Een lang artikel. Een paar passages:quote:De onhoudbare schuldenberg
Tijd voor een nieuw jubeljaar
Een explosie van krediet houdt de economie tijdens de coronacrisis op de been. Maar hoe moet dat straks met het aflossen van al die leningen? ‘Het idee dat schulden koste wat het kost moeten worden terugbetaald is een relatief recent idee.’
Diederik Baazil en Jaap Tielbeke beeld Gorilla
quote:Wat we meemaken is niets minder dan ‘financiële oorlogsvoering’ tussen crediteuren en debiteuren, zegt Hudson, en sinds de opkomst van het neoliberalisme in de jaren tachtig zijn de crediteuren aan de winnende hand. ‘In het verleden gaven we voorrang aan het algemeen belang en schreven we regelmatig schulden af om te voorkomen dat mensen in ketenen belandden. Dat vergde offers van bankiers of landeigenaren. Maar nu komen onze politici vooral op voor de belangen van bankiers.’
Al zijn hele carrière doet Hudson onderzoek naar de geschiedenis van schuld. In de jaren zestig werkte hij als bankier op Wall Street, want waar kon hij meer over dit onderwerp leren dan in het hol van de leeuw? ‘Ik beheerde een van de best presterende beleggingsfondsen met derdewereldschulden. Al mijn collega’s waren het eens met mijn analyse dat die onmogelijk terugbetaald konden worden, omdat de rentes structureel hoger lagen dan de economische groeicijfers. Toch bleef iedereen volharden in het binnenharken van rentebetalingen. Het is pure hebzucht.’
Onder kritische economen vergaarde Hudson bekendheid om zijn scherpe analyses van de financiële sector, die als een parasiet teert op de reële economie. Terwijl de aandelenbeurzen tot ongeëvenaarde hoogtes klommen, zijn de lonen in de Verenigde Staten en Nederland de afgelopen dertig jaar amper gestegen. De rijkdom komt vooral terecht in de zakken van een kleine bovenlaag, die geen waarde toevoegt, maar zijn vermogens vooral vergaart door speculatie. ‘Zij financieren geen fabrieken, maar handelen enkel in aandelen of obligaties. Het zijn geen kapitalisten, maar profiteurs.’
quote:‘Rijke mensen hebben nu eenmaal een hekel aan arme mensen, dat wisten de oude Grieken al. We worden geregeerd door mensen die gedreven worden door hebzucht en dansen naar de pijpen van Wall Street. Ze zijn bereid de economie in een crisis te storten, zolang de schuldeisers hun rendement maar kunnen opstrijken.’
quote:Het probleem is alleen dat de balans compleet is doorgeschoten in het voordeel van de crediteuren, vindt Arjo Klamer, hoogleraar economie van kunst en cultuur aan de Erasmus Universiteit. ‘In onze cultuur ligt alle verantwoordelijkheid bij de schuldenaar, terwijl de schuldeiser evengoed een verantwoordelijkheid draagt.’ Iemand die roekeloos geld uitleent tegen hoge rentes, verdient het om op de blaren te zitten als blijkt dat die lening niet terugbetaald kan worden. Maar onder de huidige omstandigheden kan zelfs de meest gewetenloze woekeraar incassobureaus inschakelen om zo veel mogelijk retourbetalingen af te dwingen, zelfs als dat leidt tot mensonterende omstandigheden.
quote:Een gezond niveau van private schulden ligt tussen de vijftig en zeventig procent van het nationaal product, aldus Keen. Met 274 procent heeft Nederland een van de hoogste private schuldenbergen ter wereld, ruim hoger dan Italië met 110 procent. De kwetsbaarheid van zo’n hoge private schuldenlast blijkt direct als het economisch tegenzit, zoals nu. Bijna de helft van alle Nederlanders denkt een te lage buffer te hebben om deze periode door te komen en een kwart verwacht in de nabije toekomst de hypotheek niet meer te kunnen betalen, blijkt uit een onderzoek van het Nibud.
quote:‘Help ons zoals wij jullie hielpen na de Tweede Wereldoorlog.’ Vorige maand deden Italiaanse burgemeesters in de Frankfurter Allgemeine Zeitung een appèl aan de Duitse regering, in de hoop hen tot coulance te bewegen tijdens de coronacrisis. In 1953 hadden de Italianen, samen met twintig andere crediteurlanden, Duitsland geholpen door alle nationale en internationale schulden weg te strepen. Deze schone lei vormde de basis voor het Wirtschaftswunder, waardoor West-Duitsland binnen enkele jaren weer kon uitgroeien tot de sterkste economie van Europa. Duitsland geldt nu als lichtend voorbeeld van prudentie en economische discipline, maar hoe zou de economie van het land ervoor hebben gestaan als er niet was besloten tot het massaal wegstrepen van schulden?
quote:Als ondersteunend bewijs wijzen MMT’ers graag naar Japan. Daar bleek de grote private schuldenberg – meer dan twee keer het bbp – onhoudbaar, wat begin jaren negentig leidde tot een crisis. Om de economie te ondersteunen besloot de Japanse overheid de portemonnee te trekken, en ze is daar nooit meer mee gestopt. De staatsschuld groeide van zestig procent van het bbp tot 240 procent in 2019. Al jaren voorspellen analisten dat de staatsschuld onhoudbaar is en tot hoge inflatie zal leiden, maar het bewijs hiervan is nog niet geleverd. Belangrijk is dat Japan met de yen een sterke munt heeft en dat het merendeel van de staatsschuld in handen is van de eigen centrale bank; Japan is daarmee zijn eigen schuldeiser. Ook de euro is een sterke munt en de ECBzou in deze crisistijd zonder problemen de begrotingstekorten van de eurolanden kunnen financieren, gelooft Keen: ‘In Europa maakt men zich zorgen over de staatsschuld van Italië met 130 procent van het bbp. Maar er is alleen een probleem omdat er een probleem van gemaakt wordt door de begrotingsregels.’
Met betrekking tot die laatste quote is het probleem er ook omdat het niet een homogeen land is dat rond de 130% van het BBP zweeft. Als elk Europees land een vergelijkbare staatsschuld zou hebben, was dit minder een issue. Nu is het een Noord-Zuid herverdelingsvraagstuk geworden.quote:Op woensdag 20 mei 2020 05:43 schreef Bondsrepubliek het volgende:
De neoliberale omgang met schulden is een zeer ongezonde.
[..]
Een lang artikel. Een paar passages:
[..]
In dezelfde onderzoeken staat het volgende:quote:Op dinsdag 19 mei 2020 21:24 schreef nostra het volgende:
[..]
En wat is nu precies het plan om die vermeende mismatch aan te pakken? "Er zit veel geld in bv's" doet het niet echt.
quote:De bouwsteen ‘Nederlandse belastingmix’ laat zien dat het economisch efficiënt is om onroerend goed en erfenissen te belasten, minder efficiënt is om vermogen te belasten, terwijl belastingen op vermogenstransacties en bedrijfswinsten relatief verstorend werken. Een overheid die op zoek is naar een stabiele en weinig verstorende belastinggrondslag zal willen inzetten op een hoge belasting van onroerend goed en minder op een belasting van bedrijfswinsten.
Staat natuurlijk niet zoveel vreemds in dat rapport, maar tegelijkertijd zijn het ook wel een aantal enorm openstaande deuren.quote:Op woensdag 20 mei 2020 10:49 schreef GSbrder het volgende:
In dezelfde onderzoeken staat het volgende:
Damned if you do, damned if you don't. Idem voor vastgoed; één van de financiële instrumenten die behoorlijk fiscaal efficiënt belast kunnen worden (ozb, vpb, dwt) maar indien een onderneming in onroerend goed vergelijkbare belastingen afdraagt als een particulier huishouden wordt het als gezien als graaigedrag of parasitair.quote:Op woensdag 20 mei 2020 12:18 schreef nostra het volgende:
[..]
Staat natuurlijk niet zoveel vreemds in dat rapport, maar tegelijkertijd zijn het ook wel een aantal enorm openstaande deuren.
Ook wel amusant dat men zich 50 posts geleden nog enorm drukmaakte om uitgekeerde dividenden en aandeleninkoop met de conclusie dat die ondernemers nu maar moeten creperen, maar als het geld netjes conservatief in de vennootschap wordt gestopt is dat blijkbaar ook iets waar iets aan gedaan moet worden.
quote:Belastingen: het plezieren van de rijken en het mangelen van de armeren
20 mei 2020
Ik was me net grondig aan het verdiepen in de geneugten van belastingbox 2, ook wel de pretbox genoemd, voor miljonairs welteverstaan, toen het nieuws binnenkwam dat het ministerie van financiën aangifte had gedaan tegen eigen ambtenaren van de Belastingdienst. Zij hebben zich in de toeslagenaffaire mogelijk schuldig gemaakt aan knevelarij (het vorderen of ontvangen van een geldbedrag in de wetenschap dat dat niet terecht is) en aan beroepsmatige discriminatie.
De samenloop van deze twee belastingdingetjes was natuurlijk toevallig, maar voor het gemak besloot ik ze toch met elkaar in verband te brengen, zo gewaagd was dat nou ook weer niet. Op de achtergrond speelt één en hetzelfde mechanisme: het plezieren van de rijken en het mangelen van de armen, of althans de armeren. Fiscaler uitgedrukt: het kietelen van vermogen en het belasten van arbeid. Voortkomend uit de heiligverklaring van alles wat ondernemen heet, zonder onderscheid te maken tussen produceren en profiteren.
Hoe zit het dan met die box 2?
Hoe zit het dan met die box 2? Wel, die speelt een belangrijke rol in een ambtelijk advies over het belastingstelsel, dat maandag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Terwijl de lastendruk voor de gemiddelde werknemer de afgelopen twee decennia alleen maar is toegenomen, is voor de rijksten onder ons – die veelal inkomen genereren uit vermogen – een legale sluipweg aangelegd. Zij betalen via box 2 belasting over dividend en winst uit aandelenverkoop, maar tegen een veel lager tarief dan werknemers betalen over hun inkomen. We hebben het hier over vermogen dat in handen is van de top-1-procent van de Nederlandse huishoudens; het beslaat in totaal 400 miljard euro. Daarbij gebruikt men gretig constructies om ook de toch al lage belasting te ontwijken.
Dat kennen we natuurlijk. Terwijl midden- en kleinbedrijven, goed voor zo’n 70 procent van de werkgelegenheid, zich gewoon hebben te schikken naar de fiscale regels, genieten de grootbedrijven van speciale arrangementen. Omdat zij, anders dan de kleintjes, altijd kunnen dreigen met vertrek uit het land waar ze zoveel van houden. Omdat ze verknoopt zijn met de politiek. Of zo machtig dat niemand hen iets in de weg durft te leggen. In acht jaar tijd, zo berekende NRC, streek Booking.com een fiscaal voordeel op van 2,2 miljard euro. “Twee miljard naar de maan om handige internettypes te helpen hotelhouders af te knijpen: als dat innovatie is, was Al Capone ook een knappe vernieuwer,” concludeerde Tom-Jan Meeus in die krant.
Nu dergelijke bedrijven bij de staat aankloppen om hulp vanwege coronaverliezen, wordt opeens zichtbaar wat er mis is. Lokale ondernemers, geworteld in hun eigen omgeving en gemeenschap, leggen het af tegen ketens of reuzen die hun winsten afschermen van de samenleving en doorsluizen naar aandeelhouders en topmanagers. Zo werkt de vrije markt nu eenmaal, luidde de dooddoener altijd, maar die mythe is niet langer houdbaar. Er blijkt dezer dagen politiek veel meer te kunnen dan we dachten; het is tijd om wat zaken recht te zetten.
Snapt de auteur van dat stukje dat Booking.com in niemands box 2 zit en dat die juist gevuld is met de geprezen mkb'ers die 70% van de werknemers van een baan voorzien? (Ja, ook met 10 miljoen eigen vermogen val je daarbinnen).quote:
En een wat uitgebreidere analyse:quote:Het verfoeide neoliberalisme is nog niet verslagen
Jaap Tielbeke beeld Milo
20 mei 2020
Hoe vaak is het neoliberalisme al wel niet doodverklaard? Hoeveel intellectuelen hebben niet korte metten gemaakt met de utopie van de vrije markt en de mythe van de homo economicus; met de verfoeide ideologie, die sinds de jaren tachtig diep ingrijpt in het dagelijks leven, of het nu gaat om de marktwerking in de zorg of de kaalslag in het onderwijs. En toch waart de geest van economen als Friedrich Hayek en Milton Friedman nog altijd rond op de plekken waar de beslissingen worden genomen.
Even leek het erop alsof de financiële crisis van 2008 de genadeklap zou betekenen voor het neoliberalisme. Greed was helemaal niet good, zo bleek – het stortte de economie in chaos en zadelde de meest kwetsbaren op met de rekening. Nadat Thomas Piketty ons had wakkergeschud over de toenemende ongelijkheid leek het tij te keren. Neoliberalisme werd een vies woord en partijen die eerder nog gretig hadden bijgedragen aan de afbraak van de verzorgingsstaat, verzetten zich ineens tegen de ‘doorgeschoten marktwerking’ en het ‘neoliberale rendementsdenken’.
Al werd dat verzet vooral met de mond beleden, want toen de economie er na de kredietcrisis weer bovenop geholpen moest worden, grepen beleidsmakers gewoon weer naar het neoliberale receptenboekje: om werkloosheidscijfers te dempen werden banen flexibeler, om de begrotingstekorten te beperken werd er driftig bezuinigd op sociale voorzieningen. Snelle start-upjongens met Ayn Rand op hun nachtkastje goten er een techsausje overheen en noemden het ‘de platformeconomie’, maar het recept bleef hetzelfde: meer flexibilisering en verdere ontmanteling van arbeidsrechten, waardoor een handjevol opperplatformen meer en meer macht verworven.
Nu we afstevenen op de grootste economische crisis sinds de jaren dertig zien we wie de prijs betalen. We zien dat arbeidsmigranten in vleesfabrieken of distributiecentra de grootste risico’s lopen om met het virus besmet te raken. We zien dat ‘platformwerkers’ bij het eerste zuchtje tegenwind aan hun lot worden overgelaten. In Amerika drukte Jeff Bezos de protesten van ontevreden arbeiders zonder sjoege de kop in. Terwijl de magazijnmedewerkers met gevaar voor eigen gezondheid zorgden dat de webwinkel kon blijven leveren, steeg het vermogen van de baas sinds het begin van de coronacrisis met 25 miljard, tot een totaal van 140 miljard dollar.
Ook in Nederland – waar Amazon onlangs zijn entree maakte – vangt het ‘precariaat’ op dit moment de zwaarste klappen op. Uber-rijders zijn ‘wanhopig’, aldus een chauffeur van de taxi-app, die net als zijn collega’s zijn inkomsten zag wegvallen en het steunpakket aan zijn neus voorbij zag gaan. Op hulp van Europa hoeven de schijnzelfstandigen waarschijnlijk niet te rekenen, want in het verleden toonde de EU zich bepaald geen vriend van de werkende klasse, zo beschrijft Lise Witteman. Na een lobbycampagne durfden de Brusselse bestuurders Uber geen strobreed in de weg te leggen. ‘Het zou tegen de principes van de interne markt gaan om deze vorm van “deeleconomie” allerlei belemmeringen op te leggen.’
Zal de Covid-19-pandemie dan echt het einde inluiden van het neoliberale tijdperk?
Aan ideeën voor een eerlijkere en groenere economie is geen gebrek, getuige de onophoudelijke stroom aan manifesten en petities. Maar met mooie plannen en ideeën zijn zzp’ers en flexwerkers nog niet direct geholpen. De komende tijd moet blijken of die ideeën ook worden vertaald in concreet beleid en of de geest van Friedman en Hayek eindelijk uit de bestuurskamers verdreven wordt. Wat dat betreft beloofde de kop van een NOS-nieuwsbericht vorige week weinig goeds: ‘Belastingontwijking geen hard criterium voor bedrijvensteun.’ Het neoliberalisme is nog lang niet verslagen.
https://www.groene.nl/art(...)s-nog-niet-verslagen
quote:Het neoliberalisme is nog lang niet dood
De komende weken zal Menno Grootveld stukken selecteren en vertalen van denkers over corona in de internationale pers. In aflevering 10: Alex Doherty over de bedoeling om zo snel mogelijk terug te keren naar ʻnormaal’.
Alex Doherty
20 mei 2020
Sommige mensen zeggen dat het neoliberalisme niet bestaat – dat het ʻbetekenisloosʼ is, of alleen maar een ʻscheldwoordʼ. Maar van de financiële crisis van 2008 tot het Brexit-referendum van 2016, en van de opkomst van de alt-right tot de Covid-19-pandemie, kun je onze wereld eigenlijk niet goed begrijpen zonder in te zien hoe het neoliberalisme onze politiek en onze economie beïnvloedt.
quote:Bert de Vries: superkapitalisme vergt extreem harde correcties
Bert de Vries wil waarschuwen en veranderen. Eén ding staat voor hem vast: de extreme ongelijkheid waar het ontspoorde kapitalisme toe leidt, vergt extreem harde correcties. Hij schrijft het ongepolijst. Aan „het superkapitalisme en de hyperglobalisering” moet wat gebeuren.
De Europese muntunie is volgens hem „mislukt”. Het is nodig terug te gaan naar lichtere vormen van samenwerking. Om „erfelijke vermogensdynastieën” tegen te gaan, zullen – conform de ideeën van de vooral in linkse kringen populaire Franse econoom Thomas Piketty – de fiscale toptarieven in de hele westerse wereld „aanzienlijk moeten worden verhoogd”. En ten slotte de banken, oorzaak van de financiële crisis van 2008: het private geldstelsel met zijn dominante rol voor particuliere banken moet worden vervangen door een publiek geldstelsel.
[...]
U was minister in het kabinet dat in 1991 instemde met het Verdrag van Maastricht dat tot de euro leidde en waar u nu zo’n kritiek op hebt.
„Ik schrijf in mijn boek dat er toen niet goed over is nagedacht. Het was een valse start. Er was ook een houding dat het niet zo’n vaart zou lopen. Twintig jaar daarvoor waren soortgelijke pogingen ondernomen met het plan-Werner. Dat is toen ook overgewaaid. Dus misschien hebben we het niet serieus genoeg genomen. In de ministerraad is er toen weinig over gesproken. Ik ben teruggegaan naar het Rijksarchief in Den Haag om de notulen van de ministerraad uit die tijd te bekijken. Een serieuze discussie hierover heb ik niet gevonden.”
En nu vindt u die Europese monetaire unie niks…
„Volgens mij is die mislukt. Geen extra groei. Geen convergentie, maar divergentie. De volkeren van de lidstaten zijn niet dichter naar elkaar toegegroeid, maar hebben alleen maar meer de pest aan elkaar gekregen. Ik vind het opmerkelijk dat er mensen zijn die het allemaal weer rechtbreien. Zo iemand als Europees commissaris Frans Timmermans, die schrijft dat solidariteit in de genen van de Europese Unie zit. Er staat in de Europese verdragen juist nadrukkelijk dat dit niet zo is. Nu heeft het Constitutioneel Hof in Karlsruhe uitgesproken dat het obligatie-opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank strijdig is met de Europese verdragen. Als die uitspraak genegeerd wordt, zal dat koren op de molen van populistische bewegingen zijn.”
quote:Schuld en boete
Nederland is vermaard om zijn strenge begrotingsbeleid. Dit wortelt in het marktdenken van de jaren tachtig. Streng begroten werd een apolitiek gegeven. Door de coronacrisis komt daar nu verandering in.
quote:Laat de rijkste 1 procent nú meer betalen, betogen Jesse Klaver en Thomas Piketty
Na de vorige crisis hebben overheden banken gered, maar zijn ze vergeten het probleem van de groeiende ongelijkheid op te lossen. De belasting op arbeid is alleen maar gestegen, de rijken kregen belastingkortingen en de top-1-procent betaalt niet zijn eerlijke deel, of het nou in Nederland, Frankrijk of Amerika is. Na de crisis gingen miljonairs en multinationals snel weer winst maken, terwijl gewone huishoudens de gevolgen van de crisis voelen tot aan de dag van vandaag. De 'haves' hoeven zich geen zorgen te maken over de economie en ze ondervinden nauwelijks last van de lockdown. De 'havenots' verliezen hun baan of ze werken voor een karig salaris in de frontlinie tegen het coronavirus.
Terwijl dit het moment is waarop internationale samenwerking het hardst nodig is, is het in Europa business as usual. Sommige Europese leiders beschuldigen andere landen van slechte overheidsfinanciën en sommige Europese leiders wachten geduldig af totdat andere landen het probleem oplossen. Tegelijkertijd concurreren Europese landen hevig met elkaar door de belastingen te verlagen in een fiscale race naar de bodem. Dit moedigt belastingontwijking en -ontduiking aan, waardoor miljonairs en multinationals vaak nergens belasting betalen. Onderzoekers van de Universiteit van Californië, Berkeley en de Universiteit van Kopenhagen schatten dat 40 procent van de winsten van multinationals wordt weggesluisd naar belastingparadijzen. En ja, Nederland is ook een belastingparadijs. Ondanks alle mooie woorden onttrekt Nederland jaarlijks meer dan 10 miljard euro aan belastinginkomsten van andere landen als Spanje, Italië en Duitsland.
Kans om fouten te herstellen
Dit zijn geen natuurwetten. Dit zijn gevolgen van politieke keuzen. Deze crisis biedt de kans om fouten uit het verleden te herstellen en niet terug te gaan naar het oude normaal. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er in de afgelopen eeuw juist economische vooruitgang was in tijden van minder ongelijkheid, niet van meer. Nu is het tijd om het systeem te veranderen, want er is een alternatief.
We roepen Europese landen op om te leren van de vorige crisis. Overheden staan klaar om bedrijven te redden, maar deze keer moeten ze er wel iets voor terugvragen.
We hebben een eerlijk belastingstelsel nodig, waarbij de zwaarste lasten echt door de sterkste schouders worden gedragen en grote multinationals eerlijk belasting gaan betalen, net zoals het mkb doet. We hebben een progressieve vermogensbelasting nodig om ervoor te zorgen dat zij die hebben geprofiteerd van de globalisering meer gaan bijdragen aan onze samenleving, waardoor gewone hardwerkende mensen minder belasting hoeven te betalen en meer geld overhouden aan het eind van de maand.
We roepen Europese landen op om te stoppen met de fiscale race naar de bodem en om het fiscale vetorecht in Europa op te geven. Winsten van multinationals, vermogens en CO2-uitstoot trekken zich niets aan van nationale grenzen; die moeten we gezamenlijk gaan belasten.
Voortouw nemen
Zolang Europese landen nieuwe belastingen kunnen blokkeren, moet een groep landen het voortouw nemen. Politici moeten stoppen met de verantwoordelijkheid naar Brussel te schuiven en gezamenlijk het probleem gaan oplossen. Nederland zou zich bijvoorbeeld kunnen aansluiten bij de Frans-Duitse parlementaire assemblee (een overlegorgaan van de twee parlementen, opgericht in 2019, red.), met als doel een gezamenlijke vermogensbelasting in te voeren en te werken aan een groen herstelplan. Andere landen zouden zich hier zo snel mogelijk bij moeten aansluiten.
Dit voorstel is in het belang van de overgrote meerderheid van de Europeanen, of ze nou in Frankrijk, Italië of Nederland wonen. Dit is de Europese solidariteit die we nu nodig hebben. Wij, als Europeanen, moeten ons niet tegen elkaar laten uitspelen maar zij aan zij staan. Niet ruziemaken over transfers tussen Europese landen, maar geld overhevelen van de Europese top-1-procent naar de Europese 99 procent. Deze pandemie heeft grote gevolgen voor onze samenleving. Hoe die gevolgen eruit zullen zien, hangt af van de politieke keuzen die onze maatschappij gaan veranderen. Leer van de fouten uit de kredietcrisis, voor het te laat is.
Helaas beantwoordt ze niet de vraag wat nou het fundamentele verschil is tussen liberalisme en neoliberalisme. Valt me wel een beetje tegen van een politicologe.quote:Op donderdag 28 mei 2020 23:55 schreef Hawk123 het volgende:
Een duidelijke uitleg over neo liberalisme:
Met op 3:20, een duidelijke spreuk van de voorzitter!
Haha, te grappig dit. Baudet zet Lillian in haar hemd en de SP publiceert dit filmpje met een diametraal andere titel.quote:Op donderdag 28 mei 2020 23:55 schreef Hawk123 het volgende:
Een duidelijke uitleg over neo liberalisme:
Met op 3:20, een duidelijke spreuk van de voorzitter!
Met zowaar een lancering op YouTube:quote:
Ruw ontwaken uit de neoliberale droom
Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw werd in tal van landen het liberale denken dominant. Ook in Nederland koos de overheid als het even kon voor deregulering, privatisering en marktwerking. Bovendien zette het Westen na het vallen van de Berlijnse Muur vol enthousiasme in op wereldwijde vrijhandel. Hoewel die agenda ontegenzeggelijk voordelen had, bracht ze ook problemen mee, zoals een groeiende ongelijkheid tussen rijk en arm, flexibilisering van de vaste baan, meer asociaal gedrag en een breed levend gevoel dat de nationale gemeenschap erodeert. De bestuurlijke elite leek nauwelijks te begrijpen wat er gaande was. Zowel links als rechts van het politieke midden bleef men vasthouden aan liberale denkwijzen. Juist dat bood ruimte aan rechts-populistische politici die het onbehagen uitbuitten en de polarisatie verder opvoerden. Niet zonder succes, zoals de verkiezingsuitslagen in de meeste Europese landen laten zien. Hoewel velen zich daarover bezorgd tonen, hebben slechts weinigen een helder antwoord op de vraag wat er met de Nederlandse samenleving is gebeurd. Die vraag komt in dit boek op genuanceerde wijze aan bod, waarbij tevens duidelijk wordt in welke richting we de huidige problemen kunnen oplossen.
Gabriël van den Brink was tot 2016 hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde aan Tilburg University en werkt sindsdien als hoogleraar wijsbegeerte bij Centrum Èthos aan de Vrije Universiteit. Kenmerkend is dat hij empirisch onderzoek en filosofisch nadenken over de meer algemene vragen van het leven combineert.
https://webwinkel.uitgeve(...)abriel-van-den-brink
quote:Ook in Nederland koos de overheid als het even kon voor deregulering
Het woord zegt het al. Het is het liberalisme in de vorm van vandaag, die heel anders kan zijn dan in de tijd van Adam Smith, omdat de tijden zijn veranderd. Dat maakt deze begrippen ongelijk, en zo'n verschil wordt vaak aangeduid met 'neo'. Je kunt de term neoliberalisme dus opvatten als een label voor dat wat vandaag doorgaat voor liberaal. Dat kun je onderzoeken. Het wordt al een aantal decennia gedomineerd door een ideologie opgetrokken rond het begrip marktwerking. Wat wij ons daar vandaag allemaal bij voorstellen en mee doen, is anders dan in de tijd van Adam Smith. Het container begrip liberaal is daarom heel onduidelijk. Het vraagt om een nieuwe analyse van de huidige ideologie en praktijk.quote:Op vrijdag 29 mei 2020 00:22 schreef Wegenbouwer het volgende:
[..]
Helaas beantwoordt ze niet de vraag wat nou het fundamentele verschil is tussen liberalisme en neoliberalisme. Valt me wel een beetje tegen van een politicologe.
Precies andersom. Maar we weten dat jij dit niet leuk vind.quote:Op vrijdag 29 mei 2020 12:26 schreef Vader_Aardbei het volgende:
[..]
Haha, te grappig dit. Baudet zet Lillian in haar hemd en de SP publiceert dit filmpje met een diametraal andere titel.
Uiteraard wist Baudet waar het om ging, maar het wordt pijnlijk duidelijk dat Lillian het niet weet.
Dit is denk ik ook het belangrijkste verschil met het laissez faire liberalisme. Het laissez faire staat voor minimale staatsbemoeienis, een kleine overheid en zo weinig mogelijk regels; de insteek is pure vrijheid als principe.quote:Op zaterdag 30 mei 2020 00:41 schreef deelnemer het volgende:
[i]Overheid en bedrijfsleven definiëren de voorwaarden, met een scherp gevoel voor eigenbelang (of het voor hun werkt), en dringen deze spelregels op, zeggend: dan is dat uw eigen verantwoordelijkheid. Zo bepalen zij wat het spel en de spelregels zijn, en moeten wij ons daaraan houden, zonder inspraak. Dat betekent dat je helemaal geen autonoom individu bent. Zij bedoelen daarmee dat je je rol speelt, zoals door hun gedefinieerd, en niet buiten de lijntjes kleurt (een model-marktmens is autonoom).
Laat we het positief opvatten, men poogt elkaar beter te begrijpen zonder direct de aanval in te zetten.quote:Op zaterdag 30 mei 2020 08:53 schreef Hawk123 het volgende:
[..]
Precies andersom. Maar we weten dat jij dit niet leuk vind.
Ah, het debat wordt gekaapt door anti-neoliberalen?quote:
twitter:TadekSolarz twitterde op maandag 08-06-2020 om 07:08:58 Micheal Moore in de polder. “Het Zweedse Staatsenergiebedrijf Vattenfall ontvangt van de Nederlandse staat honderden miljoenen euro’s subsidie voor het windpark en verkoopt vervolgens alle stroom aan de Amerikanen” https://t.co/XTuumrLXN6 reageer retweet
Jarenlange belastingcompetitie en een premier die stelt dat jetwitter:milieudefensie twitterde op maandag 08-06-2020 om 12:09:00 ⚠️ Nederlandse hoogleraren waarschuwen: handelsverdrag #CETA tussen EU en Canada is in strijd met de Nederlandse Grondwet. "Een niet te negeren signaal voor de Eerste Kamer", zegt directeur @DonaldPols.
https://t.co/7Cx62WEgM1 reageer retweet
Is het mandaat van centrale banken veranderd sinds het neoliberalisme? Heb vooral het idee dat er een inflatiedoelstelling wordt nagestreefd die in toenemende mate niet haalbaar is en dat er asset price bubbels worden gecreëerd door schuld of bezit te kopen om deze (non-existentiële) inflatie aan te jagen. Inflatie die weer vooral in het voordeel van de publieke kracht is, die minder kwijt zijn voor hun staatsschuld als de inflatie lekker z'n werk doet.quote:Op maandag 8 juni 2020 17:49 schreef deelnemer het volgende:
Welke instituties heeft de marktbeweging al ondermijnt?
2. de centrale bank door deze aan banden te leggen (de reden achter de euro crisis)
Staatsbedrijven waren toch altijd al afhankelijk van marktpartijen, m.u.v. de mijnen en de gasbel, wellicht? Het is niet alsof onderdelen van de zorg, het openbaar vervoer of telecom ooit een kostendrager waren die de overheid economische macht of tegengewicht kon bieden in het marktgeweld. Ook belastingheffing en staatsschuld waren niet onbegrensd in het tijdperk voor het neoliberalisme, maar globalisering heeft informatie over belastingen en afspraken met de overheid wel transparanter gemaakt.quote:3. de staat door de aanval te openen op staatsbedrijven, belastingheffing en staatsschuld. Dat maakt de samenleving volledig afhankelijk van private partijen, en ontneemt de overheid de mogelijkheid eigen inkomsten of economische macht te verwerven.
Is polderen iets wat eenzijdig in het voordeel van de marktbeweging werkt, of werkt het soms (zoals de vakbonden die daar aan tafel zitten namens alle werkenden) ook wel eens tegen de markt?quote:4. de democratie door achter de schermen te werken (polderen)
Kan je dit toelichten? Hypotheken leveren 2% op en door ingrijpen van de overheid (om het voor starters aantrekkelijker te maken met lagere rentepercentages) is er een NHG gekomen waardoor de overheid garant staat voor diezelfde leningen. Ik krijg 2% op een hypotheek die 100% gegarandeerd wordt door een overheid die voor obligaties -0,5% bieden. Moet de NHG worden afgeschaft, wat jou betreft?quote:7. staatsobligaties door deze te vervangen door verpakte hypotheken (wat de kredietcrisis compliceerde).
Is globalisering en een debat dat elders gevoerd wordt nu ineens positief? Ik zou je graag geloven dat de VVD succesvoller is geweest in het 'blokkeren van het debat' over het neoliberalisme dan de CSU/CDU, de Conservatives of andere politieke partijen in vergelijkbare landen, maar dat is volgens mij een beetje te simpel gesteld. Nederland is niet een land waar het neoliberalisme minder hoog op de debatagenda heeft gestaan dan bijv. Frankrijk, Duitsland, de UK, Scandinavië of de VS. Er zijn voldoende opiniestukken, columns en politieke partijen geweest die de strijd tegen het neoliberalisme sinds eind jaren '90 een speerpunt hebben gemaakt.quote:Want de VVD heeft in Nederland jarenlang een neoliberaal beleid gevoerd en neoliberale ideologische stellingen gebruikt, zonder het ooit uit te leggen. Toen de tijd kwam om dit alsnog te doen onder dit neutrale label (na de kredietcrisis) hebben ze jarenlang succesvol het debat geblokkeerd door zich te keren tegen het labeltje. Omdat neoliberalisme niet een specifiek Nederlandse kwestie is, en het debat buiten Nederland gewoon doorging, is het uiteindelijk niet gelukt. Nu gebruikt iedereen het begrip.
De overheid bereikt haar tekentafeldoel niet in haar rol als marktactor, what else is new. Over de NUON-deal met V. hoor je die (andere) overheden dan raar genoeg weer niet klagen.quote:Op maandag 8 juni 2020 17:01 schreef deelnemer het volgende:
“Het Zweedse Staatsenergiebedrijf Vattenfall ontvangt van de Nederlandse staat honderden miljoenen euro’s subsidie voor het windpark en verkoopt vervolgens alle stroom aan de Amerikanen”
De afbeelding en dus column is beter leesbaar via bovenstaande de link vanwege aanwezigheid vergroot optie.quote:Bert Wagendorp vroeg zich al langer af hoe het toch kan dat we alsmaar moeten bezuinigen op publieke taken, terwijl de economie het jarenlang zo goed deed. In Fantoomgroei vond hij antwoorden; 'Opeenvolgende regeringen stelden economische groei en de belangen van het grote bedrijfsleven steevast boven welvaart en welzijn van de bevolking'.
Fantoomgroei stemt Wagendorp naar eigen zeggen 'woedend', maar hij noemt het ook 'een absolute aanrader'. Dank Bert, jouw column helpt ons enorm om de boodschap te verspreiden.
https://www.fantoomgroei.(...)oei-maakt-je-woedend
quote:Sander Heijne en Hendrik Noten laten in ‘Fantoomgroei’ zien dat onze economie al ver voor de coronacrisis ontspoorde. Bedrijfswinsten zijn sinds de jaren tachtig geëxplodeerd, maar werkenden zagen de economische groei nauwelijks terug in hun portemonnee. Vitale sectoren als de zorg, het onderwijs en de politie werden ondertussen uitgehold. Hoe kan dat? En waarom accepteren we dat? Deze vragen brachten de auteurs van premier Rutte via de oude familie Philips naar de boeken van Adam Smith. En van conferenties op Zwitserse bergtoppen tot de achterkamertjes van Den Haag. Vliegend door de tijd rollen ze van de ene verbazing in de andere. Met als conclusie: de huidige hang naar groei is geen noodzaak, maar het resultaat van een verhaal dat we zijn gaan geloven. 'Dit boek is een zoektocht naar een nieuw verhaal over een economie voor een andere, betere wereld. En als we die wereld kunnen schetsen, willen we deze ook realiseren, dat en niets minder is de ambitie van deze vertelling.’ - Sander Heijne en Hendrik Noten
Misschien heeft het iets te maken met werknemers waarbij maar niet het kwartje wil vallen dat vakbonden over hun loonhoogte gaan en niet de regering?quote:Op donderdag 11 juni 2020 05:43 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Eerder dit jaar schreven de auteurs van Fantoomgroei al een artikel in Vrij Nederland:
Het gaat goed met de Nederlandse economie. Waarom merken we daar als samenleving dan niets van?
En tevens verscheen er een podcast (interview met Sander Heijne) over dat artikel:
In gesprek met Sander Heijne over economische (fantoom)groei
Goede zaak dit initiatief. Want het feit dat VVD66 beleid enkel de financiële bovenlaag dient kan wat mij betreft niet vaak genoeg onder de aandacht gebracht worden.
Het zijn vooral politieke keuzes geweest die voor de scheefgroei hebben gezorgd. In onderstaand artikel staat het een en ander uitgelegd.quote:Op donderdag 11 juni 2020 10:33 schreef Hexagon het volgende:
[..]
Misschien heeft het iets te maken met werknemers waarbij maar niet het kwartje wil vallen dat vakbonden over hun loonhoogte gaan en niet de regering?
quote:Onderzoek Dertien oorzaken waarom de lonen niet stijgen en de winsten wel
‘We zijn terug in de negentiende eeuw’
De ook door sociaal-democraten hartstochtelijk ondersteunde neoliberale koers van de afgelopen decennia heeft de positie van werkenden aanzienlijk verzwakt. Werkgevers, aandeelhouders en andere financiële avonturiers zijn de lachende derde.
Mirjam de Rijk beeld Kamagurka
28 februari 2018
De economische groei gaat aan de meeste mensen voorbij, bedrijven en vermogenden eigenen zich een steeds groter deel van de koek toe. De bezorgdheid daarover neemt van links tot rechts snel toe, maar veel verder dan ‘gossie wat erg’, ‘de vakbonden zijn te zwak’ of ‘de lonen zouden omhoog moeten, maar dat hebben we niet in de hand’ komt het niet. Als het over de oorzaken gaat, ligt het al gauw aan de globalisering of de technologische ontwikkeling, waardoor de indruk ontstaat dat er weinig aan te doen valt.
De stagnerende lonen en stijgende winsten zijn echter het gevolg van concrete politieke keuzes, van het beleid in de afgelopen decennia. Keuzes die de positie van werkenden verzwakten en de positie van kapitaalbezitters en werkgevers versterkten. En ja, de rode draad in die keuzes is neoliberaal gedachtegoed. Maar doordat het daarmee wordt samengevat blijft het bijna even ongrijpbaar als ‘globalisering’ of ‘automatisering’. Daarom een speurtocht naar hoe het zo ver heeft kunnen komen. Dertien oorzaken, die vrijwel allemaal voortkomen uit politieke beslissingen.
Je kan als werknemer natuurlijk ook een wat pro-actievere houding aannemen en gewoon bij je werkgever naar binnen stappen, in plaats van op je handen te gaan zitten en te wachten totdat een overheid (die überhaupt geen partij is in jouw relatie tot je werkgever) of een vakbond iets voor jou regelt.quote:Op donderdag 11 juni 2020 12:59 schreef Bondsrepubliek het volgende:
De economische groei gaat aan de meeste mensen voorbij, bedrijven en vermogenden eigenen zich een steeds groter deel van de koek toe.
Inderdaad, ik wordt ook helemaal treurig van die lui die maar blijven roeptoeteren dat Mark Rutte hun salaris omhoog moet doen.quote:Op donderdag 11 juni 2020 13:21 schreef nostra het volgende:
[..]
Je kan als werknemer natuurlijk ook een wat pro-actievere houding aannemen en gewoon bij je werkgever naar binnen stappen, in plaats van op je handen te gaan zitten en te wachten totdat een overheid (die überhaupt geen partij is in jouw relatie tot je werkgever) of een vakbond iets voor jou regelt.
Nu werkt dat misschien iets makkelijker in een vrij beroep dan onder die verschrikkelijke cao's, maar ook in dat laatste geval is er genoeg te regelen; bijvoorbeeld niet zozeer de centen, maar je persoonlijke ontwikkeling en opleiding, zodat je niet in een positie komt waarin je niets meer te eisen of te wensen hebt.
Maar goed, roepen dat Rutte c.s. het allemaal maar niet regelen voor de arme werknemer is voor die laatste wel zo makkelijk natuurlijk.
Wat vinden neoliberalen van vakbonden?quote:Op donderdag 11 juni 2020 13:39 schreef Hexagon het volgende:
[..]
Inderdaad, ik wordt ook helemaal treurig van die lui die maar blijven roeptoeteren dat Mark Rutte hun salaris omhoog moet doen.
Als je jezelf weigert te goed organiseren als werknemer dan is je onderhandelingspositie ook slecht. Maat dat kwartje wil- maar-niet-vallen.
Wat neoliberalen er van vinden zou niet relevant moeten zijn voor de vraag of je je organiseert of niet.quote:Op donderdag 11 juni 2020 23:04 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Wat vinden neoliberalen van vakbonden?
Hoe vaak zijn vakbondsleider op de TV geweest de laatste decennia?
Van wie moeten vakbonden 2 groepen met tegengestelde belangen onder hun hoede nemen (werknemers en ZZP 'ers)?
Waarom sluiten ZZP 'er zich niet aan bij een werkgeversorganisatie?
In de ICT hebben werknemers weinig te klagen over hun salaris en hun onderhandelingspositie. Dus er is geen interesse om een vakbond te starten. Het is een middel en geen doel op zichzelf.quote:In de ICT heb je geen vakbonden of CAO's, omdat deze sector is ontstaan na 1980 toen het neoliberalisme al van start was gegaan, en vakbonden door hun als achterhaalt werden beschouwd.
De vakbonden werden gewoon betrokken bij het beleid en met de flexwet (die al van ver voor Pechtold stamt) hebben ze ook ooit ingestemd. Enne de VVD had ooit een leider genaamd Gerrit Zalm die mensen zelfs opriep dat ze lid moesten worden van een vakbond.quote:Decennia lang zijn vakbonden door de rationele middenpartijen naar de zijlijn gedrukt. Was alles waar zij voor stonden als vloeken in de neoliberalen kerk. Diende ze eeuwig te streven naar loonmatiging. En nu zeg jij, als D66 'er (kampioen flexwerk onder Pechthold), dat jouw partij en de VVD geheel ongelijk hadden. En dat verwijt je nu werknemers. Dat is wel een hele grote wending.
De neoliberalen hadden de opvatting dat vakbonden niet behoren te bestaan. Ze propageerde een ideologie die de belangen van ondernemers zozeer voorop stelden, dat een onderhandelingspositie voor werknemers overbodig werd geacht. Men deed alsof er geen machtsverhoudingen bestaan. Als je rationeel kon denken dan was dat evident, vonden ze. Nu willen ze het dat niet meer oprakelen, om de schade voor zichzelf te beperken.quote:Op donderdag 11 juni 2020 23:16 schreef Hexagon het volgende:
[..]
Wat neoliberalen er van vinden zou niet relevant moeten zijn voor de vraag of je je organiseert of niet.
ZZP'ers geven zichzelf werk (werkgevers) en zijn zelfstandigen. Als werknemers staan voor hun collectieve pensioenen, dan hebben ZZP'ers daar niets mee. Werknemers en ZZP'ers zijn in meerdere opzichten elkaar concurrenten, als het gaat om arbeidsvoorwaarden.quote:Agnes Jongerius, Ron Meyer, Corrie van Brenk en Lodewijk de Waal zag je veel met hun kop op tv. Han Busker minder. Maar ze mogen inderdaad wel een wat meer charismatische voorzitter zoeken.
En ZZP'ers zijn nou eenmaal meer vergelijkbaar met werknemers dan met grote bedrijfsorganisaties en hebben ook niet te dealen met personeel
Als je kijkt naar de toplaag. Mensen met een volwaardige ICT opleiding op niveau. Er zijn echter ook veel omgeschoolde ICT'ers zonder. Ik heb 6,5 jaar in de ICT gewerkt, en ben van mening dat ze wel een vakbond kunnen gebruiken. Zeker als het gaat om arbeidsconflicten.quote:[..]
In de ICT hebben werknemers weinig te klagen over hun salaris en hun onderhandelingspositie. Dus er is geen interesse om een vakbond te starten. Het is een middel en geen doel op zichzelf.
Er is gepolderd met de vakbonden, maar in het publieke debat zag je daar weinig van terug. Marktwerking, die toen gold als het ultieme doel, ging uit van individuele marktspelers die al netwerkend en jobhoppend hun eigenbelang behartigen.quote:[..]
De vakbonden werden gewoon betrokken bij het beleid en met de flexwet (die al van ver voor Pechtold stamt) hebben ze ook ooit ingestemd. Enne de VVD had ooit een leider genaamd Gerrit Zalm die mensen zelfs opriep dat ze lid moesten worden van een vakbond.
Noem eens een Nederlandse politicus die zei dat vakbonden niet moeten bestaan?quote:Op donderdag 11 juni 2020 23:36 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De neoliberalen hadden de opvatting dat vakbonden niet behoren te bestaan. Ze propageerde een ideologie die de belangen van ondernemers zozeer voorop stelden, dat een onderhandelingspositie voor werknemers overbodig werd geacht. Als je rationeel kon denken dan was dat evident. Nu willen ze het dat niet meer oprakelen, om de schade voor zichzelf te beperken.
ZZP'ers willen wel degelijk een pensioen. En bovendien is het ook voor werknemers dus van belang dat vakbonden zorgen dat ZZP'ers niet worden uitgebuit. De vakbonden moeten kijken naar wat werknemers en ZZP'ers gezamenlijk hebben om hen beide sterker te maken.quote:ZZP'ers geven zichzelf werk (werkgevers) en zijn zelfstandigen. Als werknemers staan voor hun collectieve pensioenen, dan hebben ZZP'ers daar niets mee. Werknemers en ZZP'ers zijn in meerdere opzichten elkaar concurrenten, als het gaat om arbeidsvoorwaarden.
Ook die hebben het best prima. Daarom laten velen zich omscholen. Omdat je er makkelijk aan de bak komt. Er is gewoon weinig behoefte aan een vakbond in die sector. Men jobhopt liever.quote:Als je kijkt naar de toplaag. Mensen met een volwaardige ICT opleiding op niveau. Er zijn echter ook veel omgeschoolde ICT'ers zonder.
Als dat kennelijk niet in het voordeel van werknemers werkt dan is er dus de vakbond om tegengas te geven. En sterke vakbonden bestaan dus bij gratie van werknemers die er energie in willen steken. Maar als ze dat niet doen, en liever gaan kankeren dat Rutte hun loon moet verhogen, dan gaat er dus niks verbeteren.quote:Er is gepolderd met de vakbonden, maar in het publieke debat zag je daar weinig van terug. Marktwerking, die toen gold als het ultieme doel, ging uit van individuele marktspelers die al netwerkend en jobhoppend hun eigenbelang behartigen.
Ook burgers moeten zich beter organiseren. Maar ook dat is in conflict met de marktideologie.quote:Op donderdag 11 juni 2020 23:54 schreef Hexagon het volgende:
Politiek en vakbonden zijn bottom-up organisaties die uit de bevolking zelf gevoed moeten worden. Niet door apatisch af te wachten tot een ander het maar oplost.
Nou en, daar hoeft de burger toch geen boodschap aan te hebben?quote:Op vrijdag 12 juni 2020 00:00 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Ook burgers moeten zich beter organiseren. Maar ook dat is in conflict met de marktideologie.
Het kost veel moeite om tegen een ideologische stroom in te roeien. Daarom worden die ideologieen gelanceerd. De bevolking is eerst gehersenspoelt om te leren denken in termen van de marktideologie en bijbehorende marktlogica, en heeft tijd nodig om te begrijpen waarom de wereld nu ineens anders is. Het helpt om het hele verhaal te vertellen, uit te leggen. Hoe fanatisch men bezig was om de samenleving te verbouwen, met marktwerking als ideologisch uitgangspunt (een ideale vrije markt, waarin vraag een aanbod in balans zijn, en het prijsmechanisme alleen goed werkt, als er geen belemmeringen zijn zoals vakbonden en burgers).quote:Op vrijdag 12 juni 2020 00:06 schreef Hexagon het volgende:
Maar op een of andere manier blijft men dat negeren.
Precies, de neoliberalen beloofden dat de welvaart vanzelf zou doorsijpelen naar de onderkant van de arbeidsmarkt (trickle down) en dat daarvoor organisatie niet nodig is. Bleek een grote leugen uiteraard.quote:Op vrijdag 12 juni 2020 00:36 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het kost veel moeite om tegen een ideologische stroom in te roeien. Daarom worden die ideologieen gelanceerd. De bevolking is eerst gehersenspoelt om te leren denken in termen van de marktideologie en bijbehorende marktlogica, en heeft tijd nodig om te begrijpen waarom de wereld nu ineens anders is. Het helpt om het hele verhaal te vertellen, uit te leggen. Hoe fanatisch men bezig was om de samenleving te verbouwen, met marktwerking als ideologisch uitgangspunt (een ideale vrije markt, waarin vraag een aanbod in balans zijn, en het prijsmechanisme alleen goed werkt, als er geen belemmeringen zijn zoals vakbonden en burgers).
Ja de politiek naar je hand zetten kost moeite. Dat kostte 100 jaar geleden zelfs nog meer moeite dan nu. Maar toch gebeurde het. Waarom nu dan apathisch gaan navelstaren? In een democratisch land veranderen dingen van onderaf. Maar dan moet de burger zich organiseren. Je kan hier 10000 topics vol posten over hoe oneerlijk jij de welvaartsverdeling vind. Als er geen actie ondernomen wordt om druk te kunnen zetten gebeurt er helemaal niets. En dat is ook wat ik de klagende werknemer verwijt die zijn loon te laag vind maar te beroerd is om zich te organiseren.quote:Op vrijdag 12 juni 2020 00:36 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Het kost veel moeite om tegen een ideologische stroom in te roeien. Daarom worden die ideologieen gelanceerd. De bevolking is eerst gehersenspoelt om te leren denken in termen van de marktideologie en bijbehorende marktlogica, en heeft tijd nodig om te begrijpen waarom de wereld nu ineens anders is. Het helpt om het hele verhaal te vertellen, uit te leggen. Hoe fanatisch men bezig was om de samenleving te verbouwen, met marktwerking als ideologisch uitgangspunt (een ideale vrije markt, waarin vraag een aanbod in balans zijn, en het prijsmechanisme alleen goed werkt, als er geen belemmeringen zijn zoals vakbonden en burgers).
Ja dus? Wanneer je dat constateert kun je er dan ook voor kiezen om je dan alsnog te organiseren?quote:Op vrijdag 12 juni 2020 07:05 schreef Bondsrepubliek het volgende:
[..]
Precies, de neoliberalen beloofden dat de welvaart vanzelf zou doorsijpelen naar de onderkant van de arbeidsmarkt (trickle down) en dat daarvoor organisatie niet nodig is. Bleek een grote leugen uiteraard.
Maar wat nou als dat niet gebeurt? Als het om wat voor reden dan ook niet onderop vanuit de samenleving wordt opgepakt? Laten we het dan allemaal rustig door etteren om vervolgens enorm verbaasd te zijn als we hier onze eigen Orban/Bolsonaro/Trump in het torentje hebben zitten?quote:Op vrijdag 12 juni 2020 08:18 schreef Hexagon het volgende:
Ja dus? Wanneer je dat constateert kun je er dan ook voor kiezen om je dan alsnog te organiseren?
Als jullie weigeren te erkennen dat arbeidsvoorwaarden buiten de basisrechten geen taak van onze regering zijn (en ook nooit zijn geweest) dan kun je hier blijven klagen tot je een ons weegt.
Ja dan gaat dat nog steeds niet leiden tot betere salarissen voor klagersquote:Op vrijdag 12 juni 2020 13:27 schreef Tocadisco het volgende:
[..]
Maar wat nou als dat niet gebeurt? Als het om wat voor reden dan ook niet onderop vanuit de samenleving wordt opgepakt? Laten we het dan allemaal rustig door etteren om vervolgens enorm verbaasd te zijn als we hier onze eigen Orban/Bolsonaro/Trump in het torentje hebben zitten?
Dat degenen die hem aan de macht hebben gebracht ook niet krijgen wat ze willen lijkt me een nogal schrale troost voor het feit dat er een halve mongool aan de knoppen draait. Ik ben het verder wel met je eens dat in een ideale situatie de samenleving het zelf oplost en ingrijpen van overheidswege niet nodig zou moeten zijn, maar je hebt nou eenmaal niet altijd die ideale situatie. En als de voorkeursoplossing niet werkt in die niet-ideale situatie kan op daar toch stug aan vasthouden wel eens een hele hoge prijs komen te staan.quote:Op vrijdag 12 juni 2020 13:50 schreef Hexagon het volgende:
[..]
Ja dan gaat dat nog steeds niet leiden tot betere salarissen voor klagers
Maar het is ook vrij treurig dat mensen iedere verantwoordelijkheid afschuiven en zich afhankelijk maken van wie er in het torentje zit. Precies de reden waarom salarissen dus niet omhoog gaan.
Maarre hoe ga je het oplossen dan?quote:Op vrijdag 12 juni 2020 15:19 schreef Tocadisco het volgende:
[..]
Dat degenen die hem aan de macht hebben gebracht ook niet krijgen wat ze willen lijkt me een nogal schrale troost voor het feit dat er een halve mongool aan de knoppen draait. Ik ben het verder wel met je eens dat in een ideale situatie de samenleving het zelf oplost en ingrijpen van overheidswege niet nodig zou moeten zijn, maar je hebt nou eenmaal niet altijd die ideale situatie. En als de voorkeursoplossing niet werkt in die niet-ideale situatie kan op daar toch stug aan vasthouden wel eens een hele hoge prijs komen te staan.
Hans de Boer, al is dat geen politicus.quote:Op donderdag 11 juni 2020 23:54 schreef Hexagon het volgende:
Noem eens een Nederlandse politicus die zei dat vakbonden niet moeten bestaan?
De burger is al georganiseerd. We noemen dat volksvertegenwoordigers. Die zitten in ons parlement. Als onze volksvertegenwoordigers vinden dat wij ons moeten organiseren, wie zijn zij dan? Waarom zetten zij zich niet aan de taak om zaken anders of beter te organiseren? Als een individuele burger dat wil, dan moet hij eerst een hele groep mensen achter zich zien te krijgen, net zoals een politieke partij of beweging? Wat als die politieke partij vervolgens tegen zijn achterban zegt 'als jij iets anders wilt, zul je eerst moeten organiseren'. Kortom, volksvertegenwoordigers zijn volksvertegenwoordigers omdat zij die taak op zich willen nemen.quote:Op vrijdag 12 juni 2020 08:18 schreef Hexagon het volgende:
Ja de politiek naar je hand zetten kost moeite. Dat kostte 100 jaar geleden zelfs nog meer moeite dan nu. Maar toch gebeurde het. Waarom nu dan apathisch gaan navelstaren? In een democratisch land veranderen dingen van onderaf. Maar dan moet de burger zich organiseren. Je kan hier 10000 topics vol posten over hoe oneerlijk jij de welvaartsverdeling vind. Als er geen actie ondernomen wordt om druk te kunnen zetten gebeurt er helemaal niets. En dat is ook wat ik de klagende werknemer verwijt die zijn loon te laag vind maar te beroerd is om zich te organiseren.
De volksvertegenwoordigers in de politiek zijn er slechts voor alles dat voor iedereen van toepassing is. Basisrechten zoals een minimumloon, ouderschapsverlof en ziekteregelingen. Die zijn in het algemeen belang. Overigens zijn politieke partijen een vorm van georganiseerde burgers. Maar wanneer die het niet goed doen is het de taal van de burger zich te organiseren om hen te vervangen. Dat is het gene dat veel mensen niet aan democratie lijken te snappen. De democratie geeft je als volk het recht om te kiezen. Maar daarbij ook de verantwoordelijkheid om te zorgen dat daar mensen gekozen worden die hun werk goed doen. In een dictatuur kun je makkelijk afschuiven op de grote baas, in een democratie kan dat niet.quote:Op vrijdag 12 juni 2020 20:43 schreef deelnemer het volgende:
[..]
De burger is al georganiseerd. We noemen dat volksvertegenwoordigers. Die zitten in ons parlement. Als onze volksvertegenwoordigers vinden dat wij ons moeten organiseren, wie zijn zij dan? Waarom zetten zij zich niet aan de taak om zaken anders of beter te organiseren? Als een individuele burger dat doet, dan moet hij eerst een hele groep mensen achter zich zien te krijgen, net zoals een politieke partij of beweging? Wat als die politieke partij vervolgens zegt tegen zijn achterban 'als jij iets anders wil, zul je eerst moeten organiseren'. Kortom, volksvertegenwoordigers zijn volksvertegenwoordigers omdat zij die taak op zich willen nemen.
Het probleem ligt dus anders. De politiek is vervreemd geraakt van de burger. De reden is dat het neoliberalisme niets opheeft met politiek, overheid of burgers, maar uitgaat van markt en marktspelers. Omdat onze volksvertegenwoordigers neoliberaal werden, verzaakte zij hun rol als volksvertegenwoordigers en werden volksmanagers.
Er zijn nu twee mogelijkheden:
1. De relatie tussen politiek en burger wordt herstelt
2. De burger organiseert zich opnieuw en schopt de huidige politieke partijen eruit.
Optie 1 betekent ten minste dat de politiek weer open kaart gaat spelen met de burger. Daarvoor moet het publieke debat worden herstelt zodat de burger weer kan meedenken. Daarvoor moeten thema's open en eerlijk kunnen worden besproken, zonder veel geheimhouding, selectieve informatie, frames en manipulatie, of grove vormen van propaganda. Dat werkt pas behoorlijk als daarmee de situatie duidelijker en begrijpelijker wordt. Vervolgens kunnen politieke partijen dan hun politieke lijn en beleid formuleren, en kunnen burgers stemmen op de partij van hun voorkeur. Beter wordt het, als de politiek daardoor ook aantrekkelijker wordt voor burgers en zij zich daarvoor willen inzetten. Daarvoor moet het algemeen belang weer een inhoudsvolle betekenis krijgen.
Burgers kunnen zich ook organiseren rond deelbelangen, zoals een vakbond werknemers organiseert, een consumentenbond consumenten en een werkgeversorganisatie werkgevers. Het nadeel daarvan is, dat deze lijnrecht tegenover elkaar komen te staan en de machtigste groep wint (dat hoeft niet in het algemeen belang te zijn). Alleen in een publiek debat, dat boven de deelbelangen uitgaat, kan de burger daarin tot een afweging komen, gericht op het algemeen belang.
Wat in het algemeen belang is, is daarom de eerste politieke vraag. Daarover verschillen politieke stromingen vaak van mening. Dat is het fundamentele politieke debat, dat aan de basis ligt van allerlei specifieke politieke kwesties. De burger kan daar in het onderwijs op worden voorbereid. Daarom lijkt het mij een goed idee om maatschappijleer niet te beperken tot de middelbare school maar door te trekken naar de vervolgopleiding. Dan zijn mensen ouder en beter in staat om over dit soort lastige kwesties na te denken. Politieke vorming dus, niet gericht op een antwoord, maar op bewustwording.
Het algemeen belang is zo evident niet. Volgens de neoliberalen is het voor iedereen beter als wij in een marktsamenleving leven, waarin je een individuele marktspeler bent en alles je eigen verantwoordelijkheid is. Daarover is destijds weinig debat gevoerd. Dit idee hebben politieke partijen zelf doorgevoerd. Toen kon dat wel, zonder dat er een burger initiatief (om zichzelf te organiseren) aan vooraf ging. Het is top-down ingevoerd, ondemocratisch. Er zat wel een kleine machtige georganiseerde groep achter. Van het soort dat jij bepleit. En deze groep zette zich o.a. af tegen de vakbonden, waarvan zij vonden dat die veel teveel invloed hadden. Vakbonden van het soort dat jij bepleit. Het leidde dus tot veel politieke strijd.quote:Op vrijdag 12 juni 2020 21:12 schreef Hexagon het volgende:
[..]
De volksvertegenwoordigers in de politiek zijn er slechts voor alles dat voor iedereen van toepassing is. Basisrechten zoals een minimumloon, ouderschapsverlof en ziekteregelingen. Die zijn in het algemeen belang. Overigens zijn politieke partijen een vorm van georganiseerde burgers. Maar wanneer die het niet goed doen is het de taal van de burger zich te organiseren om hen te vervangen. Dat is het gene dat veel mensen niet aan democratie lijken te snappen. De democratie geeft je als volk het recht om te kiezen. Maar daarbij ook de verantwoordelijkheid om te zorgen dat daar mensen gekozen worden die hun werk goed doen. In een dictatuur kun je makkelijk afschuiven op de grote baas, in een democratie kan dat niet.
Het kan nog minder centraal. Maar veel organisaties en bedrijven zien zelf niet in dat in een democratie burgers een politieke rol hebben. Daarom loopt de burger vaak tegen een regel-is-regel-muur aan, als hij probeert voor zichzelf op te komen. Er valt alleen over zaken te praten als je door de eerste lijn van uitvoerende heen komt. Dat gaat makkelijker, als je een andere organisatie vindt die voor jou op wil komen en wel de mogelijkheid heeft om op een hoger niveau in te steken, een niveau waar niet louter regel-is-regel geldt, maar ook naar de specifieke situatie kan worden gekeken.quote:Je eigen belang moet dus via een andere weg worden behartigd aangezien de tweede kamer niet voor ieder bedrijf of iedere sector kan bepalen wat precies een billijke verdeling is. Daarom is er die vakbond die dat doet op basis van de situatie die er is. In een bedrijf met hoge winsten zullen die meer loon eisen dan bij een bedrijf dat in zwaar weer zit. En zorgwerknemers hebben andere belangen dan bouwvakkers. Dat kan allemaal niet centraal vanaf Den Haag worden geregeld
Dat is wel de gebruikelijke kronkel van links inderdaad: wil men ons ideetje niet zelf, dan gaan we het maar verplichten. Want dan werkt het wel!quote:Op vrijdag 12 juni 2020 23:09 schreef deelnemer het volgende:
Als we het in het politieke debat eens kunnen worden dat een vakbond voor werknemers nodig is, dan kunnen we het zo regelen dat iedere werknemer verplicht lid is van een vakbond.
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |