze die dag van streek was, had te maken met de politie die naar haar huis kwam (al deze beweringen kunnen worden onderzocht, aangezien Anna alles op Instagram en Facebook plaatste, voor zover ik weet is het nog steeds toegankelijk voor iedereen). Anna’s kant van het verhaal was dat haar buren demonen en pedofielen zijn. Uit wat ik heb begrepen, is het waar dat een buurvrouw de politie heeft gebeld, waarschijnlijk omdat Anna haar verbaal aanviel (ik denk dat dat op dat moment gebruikelijk was). Hoe dan ook, Anna’s kant van het verhaal was dat de politie haar probeerde te verkrachten. Ze was zo van streek na de ontmoeting dat ze naar verluidt naar haar ex-werkgever ging (Anna was babysitter), die beloofde dat ze met haar mee zou gaan naar het politiebureau om aangifte te doen. Anna zei dat de vrouw erop stond dat Anna op haar eigen scooter ging terwijl de vrouw met de auto ging. Maar Anna kwam nooit op het politiebureau aan. Anna was doodsbang voor de politie (en voor haar buren) en beschouwde ze duidelijk als vijandige figuren.
In de ochtend van 12 mei deelde een vriendin die Anna op Instagram volgde een aantal verontrustende beelden met mij – Anna heeft haar kat vermoord, blijkbaar terwijl ze psychotisch was. Het verhaal, zoals ik het leerde van haar Instagram en rechtstreeks van Anna toen ik haar belde, is dat de vorige avond, 11 mei, de politie bij haar thuis kwam en haar honden meenam.
Nu weten we niet waarom ze de honden wegnamen en natuurlijk, gezien de toestand waarin Anna verkeerde, was het mogelijk dat ze ze verwaarloosde. Maar voor zover we weten, hield ze van die honden, ze was een goede en verantwoordelijke verantwoordelijke hondeneigenaar. Ze zou vroeg vertrekken om voor ze te zorgen; ze verliet zelfs het theater waar we haar oorspronkelijk hadden ontmoet, deels omdat honden niet waren toegestaan waar we aan het repeteren waren. Welke liefde Anna ook aan de wereld moest geven en aan ons probeerde te geven, mensen die het niet wilden en het niet konden waarderen, ze gaf het aan die honden. Anna vertelde me dat ze dacht dat ze de politie de honden zag vermoorden. Ze heeft daarna zelf haar kat gedood.
Toen ik hoorde dat Anna haar kat had vermoord, nam ik contact op met mijn vriend en belde VNN. Maar zij konden niet helpen, aangezien Anna niet hun patiënt was. Toen belde ik Anna en tegelijkertijd belde mijn vriend de politie (tegen dit punt belden veel mensen al naar de politie). Toen Anna opnamen was ze aardig voor me, helemaal niet agressief zoals ik had gevreesd, maar ze was duidelijk radeloos. Eerst praatte ze boos over de kat, stortte toen in en begon te huilen. Ze was kapot van wat ze had gedaan. Ze hield evenveel van de kat als van de honden en geloofde dat ze een heel speciale connectie deelden en geloofde ook dat ze net als zij zou herrijzen als een leeuw.
Anna liet me toen zien dat ze het gas in haar huis heeft losgekoppeld en zichzelf aan de binnenkant had gebarricadeerd, waarbij ze alle deuren en ramen heeft afgedekt en zo probeerde de zuurstofstroom te blokkeren. Ik vroeg Anna om geen zelfmoord te plegen, maar ze leek vastbesloten om het te doen. Maar Anna was echter ook semi-lucide. Toen viel mijn telefoon uit.
Toen ik opnieuw belde, reageerde Anna niet en bleef mijn telefoon steeds uitvallen. Mijn vriendin probeerde ook te bellen, maar Anna nam niet meer op. Vervolgens maakte ze van wat we weten meer Instagram-verhalen, waarin ze vertelde hoe ze niet aan het gas is gestorven, wat betekent dat ze immuun zou zijn en niet kon sterven. Voor ons lijkt het alsof ze misschien niet meer wilde sterven. Een paar minuten later, toen (eindelijk) een paar brandweerlieden actie ondernamen, was haar raam gebroken en was er een explosie.
Nu zijn onze vragen, en we schrijven dit niet alleen om onze eigen schuld te verzoenen, omdat we het verkloot hebben, we weten dat we het verkloot hebben, en we hebben het echt verknald. Maar als we het verknald hadden, zodat er zelfs iets voor ons was om het verknald te hebben, hoe groot was de rest dan? Dus onze vragen zijn deze. Heeft iemand bij de politie enige gevoeligheid voor of ervaring met het omgaan met mensen met mentale en emotionele problemen? Waarom werden Anna’s honden weggehaald terwijl ze zelf alleen achterbleef? Waar was Anna’s maatschappelijk werker, waar was Anna’s huisarts? Waar waren Anna’s vrienden, waar waren alle jongens, waar waren haar duizenden Instagram-volgers, waar was de mensheid, waar was liefde, waar was God, waar waren de juridische autoriteiten? Alles wat Anna nodig had was voor één persoon, het maakte niet uit wie, het maakte niet uit hoe, van haar te houden. Ze kreeg nooit zoveel. Van ieder van ons.
Dus hoeveel Anna’s, hoeveel gemarginaliseerde mensen, hoeveel erbarmelijke geestelijke gezondheidszorg in dit land, hoeveel mishandelde vrouwen, hoeveel witte pikethekken, hoeveel vormen te vullen, hoeveel telefoontjes, hoeveel meer kinderen, hoeveel…? We moeten allemaal beter doen; dit gebeurt elke dag, en tenzij onze samenleving ernstig wordt geherstructureerd op een manier dat mensen zoals Anna hun plaats erin kunnen vinden en hun bijdragen (waarvan ze er genoeg had) zinvol kunnen bijdragen en delen zonder te worden weggegooid als een ongemak of een willekeurige slachtoffer van bureaucratische structuren (die Anna allemaal hebben gefaald), dan zullen deze mensen blijven sterven zoals Anna deed, en we zullen hun bloed aan onze handen hebben.
Gedicht
Het onderstaande gedicht is een van de vele gedichten die Anna heeft geschreven.
“I will love you.
If you want to be free, you can go, you can be whatever you need.
I will still love you.
If you want to be with someone else, if you feel like that’s what you need. I will step aside. But I will still love you, and not even any less.
If you don’t want to talk, if you need your space. I’ll leave you to it.
But I will still love you.
I will love you, even when you don’t have any love to give, I will love you even harder. You don’t have to give me any reason to
trust, I will still
trust with all my heart in what I feel for you
No matter how far we seem to wander, my love can never actually leave Maybe before we can find true love, we first need to learn to what love is. How unconditional love is
Maybe to find love, we first have to become love ”