quote:
De afdeling rechtspraak van de Raad van State is natuurlijk nog steeds een probleem, maar we zien ook een ontwikkeling van machtenscheiding af rond de staande magistratuur. In Nederland hebben we een systeem waarbij het OM deel uitmaakt van de rechterlijke macht en zich dan ook niet eenzijdig opstelt maar aan waarheidsvinding zou moeten doen. Vanuit die rol is er ook het opportuniteitsbeginsel en staat het het OM vrij om niet te vervolgen, om redenen van het algemeen belang.
Maar dat OM, onderdeel van de rechterlijke macht, valt onder de ministeriele verantwoordelijkheid, die van het ministerie van veiligheid en justitie. De minister kan zelfs in individuele gevallen een aanwijzing tot vervolging geven. Het OM kan ook, onder ministeriele verantwoordelijkheid, besluiten niet te vervolgen en daar staat slechts een art. 12 procedure tegen open. Dat kan echter alleen door de rechtstreeks belanghebbende, en dus niet vanuit het algemeen belang. Dus als de minister zegt we gaan het belemmeren van demonstranten tegen het koningshuis niet vervolgen, en het belemmeren van demonstranten tegen bijvoorbeeld ZP wel, dan is er niets wat je daartegen kunt doen. Dan kan iedereen officeel het recht hebben om te demonstreren, maar de uitvoerende macht kan selectieve vervolging op basis van de inhoud van de demonstratie afdwingen zodat dat recht er feitelijk niet is.
Komt nog bij dat het OM tegenwoordig ook zelf aan afdoening doet. Komt bij dat op ministerieel niveau justitie is vermengd met 'veiligheid', bij uitstek een kwestie van uitvoerende macht. Komt bij dat het OM richtlijnen voor strafhoogte is gaan formuleren, iets wat aan de wetgevende macht toekomt, maar nu dus ergens in de verstrengeling tussen uitvoerende en rechtsprekende macht zit. De zittende magistratuur is ook onderdeel van dat probleem doordat het meent zelf algemene regels te moeten formuleren en daarbij de wetgevende macht te negeren. Dan hebben de OvJ ook nog in het driehoeksoverleg zitten. Bijkomende problemen voor de onafhankelijkheid van de rechterlijk macht is de plek van rechter-plaatsvervangers en de financiering van de rechterlijke macht door de minister. Allemaal overleg hier en en overleg daar waarin best redelijke argumenten zullen worden gebruikt, maar ondertussen is de machtenscheiding flink ingepolderd.
Over de scheiding tussen uitvoerende en wetgevende macht hoeven we het helemaal niet te hebben. Ten eerste is daar in het stelsel nooit uitdrukkelijk voor gekozen, maar heeft de wetgevende macht wel de controlerende taak gekregen. Hoe dat uitpakt in combinatie met het partijkartel hebben we gezien toen notabene de kamervoorzitter de papiervernsipperaar aanzette om samen met kamerlid Dijkhoff de doofpot van Teeven, Opstelten en Van der Steur te redden. Dat geen van de betrokken bestuurders door het eigen OM is vervolgd wegens een ambtsmisdrijf of belastingfraude (Teeven) behoeft geen nadere toelichting neem ik aan.
Wees gehoorzaam. Alleen samen krijgen we de vrijheid eronder.