Bouwcrisis op de loer door stikstof

quote:

’Bouwcrisis op de loer door stikstof’

Bouwbedrijven dreigen binnen drie maanden om te vallen, als er niet snel een oplossing komt voor de stikstofproblematiek, zegt voorzitter Maxime Verhagen van Bouwend Nederland. „Onze achterban is in rep en roer omdat deze al vier maanden stilstaat. Een nieuwe bouwcrisis ligt op de loer.”

Sinds mei liggen 18.000 bouw- en infrastructuurprojecten stil als gevolg van een uitspraak van de Raad van State. Vandaag komt een commissie onder leiding van oud-minister Johan Remkes met een advies om Nederland weer vlot te trekken. De telefoon staat roodgloeiend bij Bouwend Nederland. „Onze leden smeken ons om zo snel mogelijk een eind aan deze impasse te maken. Wij verwachten dat binnen drie paar maanden de eerste bouwers om zullen vallen als het kabinet geen noodmaatregelen neemt. Dit kan duizenden banen gaan kosten”, zegt Maxime Verhagen. De vorige crisis kostte al 100.000 banen.

Bouwend Nederland krijgt al vragen van leden over ontslagen en dreigende faillissementen, zo meldde de branchevereniging in een harde brief aan de vaste Kamercommissie voor Binnenlandse zaken. „Wij missen urgentie. Natuurlijk wordt met de mond beleden dat er snel een oplossing moet komen, maar ambtelijk ontbreekt visie en urgentie”, staat te lezen. Bovendien heeft een gesprek met de commissie-Remkes de bouwers niet gerustgesteld. „De bouw is voor de stikstofuitstoot niet het hoofdprobleem en ook niet de oplossing. Toch is de bouw wel het slachtoffer. Iedere Nederlander gaat hier last van krijgen”, zegt Verhagen.

Er moeten eigenlijk 75.000 woningen per jaar gebouwd worden, maar dit jaar wordt 65.000 niet eens gehaald. Alles ligt stil. Gemeenten durven door alle onzekerheden geen vergunningen meer af te geven. De orderboeken van bouwers lijken wel vol, maar de pijplijn aan projecten droogt op.

Op de bank

„Ik hoorde deze week dat een heibedrijf zijn medewerkers al op de bank had”, zegt Albert Maljaars van bouwbedrijf Meliskerke uit het gelijknamige dorp. „Zij zitten vooraan in de keten. De schrik sloeg mij vorige week om het hart toen de gemeente Veere ineens de vergunning introk voor de bouw van drie energieneutrale woningen vlak bij een duingebied. Het lijkt erop dat we nu dankzij andere rekenregels wel weer verder kunnen, maar zeker is dat niet. We hebben vooral duidelijkheid nodig. De uitstootdrempel is zo laag, dat zelfs een energieneutrale woning haast niet gebouwd kan worden. ” Maljaars stelt dat hij met zijn bedrijf nog een paar maanden vooruit kan, maar dan moet Remkes vandaag wel het groene licht geven. Een paar weken geleden stelde het tweede bouwconcern van Nederland VolkerWessels al dat voortdurende onzekerheid banen gaat kosten. De hele branche is goed voor 300.000 werknemers.

De Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs (NVM) zegt op dit moment op landelijk niveau nog niets te zien van oplopende prijzen van nieuwbouw door de stikstofproblematiek.

„Over heel Nederland zien wij nog niet dat er minder nieuwbouwwoningen in de verkoop gaan in vergelijking met de jaren daarvoor”, laat een woordvoerder weten. Hij voegt toe dat de prijsstijging wel te verwachten is als de woningproductie nu stagneert. „Maar nu zien we dat nog niet.”

Afhaken

De Nederlandse Vereniging van Makelaars waarschuwt voor oplopende prijzen. De verwachting is dat projectontwikkelaars alle extra kosten zullen doorbelasten in de verkoopprijzen. Nieuwbouw prijst zichzelf langzaam de markt uit, omdat kopers de hogere prijzen vanwege dure grond en eisen voor duurzaamheid niet kunnen betalen. Makelaars klagen dat potentiële kopers afhaken als de prijzen van nieuwbouwprojecten bekendgemaakt worden.