Net geplaatst op ad.nl ... een column over de wonderschoenen, met daarin ook een mening van de held van d'n Zwabber:
quote:
Ze zijn niet te stoppen: De Schoenen
De hardloopwereld is in de ban van een discussie over schoenen. Van de absolute top tot de fanatieke amateur: iedereen heeft het over de door Nike ontketende revolutie. Ook AD-verslaggever Pim Bijl ging na lang twijfelen overstag. ,,Valsspeelschoenen? Zo zie ik ze zeker niet meer.’'
Pim Bijl 30-01-20, 16:33
Door Pim Bijl
We zijn zo’n zes kilometer onderweg, draaien een dijkje op waar de wind schuin tegen staat, en spreken met z’n drieën af het kopwerk te verdelen. Voor mij lopen mijn clubgenootje Lars en een onbekende metgezel. Lars en ik dragen hier tijdens de halve marathon in Maassluis de Vaporfly, het nieuwste model ook nog eens, onze metgezel doet het op ‘normale wedstrijdschoenen’. ,,Geen zorgen’', grapt Lars tegen hem. ,,Er wordt straks een apart klassement gemaakt voor deze schoenen.’'
Het is mijn eerste wedstrijd op de schoenen die de hardloopwereld al maanden in een greep houden. Lang heb ik de koop uitgesteld. In het begin - in 2017, na de eerste poging van Eliud Kipchoge om de marathon onder de 2 uur te lopen - omdat ik dacht dat de innovatieve schoenen er alleen waren voor een select groepje topatleten. Daarna uit een mix van conservatisme en purisme, denk ik. Hardlopen, dat hoefde van mij niet op laboratoriumschoenen te gebeuren. Hardlopen moet pijn doen. Dat is de essentie. Als het eenvoudig was een (snelle) marathon te lopen, had iedereen het wel gedaan.
Maar ook ik ging voor de bijl. Ik zag de beelden van regionale loopjes tot internationale stadsmarathons waarin de eerste tientallen tot honderden lopers op De Schoenen liepen. De schoenen waarop 41 tempomakers in oktober Kipchoge naar een historische tijd van onder de 2 uur op de marathon hadden geloodst. Ik las de onderzoeken en verhalen over de door Nike ontketende revolutie. The New York Times deed onderzoek en stelde dat 41 procent van de lopers die de marathon in de laatste maanden van 2019 binnen drie uur aflegden, dat deed op de Vaporfly’s waarmee Nike een nieuw tijdperk inluidt.
Die schoenen onderscheiden zich door een dikkere tussenzool, in een vorm die de lopers stimuleert meer op de voorvoet te landen. Met een breder draagvlak, zodat de impact op het lijf iets afneemt. Én de verende schuimlaag van het schokabsorberende materiaal ‘pebax’, met daartussen een carbonplaat. Alles zorgt voor een hoger reactief vermogen.
Springveren
Het mag duidelijk zijn: de hardloopwereld is in de ban van de schoenendiscussie. Een dag na de 1.59.40 van Kipchoge, gelopen op de nog niet op de markt verschenen AlphaFly met een nóg dikkere tussenzool en liefst drie carbonplaten, verbeterde Brigid Kosgei het zestien jaar oude wereldrecord op de marathon van Paula Radcliffe. De meningen lopen uiteen. Meervoudig nationaal kampioene en bewegingswetenschapper Miranda Boonstra ziet de innovatieve schoenen als dé reden voor de forse tijdsprongen en vroeg zich af: ,,Zijn we nog aan het lopen, of lopen we op springveren?” Critici noemen de ontwikkelingen mechanische doping. Abdi Nageeye vindt de discussie juist onzin. ,,Ik snap niet dat mensen tegen innovatie zijn.’'
Ik denk wel dat er regels komen
Voormalig toploper Marti ten Kate
Ondertussen buigt de internationale atletiekfederatie World Athletics zich over de vraag wat te doen met de schoenen. Zij heeft al enige tijd de modellen van de fabrikanten ter beschikking gekregen voor onderzoek. Een uitspraak wordt eerdaags verwacht. Tegenstanders hopen op een verbod. Waarschijnlijker is het dat er enige regelgeving volgt en er grenzen worden gesteld aan bijvoorbeeld de dikte van de tussenzool en de maximale hoeveelheid energie die de schoen mag teruggeven.
,,Een heel spannende periode’', zegt voormalig toploper Marti ten Kate. ,,Ik denk wel dat er regels komen en verwacht dat de schoenen die nu zijn uitgebracht zo’n beetje de grens zullen zijn. Nee, geen verbod. Ik weet niet of het nu nog te stoppen is.’'
Goedbeschouwd is World Athletics inderdaad al te laat. Op het internet circuleren innovatieve spikes voor de baan voor de korte(re) afstanden. Op de weg zijn al wereld- en persoonlijke records gesneuveld. De schoenen van Nike hebben de hardloopwereld allang veroverd. En ondertussen hebben alle andere bedrijven van belang in grote nervositeit de achtervolging ingezet. Adidas, Asics, Hoka, New Balance en Saucony presenteren de komende tijd allemaal schoenen in de lijn van de innovaties van Nike.
Zij liepen en lopen achter de feiten aan. Sprekend voorbeeld is de Belg Koen Naert. Hij liet voor de EK in 2018 de bovenkant van zijn New Balance-schoen op de Nike-zool plaatsen. Naert won goud, maar het kostte hem ook zijn sponsorcontract. Nu, met Asics als zijn sponsor, wacht hij nog altijd vol ongeduld op schoenen die hem tevreden stellen.
Het zijn dit soort verhalen die doorsijpelen naar de fanatieke recreant. Naar de kantines van verenigingen, naar het eerste startvak bij wedstrijden. Daar gaat de blik even naar beneden, naar het schoeisel. Zo is in het hardlopen plots het materiaal belangrijk geworden. De eerste ‘amateurs’ die op de Vaporfly’s gingen lopen, kregen geregeld naar het hoofd geslingerd ‘vals te spelen’.
Enigszins overtrokken, vindt Ten Kate. Hij wijst op recente snelle tijden die op ‘niet-Vaporfly’s’ werden gelopen. En hij wil best geloven dat de ‘reactievere loopstijl’ voor enige progressie zorgt, maar wijst ook op de mentale barrières die zijn verdwenen door nieuwe records. ,,Komend voorjaar wordt een heel raar voorjaar. Het zal vaak over de schoenen gaan. Ook bij de marathon in Londen, waar met Eliud Kipchoge en Kenenisa Bekele de twee snelste lopers tegen elkaar strijden. Terwijl die schoenen helemaal niet bepalend zullen zijn. Het gaat nog steeds om wie het meeste pijn kan lijden, hoe de strijd en de voorbereiding verlopen.’'
Valentijn Trouw, de Nederlandse manager van Kipchoge, kwam deze week terug uit Kenia. Hij laat zijn topatleten trainen op verschillende schoenen. Dat was al gebruikelijk, maar op die manier kunnen ze niet in de problemen komen door eventuele regelgeving vanuit World Athletics. Trouw noemt de schoenen ‘absolute bijzaak’. ,,In de top zijn ook bijzaken héél erg belangrijk, maar de hoofdzaak is nog altijd: hoe trainen we, hoe beleven we de sport en met welke motivatie worden we elke ochtend wakker?”
Het is de atleet die het doet, zegt hij, en niet de schoen. ,,Er wordt nu soms net gedaan alsof er meer energie uit komt dan er in wordt gestopt. Klinkklare onzin. Van de 100 procent bij de landing, kwam in het verleden bijvoorbeeld zo’n 60 procent terug en nu is dat misschien naar 70 procent getrokken.’' De focus zou wat Trouw betreft meer mogen liggen op de verminderde impact op het lijf. ,,Dat zorgt ervoor dat meer mensen vaker kunnen hardlopen, omdat ze beter en sneller herstellen.’'
Breedtesport
Dat mag zo zijn, door het prijskaartje dat er nu aan hangt en het geringe aantal kilometers dat er op kan worden gelopen voordat de kwaliteit afneemt, is de schoen nog niet op het niveau dat de breedtesport ervan profiteert. Al lijken ook die modellen op komst. Dat De Schoenen het hardlopen net even iets aangenamer maken op een hoog tempo, is inmiddels wel evident. Negatieve geluiden over de loopervaring zijn schaars.
Terug naar Maassluis. Ik draai nog maar een dijkje op en loop met een grimas naar een dik persoonlijk record. Dankzij de schoenen? Nou, de laatste kilometers deden voor m’n gevoel iets minder pijn, maar de snelheid kwam nog altijd niet gratis. Een maand eerder liep ik op een andere afstand op mijn oude wedstrijdschoenen. De volgende dag heb ik gewoon spierpijn, zoals het hoort. Maar iets minder dan in het verleden.
Het grootste verschil: ik had in het slot van de race het gevoel iets frissere (lees: minder vermoeide) benen te hebben. Valsspeelschoenen? Zo zie ik ze zeker niet meer. Wat mij betreft is de grens wel in zicht. Niet nog veel dikkere tussenzolen, geen tien lagen carbon extra, geen nóg betere ‘springveerfunctie’. Ze ogen al futuristisch genoeg. En hardlopen mag best een beetje pijn blijven doen.