ABP-voorzitter Corien Wortmann zit vijf jaar op haar post: ‘Dit is de meest uitdagende periode’ Corien Wortmann-Kool staat bijna vijf jaar aan het roer van het ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland.
Ze zit naar eigen zeggen in de meest uitdagende fase van haar voorzitterschap. Er dreigen pensioenkortingen die ze niet meer kan uitleggen. Daarom komt ze met een ‘tegenplan’ dat de pensioendeelnemers moet beschermen. Een gesprek met de vrouw in het oog van de pensioenstorm.
Ze vist nog snel even een lipstick uit haar tas en stift de lippen. Twee cameramannen leggen een deel van dit interview vast. De ABP-bestuursvoorzitter Corien Wortmann-Kool (60) vlogt namelijk sinds kort. Met de vlogs hoopt ze meer deelnemers van het ABP-pensioenfonds te bereiken.
Want het fonds wil niet alleen maar één keer per jaar een pensioenoverzicht sturen en dan zeggen: we horen het wel als u vragen heeft. „We leven in onzekere tijden. Er dreigen kortingen op de pensioenen, deelnemers hebben geen idee wat ze kunnen verwachten.”
Er valt heel wat uit te leggen. Bijna dagelijks zijn er berichten over de op handen zijnde pensioenkortingen. Dus wordt Wortmann aangesproken in de Albert Heijn, op verjaardagsfeestjes en op borrels. Boos en vol onbegrip zijn de mensen vaak. Dan denkt ze niet: ik sla die verjaardag maar een keertje over. „Nee, dat is niet mijn stijl. Ik luister en leg uit waar we voor staan en wat we gaan doen.”
PijnDe hoogste baas bij het grootste pensioenfonds van het land denkt samen met de fondsen Zorg & Welzijn, Bouwnijverheid, PMT (metaal en techniek) en PME (metalektro), samen goed voor 8,5 miljoen deelnemers, na over oplossingen om kortingen te voorkomen. Ze vindt dat deelnemers ook moeten kunnen profiteren van de goede beleggingsrendementen die de laatste jaren zijn gehaald. Daarmee gaat ze radicaal in tegen het beleid van Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank die wil dat de pensioenfondsen de kortingen op basis van de huidige regels in één keer doorvoeren. De pijn moet wat hem betreft in één keer worden genomen.
De kortingen die nu in de lucht hangen, zijn het gevolg van het huidige pensioenstelsel Daarin telt alleen de rente en spelen de beleggingsrendementen geen rol. „Maar die regels zijn niet meer van deze tijd, we zijn op weg naar een nieuw stelsel. Daarover is afgelopen zomer een nieuw pensioenakkoord afgesloten. In dat nieuwe stelsel gaat het pensioen omhoog als het economisch meezit en omlaag als het tegenzit. Ik vind dat in elk geval een klein deel van onze beleggingsresultaten ten goede moet komen aan onze deelnemers. Daarom wil ik, in de overgangsfase naar dat nieuwe stelsel, ook bekijken of alle kortingen wel nodig zijn.”
VermogenWortmann gaat nog eens goed rechtop zitten. „De realiteit van vandaag is dat we aan de ene kant te maken hebben met een lage rentestand. Aan de andere kant halen we op de beurs goede resultaten. Zodoende zijn de kortingen die nu in de lucht hangen niet meer aan de deelnemers uit te leggen”, klinkt het. „Ons pensioenvermogen is de afgelopen tien jaar van 200 miljard naar 450 miljard euro gegaan terwijl onze deelnemers er niets hebben bijgekregen.”
De komende weken moeten de voorstellen van de vijf pensioenfondsen op tafel komen die de verwachte kortingen op zijn minst moeten verzachten. „Wij hebben heel veel expertise, over de deelnemers en wat alle mogelijke scenario’s met hun pensioen doen. Ik vind het onze verantwoordelijkheid dat we niet alleen het probleem aankaarten, maar ook bijdragen aan een oplossing.”
De tijd dringt voor Wortmann en de vier andere pensioenfondsen. Ze hopen nog deze maand met verantwoordelijk minister Wouter Koolmees en de sociale partners om de tafel te kunnen om de mogelijke oplossingen te bespreken. Want uiteindelijk moet er wel een politiek besluit genomen worden.
BeslissenOp 1 januari 2020 zit ze vijf jaar op de hoogste post van het ABP. Daarvoor werkte ze tien jaar lang in het Europees Parlement in Brussel voor het CDA. Daar leerde ze de ins en outs van het politieke spel. Ze focuste vooral op financieel-economische en milieugerelateerde onderwerpen. Voorlopig gaat ze door als bestuursvoorzitter van het ABP. Begin dit jaar is ze weer voor vier jaar benoemd.
Ze ontdekte al snel dat het pensioenstelsel wel erg onbegrijpelijk en complex is. Ze ziet het als haar persoonlijke missie om dat systeem beter aan de deelnemers uitleggen. Of zoals ze in de beginjaren regelmatig in interviews zei: ‘We moeten het pensioen uitleggen in gewoon rond Hollands.’
„We zijn veel meer vanuit de deelnemers gaan denken. Vroeger zeiden we: ‘Dit zijn de regels en zo zit de wereld in elkaar.’ Nu vragen we, en dan bedoel ik vooral de mensen van onze uitvoeringsorganisatie APG, hoe we kunnen helpen.” Ook het terugvorderingsbeleid – het pensioenfonds vordert soms geld terug van deelnemers als ontdekt wordt dat verkeerde gegevens zijn doorgegeven en dus foute berekeningen zijn gemaakt – is aangepast. „Vroeger vorderden we terug over een periode van vijf jaar.” Maar dat is in de ogen van Wortmann een te ruime termijn. „De betreffende deelnemers zijn zich er niet van bewust dat er een fout is gemaakt. We kunnen natuurlijk zeggen: u had het kunnen weten, maar het pensioen is zo complex. Om het beter begrijpbaar te maken, hebben we besloten de periode waarover we terugvorderen, in te korten tot negen maanden.”
ZomerwekenOm deelnemers zover te krijgen dat ze zich verdiepen in hun pensioen, werd twee jaar geleden een digitaal systeem bedacht waarbij je met één druk op de knop kunt zien hoe je pensioenpot ervoor staat. Daarnaast trekt Wortmann het land in om het beleid uit te leggen. Ze komt op de Libelle Zomerweken, de Margriet Winterfair en op de onderwijsbeurs. Ontzettend belangrijk, noemt ze dat. Ze vraagt vaak of de mensen weten hoe hun pensioen ervoor staat en laat dat dan zien. „Oh maar ik ben eigenlijk best tevreden, hoor ik dan vaak. Mensen vergeten dat de werkgever ook nog eens 70 procent inlegt.”
Ze is trots op het beleggingsbeleid van ABP dat steeds duurzamer is geworden . „En het levert ook minstens hetzelfde rendement op. Onze pensioenkas is van onze deelnemers en het is geen pinautomaat. Inmiddels wordt er niet meer belegd in tabak en kernwapens. Ze weet dat dit voor sommige deelnemers nog niet ver genoeg gaat. Op de website probeert ABP de dilemma’s uit te leggen. Regelmatig gaat ze in discussie met deelnemers of maatschappelijke organisaties die zeggen: u moet helemaal niet meer in fossiele brandstoffen beleggen. Maar zo zwart-wit is het volgens haar niet. „Want wij zeggen dan: misschien heeft dat bedrijf een kolencentrale, maar is het ook duurzaam aan het investeren. Je kunt aan de kant gaan staan en zeggen: we beleggen ons geld niet meer in aandelen van zo’n bedrijf, maar dan heb je ook geen invloed. ABP wil invloed uitoefenen en dan moet je soms pittige gesprekken voeren. Steeds meer bedrijven en beleggers zien gelukkig ook het belang in van duurzaam investeren en klimaatdoelstellingen.”
VrouwenDrie miljoen Nederlanders zijn voor hun oude dag afhankelijk van een pensioen van ABP. Of die verantwoordelijk zwaar drukt? Wortmann ziet het als een zware verantwoordelijkheid die het bestuur samen draagt. Enthousiast schiet de wijsvinger in de lucht. „Dat bestuur bestaat trouwens voor de helft uit vrouwen. Kijk, dat hebben we ook bereikt de afgelopen jaren. Ja dat is uitzonderlijk, in de pensioenwereld en in de financiële wereld.”
Minstens vier keer per jaar is Wortmann een paar dagen op het hoofdkantoor in Heerlen. Voor vergaderingen en gesprekken bij het ABP in villa De Beukenhorst en bij de mensen van uitvoeringsorganisatie APG.
Zo ervaart ze wat er op de werkvloer leeft „Ik zie een enorme motivatie en energie onder de werknemers die altijd meedenken hoe het beter kan. Dat geeft natuurlijk ook veel meer voldoening dan dat je alleen maar de regels moet uitvoeren. Zij vinden het ook heel mooi om ons te laten zien waar ze mee bezig zijn.”
WandelschoenenZe noemt deze periode de meest uitdagende maanden van haar voorzitterschap tot nu toe. Maar ze gaat door. Sowieso dus na haar herbenoeming van dit jaar voor vier jaar. Wortmann wil door, een bijdrage leveren aan een goed pensioen voor de deelnemers. Ze houdt het vol vanwege „een heerlijk thuisfront”. En door regelmatig haar wandelschoenen aan te trekken, voor een wandeling in de bossen bij haar huis in Zeist of om een deel van de route naar Santiago de Compostella te lopen. Wil ze eigenlijk haar pensioen halen bij het pensioenfonds? „Dat weet ik niet.
Misschien ga ik zelfs wel langer door.” https://www.limburger.nl/(...)t-uitdagende-periodeDe tering dat mens is echt knettergek en gierend incompetent