Neoliberalisme wat houdt het in? #28

quote:

Op donderdag 24 oktober 2019 06:28 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Solidariteit als reactie op het neoliberalisme.
[..]

Wat extra quotes en commentaar. De interpretatie heeft teveel een Trouw (protestants christelijk) karakter.

quote:

“Een begrip van solidariteit voor nu, voor het tijdperk ná het neoliberalisme. Anders ingevuld dan vroeger, existentieel en urgent. De politiek kan niet meer uitgaan van een ervaren collectief, zoals klasse. Klassiek links dacht aan een ‘wij’ van onderdrukten en uitgebuiten. Dat bestaat niet meer. Er zijn te veel winnaars en verliezers die zich niet meer laten verenigen.”

Daar gaat Bude in zijn boek uitgebreid op in. Onrecht op het werk was ooit een sterk motief voor solidariteit, schrijft hij, de communisten wisten dat. Niets vonden ze belangrijker dan eenheid tussen de arbeiders, niets zo gevaarlijk als onderlinge strijd. ‘Proletariërs, verenigt u’, was niet voor niets de leus. Arbeiders herkenden zich in de term ‘klasse’, ze werkten allemaal met dezelfde machines voor hetzelfde loon, ze konden staken en dan stopten hun machines. In een kantoor vormen werknemers nu een ‘niet-klasse’: werknemers willen als ‘individu’ worden aangesproken op eigen vaardigheden, en naar individuele prestaties beloond.

Bedrijven stimuleren dat: ontplooi jezelf, onderscheid je! Mensen willen een persoonlijke meerwaarde geven en zoeken in het werk meer dan werk: vervulling. Zie al die unieke individuen dan maar in een ‘klasse’ te verenigen. Voeg daarbij de flexibilisering van de arbeidsmarkt, met groeiende legers aan ‘zelfstandigen’ en ‘creatieven’. Als wezenloze atoompjes zoemen ze langs elkaar heen in hun co-working space: samen, maar ieder voor zich, hooguit klonter je kortstondig samen voor een project, dan val je weer uiteen.

Hierdoor, analyseert Bude, hebben mensen minder snel het gevoel dat eenzelfde lot ons allen treft en zijn ze dus nauwelijks achter een gemeenschappelijke zaak te scharen. Bovendien is succes (en falen) je eigen verantwoordelijkheid, dat is het mensbeeld van de zelfoptimalisatie: werk aan jezelf, haal alles eruit! Van deze filosofie is Silicon Valley doordrenkt, stelt Bude. Met hun apps exporteren de Silicon-bedrijven haar.

“Solidariteit”, schrijft Bude, “gaat om mijn bereidheid me te openen voor de noden en het lijden van mijn medemensen, en mijn gevoel van verantwoordelijkheid en bekommernis om het geheel”.

Bude gaat ervan uit de dat de neoliberale orde een realiteit is, en dat solidariteit alleen nog binnen de neoliberale zienswijze mogelijk is. Een vorm van solidariteit, waarbij de winnaar solidair is met de verliezer i.p.v. solidariteit van mensen met elkaar, zoals de arbeidersbeweging het stelde: zonder het onderscheid 'winnaar' en 'verliezer', dus zonder een accounting van de netto de flow van de ene groep naar de andere, en dus zonder de strijd daarover (het oorspronkelijke ideaal: vrijheid, gelijkheid en broederschap).

Mensen verenigen zich rond gemeenschappelijke belangen, niet omdat ze allemaal hetzelfde zijn of hetzelfde werk doen. Arbeiders hoeven niet allemaal hetzelfde te doen om gemeenschappelijke belangen te hebben. Een onderdeel van een gemeenschappelijke belang is een onderhandelingspositie (macht) verwerven, door de mensen aan jouw kant van de streep te organiseren en samen 1 lijn te trekken. Dat betekent: de neoliberale atomaire zienswijze verwerpen. Wat niet moeilijk is, want deze is onjuist. Een atomaire samenleving is instabiel voor groepsvorming, omdat groepen sterker zijn dan individuen. Het is typisch, dat juist de voorvechters van de neoliberale zienswijze hechte hierarchische organisaties vormen, die hun gedeelde belangen dienen, en zo proberen om zoveel mogelijk sleutelposities in de samenleving te verwerven.

Het idee van een klasse begint niet met een definitie van de klasse in termen van bezigheden van mensen, maar met het verwerven van de mogelijkheid om voor je belangen op te kunnen komen. Dat begint met een verbond aangaan met mensen die aan dezelfde kant van de streep staan als jezelf. Bij een toenemende ongelijkheid krijg je vanzelf zo'n streep (scheidslijn). Toenemende ongelijkheid maakt van een samenleving een klassenmaatschappij. Het kan dus nog steeds (Loonslaven, verenigt u!).

Het atomiseren van de samenleving (het marktspel) is een manier om deze vorm van zelforganisatie te belemmeren. Door het marktspel los te laten op de bevolking, in de vorm van een hermetisch managementsysteem, kan men verhinderen dat de bevolking, bij een toenemende ongelijkheid zich organiseert, en voor zijn belangen kan opkomen. Het individualistische non-cooperatieve marktspel en haar spelregels maakt het onmogelijk. Een marktspeler in het veld, zonder grip op de spelregels. Het is de verdeel-en-heers strategie in ultieme vorm. Dat leidt tot onmacht, wat leidt tot agressie / geweld, naar zichzelf toe en/of naar anderen.

Dat liefdadigheid vernederende vormen kan aannemen, komt in het neoliberale woordenboek niet voor. Een serieus punt, want sociale emoties worden door neoliberalen vaak ingezet om druk mee uit te oefenen (shaming), maar hun ideologie ontkent het bestaan van sociale emoties (dat is een mindfuck). Hun ideologie kent alleen zelfbehoud als motief, emoties zoals angst en walging, en dus de noodzaak uit alle macht de andere kant op te roeien.

De enige manier om voorbij klasse tegenstellingen te komen, is door solidair te zijn met mensen i.h.a. Dat is geen liefdadigheid van de winnaars t.a.v. de verliezers, maar in ieders belang, en zodoende ben je ook solidair met jezelf. Dat men dat niet meer zo ziet, is een gevolg van de neoliberale ideologie, die samenwerking heeft vernauwd tot samenwerking via de markt.

quote:

De verhouding tussen gerechtigheid en solidariteit is het grote thema van de verzorgingsstaat van de toekomst. De vraag van rechtvaardigheid is: Wat komt je toe? Solidariteit vraagt: Wat heb je nodig? Die laatste vraag hebben onze verzorgingsstaten veel te weinig gesteld.”

“De vraag ‘Wat heb je nodig?’ zegt iets over onze verhouding. Dan moeten we ons beiden inspannen om dat mogelijk te maken. Nu is het vaak: ik ga naar een loket en klaag dat ik niet krijg waar ik recht op heb. Dat gaat uit van onpersoonlijke rechtvaardigheid. Terwijl de verzorgingsstaat gebouwd is op de solidariteit van burgers. Onder het juridische zit vertrouwen. Op dat laatste dreigen we het zicht te verliezen en dat zicht moeten we weer krijgen.

“Een voorbeeld. In Duitsland willen de sociaal-democraten nu een ‘basispensioen’ invoeren (het land kent geen AOW, red.). Voor sociaal-democraten is het logisch dat dit een goed idee is, dat moet iedereen toch willen, ouderen van dagen hebben recht op een waardige oude dag. Dat willen ze financieren door belastingheffing, maar ze gaan eraan voorbij dat je eerst de basale discussie moet voeren over de vraag: wíllen we dit als solidaire gemeenschap? Als dat gesprek in alle openheid gevoerd wordt, zul je nog versteld staan van waartoe mensen bereid zijn, vermoed ik. Maar je moet het ze wel eerst vrágen: Wat is het u waard dat we een ‘basispensioen’ krijgen in Duitsland?”

“Veel mensen vinden dat de welvaartsstaat hun wordt opgelegd. Dat is niet goed, want solidariteit vraagt juist de inzet van iedere enkeling die zich ervoor moet willen inzetten. Dáár moeten we het over hebben, in alle openheid, ik geloof dat dat onze democratie opfrist.”

Solidariteit en gerechtigheid tegenover elkaar stellen, is geen goed idee. Het doet mij denken aan Richard Rorty "Objectiviteit en Solidariteit". Het suggereert dat recht (of objectiviteit) solidariteit uitsluit. Recht is niet de tegenpool van solidariteit. Een kleingeestig idee van eigenbelang conflicteert met solidariteit. Een kleingeestig idee van eigenbelang is niet het kenmerk van recht (of objectiviteit), maar een neoliberale misvatting.

quote:

“Mijn oplossing is: we hebben een idee van solidariteit nodig dat door het oog van de naald is gegaan van het individu. Dat het individualisme erkent. Mijn idee is er eentje van ná het neoliberalisme. Alleen op het ‘ik’ kun je in de huidige tijd nog een urgent idee van een ‘wij’ funderen. Niet vanuit klasse of voorgegeven groep.”

Dat is altijd al het idee geweest. Een klassenmaatschappij is nooit een links ideaal geweest. De bestaande klasse of standenmaatschappij werkte in hun nadeel. De klassenstrijd was gericht op de opheffing daarvan. Het begrip klasse was dus niet een uitgangspunt, maar een reactie op onderdrukking. Links is een brede emancipatiebeweging, die de emancipatie wil doortrekken naar de hele bevolking.

Maar links gelooft niet:
- dat een geemancipeerde samenleving bestaat uit losse individuen die geheel in hun eigen macht staan.
- dat samenwerking alleen de vorm van competitie mag aannemen
- dat een autonomie naar een andermans maatstaven (de neoliberale maatstaven) autonomie is.
Het is de droom van zittende macht, dat hun eigen maatstaven zo waar zijn, dat afdwingen, dat anderen daar ook naar leven, geen onderdrukking is.

quote:

“Laat ik even teruggaan in de tijd. In 2004 schreef ik ‘Gesellschaft der Angst’ (Samenleving van de angst). Dat is eigenlijk mijn boek over het neoliberalisme. Mijn basisthese daarin was dat het sterke zelf in de kern een angstig zelf is: ik ben bang om tekort te schieten. Iets te missen. Het idee is dat het sterke ik maar zeer moeizaam zijn angst beteugelt. In mijn nieuwe boek ga ik daarvanuit verder. Solidariteit is de poging om te zeggen: overwin je angst. En dat kun je alleen als je afscheid neemt van het idee dat je alles zelf voor elkaar kunt krijgen.”

“Door ruimhartig te durven zijn. Je moet op anderen leren afstappen in het vertrouwen dat ze geen profiteurs zijn. Mensen gaan er vaak van uit dat anderen profiteurs zijn – ‘die neemt alleen maar en geeft niks terug’. Omdat ze bang zijn de sukkel te zijn die achter het net vist omdat-ie niet aan zichzelf dacht. Zo iemand wordt juist zelf een profiteur. Je moet je angst overwinnen om die sukkel te durven zijn.”

En door erop te kunnen rekenen dat je omgeving je niet vijandig gezind is, niet op je neerkijkt. De neoliberale periode wordt gekenmerkt door haat voor de overheid en haat voor links (haat voor alle mogelijke profiteurs). De manier om te laten zien dat je deugde, was te tonen dat je deze twee haatte. Iedereen die links was, was een object van haat. Links en de overheid waren degenen die je alles wilde afpakken.

Het klopt dat de angst daarvoor rechts definieert. Dat is hun klassenstrijd, die nooit zo wordt benoemd (maar doorgaat voor de waarheid over het goede, omdat zij de zittende macht zijn). Hun oplossing is een radicale boedelscheiding. Alleen transacties, een ruil van gelijke waarde, zijn nog redelijk / acceptabel. Dat is het uitgangspunt van de marktideologie. Dan moet je wel weten wat van gelijke waarde is. Sterker, wat uberhaupt waarde is en hoe het tot stand komt. Kortom, je moet de waarheid over het goede kennen.

De neoliberalen werken een model uit, waarin men ervan uitgaat dat waarden subjectief zijn. Het enige criterium dat overblijft, is vrijwilligheid, wat vervolgens beschouwd wordt als een geldige 'niet-uitbuitingsverklaring' (ook al leidt het tot een Hobbesiaans idee van vrijheid). Alle kaarten worden gezet op het vergroten van de keuzemogelijkheden en keuzevrijheid. Daarin let men niet op de eigen macht van het individu, die wordt veronderstelt, en is volgens de propaganda louter een kwestie van karakter, een kwestie van moraal. Zo veronderstelde ze botweg dat het individu godgelijk is (ver bezijden de realiteit) en daarmee voed je onmacht / angst onder de bevolking. Deze fictie wordt gepropageerd door mensen in sterke posities, met name degenen die daarvoor in de juiste tak van sport zitten.

Het gaat nog verder. De bestuurselite opereert vanachter de schermen en trekt daarvoor een facade op, waarop de propaganda geprojecteerd wordt: hoe je moet denken, wat je moet vinden (denk als een marktspeler). Als deze propaganda je vijandig gezind is, dan kun je dit pareren door zelf ook een facade hoog te houden, waarop je de propaganda spiegelt. Je voordoen als dat, wat je geacht wordt te zijn. Verstopt achter je eigen facade kun je dan, in het privé van je eigen hoofd, er eigen maatstaven en opinies op na houden, verborgen voor de anderen. Facades maken dubbelspel mogelijk en de samenleving onbetrouwbaar, wat de angst voedt.

quote:

“Toch denk ik dat het heel, heel belangrijk is. Het gaat in wezen om een ervaring van kwetsbaarheid, van zwakte van het individu. Als ik ontdek hoe broos mijn kracht is, zie ik eigenlijk dat ik daarmee alleen in het reine kan komen met anderen in de buurt.

“We leven momenteel in een tijd – en daarom is het echt het ogenblik van de solidariteit – waarin de erkenning van onze kwetsbaarheid zich kan verbinden met de erkenning dat de hele planeet kwetsbaar is. Dat de aarde op ons is aangewezen. Anders gaan we samen ten onder.”

Klopt. De solidariteit met anderen is tevens solidariteit met jezelf (i.p.v. liefdadigheid), ingegeven door het besef dat je nauwelijks in je eigen macht staat, dat je, hoe dan ook, afhankelijk en daarom kwetsbaar bent. Er zijn wel grenzen, die bewaken dat solidariteit overgaat in uitbuiting (misbruik). Zo ziet links de neoliberalen als uitbuiters. Zo zien de neoliberalen de overheid en links als dief en klaploper. Een dispuut over wie de freeloader is. Is dat vooral de toplaag die zich alles toeeigend, of is dat vooral de onderlaag die zijn steentje niet bijdraagt? De verschillen in positie en belangen splitsen de onderlinge solidariteit in een klassengebonden solidariteit, solidariteit met de eigen groep.

Dat de neoliberalen daarbuiten of daarboven staan, is een misvatting geweest. Zij hebben een managementsysteem proberen door te voeren. Dat vereist dat de bevolking zich daarna voegt. Dit is d.m.v. propaganda doorgedrukt. Zo werd iedereen gebombardeerd tot een autonoom individu in een non-cooperatief spel, een autonoom individu naar de voorgekookte maatstaven van anderen. Dat is een schijnautonomie. Door het managementsysteem (een marktmodel) achter de schermen op te zetten, konden ze het presenteren als een aspect van de natuurlijke orde (en de wet van vraag en aanbod als een natuurwet, of de enige natuurwet). Zo waren het niemands maatstaven, maar de objectieve criteria voor rechtvaardigheid (iets wat je begrijpt als je rationeel denkt, en alles in de juiste verhoudingen ziet).

Bude heeft grotendeels gelijk, een herbezinning is nodig. Het neoliberalisme, in zijn uitgewerkte conceptuele en formele vorm, is zo extreem eenzijdig, dat na 30 jaar brainwashing, we de wereld collectief niet meer voldoende begrijpen. Teveel propaganda. Vanwege de grote vraag naar propaganda, dat kan niet anders, neoliberaal rationeel beschouwd.

Het venijn van het neoliberalisme zit vooral in het staartje, to go all the way, wat voortvloeit uit een streven naar markt-volledigheid. Het systeem moet compleet zijn, zonder losse de eindjes, want die kunnen leidden tot inefficienties, storingen of misbruik. De economische onderkant van de samenleving is zo'n los eindje, dat niet zou moeten bestaan, wat men bestrijdt met ontmoedigingsbeleid. Daarin is meer voortgang te boeken, naarmate men meer bereid is om humanitaire uitgangspunten los te laten.

Humaniteit is inderdaad een belangrijke bodem, die je niet kunt loslaten, zonder dat een samenleving zichzelf fundamenteel ondergraaft. Confucius, Lao Tse, Boeddha en Prediker stellen humaniteit voorop, en keren zich tegen het machtsstreven. Ze konden het weten, want het waren geen beste tijden.

Neoliberalen stellen dat hun systeem daarvoor de enige oplossing is, als je het rationeel bekijkt, en lijken blind geweest voor hun eigen machtsstreven, dat volledig ruim baan kreeg. Het systeem garandeerde al, ideologisch en formeel, dat ze binnen het systeem niet buiten hun boekje konden gaan. Zolang je binnen die grenzen blijft, kun je, dus moet je, rationeel beschouwd, gegeven de competitie, alles uitbuiten.

Neem het Bijbelboek Job. Als God iedereen beloont die goed doet, en iedereen straft die kwaad doet, dan kun je het ook omdraaien. Iedereen waarmee het slecht gaat, deugd ergens niet. Als je het neoliberalisme op de spits drijft (tot met het staartje) dan kun je dezelfde redenering ophangen met winnaars en verliezers. Het Bijbelboek Job oppert een alternatieve verklaring: het zijn beproevingen. Dat idee maakt solidariteit rechtvaardig, en doet meer recht aan de feiten (objectief).

[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 28-10-2019 12:57:41 ]

quote:

Op dinsdag 29 oktober 2019 18:39 schreef nostra het volgende:
Natuurlijk draagt het stelsel in zijn geheel niet bij aan de herverdeling van inkomens, daar is dat stelsel als zodanig ook helemaal niet voor bedacht of voor bedoeld.

Dat was voor 1980 wel de bedoeling.

quote:

Er zit nu eenmaal uiteindelijk een uiteindelijk financieel nadeel aan minder verdienen dan iemand anders en al die verschillen willen wegnivelleren getuigt vooral van nogal wat afgunst, nog even afgezien van wat het volledig wegnemen van welke incentive dan ook voor gevolgen heeft voor een economie als geheel en daarmee de betaalbaarheid van diezelfde heilstaat.

Afgunst is een sociale emotie. Sociale emoties bestaan niet het neoliberale rationele woordenboek.

Een filantroop heeft geen enkele externe incentive structuur, en kan daarom dus ook niets goed doen met zijn filantropie?

[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 29-10-2019 20:44:42 ]

quote:

Op woensdag 30 oktober 2019 18:46 schreef Tijger_m het volgende:

[..]

Nederland is er een van. Wist je dat?

Niet als we de belastingen uithollen en herverdeling onrechtvaardig vinden. Het is 1 van de 2.

quote:

Ok, jij haalt het gemiddelde wel flink omlaag, natuurlijk, anders zouden we bovenaan staan.

Kun je die rekensom voordoen?

quote:

Op woensdag 30 oktober 2019 19:04 schreef Tijger_m het volgende:

[..]

Que? Nederland staat 5e op de lijst met gelukkigste landen. Dus nee, het is niet 1 van de 2.

De uitgangspunten van GSbrder, Nostra en jij zijn dan ook niet typisch voor de huidige situatie in Nederland, eerder typisch voor ongelukkige landen.

quote:

Ja.

Niet dus.

quote:

Op woensdag 30 oktober 2019 19:11 schreef Tijger_m het volgende:

[..]

Ben je gewoon dom of weet je niet waar het over gaat? Nogmaals dan, Nederland staat 5e van alle landen ter wereld als het gaat om hoe gelukkig mensen zijn. Feit. Geen mening van mij, geen uitgangspunt van mij, gewoon vastgesteld door internationaal onderzoek.

Het feit dat er lijstje van gelukkig landen bestaat, betekent niet dat jouw standpunten waar zijn of dat die daarvoor een verklaring zijn.

quote:

Zoek eens op Google naar "humor", er gaat dan een wereld voor je open.

Is iemand afzeiken humor?

quote:

Op donderdag 31 oktober 2019 00:24 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Tegelijkertijd wordt er in deze topicreeks bovenmatig veel belang gehecht aan lijstjes van allerlei bronnen als Nederland er negatief (of minder positief) uitspringt, of wanneer de Scandinavische landen boven ons staan. Vaak gaat dit dan gepaard met teksten zoals 'Nederland glijdt af', of 'Nederland bananenrepubliek'.

Het lijkt mij vreemd als mensen in de Nederland, met geheel verschillende politieke standpunten, allemaal hun standpunt bewezen achten, op grond van hetzelfde gegeven. In ieder geval hebben de meer gelukkige landen geen rudimentaire verzorgingsstaat.

quote:

Op donderdag 31 oktober 2019 22:18 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Er zal altijd wel iemand ongelukkig zijn in de gelukkigste landen en er is ook altijd wel iemand in die landen te vinden zijn die het einde der tijden zal voorspellen vanwege het neoliberalisme, de immigranten of liberale waarden.

Neoliberalen kunnen, volgens hun eigen leer, niets met een geluksindex. Een geluksindex is in strijd met het neoliberale dogma, dat een interpersoonlijk vergelijk onmogelijk is. Een cijfer voor de mate van geluk in een land, is alleen mogelijk als je de geluksgevoelens van de bewoners kunt samenstellen tot 1 getal. Daarvoor zou je deze geluksgevoelens onder 1 noemer moeten kunnen brengen (onmogelijk volgens het dogma). Geen mens kan, volgens de neoliberalen, iets met de subjectiviteit van de ander. Iemand die ongelukkig is in een neoliberaal land, moet niet zeiken. Het is dus raar als neoliberalen gaan schermen met een geluksindex. Worüber man nicht sprechen kann darüber soll man schweigen.

quote:

Op vrijdag 1 november 2019 12:26 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Rare gedachtenkronkel. Dus omdat neoliberalen (zogenaamd dan, hè?) geluk niet kunnen vangen in een getal, mag een neoliberaal niet schermen met een geluksindex. Trekken we dat door, dan zou dat betekenen dat een sociaal-democraat of socialist niet mag schermen met welvaart per capita, omdat dit getal iemand van een rode signatuur weer niets zegt.

Nee, het betreft een expliciet neoliberaal dogma:

een interpersoonlijk vergelijk is onmogelijk.

Daarop berust de stelling dat Pareto optimaal het maximaal haalbare is. Met een sociale nutsfunctie daarbovenuit komen is uitgesloten. Herverdeling is onverdedigbaar. Het sluit net zo goed een geluksindex uit. Je kunt in de logica niet van twee walletjes eten.

quote:

Volgens mij doen we er beter aan dat iedereen mag schermen met elk getal, naar gelang men wil, zolang die bronnen maar opvraagbaar en uitlegbaar zijn. De meeste neoliberale en sociaal-democratische landen zijn welvarend en gelukkig, vaak doordat de combinatie van kapitalisme en democratie het meeste geluk voor de grootste groep mensen met zich mee brengt. Autocraten, dictaturen, communistische oorden en feodale landen komen er aanmerkelijk slechter vanaf.

Het probleem met losse getallen is dat het losse feiten zijn. Losse feiten zijn niet objectief, omdat de wereld niet objectief bestaat uit losse feiten. Dat is radicaal contextloos. Sterker, radicaal logicaloos. Een los feit bewijst, op zichzelf genomen, niets.

quote:

Op vrijdag 1 november 2019 23:13 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Onwaar, Pareto efficientie gaat niet uit van de onmogelijkheid of onverdedigbaarheid van herverdeling, je haalt nu zwakke pareto optima en sterke pareto optima door elkaar. Als je niet verder kunt herverdelen dan dat het de samenleving slechter af maakt voor de toegenomen verbetering voor de individuen waar je de verdeling voor op zet, is dat niet hetzelfde als bepleiten dat geen enkele herverdeling verdedigbaar is. Ik kan bijvoorbeeld best zeggen dat het Pareto-optimaal is om een deel van de top 50% af te nemen, om daarmee de venijnige kantjes van armoede weg te nemen voor de armste 50% van de bevolking. Sterker nog, sociaal-democraten baseren zich ten dele op Pareto-efficientie als het gaat om de prijs van gelijkheid, met dien verstande dat een Pareto-maximale verdeling niet een maximale maatschappelijke opbrengst zal resulteren, omdat een maximaal gewogen surplus is niet gelijk aan een maximaal ongewogen surplus.

Dat je in de logica niet van twee walletjes kunt eten (je kan niet in hoog-dimensionele criteria eenzijdig optimaliseren als het aankomt op geluk en welvaart) zegt dus ook dat sociaaldemocraten met als impliciete doelstelling een maximale maatschappelijke opbrengst dit niet kunnen nastreven als dit voor een Pareto-inefficiënte verdeling zorgt? Volgens mij zoeken zowel neoliberalen als sociaal-democraten op dezelfde efficiente frontier naar een optimale situatie, maar vinden ze die bij een verschillende verdeling tussen welvaart en maatschappelijke opbrengst.

De neoliberalen zijn voor de sterke variant. Zij gaan uit van marktspelers die samen een non-cooperatief spelen. Gaan overleggen over de zwakke variant, en wat daarin redelijk is, zijn extra regels of afspraken, die je op een collectief niveau moet maken (een regulerende overheid) en dat is nu juist uit den boze (het verstoort de incentives/ het prijsmechanisme / marktwerking). Deze sterke variant leidt wel tot de uitsluiting van herverdeling, en daarmee wordt het eigendomsrecht absoluut (een hartewens van veel neoliberalen / libertariers).

quote:

[..]

Volgens mij zegt ook niemand hier: Nederland scoort goed op X, daarmee is bewezen dat Nederland het beste land ter wereld is. Wat wordt beargumenteerd door personen aan de linker en rechterzijde van het politieke spectrum is dat bepaalde landen op een breed scala aan lijstjes (meerdere getallen en meerdere losse feiten) goed scoren, waarmee niet direct de causaliteit wordt aangetoond tussen vrijheid, welvaart, geluk, welzijn, (sociale zekerheid) en als afhankelijke variabele de staatsinrichting van een land, maar waaruit wel een bepaalde correlatie wordt gevonden tussen landen die een hoog GDP per capita hebben, een zekere mate van sociale zekerheid, een kapitalistisch stelsel en een democratie en landen die goed scoren op tal van positieve onafhankelijke variabelen.

Dat klopt, en komt uit de sociale wetenschappen. Maar de neoliberalen trekken zich niets aan van de wetenschap. Zij ontwerpen het marktmodel (een managementmodel) axiomatisch. Een voorbeeld van zo'n axioma stelt dat er geen interpersoonlijk vergelijk mogelijk is. De Nobelprijswinnaar Amartya Sen heeft veel werk gemaakt van het argumenteren tegen juist dit axioma. De neoliberalen waren zijn opponenten.

[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 01-11-2019 23:43:13 ]

quote:

Op vrijdag 1 november 2019 23:49 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Als je neoliberalen ziet als uitsluitend libertariers die zich volledig willen onttrekken aan het sociale contract van een samenleving, inclusief herverdeling, dan is de groep wel heel erg nauw vastgesteld en heeft de neoliberale beweging ontzettend weinig gerealiseerd sinds de opkomst van Reagan/Thatcher in de jaren '80. De Westerse neoliberalen en de Nederlandse stroming van het neoliberalisme gaat uit van een bepaalde verzorgingsstaat/participatiesamenleving, waarmee afspraken of extra regels vanuit een centrale planner of een democratie niet uit den boze zijn en waarbij het prijsmechanisme van marktdenken niet zaligmakend is, slechts dat prijsmechanismen meer prevaleren onder het neoliberalisme, dan in andere vormen van economische systemen. Stellen dat de sterke pareto variant het ideaal is van de neoliberaal, is gelijk aan stellen dat geen enkele sociaal-democraat voor een pareto-efficiëntie is, want pareto-efficientie doet de sociaal-democraat niets als het zorgt voor ongelijkheid of minder dan volledige herverdeling. Dit terwijl een hoop sociaal-democraten en socialisten erkennen dat in sommige gevallen de toegenomen marginale belastingdruk niet opweegt tegen de afname van de pareto-efficiëntie, ondanks dat het een hogere maatschappelijke welvaart tot gevolg kan hebben. Veel moderne socialisten en sociaal-democraten willen rijken niet zwaarder belasten als dit de armen niet ten goede komt, ondanks dat de maatschappelijke ongelijkheid zal terugdringen. Beide stellingen zijn volgens mij moeilijk te bewijzen en duwen de neoliberaal en de sociaaldemocraat in de uiterste hoekjes van de vlakverdeling van de hoog-dimensionele verdelingen. De verschillen zijn zo groot niet.

Het neoliberalisme is geen praktijk, maar een ideologie, Deze (markt)ideologie is de inspiratiebron van de neoliberalen wereldwijd. In 1980 hebben de neoliberalen niet overal een coup gepleegd en een dictator geinstaleerd (alleen in Chili), die de ideologie letterlijk heeft vertaald in een praktijk (misschien was er in Rusland in 1990 zo'n poging). Dat klopt.

De neoliberalen waren lange tijd in een euforie stemming. In eigen kring verkondigde men de marktideologie en haar dogma's als harde waarheden. Deze dogma's zijn deels overgenomen door de libertariers, die een continuering zijn van de harde kern van de neoliberalen, onder een andere naam.

Er is veel bereikt in de sfeer van macht (een overdracht naar private partijen). Handelsverdragen hebben bedrijven een eigen platform gegeven waarmee de landsgrenzen voor hen zijn weggepoetst (ze kunnen daardoor landen tegen elkaar uitspelen). Een eigen rechtbank die hen beschermd tegen overheden (door hun ISDS op te nemen in alle handelsverdragen) is nog niet gelukt,

De financiele sector heeft een shadowbanking wereld ontwikkeld, waarin de rol van de overheid steeds geringer wordt. Investeringen lopen niet meer via spaarders, maar via onderpand. Het grootste onderpand ter wereld is het huizenbezit onder de bevolking. Hypotheken kunnen verpakt worden (Residential Morgage Backed Securities) en deze pakketten kunnen dienen als een vervanging van staatsobligaties op de balansen van de dealers ('synthetische staatsobligaties'). Zo komt de shadowbanking wereld losser van de overheid (markets all the way down). Facebook wil de Libra introduceren (let op de naam keuze), een nieuwe munteenheid, los van de overheid / centrale bank. Deze beweging gaat nog steeds door.

Er is ook veel geprivatiseerd en gedereguleerd. Het flexwerk is geintroduceerd. Private partijen zijn overgegaan tot het opzetten van marktplaatsen (zoals Uber) die een regulerende rol spelen, als ware ze de nieuwe overheid.

quote:

[..]

Het voorbeeld van de Nobelprijswinnaar is anekdotisch en daarmee geen onderbouwing voor het feit dat neoliberalen anti-wetenschappelijk zijn, net zo min als dat de Nobelprijswinnaar Milton Friedman een bewijs is dat neoliberalen zich altijd op de wetenschap berusten. Sterker nog, merkwaardig dat je hier wil stellen dat neoliberalen een axiomatisch marktmodel ontwerpen, gebaseerd op eerdere axioma's, dit model inhoudelijk consistent is, maar neoliberalen gelijktijdig zich niets aantrekken van de wetenschap. Het zou eenvoudig moeten zijn een gat te schieten in de deductie van neoliberalen, maar dat is in meer dan 28 topics van 300 posts per stuk nog niet gelukt.

Het is geen anekdotisch bewijs, A. Sen heeft een serieus debat gevoerd met de neoliberalen over dit thema (ethiek versus Pareto optimaal). De neoliberalen kiezen zelfbewust voor een axiomatisch deductieve methode. Dus niet voor een experimentele. In die zin treden zij buiten de wetenschap, en is het ideologie (politiek filosofisch / politiek economisch).

[ Bericht 1% gewijzigd door deelnemer op 02-11-2019 01:46:09 ]

quote:

Op zaterdag 2 november 2019 00:36 schreef GSbrder het volgende:
is er een economische of politieke filosofie die het experimentele heeft gevolgd, of baseert elke politieke stroming zich op axioma's?

Alle politieke bewegingen doen dat. In het geval van de neoliberalen is er echter zo'n sterke link met de economie, dat het neoliberalisme niet gezien wordt als een politieke ideologie, maar als wetenschap. Het is geen wetenschap.

quote:

Op zaterdag 2 november 2019 00:45 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Ik wil best mee dat een politieke stroming geen wetenschap is. Maar je argument staat nu op het feit dat alle/veel neoliberalen de neoliberale boodschap volgen alsof het wetenschappelijk bewezen is, terwijl het (net als veel ideologieën) niet of nauwelijks falsificeerbaar is. Wil niet zeggen dat alles wat neoliberalen geloven onwaar is, net zoals niet alles wat sociaaldemocraten geloven onwaar is.

Dat volgt daar ook niet uit. Waarom het onwaar is, kun je o.a. teruglezen in deze topic-reeks.

De onderliggende ideologie is ook geen raadsel. Alleen, in het publieke debat is de formele neoliberale leer nooit uiteengezet. Toch speelt deze leer een belangrijke rol in allerlei formele omgevingen, die vorm geven aan de economie en de samenleving. Inmiddels is het neoliberalisme al over haar hoogtepunt heen. Veel mensen geloven er niet meer zo in. Veel van de neoliberale zienswijze en haar implementatie is over de hoofden van de bevolking heen gegaan (of achter hun rug om). Niks gemerkt.

quote:

Op zaterdag 2 november 2019 16:17 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Dit lijkt in tegenspraak met elkaar. Als het een ideologie is, die niet is uitgelegd aan de bevolking, over haar piek heen, maar tegelijkertijd een bedreiging is voor de Westerse samenleving en een belangrijke rol heeft in formele omgevingen, wat is het dan? Dus het is zowel stiekem en in achterkamertjes beklonken, als dominant in het denken en handelen van de burgerbevolking, als over haar hoogtepunt heen? Klinkt een beetje als de rooms-katholieke kerk, op deze manier.

De ideologie kwam tot de gewone bevolking in de vorm van een slap aftreksel, propaganda:
- alles is een markt
- alles is een keuze
- alles is je eigen verantwoordelijkheid
etc ...
Dat is niet hetzelfde als de formele leer. De ins en outs van de axiomatische leer kennen alleen de mensen die zich daarin hebben verdiept.

Zo kwam het dus tot ons. Je mocht niet zeggen dat het ideologie was, je mocht niet zeggen dat het populisme was, het was de waarheid. Volgens de moderne mediawetten is propaganda ook het hoogst haalbare (gegeven het domme klootjesvolk). Ook liet de politiek zich leiden door de opvattingen van James Buchanan (politiek beschouwd als een markt):

quote:

James Buchanan is considered the architect of public choice theory. In fact, his work within Public Choice earned him the Nobel Prize in Economic Science in 1986. Public choice theory focuses on people's decision making process within the political realm. Buchanan used both the fields of economics and political science to help develop Public Choice. The same principles used to interpret people's decisions in a market setting are applied to voting, lobbying, campaigning, and even candidates. Buchanan maintains that a person's first instinct is to make their decisions based upon their own self-interest. Buchanan explains public choice theory as "politics without romance" because, he says, many of the promises made in politics are intended to appear concerned with the interest of others, but in reality are the products of selfish ulterior motives. According to this view, political decisions, on both sides of the voting booth, are rarely made with the intention of helping anyone but the one making the decision. Buchanan argues that by analyzing the behaviors of voters and politicians that their actions could become easily predicted.

https://en.wikipedia.org/(...)Public_choice_theory

Niet alleen is de ideologie nooit duidelijk aan de bevolking uitgelegd, ook het beleid en de praktijk speelde zich grotendeels achter de schermen af. Neem het monetarisme van Milton Friedman (het financiele deel van de neoliberale ideologie). Dat gaat uit van een kringloop van geld, waarin geld (bij benadering) een behouden grootheid is. Dat was in de tijd van de goudstandaard het geval. Toen de goudstandaard werd vervangen door fiatgeld kon je eindeloos geld bijdrukken. De monetaristen bepleitte (in een kritiek op Keynes) voor een geldbeleid waarin de geldhoeveelheid gelijke tred houdt met de reele economische groei, om inflatie te voorkomen. De overheid moest dus niet teveel geld creeeren / obligaties uitgeven. Punt.

Dit idee is gedurende in de neoliberale periode vanaf 1980 tot de kredietcrisis uitgedragen. Maar zo werkte het geldsysteem allang niet meer. De geldhoeveelheid wordt bepaald door private dealers, die hun balansen kunnen laten groeien en krimpen. Voor de kredietcrisis groeide de geldhoeveelheid in Nederland met 10% per jaar (huizen duurder, hypotheken hoger). Op de middelbare school werd daarentegen leerlingen geleerd dat de investeringssom gelijk is aan de spaarsom (de wet van Say). Je kon op de universiteit in economie afstuderen, en ook niet beter weten, hoewel het al decennia lang niet meer zo werkt. En toen de kredietcrisis kwam, bleek er ook nog een hele shadowbank wereld te bestaan, waar niemand van wist.

Of neem de ISDS in de handelsverdragen als NAFTA en de handelsverdragen die men wilde afsluiten (TTP, TTIP, etc..). Dat is een heel nieuw instituut, dat na het afsluiten van deze multinationale handelsverdragen nauwelijks meer te beinvloeden valt door individuele deelnemende landen. Een eigen rechtssysteem, dat bedrijven moet compenseren, voor ieder nadeel dat overheidsbeleid met zich meebrengt. Die wilde men invoeren zonder ergens over te lullen (handels is goed, punt).

Dat de bevolking de ins en outs van de neoliberale leer niet kennen, noch weet wat de politiek daarmee deed, noch wat private partijen er in de praktijk mee deden, is kenmerkend aan de hele neoliberale periode (anti-democratisch). Zelfs mensen, die relevante specialistische opleidingen volgden, stonden bloot aan ideologische propaganda en werden erdoor misleid. En toen de kredietcrisis kwam, heeft men in Nederland nog jarenlang geprobeerd alle kritiek de kop in te drukken. Neoliberalisme was een woord, dat alleen populistische gekken gebruiken (en die je daaraan herkent).

Kortom, de neoliberalen hadden een nieuw managementsysteem ontworpen, gebaseerd op de marktlogica. Dat is vanaf 1980 over de (westerse) wereld uitgerold (The Washington Consensus) en met veel propaganda doorgedrukt (zie het OP voor het soort discussies waartoe dat leidde).

Pas sinds een jaar of vijf is er een publiek debat over mogelijk.

[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 03-11-2019 16:31:45 ]

quote:

Een Brits geval van sado-populisme

Een man komt aan de macht met wilde beloften, en voert vervolgens een beleid dat precies die mensen pijn doet die op hem hebben gestemd – met instemming van henzelf. Donald Trump? Het is ook best een aardige typering van de Britse premier Boris Johnson. Zeker nu via de Financial Times een plan van zijn kabinet is uitgelekt waarin ruimte wordt gemaakt voor een verregaand gedereguleerd Verenigd Koninkrijk na de Brexit.

Het document stelt volgens de FT dat er „ruimte is voor interpretatie” van het gelijke speelveld dat het VK en de EU afspreken wanneer de Britten de EU eenmaal hebben verlaten. Het VK kan dan na verloop van tijd allerlei standaards gaan verlagen - van arbeidsvoorwaarden tot milieu en belastingen - om zo te concurreren met het continent.

Er is al langer een naam voor deze strategie: Singapore-on-Thames – hetgeen overigens best een belediging is voor Singapore. Het VK wordt in dit geval een gedereguleerd eiland voor de Europese kust. De Duitse bondskanselier Merkel vreest er voor. Ook de Franse president Macron houdt hier rekening mee.

Voor de Britse Leave-stemmer belooft het allemaal weinig goeds. Er bestond al een vermoeden over wie hij of zij nu eigenlijk is. Begin dit jaar gaf uit een uitgebreid onderzoek in het European Journal of Political Economy uitsluitsel. De typische Brexiteer is over het algemeen wat ouder, ‘wit’ (zoals dat tegenwoordig heet), laag opgeleid, moeilijk bemiddelbaar, niet erg gezond en vaak afhankelijk van sociale voorzieningen. De Leave-stemmer is, kortom, de eerste die lijdt onder de moeilijke tijden die aanbreken na de Brexit. En al helemaal onder de afbraak van de zekerheden die van het VK een gedereguleerd goedkoopte-eiland moet maken.

[...]

quote:

WeWork, of: hoe je in twee maanden 35 miljard aan waarde kunt verliezen

Het bedrijf was tot voor kort de hoogst gewaardeerde Amerikaanse onderneming zonder beursnotering. Op het hoogtepunt schatten investeerders de waarde ervan op 47 miljard dollar, omgerekend 42 miljard euro. Zoals vaker bij snelgroeiende unicorns (start-ups die meer dan een miljard dollar waard zijn) zat een beursgang in de planning. Oprichter Adam Neumann droomde tegenover vrienden al hardop van een toekomst als ’s werelds eerste biljardair, schreef The Wall Street Journal.

Het liep anders. WeWork staat sinds deze maand bekend als het bedrijf dat binnen twee maanden bijna 40 miljard dollar (35 miljard euro) aan waarde verloor. Oprichter Neumann vertrok, en duizenden werknemers dreigen nu hun baan te verliezen. De beursgang is geschrapt. Sterker: de vraag is of WeWork nog wel toekomst heeft – en zo ja, in welke vorm.

Hoe kon dit gebeuren?

quote:

Ruimtereis naar de aarde

Ligt onze toekomst op aarde of in de ruimte? Dat was de hamvraag in het gesprek tussen de optimist en de pessimist. Alle grote problemen van de wereld passeerden, zoals klimaatverandering, bevolkingsgroei, infectieziekten en milieuvervuiling.

De optimist begon: toegegeven, de uitdagingen zijn enorm, maar ze zijn oplosbaar, althans in principe. Er is geen natuurwet die ons verbiedt schone, duurzame energie voor iedereen te ontwikkelen. Zeker met de schat aan natuurlijke bronnen, bovenal de onuitputtelijke zon. Verder laten de cijfers zien dat de wereldbevolking uiteindelijk zal krimpen. Als een zeker welzijnsniveau is bereikt, krijgen mensen minder kinderen. Vergeet ook de zegeningen van nanotechnologie, bio-engineering en kunstmatige intelligentie niet. Hiermee kunnen we slimmere steden bouwen en het milieu ontzien. Kijk eens hoe de vervuiling uit het verleden is aangepakt. Er is hoop!

De pessimist luisterde hoofdschuddend naar dit betoog. Voor hem was het kristalhelder. Dit gaan we nooit redden. De honger naar energie en welvaart en economische groei is niet te stuiten. De rest van de mensheid wil ook auto’s, airconditioning en vliegvakanties. De aarde is eenvoudigweg te klein om deze vraag aan te kunnen. Er is maar één uitweg en wel omhoog. De ruimte in. Uiteindelijk gaat de mensheid wonen in gigantische ruimtesteden. Metropolen als enorme satellieten die zich baden in de overvloedige zonne-energie, zonder enige zorg over broeikasgassen of vervuiling.

[...]

Het twistgesprek tussen de optimist en de pessimist over de eindbestemming van de mensheid was amusant, ware het niet dat dit twee van de rijkste mensen ter wereld betrof. Vertegenwoordigers van de groeiende groep megarijke individuen die niet alleen een verreikende visie hebben, maar ook de financiële slagkracht om deze waar te maken. Het grote verschil met de jaren zestig is niet dat er nu geen ambitieuze toekomstdromen zijn over een betere wereld, op aarde of in de ruimte. Het zijn echter niet langer de dromen van naties, maar van welvarende burgers.

Vooral in de kringen van technologie-entrepreneurs brandt het raketvuur heftig. Men probeert elkaar de loef af te steken in deze nieuwe ruimterace. Door de ongekende concentratie van rijkdom worden de beslissingen over de bestemming van ons allen steeds meer door een kleine bovenlaag genomen. ’s Werelds twintig rijkste miljardairs bezaten volgens het tijdschrift Forbes in 2018 een gecombineerd vermogen van 1,2 biljoen dollar. Dat is goed voor vier complete Apolloprogramma’s. Betaald uit eigen zak.

Ik weet niet hoe u erover denkt, maar een bestaan in een anonieme ruimtestad met een keer per jaar een bezoek aan natuurpark De Aarde trekt mij niet bijzonder aan. Daar ben ik te optimistisch voor. Misschien moeten we, geïnspireerd door de maanlanding, een nieuw ambitieus doel stellen: een miljardair laten landen op planeet aarde.

quote:

'SyRI is eerste stap naar controlesamenleving'

De landsadvocate is vijf minuten bezig met haar pleidooi als schrijver Tommy Wieringa stilletjes lacht. ,,SyRI is zowel in de Tweede als Eerste Kamer als hamerstuk gepasseerd", zegt landsadvocate Cécile Bitter. ,,Zo evident was het dus voor het parlement dat dit nodig is."

Wieringa (tevens columnist bij NRC) is een van de acht partijen die de staat der Nederlanden voor de rechter hebben gedaagd om het Systeem Risico Indicatie (SyRI) een halt toe te roepen. Het risicoprofileringssysteem moet fraude met sociale voorzieningen helpen opsporen door gegevens van burgers in allerlei overheidsdatabases te koppelen en er een algoritme op los te laten.

De acht partijen, aangevoerd door het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, stellen dat SyRI in strijd is met privacy-grondrechten en vrezen voor meer van dit soort koppeldrang. ,,SyRI is slechts de eerste stap richting de vervolmaking van de controlesamenleving", zo stelt hun advocaat Anton Ekker. Dat Wieringa - en een deel van de volle publieke tribune - moet lachen, is omdat de landsadvocate een geheel eigen draai geeft aan de parlementaire geschiedenis.

SyRI werd namelijk in 2013 als hamerstuk - dus zonder debat - door het parlement geloodst. Tweede Kamerleden zagen de nu controversiële wet over het hoofd. In NRC blikten zij daar dinsdag met enige gêne op terug. ,,Mensen zaten gewoon niet op te letten", zo vatte voormalig Kamerlid Astrid Oosenbrug (PvdA) het samen.

[...]

[ Bericht 40% gewijzigd door deelnemer op 03-11-2019 16:15:21 ]