Fotograferen met spiegeltele's

Topicje over spiegetele's en wat je daar al zo wel en niet mee kunt.

Qua ontwerp is een spiegeltele een astronomische kijker en wel een Maksutov-Cassegrain die bestaat uit een holle hoofdspiegel met een gat erin, daarvoor een bolle vangspiegel die de stralengang opvouwt en 'doorgeeft' naar achter. Die vangspiegel is dan weer opgenomen in een zwakke meniscuslens, de corrector die de sferische fouten van de hoofdspiegel moet onderdrukken.

Ziet er ongeveer zo uit


Zoals gezegd zitten er voor fotografische doelen meestal nog de nodige lenselementen bij die onder andere maken dat een spiegeltele voor zijn brandpunt wel bijzonder compact is.

Spiegeltele's waren bijna helemaal van het toneel verdwenen tot zich ineens weer, vooral via de Chinese handelskanalen een nieuwe generatie spiegeltele's aandiende. Onder allerhande handelsnamen maar vrijwel allemaal afkomstig van Samyang.
Omdat ze bij de opstuurchinees vaak voor best wel weinig te koop zijn (tussen de 100 en 300 euro afhankelijk van welke je hebt) én omdat je tweedehands spiegeltele's uit de 70's voor een habbekrats koopt wordt het toch wel interessant om eens te kijken wat er nou nog uit zo'n ding te toveren is.

Zelf heb ik er niet minder dan vijf in de collectie zitten.
- Panagor 5.6/300mm een megacompact spiegeltele'tje
- Sigma Ultratel 8/500mm het dichtst bij een échte Maksutov en relatief groot
- Sigma 8/600mm, nog best kolossaal maar voor 600mm weer compact
- Tokina 8/500mm
- Tamron 55B 8/500mm de beste van de stal kan ik nu al zeggen.

Als het weer zich er voor leent en ik tijd en energie heb, pak ik er zo af en toe eens een mee en ga er wat mee spelen en vul het verhaal aan.

Eerst al even de issues van een spiegeltele op een rijtje
Een spiegeltele heeft
- geen massa : stabiel houden is een uitdaging
- een miniem scherptevlakje : scherpstellen is een uitdaging
- een matige contrastweergave en da's een drama voor je lichtmeter
Gaandeweg gaan we dan wel tegenkomen hoe je met die issues kunt omgaan en hoe je dan toch leuke dingen zou kunnen doen. De issues komen bij elk van mijn spiegeltele's kom je die issues weer op een andere manier tegen.

Weten wat er in een specifieke spiegeltele aan kwaliteit zit
Zoek dan met merk en type op flickr of een dergelijke fotosite en zie wat er wereldwijd allemaal mee wordt gedaan.

Ik begin alvast met een conclusie:
Een spiegeltele vergt een behoorlijk lange leercurve. Heb je dat er voor over en heb je hem eenmaal in de vingers, dan heb je dus wel een échte supertele voor bijzonder weinig geld.
_{Zelf gebruik ik mijn spiegeltjes voornamelijk als een soort 'trainers', zo af en toe eens mee fotograferen en je gaat veel bewuster om met je moderne spullen. Daarnaast vind ik het gewoon een funfaktor hebben om met zo'n draakje te fotograferen}

Heb je ook een spiegeltele in je collectie Laat dan in dit topic eens zien wat je er zoal uit weet te toveren.
Vragen over spiegeltele's Niet aarzelen maar posten.

Ik trap af met mijn oudste spiegeltele, de Sigma Ultratel 8/500mm uit 1975.

Deze spiegeltele lijkt nog het meest op het originele ontwerp van een Cassegrain-Maksutov-kijker en is ook allesbehalve compact. Hij is zo'n 25cm lang.

Ik had hem al voor het digitale tijdperk en in die tijd kreeg ik het niet voor elkaar om er een toonbaar plaatje uit te toveren en Ultratel belandde in de kast.
Toen we jaren later een Konica-Minolta Dynax 5D hadden en daarbij een pdraad-adapter haalde ik Ultratel eens tevoorschijn om te kijken of de stabilisator van de Dynax bij zo'n spiegeltele iets zou doen.
Dat deed die stabilisator en bij een proefrondje kwamen er een paar goeie plaatjes uit, de meesten gingen echter nog redelijk fout, nu niet door beweging maar gewoon omdat de scherpte er iets naast zat. Het kleine reflexzoekertje van de toenmalige APS-C camera's was niet geschikt om Ultratel mee scherp te stellen, je zag niet eens of je ernaast zat.

Met de camera's van nu zou het moeten kunnen. De EVF laat razend nauwkeurig scherpstellen toe, er beweegt geen spiegel meer en de liveview in die EVF sluit belichtingsverrassingen uit.

Dus. A-mount op Ultratel (T2) hele ding op de Sony A77V gehesen, ergens naar toe gereden en dan maar kijken of ik er iets toonbaars uit kan halen en hoe makkelijk dat gaat.

Al direct komen de eerste verschijnselen naar boven, de hele combinatie wiebelt als een bezetene, het duurt even voor ik de handen er goed omheen heb om iets van een opname te maken. Al wandelend neem ik een kunstwerk op de dijk op de korrel.
Scherpstellen gaat zoals verwacht beter. Ik mik steeds op de voorste van de drie vormen.

Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr
_{de molens staan op 9600 meter}

Nog een keer, iets andere hoek
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr
_{de Ketelbrug is zo'n acht kilometer verderop}

En nog een keer
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Dat ging heel behoorlijk. Je ziet vrij goed dat je toch écht met een supertele fotografeert, het hele landschap wordt in elkaar gedrukt.
Het contrast dat uit Ultratel komt valt me uiteindelijk nog mee, het zicht was niet echt denderend en met een lens die op lange afstand geoptimaliseerd is fotografeert het dan in principe niet zo lekker.

Maar het is dus te doen

Nog zo'n oefeningetje, nu met die soort van bakens die de ingang van de haven van Ketelhaven markeren. Een paar keer het vertrouwde recept van een paar opnamen met tussendoor compleet refocussen, kijken of het herhaalbaar wordt.
Onderstaande drie gingen bijna allemaal in twee pogingen goed, de laatste zelfs in één keer
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Opvallend zijn de kleurtjes uit Ultratel.
Opvallend bij het maken van de opnamen was dat het nog steeds allemaal zo wiebelig blijft. Zet ik de moderne maar ook zware 150-500mm op de A77, dan hou ik de boel makkelijk een tijd stil en waterpas, met de veel te lichte spiegeltele blijft alles wiebelen en kantelen. Zelfs met de kunstmatige horizon in de zoeker blijft het een hele kluif om een rechte opname te maken..
_{Ja ik weet, pak een statief. Maar dat komt allemaal nog bij een volgende poging}

quote:

Op woensdag 1 januari 2020 22:43 schreef Sigaartje het volgende:

Heb een Maksutov-telescoop, messcherp, doet bijna zeer aan je ogen, zo ontzettend scherp.

Dat type telescoop is dus de basis voor de spiegeltele geweest.

Bij telescopen zijn er nog verschillende Maksutov's, Je hebt ook nog de Rutten-Maksutov(RuMak), een Maksutov met een Nederlands tintje waarop de vangspiegel iets anders aan de corrector is bevestigd. Uiteindelijk blijken er nog meer smaken Maksutovs te zijn, allemaal nét even weer anders.
_{maar da's eigenlijk offtopic}

quote:

Op woensdag 1 januari 2020 22:40 schreef derLudolf het volgende:
Dat valt nog alles behalve tegen...

Dat kun je wel stellen, zeker omdat ik hem jaren niet had aangeraakt.

Omdat het in de basis een astronomische kijker is doet ie het heel erg goed op langere afstanden, wel moet je dan opletten dat je niet bij slecht zicht gaat fotograferen, daar kan een spiegeltele absoluut niet tegen.

Gistermiddag voor de mist in de buurt kwam ging het echter bijzonder aardig

Focus op het schip en...
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

De andere kant op op een kleine 7 kilometer een brug

Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Bij beter zicht een keer kijken hoe Ultratel het op hele grote afstand doet.
_{Dat zicht is een bepalende faktor voor hoe lekker een spiegel fotografeert. Helaas is een beperkend verschijnsel daarvoor dat als je goed zicht hebt, het meestal hard waait en dan is ie nauwelijks stabiel te houden, zelfs op een statief}

Rondje was nog niet klaar. Uiteindelijk iets dichter bij de Ketelbrug en de molens gaan staan en iets meer lijnen in beeld gepakt om te kijken hoe Ultratel met dit soort details omgaat.

Het scherpstellen met de EVF+focus peak+loup is wederom een feestje waarbij aangetekend dat de scherpte van Ultratel zo zijn grenzen kent.

Over een metertje of vierhonderd
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

een kleine twee kilometer tot deze molen
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Terug naar de 400 meter, de molen in de achtergrond staat beduidend verder weg
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Hoogspanningsmast, althans de voet daarvan op pakweg 500 meter
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

en weer naar een kilometer verder waar de volgende mast staat
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Bij deze opnamen ging het scherpstellen al vrij eenvoudig en leverde eigenlijk geen missers meer op. Wat een issue bleef was het wiebelen van de hele combinatie en daar moeten we dus nog even iets tegen verzinnen dat wél werkbaar is en niet leidt tot zodanig veel extra ballast dat het fotograferen met een spiegeltele geen fun meer is.
_{Kan een eenpoot worden, kan een schouderstatief worden kan nog wat anders worden, gaan we nog even uitzoeken}

Conclusie voor dit moment is wel dat het een uitdaging is om een spiegeltele snel en raak in te stellen, raak kan wel maar snel nog niet zo. Kan nog een feestje worden als ik er dingen als wild of vogels mee ga fotograferen
_{Want dat is wat je wilt met een 500mm}

quote:

Op vrijdag 3 januari 2020 07:23 schreef Lyrebird het volgende:
Mijn professionele achtergrond is in biomedische optica, en wij gebruiken setups met spiegels om twee redenen:
1) Onze (infrarode) belichting gaat via hetzelfde kanaal als de opname (wat in fotografie anders werkt, met een externe flitser), waarbij een setup met spiegels geen hinderlijke reflecties oplevert. Bij lenzen zal iedere lens een reflectie geven die wordt opgevangen door de detector, die we met polarisatiefilters weer weg kunnen halen, maar dat heeft weer z'n eigen problemen.
2) De spiegels hebben geen chromatische aberratie, terwijl een systeem met lenzen dat wel heeft.

Die voordelen spelen volgens mij minder in fotografie. De lenzen in fotografie, vaak gebaseerd op double Gauss designs, zijn volgens mij zo goed gecorrigeerd voor kleur, dat chromatische aberratie geen probleem meer is, ook voor lenzen met een langer brandpunt.

Klopt deels, de meeste lenzen in het normale bereik zijn verbeterde versies van iets dat op een doppel-gauss is gebaseerd en die hebben hoegenaamd geen last van chromatische instelfouten.

Langere brandpunten zijn beduidend gevoeliger voor chromatische instelfouten* die dan weer worden gecorrigeerd door er elementen van speciaal glas in te verwerken met een lagere kleurschifting dat ze dan zo mooi bijvoorbeeld LD of ED of gewoon APO noemen. Een apochromatische tele heeft nauwelijks meer last van chromatische instelfouten en het verschil tussen een 'normale' 400mm of een apochromatische is dan ook best wel goed merkbaar, een APO stelt bijvoorbeeld veel eenduidiger scherp en de resultaten zien er ook scherper uit, mede door een vrij strakke begrenzing van scherp en onscherp.
*_{Ik vermijd tegenwoordig het begrip 'chromatische aberratie' dat sinds digitale fotografie misbruikt wordt voor het fenomeen waarbij een lens in combinatie met een sensor gekleurde zoompjes om details veroorzaakt. De correcte benaming voor dat fenomeen is 'laterale kleurverschuiving' en is geen lensfout maar een verschijnsel dat gebonden is aan lens/sensor-combinaties. Op de ene sensor kun je er heel veel last van hebben, zet je dezelfde lens op een andere sensor dan kan het zomaar verdwijnen}

quote:

Het enige voordeel dat dan overblijft is een minder zwaar design. Maar een nadeel is dat je optische design een gat in het midden heeft, wat van invloed is op de point spread function en je resolutie.

Als ik naar de verschillende foto's hier kijk, dan mag je over resolutie niet klagen, maar hoe kijken jullie daar tegen aan?

Het voordeel van dat lichte ontwerp is ook gelijk een nadeel. Een zware lens hou je eerder stabiel dan een hele lichte. Vooral als het hard waait laat je een spiegeltele beter thuis, zelfs op een stevig statief kunnen ze onder invloed van de wind in een soort trilling raken die fotograferen zo goed als onmogelijk maakt.
Het 'gat' in het midden is inderdaad ook een ding. Het maakt namelijk dat je geen verstrooiingsschijfjes hebt zoals bij een 'normale' lens maar verstrooiingsringetjes. Dat veroorzaakt in de eerste plaats die karakteristieke donuts op spitslichtjes in de achtergrond maar het veroorzaakt in de onscherpe zone ook dubbele contouren waardoor plaatjes uit een spiegeltele vaak wat onrustig aandoen.
Zowel die donuts als die onrust kun je echter ook weer inzetten als stijlelementen óf ze vakkundig uit zicht houden.
In de serie met Ultratel valt het met die typische spiegelteleverschijnselen nog mee, komt later wel als we de minispiegels een keer meenemen die er iets gevoeliger voor zijn.

Qua resolutie
Vergelijk ik de resolutie met een moderne supertele, dan houdt het niet bepaald over. Bedenk daarbij dan wel dat je voor een relatief goedkope supertelezoom van nu met gemak een stuk of acht spiegeltele's koopt.

Vergelijk ik deze Ultratel met de supertele's die in 1975 voor hobbyfotografen beschikbaar waren, dan doet ie het eigenlijk nog niet eens zo ontzettend slecht. De Sigma Super-Tele 5.6/400mm lenzentele is qua eigenzinnig in de bediening aan een spiegeltele gewaagd, de scherpte is beduidend zachter en het is eigenlijk aan de mogelijkheden tot postprocessing te danken dat je anno 2020 zo'n ding eindelijk kunt gebruiken om aardige plaatjes mee te maken.

quote:

Op vrijdag 3 januari 2020 07:26 schreef ToT het volgende:
Ik heb een Samyagng 500mm spiegellens gehad. Ik vond het rampzalig om er mee te focussen; zelfs de maan kon ik amper scherp krijgen; een piepkleine draai aan de focusring en je schoot de maan zo voorbij!

Ik heb wel een paar redelijke foto's er mee kunnen maken. Ff opzoeken.

Wat je beschrijft is waar spiegeltele's hun slechte reputatie aan te danken hebben. Ze zijn spotgoedkoop, en voelen aan als een vrij lichte, lieve lensjes waarmee je gewoon lekker om je heen kunt zwaaien. In werkelijkheid ben je echter gewoon met een 500mm aan het fotograferen en ook nog eentje met de nodige nukken.
Dat is dus één van de redenen waarom je die spiegeltjes op de advertentiesites voor een habbekrats tegenkomt. Weet je dus uiteindelijk een beetje met die nukken van een spiegeltele te leren leven, dan heb je ineens een leuk funlensje in handen om zo af en toe eens een middagje mee los te gaan. Leer je zo'n ding een beetje te temmen dan is dat qua skills ook een enorme opsteker voor als je met je serieuze spullen op vogeltjesjacht gaat.

Ik ben de afgelopen tijd eens in de fotosites gaan zoeken naar wat mensen met die Samyangs allemaal klaarspelen en daar zie je dan dat, wie eenmaal die lange leercurve door is er nog best wel aardige plaatjes uit weet te persen ook.

quote:

Op maandag 6 januari 2020 16:15 schreef Isdatzo het volgende:
Spiegelobjectieven zijn leuk om eens mee te spelen, maar voor mij geen serieus alternatief voor een op refractie gebaseerd objectief.

Scherpte en contrast zijn in mijn ervaring slecht, de vaste lensopening is een beperking en de noodzaak tot handmatig scherpstellen verplicht je min of meer tot het fotograferen van (redelijk) statische objecten. Al met al zorgen deze eigenschappen die inherent zijn aan de optische constructie ervoor dat er een hoop praktische problemen zijn waar je omheen moet werken. Voor sommige toepassingen zal een spiegelobjectief prima geschikt zijn, maar voor mij wegen de voordelen niet op tegen de nadelen.

De spiegeltele's zijn bij mij ook maar ten dele een stukje serieuze hobbyuitoefening. Ik heb ze voornamelijk gekocht omdat ze in mijn geval echt spotgoedkoop waren en omdat ik het leuk vind om met lenzen met een slechte reputatie tóch resultaat te maken.
_{kan ik ook niks aan doen, vink gewoon leuk}

Heeft driedubbel effect:
1. Ik kan, als ik er vragen over krijg een serieus onderbouwd antwoord geven en vooral dingen laten zien in plaats van een ongeinformeerd 'Nee, 's niks'
2 Door met dit soort lastpakken te fotograferen haal ik wellicht nóg meer uit mijn moderne rappe tele's
3 Ladingen pret.

Moet ik serieus fotograferen, dan heb ik nog wel een paar betere lenzen.

Ganzen vliegen zo tegen de 70km per uur. Mits ze niet te recht op me aanstormen kan ik ze met Ultratel hebben

Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Had de Pentax van ultra_ivo trap-focussing en AF-assist (dat ie piept als je scherpte hebt), mijn A77 heeft focus peaking waarbij scherpe contouren een rood randje krijgen. Draaien tot de ganzen een rood randje krijgen en afvuren.

Wat je met een spiegeltele niet of nauwelijks meer hebt is cropruimte. Had ik onderstaande grote zaagbekken met een van mijn jonge telezooms geschoten dan had ik nog wel over gehad om ze eruit te kroppen. Met Ultratel en ook met de andere spiegels kun je dat dus gevoeglijk vergeten.
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Ander dingetje met de spiegeltele is de achtergrond, die wordt altijd een tkje onrustig tot zwaar overstuur. Komt voornamelijk door die spiegel met dat gat erin waardoor verstrooiingschijfjes ineens verstrooiingsringetjes zijn geworden
Sigma Ultratel 8/500mm by Ouwesok, on Flickr

Inmiddels staan de volgende spiegeltele's al klaar om eens mee naar buiten te gaan alleen wil het weer maar niet meewerken en geldt dat zodra het weer wel meewerkt, ik aan de arbeid of anderszins verhinderd ben
_{De universele Wet van Behoud van Ellende in optima forma}

Daarom nog even wat meer info voor wie ondanks alles het toch nog met een spiegeltele wil proberen want welke spiegel zou je dan moeten kopen.

Wil je nieuw, dan zijn er eigenlijk alleen nog de Samyang-derivaten die onder heel veel namen all over the interwebz worden verkocht. Afhankelijk van waar je hem koopt heb je vanaf zo'n 125 euro een gloedjenieuwe spiegeltele. Met een T2-adapter past zo'n ding overal op.

De kwaliteit van die Samyang-afgeleiden kan ik alleen beoordelen op basis van wat ik er op flickr van heb gezien en dan durf ik de veronderstelling aan dat je voor dat geld best een brave spiegeltele hebt op voorwaarde dat je je even door die lange leercurve heen vreet die voor iedere spiegeltele een ding is.
Die Samyang-dingen zijn er in diverse brandpunten, om met een spiegeltele te leren fotograferen zou ik het maximum op 500mm houden.
Voor de absurde fun is er ook nog een 800mm spiegel. Heel moeilijk te bespelen maar ook weer een aardige spiegel voor relatief weinig geld als je bedenkt dat de eerstvolgende 800mm iets in de orde van zesduizend euro kost

Het alternatief is een tweedehands spiegeltele en op zich zijn die niet moeilijk te vinden.
De beste spiegeltele's zijn de modellen die de A-merken in de 70's en 80's uitbrachten en die allemaal een, voor een spiegeltele best wel goeie reputatie hebben.
Uitschieters zijn de Minolta RF-Rokkor 8/500mm die optisch gelijk is aan de Leica MR-Telyt. Van die Rokkor is de enige AF-spiegeltele afgeleid, de Minolta AF 8/500mm (later zelfs nog als Sony verkocht maar helaas gestopt).
Voor die A-merkspiegels wordt dan vaak wel meer gevraagd dan voor een nieuwe Samyang.

Van de vreemdmerken is er één uitschieter naar boven en dat is de Tamron 55B 8/500mm. Die is voor rond de honderd euro te hebben en past op zo ongeveer elke camera door een Adaptall mount.
_{Ik heb er zelf zo een, die komt later in dit topic nog wel aan de orde}
Alternatief is de RMC Tokina 8/500mm, ook een hele goeie spiegeltele en nog compacter dan de Tamron. Optisch is de Tamron een fractie beter maar veel scheelt het niet. Wel is ie vaak goedkoper.
_{Ook een rondje met die Tokina heb ik nog op de planning staan}

Voor het overige zijn de vreemdmerken meer van hetzelfde en zijn ze groter dan de Tamron en de Tokina. Kwalitatief kan ik er weinig over zeggen.

Waar ik wél iets over kan zeggen zijn de Russische spiegeltele's. Er zijn een stuk of wat merken van met als bekendste MTO en Rubinar. Optisch vallen ze in een klasse apart, zelfs nog een fractie beter dan de A-merken uit de 70's. Mechanisch en ergonomisch zijn ze op en top Sovjet-Rusland, lomp, zwaar en 'vreemd'. Kun je daar mee leven, dan heb je met wat zoeken voor relatief weinig geld een spiegeltele waarmee je echt serieus kunt fotograferen.
_{En als je echt het uiterste uit jezelf wilt halen, eet dan aluminiumrijk zodat je statiefpoten krijgt en koop een Russische 11/1000mm en leer daarmee fotograferen. Het zit er echt allemaal in maar het kost je nogal wat inspanning om het er allemaal uit te krijgen. Voor zo rond de 200 euro heb je er een}

Wat komt er nog bij als je met een spiegeltele wilt fotograferen

Reken op wat dingen om de boel stabiel te houden zoals een stevig statief of een robuuste eenpoot en/of een schouderstatief. Vaak had je die uiteraard al en bij een spiegeltele ga je ze hard nodig hebben.

Aparte spiegeltele's
Onder de spiegeltele's zijn er nog wat aparte verschijningen, leuk voor de collectie en soms ook voor het gebruik.

Korte spiegeltele's
Met een brandpuntsafstand van tussen de 250 en 350mm en het uiterlijk van een forse 50mm kun je er heerlijk stealthy straatfotografie mee bedrijven. De korte spiegels zijn optisch beter dan de 500mm's en langer.
De allerbekendste is de Minolta RF 5.6/250mm, een piepklein lensje en qua beeld waanzinnig goed. Helaas is die inmiddels, voor zover je er een vindt onbetaalbaar geworden.
Andere is de Tamron 5.6/350mm, ook legendarisch en inmiddels ook al duurder dan wat ie ooit nieuw kostte.
Van Rubinar is er ook een 300mm en als laatste in de rij is er een reeks spiegeltjes van rond 1980 die onder verschillende merken verkocht werden. Ik heb daarvan een Panagor 5.6/300mm en ook die staat nog op de planning voor een keertje mee op pad.

Legendarische spiegeltele's.
Meer voor de verzamelwoede dan voor gebruik zijn er door de tijden heen een paar spiegeltele's verschenen die best wel markant te noemen zijn.
Neem bijvoorbeeld de Vivitar Solid Cat serie. Eind jaren 70 kwam Vivitar met een tweetal spiegeltele's die nu een keer niet in Japan werden gebouwd maar door Perkin-Elmer, het bedrijf dat voornamelijk grote telescopen bouwde met als bekendste de Hubble Space Telescope.
De Solid Cat's wijken af van normale spiegeltele's omdat tussen de corrector en de hoofdspiegel geen lucht zit maar een massief blok glas ter voorkoming van inwendige reflecties. Die klomp glas maakte de tele niet alleen heel compact maar ook loodzwaar.
Er waren een 8/600 en een 11/800mm. Een enorm succes werden de Solid Cat's niet, ze waren namelijk naast loodzwaar ook peperduur maar qua resultaten wel in de bovenste regionen van het klassement. Ze zijn anno nu nog te vinden en voor de verzamelaar geldt dat dit met twee lenzen een lekkere compacte serie is
_{De Solid Cat's die ik tot op heden zag vond ik voor funlenzen iets te duur, je weet echter nooit wat er nog langs mag komen.}

De mafste spiegeltele ooit gebouwd is niet op basis van een Cassegrain-kijker maar op basis van een Kutter-telescoop. Die had niet dat gat in de hoofdspiegel maar een constructie met twee spiegels die iets scheef van elkaar staan. Voor fotografische doeleinden zou dat betekenen dat je er een diafragma in zou kunnen zetten.

Uit 1979 de Duitse Telespect 11/500mm met electrische scherpstelling


Helaas werd de Telespect niet bepaald een succes en dat had iets te maken met de basis. Door zijn scheve constructie is een Kuttertelescoop nogal beperkt in zijn lichtsterkte. Omdat er in 1979 nog geen EVF's waren werd dan ook niemand echt enthousiast over het zoekerbeeld dat je met de Telespect overhield en ook de behoefte tot diafragmeren met een volle opening van 11 hield niet over. Van de enige review die ik er ooit over las was de Telespect wel scherper dan een Catadioptrische spiegeltele. Achilleshiel van de Telespect was het scherpstelmotortje dat de enige manier was om het gedrocht in de scherpte te krijgen.
_{Ik had er ooit bijna één te pakken, werd op een beurs net voor mijn snufferd weggekaapt en ik heb daarna geen werkend model meer mogen waarnemen}

De beide duurste spiegels dan ook nog maar even

Allebei van Zeiss Oberkochen en allebei voor het Contax systeem

De eerste was een doorontwikkeling van een 60's ontwerp van een toenmalig systeem en was de Mirotar 5.6/1000mm, een kolos van een spiegeltele die alleen op bestelling gemaakt werd. Veel zijn het er niet geweest, ik kon alleen de brochure vinden
Als prijsindicatie werd in 1977 iets genoemd in de orde van DM 38.000. Voor dat geld had je in die dagen ook een leuke prestigieuze Duitse auto.
_{Goeiekoper en ook best zeldzaam zijn de 5.6/1000mm's van Zeiss Jena. Geen idee hoe ze optisch zijn maar er is in elk geval nog aan te komen}

Nog krankzinniger maar wél gebouwd en ook nog wel te vinden is de Zeiss N-Mirotar, ofwel de Nachtmirotar. Een combinatie van een 210mm spiegeltele met daarachter een restlichtversterker die een lichtsterkte opleverde van niet 1.4, niet 1.0 maar maar liefst F=0.03
_{en dan maar hopen dat de maan niet gaat schijnen 's nachts want geen diafragma}



Naar verluid zijn er slechts 43 van gebouwd die voor een prijsje van slechts DM 52.000 van de hand gingen. Ooit was er een handelaar in Houten die er maar liefst twee had liggen, ik durfde niet eens naar de prijs te vragen

En nou hopelijk binnenkort meer plaat en minder praat

[ Bericht 1% gewijzigd door Ouwesok op 08-02-2020 14:47:31 ]

Eindelijk weer eens weer en eindelijk weer eens tijd

Vandaag even een rondje wezen wandelen met wat je als de opvolger van Sigma's Ultratel zou kunnen beschouwen, de Sigma 8/600mm van, aan de bouwstijl te oordelen eind 70's. De 8/600mm is nog heel lang door Sigma gebouwd. De laatste serie was zelfs leverbaar met een Minolta AF-mount. De lens blijft dan uiteraard manual focus maar geeft wel dingen aan de camera door.

De mijne is dus van de eerste serie en heeft een pdraad-vatting. Hij werd destijds aardig goed verkocht en dus zie je ze anno nu nog regelmatig aangeboden met diverse vattingen.
Van oorsprong zit er een zonnekap bij die ongeveer half zo lang is al de lens zelf. Ik kocht de mijne voor een zacht prijsje zonder zonnekap en omdat die toch wel nodig is vond ik er op ebay een Sonia kap bij die minstens net zo lang is als de lens zelf. Effectief is het wel, de lens wordt er echter wel behoorlijk groot van.

Zo ziet ie eruit op de A6000. Omdat er geen stabilisatie op de A6000 zit gebruik ik hem met een Novoflex PiStock-C schouderstatief dat aan de statiefgondel van de lens vast zit. De boel voelt dan lekker stevig aan en is, als je geen harde wind in die zonnekap krijgt goed stil te houden.

Zo ziet ie er dan ongeveer uit


Je merkt dat er ten opzichte van Ultratel de nodige verbeteringen in zitten die maken dat de lens veel aangenamer werkt.
De resultaten volgen de komende dagen in dit theater samen met de gebruiksverhalen.

Die 8/600mm dus.

Hij was al een tijdje niet meer mee naar buiten geweest en dan moet je er eigenlijk weer een beetje aan wennen. Laatste keer stond ie op een spiegelreflex, de Pentax K20, en daarop werkte de Sigma wat je noemt vrij moeizaam met die nogal zware camera erachter terwijl de lens ondanks zijn omvang veertjelicht is.
Nu dus op de A6000 die zelf ook niks weegt en dat maakt wel een aardig afgewogen combinatie. Met de toch wel grote EVF van de camera krijg je een vrij goeie indruk van hoe stabiel je hem vasthoudt.
Met wat oefenen thuis bleek de hele constructie het stabielst te zijn met een schouderstatief, dus die ging mee.
_{Zoiets uitproberen doe ik meestal door een vaststaand object op de korrel te nemen, mijn belichtingstijd iets te lang te maken en dan drie opnamen maken die dan beoordeeld worden. Worden ze alledrie scherp, dan heb ik de juiste setup te pakken}

Ander ding met EVF en spiegeltele had ik al eerder aangegeven, het stelt veel nauwkeuriger scherp dan een spiegelreflex, vooral met lenzen die niet bijster lichtsterk zijn.

De bouw van deze Sigma is nogal radicaal anders dan die van Ultratel die we hierboven hadden. De lens is zeer kort en gedrongen. Anders dan bij Ultratel is deze spiegeltele voorzien van wat extra glaselementen die het plaatje wat correcties moeten meegeven.
Die glaselementen merk je vooral omdat de 8/600 een fractie minder springerig scherpstelt dan Ultratel. Veel is dat verschil overigens niet, ook deze spiegel is een regelrechte hork qua instellen maar dat maakt het wel zo leuk.

Eerste opnamen altijd doen op dingen die niet kunnen rennen, vliegen of onderduiken. Ik neem een nietsvermoedende omheining op de korrel.

Sigma 8/600mm testdrive by Ouwesok, on Flickr

In de achtergrond van deze is die beruchte onscherpte van een spiegeltele mooi zichtbaar, de dubbele contouren maken achtergronden bijzonder onrustig.
_{Deze ronde nog iets anders gedaan dan de vorige exercitie. Ik heb NIK Sharpener een fractie sterker gezet dan voor opnamen met 'normale' lenzen. Het beeld wordt er zowaar een beetje toonbaar van.}

Binnenkort meer....

Als het met vaste onderwerpen lukt kunnen we op beestjes gaan richten.

Aalscholvers bijvoorbeeld

Phalacrocorax carbo by Ouwesok, on Flickr

Phalacrocorax carbo by Ouwesok, on Flickr

en close
Phalacrocorax carbo by Ouwesok, on Flickr

Of een wilde zwaan met eindelijk de kringetjes
Cygnus Cygnus by Ouwesok, on Flickr

Opvallend hoe lastig het ding te richten is, in het begin sta ik nogal te zwaaien om die vogel te vinden. Dat lijkt moeizamer te gaan dan met de Tamron 150-600mm al begin je daar meestal niet op 600mm te richten.

Nog steeds met de Sigma 8/600mm een paar ooievaars waarbij weer duidelijk wordt wat één van de pijnpunten van een spiegeltele is, die rare kriebelige achtergronden.
_{Sommige liefhebbers van spiegeltele's maken daar dan weer een sport van om ze zo onrustig mogelijk te maken}

Met kringetjes in het gras
Ciconia Ciconia by Ouwesok, on Flickr
_{Ook voor die kringetjes geldt dat het best wel fun is om ze expres zoveel mogelijk in beeld te krijgen, gewoon voor de lol}

Ciconia Ciconia by Ouwesok, on Flickr

De achtergrond kleppert nog harder dan de ooievaars zelf.
Ciconia Ciconia by Ouwesok, on Flickr

Ciconia Ciconia by Ouwesok, on Flickr

Ciconia Ciconia by Ouwesok, on Flickr

Toch even de reputatie van deze spiegeltele gecheckt op dyxum en de ervaringen daar liggen aardig in de richting van wat ik er inmiddels van vind. Het vergt even om hem in de vingers te krijgen, scherpte en contrast zijn voor een spiegeltele bijzonder aardig.
Enige rare puntje waar veel reviewers daar over vielen was dat de lens zwaar zou zijn en dat kan ik er met de beste wil van de wereld niet van maken. Ik vind hem, zoals alle spiegeltele's eigenlijk te licht in verhouding met het brandpunt.

Twee keer 'best lastig met een spiegeltele'

Met edelherten moet je even geluk hebben dat de fractie van de seconde waarin ze stilstaan voldoende is om even nauwkeurig scherp te stellen.

Mazzelschot
Cervus Elaphus by Ouwesok, on Flickr

Tweede lastpak is een rondcirkelende buizerd. Je draait je een ongeluk aan de scherpstelring en met wat geluk heb je er dan iets aanvaardbaars tussen zitten

Buteo buteo by Ouwesok, on Flickr