Aandeelhouders van Unilever kunnen premier Rutte nog voor paal zetten
Niet alle aandeelhouders van Unilever zijn blij met de verhuizing van het hoofdkantoor naar Rotterdam. Als zij die tegenhouden, heeft het kabinet wat uit te leggen.
De dividendbelasting gaat eraan om Shell en Unilever te plezieren. In alle Kamerdebatten en vrijgegeven ambtelijke memo’s over het afschaffen van de dividendbelasting spelen deze multinationals een hoofdrol. Logisch, want Shell en Unilever zijn maar half Nederlands. Shell heeft zijn hoofdkantoor in Nederland, maar is een Britse vennootschap (plc). Unilever heeft een duale bedrijfsstructuur en is zowel een plc als een Nederlandse naamloze vennootschap (NV).
Het verdwijnen van de dividendbelasting is voor Shell en Unilever veel belangrijker dan voor andere multinationals. Het argument van het kabinet dat ‘grote bedrijven vanwege de dividendbelasting uit Nederland zullen vertrekken’ snijdt namelijk alleen hout als die bedrijven naar het Verenigd Koninkrijk gaan: in andere Europese landen is de dividendbelasting hoger dan in Nederland. Alleen het VK heft geen dividendbelasting.
Cadeautje voor buitenland
Shell en Unilever willen hun Britse aandeelhouders uit de wind houden. Hun Nederlandse aandeelhouders betalen geen dividendbelasting, want die mogen ze aftrekken van de inkomsten- of vennootschapsbelasting. De volledige opbrengst van de Nederlandse dividendbelasting komt van buitenlandse effectenbezitters. Veel buitenlandse aandeelhouders, onder wie Amerikanen, hebben in hun eigen land dezelfde aftrekmogelijkheden als Nederlanders. Ook zij profiteren dus niet van het belastingoffer van Rutte-III. Hun eigen overheden wel, die incasseren de belasting dan in plaats van de Nederlandse schatkist. Daarom wordt de afschaffing van de dividendbelasting vaak ‘een cadeautje voor buitenlandse overheden genoemd’.
Shell en Unilever willen allebei graag van hun half Britse, half Nederlandse identiteit af. Beide multinationals geven nu noodgedwongen twee soorten aandelen uit: een Britse variant en Nederlandse variant. Shell en Unilever willen toe naar één soort aandelen, omdat ze dan gemakkelijker overnames en andere investeringen kunnen doen. Maar als ze de Britse plc-aandelen omzetten in NV-aandelen, moeten de Britse aandeelhouders ineens dividendbelasting betalen. Die beleggers zullen dat niet pikken. Daarom is Shell nog steeds een plc en koos Unilever pas voor een hoofdkantoor in Rotterdam (en een NV als bedrijfsvorm) toen de afschaffing van de dividendbelasting in het regeerakkoord stond.
Werkgelegenheid
Is het behoud van die twee hoofdkantoren bijna 2 miljard euro per jaar waard? Het kabinet vindt blijkbaar van wel. Het meest gebezigde argument voor de belastingmaatregel is het behoud van werkgelegenheid: hoofdkantoren van multinationals zouden goed zijn voor tienduizenden banen. Shell en Unilever voeren dat argument ook aan, maar daarbij rekenen ze steevast álle banen van Shell en Unilever in Nederland mee, plus die bij hun toeleveranciers.
Bij multinationals is er bovendien steeds minder verband tussen de locatie van productievestigingen en onderzoeksafdelingen en de locatie van het hoofdkantoor. Dat de werkgelegenheid erbij gebaat is als het hoofdkantoor van Unilever in Rotterdam staat, is een optimistische aanname. Topbestuurders van multinationals zijn internationaal georiënteerd. Besluiten over het lot van vestigingen nemen zij op puur zakelijke, niet sentimentele gronden. Het financiële belang van (overwegend niet-Nederlandse) aandeelhouders speelt daarbij een grote rol.
‘Oranjegevoel’
De VVD klaagt over een gebrek aan ‘Oranjegevoel’ voor Unilever en Shell, maar dat sentiment spat evenmin van die bedrijven af. Unilever heeft nog één fabriek in Nederland. Tien jaar geleden waren dat er nog zes. Een groot deel van de Nederlandse Unilever-banen is sindsdien verplaatst naar lagelonenlanden als Polen. Het nieuwe hoofdkantoor van Unilever in Rotterdam levert – volgens Unilever zelf – straks circa tien arbeidsplaatsen extra voor Nederland op. Plus misschien zo’n honderd banen voor advocaten en belastingadviseurs. De hoofdkantoren van de twee belangrijkste divisies van Unilever blijven in Londen staan, net als het bureau van bestuursvoorzitter Paul Polman.
Het kabinet loopt ook nog het risico dat het offer van 2 miljard euro voor niets is. Ondanks de voorgenomen afschaffing van de Nederlandse dividendbelasting is een deel van de Britse Unilever-aandeelhouders erg ongelukkig met de aanstaande verhuizing naar Nederland. Een aantal van hen heeft zich al openlijk tegen de ‘vernederlandisering’ van Unilever gekeerd.
Eind oktober houdt Unilever aandeelhoudersvergaderingen in Londen en Nederland. Als de aandeelhouders tegenstemmen, gaat het hele feest niet door. Dan blijft het hoofdkantoor van Unilever toch in Londen en heeft premier Rutte nog meer ‘lastigs’ uit te leggen aan de Nederlandse kiezer.
https://www.volkskrant.nl(...)al-zetten-~bb71bc60/Rutte voor lul zetten
Ik zeg doen